I want to visit Astana

Teacher: Kuzembaeva Dinara Class 6 C Date: 9.02. 2015

Title: I want to visit Astana

Мақсаты: 1.Демалсқа байланысты жаңа сөздерді қатесіз айта алу, жаза алу.

2. Жаңа сөздерді пайдалана отырып, 5 сөйлем құрай алу

3. жаңа сөздерді пайдалана отырып, әңгіме немесе диалог құрай алу

Қүтілетін нәтиже: 1.Демалысқа байланысты жаңа сөздерді қатесіз жаза,айта алады

2.Жаңа сөздерді пайдалана отырып, 5 сөйлем құрай алады

3.Жаңа сөздерді пайдалана отырып, сөйлем немесе диалог құрастыра алады

Қолданатын әдіс-тәсілдер: «Қара, ойлан, тап» «кім тапқыр» ойыны «фотосуреттер» диалогты оқыту.

Топтық жұмыс:

1топ-

2топ-

Present Perfect шағында жаттығулармен жұмыс, Ойын «Кім тапқыр»

Негізгі дереккөздер: Оқулық Аяпова 6 сынып, Интернет көздері, суреттер

Сабақ мазмұны

Уақыт

Мұғалім іс-әрекеті және жазбалары

Оқушының іс-әрекеті

2 минут

Ұйымдастыру

Сыныппен амандасу

Түстер арқылы 2 топқа бөлу

«Табыс критерийлерімен» таныстыру

1.Жаңа сөздерді қатесіз айту

2.Жаңа сөздерді қатесіз жазу

3. 5 сөйлем құрай алу

4. Суреттер арқылы әңгіме немесе диалог құрастыру

Бағалау бетшелері таратылады

Амандасады

Түстермен 2 топқа бөлініп отырады

«Табыс критерийлерімен» танысады

Бағалау бетшелері арқылы сабақ бойына өзара бағалау жүреді

2 минут

Үй тапсырмасын сұрау

Өткен сабақты «Қара, ойлан, тап» әдісі бойынша еске түсіру

Сурет көру арқылы өткенді еске түсіреді,айтады

Жақсы жауап берген оқушыға жұлдызша беріледі

5 минут

Жаңа сабақ

Астанаға байланысты бірнеше суреттер көрсету арқылы жаңа сөздерді таныстырып, жаңа тақырыпқа көшу

Суреттерді көру арқылы жаңа сөздерді қайталайды, жаңа тақырыпты тауып жазады. Мысалы:

come, arrive, leave, stay, live, meet

Today's new theme is "I want to visit Astana"

Жақсы жауап берген оқушыға жұлдызша беріледі

10 минут

Берілген мәтін бойынша 2 топ 2 түрлі сурет салады, призентациялау

1топ-

2топ-

Суреттердің астына жаңа сөздерді қатесіз жазып, "Present Perfect" шағын пайдалана отырып, әңгіме немесе диалог құрастыру.

Топтаса отырып, призентация дайындайды. Сурет астына жаңа сөздер қатесіз жазылу керек. Әр топ Present Perfect шағын пайдалана отырып өз призентазиясын қорғайды. (жоғарғы деңгейдегі оқушылар әңгіме құрастыруы мүмкін)

Жақсы жауап берген оқушыға жұлдызша беріледі

7 минут

«ойлан, тап» әдісі бойынша кестені толтру. Мәтінге байланысты төмен деңгейлі оқушыларға 6 жаңа сөз беріледі, сол сөздердің транскрипциясын қатесіз жазу керек.

Бұл тапсырмада оқушылар бүгінгі грамматиканы қолдана отырып кестені толтырып береді

Жақсы жауап берген оқушыға жұлдызша беріледі

3 минут

Ойын «Кім тапқыр» ойналады. Бір оқушы бұрыс етістіктен 1 сөз айтады да допты келесі оқушыға лақтырады. Допты қабып алған оқушы сол сөздің өткен шақ формасын айтуы керек.

«Кім тапқыр» ойынында оқушылар допты лақтырып отырып, бір-бірінің сөзін жалғастырады. Бұл ойында оқушылар өткен тақырып бойынша жаңа сөздерді тез еске түсіреді,

оларды қатесіз айтады және шапшаңдыққа үйренеді.

Жақсы жауап берген оқушыға жұлдызша беріледі

10 минут

Бекіту

Жеке деңгейлік тапсырма: барлық оқушыға бір-бірден суреттер таратылады. Тапсырма:

1. Суреттің атауын жазу

2. Суретке кем дегенде 3 сөйлем құрау

3. Сурет бойынша жүйелі әңгіме құрастыру

Ашық сұрақтар:

1.Have you been to Astana?

2. Have you ever been to China?

3. Have you ever lived in a foreign country?

Суреттің атауын барлық оқушылар жаза алады. Төменгі деңгейдегі оқушылар сурет бойынша кем дегенде 3 сөйлем жаза алады. Орта деңгейдегі оқушылар сурет бойынша 5 сойлем жаза алады

Жоғарғы деңгейдегі оқушылар сурет бойынша жүйелі әңгіме құрастырады

Жақсы жауап берген оқушыға жұлдызша беріледі.

Ашық сұрақтарға жауап береді.

2 минут

Қорытынды

Рефлексия «2 жұлдыз, 1 тілек»

2 жұлдыз - оқушылар ұнаған нәрселерді стикерге жазып, тақтадағы себетке салады

1 тілек - оқушылар ұсыныстарын стикерге жазып, себеттің сыртына қалдырады.

Бұл әдісте оқушылар өздеріне және сабаққа кері байланыс жасайды. Және мұғалімге келесі сабағын жоспарлауға көмектеседі.

2 минут

Бағалау. Сабақ бойына жұлдызшалар берілу арқылы формативті бағалау жүрген болатын. Сонымен қатар оқушылар табыс критерийлері арқылы өзара бағалау жүргізеді.

1.Жаңа сөздерді қатесіз айта, жаза алады - 3

2. 1 сөйлем құрай алады -3

3. 3 сөйлем құрай алады - 4

4. Суреттер арқылы әңгіме немесе диалог құрастыра алады - 5

Бағалау бетшесі арқылы оқушылар бірін-бірі, өзара және өзін-өзі бағалайды.

Жұлдызшалар арқылы оқушылар сабаққа ынталанады. Сонымен қатар табыс критерийінің ең жоғарғы деңгейіне жетуге талпынады. Өзара және өзін- өзі бағалау жүреді. Өздерін реттей алады. Бірін-бірі оқытады, үйретеді. Топтық жұмыста біріне-бірі көмектеседі.

Әр оқушы бір-бір жаңа сөздерді айтып шығады.

Әр оқушы бір-бір сөзден айта отырып, жаңа сөздерді еске түсіреді.

1 минут

Үй тапсырмасы

7- жаттығу, 149 бет «Менің жоспарым» тақырыбы бойынша әр оқушы қайда барғысы келетіні туралы жазады.

Б. Момышұлы атындағы № 43 орта мектеп

Ашық сабақ

Тақырыбы: I want to visit Astana

Ағылшын тілі пәні мұғалімі: Кузембаева Д. Р

2014-2014 жыл

Сенсорика

Тіл дамыту

Көркем әдебиет

Сурет салу

Құрастыру

Жапсыру

Қоршаған ортамен таныстыру. Экология негіздері

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20

"Заң және заман" (тәрбие сағаты)

Заң және заман
Қылмыс жасағаны үшін жазаға тартқаннан гөрі оның алдын алған әлдеқайда жақсы. Алдын алу жұмысының нәтижелі болуы алғаш жасалған теріс қадамның дер кезінде анықталуынан ғана емес, сонымен бірге кәмелетке толмағандардың жеке тұлғалық ерекшеліктерін ескеруге де байланысты.
Мектеп жасындағы балалардың құқықтық санасының төмендігі олардың қылмысты көп жасауына, заң талаптарына өз талаптарын
қарсы қоюына әкеліп соғады. Сондықтан оқушылар қылмысының алдын алып, құқықтық тәрбие беру бүгінгі күннің өзекті мәселесі. Құқықтық тәрбие - кәмелетке толмағандар арасында заң ұғымдарын насихаттай отырып, жасөспірімдерді қажетті заңдылық біліммен қамтамасыз етуді мақсат етеді. Жастарды заңның негізгі принциптерін біліп қана қоймай оны меңгере білуге де үйрету қажет. Осы мақсатта ата - анамен мен оқушылар арасында өтілген «Заң және мен» дөңгелек үстел.

Дөңгелек үстелге заң қызметкерлері шақырылады. Қанатты сөздер қолданылады.
«Құқығыңды сақтап үйрен, бірақ басқалардың құқығы бар екенін ұмытпа», «Досы көпті жау алмайды, ақылы көпті дау алмайды», Заң біткен жерде зұлымдық басталады».

Дөңгелек үстел 5 бөлімнен тұрады:
1. Күнделікті көрініс.
2. Мен заңды қаншалықты білемін?
3. Ешқандай заңы жоқ арал.
4. «Қызыл, сары, көк ауыл».
5. Қылмыскер бала қайдан шығады?
Мұғалім: Халқымызда «Досы көпті жау алмайды, ақылы көпті дау алмайды» деген тамаша мақал бар. Ақылды болу айналаңдағы адамдарды сыйлай, қадірлей білу деген сөз. Құқықтық тілмен айтқанда бұл - заңды білу, яғни заңды білген адам өзгелерге құрметпен қарайды. Заңды білмегендіктен заңсыз істер істеп, зардап шегіп, өзін қорғай алмай жүргендерді көптеп кездестіреміз.
1. Күнделікті көрініс: Ауыл іші, түн, топ бала өлең айтып, шулап отыр. Жандарынан өтіп бара жатқан балаға отырғандардың біреуі атып тұрып:-«Әй, бері кел» деп айқай салды. Қайырылмаған оған пышақ көрсетті.

Көріністен кейін қойылған сұрақтар: - Қалай ойлайсыңдар, демалып отырған жастар заңды бұзды ма?
- Кім қалай бұзды? ( Кім қалай бұзды).
- Ата - ана, сіздің тарапыңыздан қандай жауапсыздық кетті? (Ата - ана жауабы тыңдалады.)
Бұлардан соң заң қызметкерлерінің пікірі тыңдалады. Ол демалып отырған жастардың заңның қандай бабымен танысуына тура келгендігін айтуы керек.
Мұғалім: 2 - бөлім. «Мен заңды қаншалықты жақсы білемін»? деп аталады. Қазір мен бірнеше жағдайларды оқимын. Бұның ішінен оқылған жағдайды қылмыс деп тапсаңыздар оң қолды көтересіздер де, себебін алдарыңыздағы параққа жазасыздар, егер қылмыс емес десеңіздер сол қолдарыңызды көтересіздер, себебін тағы параққа жазасыздар. Әр жағдайға жеке тоқталып, түсініктеме бересіздер.

1. Дүкенде спирттік ішімдікпен бірге есірткі де сатылады.
2. Түнгі көшеде жастар айқайлап өлең айтып келе жатыр.
3. Сатушы сатып алушыға байқамай артық ақша беріп жіберді, ал сатып алушы өзіне тиесілі ақшадан артық екенін біле тұра қайтіп бермеді.
4. Бір оқушы сыныптасына: « ертең 20 теңге әкеліп бересің, әкелмесең басқаша сөйлесеміз» деп күш көрсетті.
5. Химиялық завод өзінің зиянды өнімін өзенге тастады, сол өңірдің ауасы бұзылды.
6. Мектеп оқушылары жүзім ұрлады.
7. Сыныптағы бір бала екінші баланың сумкасын сызып тастады. (Оқушылар түсініктеме берген соң заң қызметкері заңға сүйене отырып, өз ойын айтады.)
Мұғалім: Ендігі бөлім «Заңсыз арал» деп аталады.

Біз ешқандай заңы жоқ аралда өмір сүрсек, не болар еді? ( Оқушылар пікірі тыңдалады.)
Оқушылар пікірі тыңдалады.
Осы бөлімді қорытындылау. Заңсыз елде әркім өз білгенін істейді, тәртіп сақталмайды. Сондықтан адамдар қалыпты жағдайда өмір сүре алмайды, ал тәртіп пен заң біздің қалыпты тіршілігіміз үшін қажет.»Тәртіпсіз ел болмайды, тәртіпке бас иген құл болмайды» деген Б. Момышұлының сөзін естен шығармайық.

Мұғалім: «Қызыл, сары, көк ауыл» деп аталатын 4 - бөлімді айтып, әр топтың ортасына әр түрлі лента қояды.
Мұғалім: Жер енді ғана жаратылғанда адамдар бір - бірімен дос, бауыр болыпты, бір - бірінен ешнәрсе аямапты. Бір күні аспаннан әр түрлі ленталар түсіпті де адамдар үлгергенінше бірі көгін, бірі қызылын, бірі сарысын алыпты.
Күндердің күнінде қатты жел тұрыпты да қызыл лента алғандар қызыл, көк лента алғандар көк болып бөлініпті. Әр ауыл бөлек - бөлек қорған тұрғызыпты (Осы кезде мұғалім: ленталарыңызбен өздеріңізді қоршап алыңыздар дейді.) Біраз уақыттан соң адамдар достықты ұмытады. Көк ауылда су бар азық жоқ, қызыл ауылда азық бар су жоқ, сары ауылда азық та, су да бар, от жоқ. Енді қалай өмір сүруге болады, не істейсіздер? ( Оқушылар жауабы тыңдалады.)

Әр түрлі ой айтқан олар қорғанның келегі жоқ, біз дос болуымыз керек деген ойға тоқталады. Бұл әңгіменің астарында бір жұмбақ жатыр, сол жұмбақты кім шешеді деген сұрақ тасталады.
Жауап: Адамдардың ауыл - ауыл көше - көше болып бөлінетіндігін, сол бөліну кезінде құқықтары бұзылатындары айтылады.
Мұғалім: 5 - бөлім. (Қылмыскер бала қайдан шығады»?
Бүгінгі күні қоғамды алаңдатып отырған жағдайлардың бірі ол - мектеп жасындағы балалардың қылмыс жасауы.. Келесі бөлім балалардың жасаған қылмысы туралы болмақ.
- Құқық бұзушылықтың себебі неде деп ойлайсыздар? ( Ата - ана мен оқушылардың жауаптары тыңдалады. )
Құқық бұзушылық істейтін жұмыстың жоқтығынан, Абай атамызша айтқанда «көйлегі көктік, тамағы тоқтық, аздырар адам баласын». Ата - аналарға екі сурет көрсетіледі: Біріншісі тіп - тік әдемі салынған үйдің суреті.

Екіншісі - фундаментінен бастап кірпіші дұрыс қаланбаған, төбесі жарылып кеткен үйдің суреті.
Мұғалім: Бұл тек үйдің суреті ғана емес, көріп отырып бала тәрбиесі туралы не айтуға болады?
( Сурет жайлы ата - ана ойы тыңдалады.) Бұдан соң бірінші сурет тәрбиесі дұрыс бала екендігін, екінші сурет тәрбиесі дұрыс болмаған бала жайында екендігі айтылады. Бала тәрбиесі үйдің фундаменті сияқты жас күнінен басталатынына ата - ананың назарын аудару керек.
«Отбасы - барлығының басы, жан - жақты негізі болатын тәрбие институты. Ата - анамен баланың қарым - қатынасы нәтижесінде адамгершілік, эстетикалық, дене тәрбиесінің алғашқы үлгісі қалыптасады. Ал әке мен шеше, ата мен әже, апа мен ағалар баланың алғашқы тәрбиешілері»- деп В. А. Сухомлинский айтқандай, алғашқы тәрбиешілердің алғашқы тәрбиесі ерте бастан яғни бесіктен басталуы тиіс. Яғни, екінші сурет бала тәрбиесінің о бастан дұрыс басталмағанын көрсетіп тұр.

Тақтаға тау бейнесі және таудың ортасынан жарып шығып келе жатқан жанартау бейнеленген сурет ілінеді. Жанартаудың төбесіне «Қылмыскер бала» деп жазылып, беті қағазбен жасырылып қойылады. Жүргізуші мына суреттегі тау ортасынан көтерілгелі тұрған жанартауға қараңыз, тау сізден балаңыз болса, ал тауды жарып шыққалы тұрған жанартау балаңыздың қылмыскер болуы деп жасырулы тұрған сөзді ашады.

Мұғалім: Бала бір күнде қылмыскер болмайды. Жанартаудың атқылауына дейін қаншама процестер жүретіні сияқты бала қылмыскер болуы үшін де бірнеше жағдайлар әсер етеді. Оған ата - ананың баланы бақылауысыз жіберуі, баланың топқа кіруі, жақсы жолдастарының болмауы, 1 - кестеде көрсетілген шарттар бірден - бір себеп. ( Осы шарттардың әрқайсысына түсініктеме берілу керек.) Мұның барлығын дер кезінде байқап, балаға көмекке ұмтылсақ, оны сақтап қалуға болады. ( Бұл бөлімде ата - анаға көп сөз берілу керек, сөйлету керек.)
Бұдан соң заң қызметкерлері сөйлейді.

Мұғалім: Ж. Аймауытов: «Тәрбиеге әсер ететін нәрсе өскен орта, ата - ананың тәрбиесі. Соңғысы күшті болмаса, бара - бара адамды замандас, жолдастың азғырып, адам неше түрлі жаман мінезді жұқтыратыны белгілі»,- деген. Сол сияқты балаңыздың қылмыс жолына түспеуіне бірден - бір жауапты ата - ана, өздеріңізсіздер.
Дөңгелек үстел бала тәрбиесінде басты ролді ата - ана атқаратындығын, сондықтан олар әр уақытта мектеппен, ұстаздармен байланыс жасауы және достарының кім екенін біліп отыру керектігі айтылып, қорытындыланады.

эмма мошковская

Эмма Эфраимовна Мошковская (15.04.1926 - ?.?.1981) родилась в Москве. Братья отца - знаменитый полярный лётчик Яков Мошковский, основоположник отечественной фармакологии Михаил Машковский. Как вспоминала сама поэтесса, семья была очень дружной, трудолюбивой. Девочку окружала атмосфера любви, сердечности, взаимопонимания. Эмма Мошковская с раннего возраста начала проявлять незаурядные вокальные способности, поэтому после окончания школы остановила свой выбор на Государственном музыкально-педагогическое училище имени Гнесиных. Окончив училище, она три года проработала по распределению солисткой Архангельской филармонии. Вернувшись домой, Эмма Мошковская поступила в оперно-хоровую студию при Московской консерватории. О литературной карьере даже не помышляла, хотя серьёзно интересовалась поэзией, писала стихи. Зачастую это были дружеские эпиграммы, шуточные тексты для застольных песенок знакомых бардов. В 1960 году Эмма Мошковская решилась отправить несколько своих стихотворений на суд редакции детского журнала «Мурзилка». К её удивлению, они были не только напечатаны, но даже получили высокую оценку Маршака и Чуковского, которые прочили начинающему автору большое будущее. Помимо «Мурзилки», Эмма Мошковская сотрудничала с журналами «Пионер» и «Вожатый», а 1962 год стал для неё поворотным - поэтесса выпустила свой первый сборник стихов для детей «Дядя Шар». Она быстро стала очень востребованным автором - за год издательства выпускали по две-три её книги. Помимо стихов Эмма Мошковская пробовала свои силы как прозаик, драматург, переводчик. Став членом Союза писателей, приняла решение закончить музыкальную карьеру, полностью посвятив себя литературе. В 70-е годы Эмма Мошковская пополнила свою творческую копилку несколькими сценариями для мультипликационных фильмов, а также двумя грампластинками с записями стихов. Её новые книги по-прежнему пользовались большим успехом у юных читателей. Справедливости ради надо сказать, что манера стихосложения поэтессы - нарочито детская, почти разговорная - часто вызывала критику коллег по цеху: однажды журнал «Крокодил» даже опубликовал довольно ядовитую пародию Виктора Завадского на стихотворение «Коровы жуют». Помимо этого Эмма Мошковская стала всё чаще ощущать полный упадок сил из-за нарастающих проблем со здоровьем. Последние годы жизни она практически не сочиняла ничего нового - дописывала, редактировала начатые когда-то стихи, ставшие позже основой посмертных сборников «Хорошие вести», «Дедушка Дерево». За прошедшие годы интерес к творчеству поэтессы нисколько не ослаб: книги активно переиздаются, её стихи, сказки, рассказы продолжают переводиться на разные языки мира, а песни на стихи Эммы Мошковской, написанные еще советскими композиторами, до сих пор исполняют «звёзды» отечественной поп- и рок-музыки. Секрет этого непреходящего успеха много лет тому назад сформулировал Самуил Маршак: «У неё есть то главное, что нужно детскому поэту: подлинная, а не наигранная веселость, умение играть с детьми, не подлаживаясь к ним». Жаль только, что до сих пор остаются неопубликованными «взрослые» лирические произведения, которые Эмма Мошковская писала на протяжении всей своей недолгой, но такой яркой жизни.

Әдептілік - әдемілік белгісі

Тақырыбы: Әдептілік - әдемілік белгісі.
Мақсаты:
Оқушыларды адамгершілікке, қарапайымдылыққа, кішіпейілдікке, әдептлікке, өз халқының салт - дәстүрін үйрене отырып, жаман әдеттерден аулақ болуға тәрбиелеу.
Оқушылар бойында әдеп әліппесін дамыту, таным белсенділігін арттыру. Әдептілікке, сыпайылыққа тәрбиелеу.
Түрі: сайыс
Әдістері: сұрақ - жауап, көрініс көрсету, баяндау, ой толғау.
Көрнекілігі: мақал жазылған тірек сызба, көрініске арналған көрнекіліктер, жүрек сұлбасы, доп.

І.Ұйымдастыру кезеңі.
(Психологиялық дайындық)
Үлкенге де сіз,
Кішіге де сіз,
Баршаңызды құрметтеп,
Бас иеміз біз.


ІІ.Негізгі бөлім.
- Біздің халқымыздың әдепті де сыйластық қарым-қатынасқа ежелден-ақ көңіл бөліп келгендігі баршаңызға белгілі.Ұрпақтан-ұрпаққа туысқан бұл өнегені біз қазақтың мақал-мәтелдер мен нақыл сөздерінен молдап ұштастырамыз. «Әдептілік иесі - иіліп сәлем бергені. Ұлық болсаң-кішік бол, Кішіпейілділік - кішілік емес кісілік» - деп ой тарқатып, сөз маржандары халқымыз ұстанған тәлім-тәрбиенің жүйелі бағдарын меңзейді. Қазақ халқына тән дарқан қонақжайлылық, үлкенді құрметтеу, ағайын туғанға бауырмалдық, аталы сөзді қадір тұтып, уәдеге тұра білуге, жас ұрпақты әдептілікке, кішіпейілділікке тәрбиелеу тұрғысындағы озық дәстүрлер қазіргі кезде де ұнасымды жалғасып, бүгінгі өмірімізбен үйлесім тауып отыр.
- Олай болса, бүгінгі тәрбие сағатымыз «Әдептілік - әдемілік белгісі» деп аталады..

Көрініс: «Жүрек, қайрат, ақыл, күш»
Жүрек:
- Мен адам баласын алаалмаймын. Жаманшылықтан жиреніп, тулап кететұғын - мен. Әділет, нысап, ұят, рақым, мейірбаншылық дейтұғын нәрселердің бәрі менен таралады.
Қайрат:
- Ей ақыл! Амал да, айла да - бәрі сенен шығады, жақсының, жаманның екеуінің де сүйенгені - сен, екеуінің де іздегенін тауып беріп жүресің- соның жаман.
Ақыл:
- Ей, қайрат! Сен де жақсылықты берік ұстап, кейде жамандықты берік ұстап кетесің - соның жаман.
Білім:
- Сенің үшеуіңнің басыңды қоспақ менің ісім. Бірақ сонда билеуші, әмірші жүрек болса жарайды. Осы шеуің басыңды қос, соның ішінде билет.
- Үш - ақ нәрсе - адамның қасиеті: ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек. Біреуіңнің күні жоқ, біреуінсіз. Осы төртеуміз арқылы адам тәртіптіғ әдепті, мәдениеттіғ білімді яғни барлық жақсы адами құндылықтарды бойларына сіңіреді. Төртеуміз бірге жүрелік. Келістік пе? Келістік.

- Ендігі кезекте ұлдар мен қыздар болып сайысып көрейік.
Сайыстың кезеңдері: 6 кезеңнен тұрады.
1. Сұраққа - жауап:
1.Мектептен шығысымен үйге қарай жүгіріп келе жатқанда, алдыңнан бір үлкен кісі шықты, сен не істер едің?
- Үлкен кісімен амандасып, жол беремін.

2.Өзіңнен үлкен кісілер әңгімелесіп отырғанда не істеу керек?
- Үлкендердің әңгімесін бұзып, сөзге араласпайды.
3.Көшеде біреу жөн сұраса не істейсің?
- Асықпай түсіндіріп беру.

4.Автобуста егде адамдарды көргенде не істейсің?
- Үлкен кісілерге әрдайым орын беру керек.

5.Үлкен кісімен қалай сөйлесу керек?
- Үлкен кісімен «сіз» деп сөйлесу керек.

6. Күнде таңертең мектепке келгенде не істейсің?
- Мұғалімдермен, достарыңмен амандасамын.

7.Тамақ ішіп болғаннан кейін не істеу керек?
- Аспазшыға, анама рахмет айтамын.

8.Әдептілік қайдан басталады?
- От басынан, кішкентай кезден басталады?

9. Әдепсіз адам бола ма? Болса дұрыстауға бола ма?
Болады. Бірақ көп уақыт кетеді. Өзін - өзі жеңе білу қажет.

10. Көркіне, киіміне, ақшасына қарап әдепті деп айтуға бола ма? Не ақшаға сатып алуға бола ма?
Жоқ.

11.Сонда әдептілік деген не? (екі топқа да қойылады)
Әдеп - ол адамдардың жүріс - тұрысы мен өзара қарым - қатынастың ережелері. Бұған елгезектік, тіл алғыштық, сыпайылық, көрегендік жатады. Егер сен бала күніңнен әдепті болып өссең, есейе келе ата - анаңның өз Отанынның мақтанышы боласың.
Әдеп - адамдармен қатынас барысында, әңгімелесу кезінде шамадан тыс аспау, сөзіміз бен ісіміз сөйлесіп тұрған адамның көңіліне тимеуін ойлау, сыпайылық шегінен шықпау.
Әдеп- барлық жағдайда сыпайлық шегінен шықпау.
Әдеп барлық жағдайда қатынас жасап тұрған адамның жеке ерекшілігін ескеруді талап етеді.

2.Қане, ойланайық:
1. Айнұр көрші апайға күнде көріп жүрмін ғой, бүгін амандаспайыншы,- деп ойлап қасынан өте шықты. Сонда көрші апай.... Жалғастыр...
2.Көшеде келе жатқан атаға бір бала әдейі соқтығысты. Жалғастыр...



Сергіту сәті
- Балалар, әдеміі билей білу де әдептілікке жатады екен. Олай болса
«Қаражорға биін» билеп көрелік.

4.Кім көп біледі?
(Әдептілік, тәрбие туралы мақал - мәтел айтып жарысу)


5.«Жалғастыр» ойыны. Не істеуге болмайды?
Үлкендердің алдынан ......
Құстарды ......... болмайды
Кішкене баланы ........
Қыз баланы ............
Оқулықты ..............
Сыныпта .................
Тамақты.........
Айқайлап..............
Бетіңді басып.............
.................. айтуға болмайды?

Шаттық шеңбері: Сәлемдесу
Сұрақтары:
1. Ассалаумағалейкум!
- Уағалейкумассалам.
2. Сәлем бердік!
- Амансың ба?
3. Сәлем!
- Сәлем.
4. Кеш жарық!
- Жап - жарық,
5. Қайырлы таң!
Күнің жарық болсын!
- Өзіңе де соны тілеймін.
6. Армысыз әже!
- Амансың ба, құлыным!
7. Армысыз ата!
- Есенсің бе, жарқыным.
8. Сәлеметсіз бе!
- Сәлеметсің бе, Рысхан!

6. Әдептілікке жататын қызыл жүректер белгілерін тастап, қара жүректерді алып тастау. Орнына қою.


Шыншыл, инабатты,тәртіпті, әділ, тәрбиелі,өнегелі, кішіпейіл, ұқыпты, әдепті, өтірікші, ұрлық жасау, өсекші, ешкімді тыңдамау, амандаспау, өркөкірек, мақтаншақ, қызғаншақ - бұл сөздерді өздері тауып айту қажет.
Ұлдарға сұрақ:
1. Қыз балаға қандай мінез - құлықтар тән?
2. Қыз бала туралы қандай мақал - мәтел білесіңдер?
Қыздарға сұрақ:
1. Ұлдарға қандай қылық жараспайды?
2. Ұлдар туралы қандай мақал -мәтел білесіңдер?
3. Ұлдардың мінезі қандай болу қажет деп ойлайсыңдар?

ІІІ Қортынды
- Балалар, сонымен әдептілік деген ар - ұяттың, әдеміліктің белгісі, адамдық қасиеттердің көрінісі екенін түсінген боларсыңдар. Әр адам өзінің ішкі дүниесінің таза, ақ болуын қадағаласа, істеген ісі соған сай әдепті, инабатты, жүрегі мейірімге толы болмақ. Егер сендер бала күніңнен әдепті тәртіпті болып өссең, есейе келе, ата - аныңның, өз Отаныңның мақтанышы боласыңдар. Адам болу үшін Абай атамыз айтқандай :
Сүйме, сезбек, кейімек,
Харекет қылмақ, жүгірмек
Ақылмен ойлап сөйлемек
Ақыл керек, ес керек, мінез керек,- дей келе «Әдептілік - әдемілік белгісі» атты ашық тәрбие сағатымыз аяқталды.

«Әдепті бала»

Өнерлі

Ұқыпты

Іскер

Ақылды

Адамгершілігі жоғары

Әдепті

Ақкөңіл

Үлгілі

1. Жеке дара жұмыс. «Мен қандаймын»? атты лото арқылы ұйымдастырылады.

-Балалар адамзатты сүю үшін менің бойымда қандай қасиеттер болу керек?

Деген сұрақ төңірегінде ойланып көрейік. Әр балаға лото тараталады, онда адам бойында кездесетін жағымды және жағымсыз қасиеттер бейнеленген. Сенің бойында бар деп есептеген қасиеттің алдыңғы дөңгелекке қызыл нүкте қойып белгілейсің.

Қамқорлық

Караниеттілік

Мәдениеттілік

Адамшылдық

Адамгершілік

Рақымшылдық

Залымдық

Бауырмалдық

Сабырлылық

Еңбекқорлық

Күншілдік

Еркіншектік

Рақым

Талап

Тасжүректік

Мейірімділік

Батылдық

Талғампаздық

Имандылық

Қанағатшылдық

Ізденімпаздық

Ізгілік

Қатегездік

Қиындық туғызатын оқушылармен жүргізілетін әңгіме.

Оқушымен әңгімелесу сұрақтары

1. Орта мектепті бітіргеннен кейін кім болғың келеді?

2. Қай пәнді жақсы көресің?

3. Сенің достарың қандай, олар туралы сен не ойлайсың?

4. Үлкендерге деген сенің көзқарасың?

« Суреттерді аяқтайық » жаттығуы

Мақсаты : Оқушылардың логикалық ойлауын , көру арқылы есте сақтауын , ойша жұмыс істей білуін дамыту .

Алдын-ала тақтаға мысықтың және қоянның құлақтары салынған плакат ілініп дайындалады . Оқушылардың көздері шарфпен байланады да , олар кезек-кезекпен шығып , бірі денесін , бірі басын , бірі аяғын салады , осылайша жалғаса береді .


«Түрлі -түсті доптар» жаттығуы

Мақсаты : оқушылардың есту арқылы есте сақтауын дамыту

Қағаз бетіне екі кішкентай қызыл және жасыл доп , қызыл доп пен жасыл доптың ортасына үлкен көк доп сал , ал жасыл доптың жанына кішкентай сары доп сал .






« Менің көңіл-күйім » жаттығуы

Мақсаты : көңіл-күйін игере білуге және басқаруға , қадағалауға , дұрыс бағалай білуге тәрбиелеу

Алдарыңдағы бланкіге өз көңіл-күйлеріңді суреттеп салыңдар .

«Мен басқаның көзімен»

Ортаға бір оқушыдан кезекпен шығып ,қалған қатысушылар ол жайлы қандай ой- пікірде екенін айтады . Оқушы өзін басқаның көзімен қандай адам екенін анықтайды .


« Атомдар мен молекулалар »

Әр қатысушы- жеке атомдар .Жүргізушінің айтуы бойынша атомдар қозғалысқа түседі , бір-бірімен жеңіл қақтығысқа түседі . Жүргізуші қанша атомның қосындысынан молекула құралатынын айтады , сол кезде сол санға сай бірігіп тұра қалу керек . Молекула құрамына кірмей қалғандар ойыннан шығады .



Афирмациялар

« Ол жасаған іс менің де қолымнан келеді » ,« Мен жетістіктің адамымын » ,« Менің жағдайым күннен -күнге жақсаруда »

« Таңғажайып дорба » ойыны

Дорбада бірнеше жеміс , көкөніс бөліктері бар .Бала көзі жабылып , дорбадағы заттың дәмін татып , оның қай жеміс екенін ,дәмі , исі , формасы , түсі жайында ажырата баяндайды .

Мен қандай адаммын ?

Әр қатысушы өзінің жағымды , жағымсыз қасиеттерін айтады . Сол бойынша қорытынды жүргізіледі .

Менің қиыншылықтарым

Қатысушылар бастарынан өткен қиыншылықтарды естеріне түсіріп , ортаға салады , өзгелермен ой бөліседі .

Есте қалған қызықты оқиға

Топ дөңгеленіп отырып , қатысушыларға доп беріледі Допты бір-біріне кезектесіп беріп , есте қалған қызықты оқиғаларды айтады .

Ұқсастық шегі

Қатысушылар жұптасып отырады . Жұбына қарап , ұқсастықты тауып жазады .Ұқсастығын оқып , ой бөліседі



Мен саған сенемін



Әуен ойнап тұрады .Жұп құрып , бір- бірінің көздеріне қарап отырады . «Мен саған сенемін ...» өйткені сен жақсы адамсың .



« Сиқырлы сөздер » ойыны

Мұғалім кез-келген өтінішті айтады , ал оқушы оны әдепті түрде айтуы керек . Мысалы : Айнаш , дәптерді бер . «Айнаш , өтінемін дәптерді берші » Ізеттілік туралы ертегі тыңдау

« Ең жақсы » ойыны

Қатысушылар екі топқа бөлінеді . Әр топқа мынадай нұсқау беріледі .Берілген мінездеме қай мамандыққа сай екендігін айту қажет . Ең ақшалы , ең жасыл , ең тәтті , ең күлкілі , ең ұсқынсыз, ең қарым-қатынасы күшті , ең жауапты , ең салмақты

«Жағдайлы волейбол» ойыны

Мұғалім әділдік пен әділетсіздікті көрсететін жағдайларды айтады , сол арада дұрыс жауапқа бала допты қағып алады , бұрыс жауапқа қағып алмайды



« Кездесу » ойыны

Жай әуенмен екі шеңбер болып қарама -қарсы айналады , әуен тоқтаған кезде бір-біріне қарап , баланың қасиетін айтады .


Ассосация « Жанұя »

Психолог допты лақтыру арқылы ата-анаға сұрақ қояды , олар жауап береді .


« Сиқырлы жұмыртқа» ойыны

Әр оқушы жұмыртқа бейнесінде берілген формаларға жаңа зат пайда болатындай етіп, аяқтап сурет салады .



« Әрқашан күн сөнбесін ! » жаттығуы

Тақтаға бұлт басқан күннің суреті ілінеді . әр бұлтта тапсырмалар берілген . Соларды орындау барысында күннің көзі ашылады .

« Өкпені еріту » жаттығуы

Тып- тыныш денеңізді бос ұстап отырыңыз .Өзіңізді қаракөлеңкеде театрда отырмын деп есептеңіз Алдыңыздағы шағын сахнаға ( ең жек көретін , көргіңіз келмейтін ) сіз кешіруге тиісті адамды қойыңыз. Мейлі ол сізді қазір ренжітсін , бұрын ренжітсін ,қазір өмірде бар болсын , әлде өмірден өтіп кетті ме , оған мән бермеңіз .Көз алдыңызға елестеткенде оның жағдайы жақсы , жүзіне күлкі үйірілген жағдайда болуы керек . Оны бақытты деп біліңіз . Бірнеше минут оның жүзін анық көз алдыңызда ұстап тұрыңыз . Сонан соң барып ол бейнемен қоштасыңыз . Сіз кешірген адам кетісімен сіз өзіңізді сахнаға қойыңыз. Өзіңізді де тек жақсы жағдайда елестетіңіз .Бақытты , күлкі үйірілген жүзбен тұрыңыз . Бұл әлемдегі жақсылық барлығыңызға да тең жететінін ұғыңыз .


«Тазару» жаттығуы

Терең дем алып , демді барынша қайта шығарыңыз . Денеңізді босатыңыз . Өзіңізге былай деңіз : Мен өмір сүруіме кедергі келтіретін барлық өкпе , реніштен тазарғым келеді . Мен барлық қысымнан осылайша босаймын . Барлық ескі реніш , өкпелерден құтылғым келеді . Мен жанға рахат жайбырақаттылықты сезінемін . Мен өз қалпымдамын . Өз өмірімнің ағынымен барамын Бірақ өкпені ұмыттым , кештім .







Жас мамандарға арналған кәсіби бейімделуге көмектесетін тренингтің өткізілуі бойынша анықтама

Мақсаты: жас мамандардың кәсіби сана шеңберін кеңейту, кәсіби іс-әрекеті барсында пайда болатын қиындықтарды шешу дағдыларын дамыту, олардың психикалық қысымдарын төмендету, ішкі психикалық күшті дамыту.

Барлығы алты жас маман қатысты. Алдымен өткізілетін іс-шараның мақсат-міндеттері ескеріліп өткен соң, әрбір қатысушымен амандасу рәсімі өткізілді. Қатысушылар өздері туралы толығырақ айтып кетті, сөйтіп бір-бірімен жақынырақ танысты.

«Ұжымд Сергіту сәтінде
оқушылардың көңіл-күйін
және есте сақтауын дамытуға
арналған психологиялық
жаттығулар

1.«Жунглидағы жаңбыр»

Нұсқау; -Бір-біріңіздің соңынан шеңбер жасап тұрыңыздар. Жунглида жүрміз деп елестетіңіздер. Ауа райы өте тамаша, күн жарқырап, ыстық және қапырық болып тұр. Бір уақытта самал жел соқты, (алдыңызда тұрған адамның арқасына жұғысып жеңіл қимылдар жасаңыз).

Жел көтеріліп желкіді ( арқаны қаттырақ басамыз) .

Қатты дауыл соқты (қимылдарыңыз күшейіп шеңбер бойында жүргізіледі)

Ұсақ жаңбыр сіркіреді (серіктесіңіздің арқасын саусағыңызбен басасыз)

Кенет нөсер жауын құйды (алақандарыңызбен жоғарыдан төмен қимылдар жасаңыздар).

Бұршақ жауды (арқаны қаттырақ соғамыз).

Тағы да нөсер жауын жауды.

Ұсақ жаңбыр сіркіреді.

Дауыл соқты.

Жел соқты.

Жел басылып келеді.


2. Жағымды сөздер.
Мақсаты: Өзін-өзі одан әрі ашу, өзін-өзі тану, өзінің және айналасындағылардың психологиялық мінездемесін анықтау және талдау іскерлігін дамыту. Қатысушылар шеңбер бойымен отырады. Жүргізуші жағымды сөздер айта отырып, кез келген біреуге доп лақтырады. Допты алған ойыншы шеңбердегі қатысушылардың кез-келгенін таңдайды да, оған өз жағымды сөзін айтады, ойын жалғаса береді. Жағымды сөздер қысқа бір сөзден тұрса болады.


3. «Сәлемдесу» ойыны:
Қазір біз сендермен ойын ойнаймыз, қимылды тез жасауларың керек. «Бастаймыз» деген белгі берілгенде, мен қалай амандасу керек екенін айтамын, сонда сендер бір-бірлеріңмен тез-тез амандасасыңдар. Әр адаммен әртүрлі амандасасыңдар. Сонымен, көзбен… қолмен… иықпен… құлақпен… тіземен… иекпен… өкшемен… арқамен.



4. «Кім, нені жақсы көреді?» жаттығуы.
Барлығы орындықтарға отырады. Кім, нені жақсы көреді солар орындарынан тұрады. Мысалы: Кім балмұздақты жақсы көреді, сол орнынан тұрсын…Кім өзін батырмын деп есептейді?… Кім сары түсті жақсы көреді?… Кім көп тамақ жегенді жақсы көреді?… Кім айнаға қарағанды жақсы көреді? т.б. сұрақтар қоюға болады.

5. «Сөзден сөзді ізде» ойыны.
Сөз беріледі, сол сөзден басқа сөздер құрастыру керек. Кім көп құрастырса, сол жеңімпаз. Мысалы:

«Трансформатор» «Талдықорған»

форма қорған

матор тал т.б.