Тема урока: М. Жумабаев «Батыр Баян»

Сабақтың тақырыбы: М.Жұмабаев «Батыр Баян».

Сабақтың мақсаты: білімдік - «Батыр Баян» поэмасын қорытындылау, оқушыларға деңгейлік тапсырмалар беру арқылы алған білім дағдыларын бағалау;

Тәрбиелік - ақының үздік туындысы Батыр Баян арқылы Отанын, туған жерін, халқын сүюге тәрбиелеу;

Дамытушылық - әр оқушының өзіндік қиялына ерік бере отырып, өзінше ой түюге баулу, тақырыптас шығармаларды салыстыра отырып, өзінше ой түюге баулу, тақырыптас шығарамаларды салыстыра отырып дамыту, шығармашылық жұмыстар арқылы таным түсініктерін дамыту.

Көрнекіліктер: Тірек сызбалар, Мағжан өмірі мен шығармашылығы

( бүктемелі альбом, суреттер).

Сабақтың әдісі: Дамыта оқыту технологиясы (Беспалько), жобалау технологиясы (Қ.Бітібаева).

Сабақ түрі: Білімді жүйелеу, жинақтау.

Сабақ барысы.

1. Ұйымдастыру кезеңі.

2. Сабақ мақсатымен қысқаша таныстыру.

I. Оқушы деңгейі:

1. Мағжан өмірі, шығармашылығы

2. Үзінді жаттау

3. «Батыр Баян» поэмасы туралы сұрақтар

II. Алгоритмдік саты:

1. Кейіпкерлер жүйесіне талдау, топтастыру

2. Композициялық құрлымы

III. Эвристикалық саты:

1. Венн диаграммасы

2. Концептуалдық кесте

3. Семантикалық карта

VI. Шығармашылық саты:

1. Ғылыми зерттеулер

2. Кейіпкерлерге хат

3. Мағжанның әні

1. Оқушы деңгейі:

1. Мағжан Жұмабаев кім?

2. Қандай өлеңдерін білесіңдер?

3. «Батыр Баян» поэмасының негізгі идеясы.

4. «Батыр Баян» поэмасының мазмұны.

5. «Батыр Баян» поэмасындағы оқиға сені қандай іс-әрекетімен ойландырады?

6. «Батыр Баян» поэмасына деген сенің жеке көз қарасың.

2. Алгоритмдік саты:

Кейіпкерлерді топтастыру.

Айбынды батыр

Абылай Халық қамқоры

Елінің тәуелсіздігін аңсаған хан

Абылайдың сенімді серігі

Батыр Баян Опасыз бауырын атып өлтіреді

Өжет батыр

Туған жеріне, еліне адал

Қалмақ қызы Айлакер

Кекшіл, өжет

Еліне, ағасына опасыз

Ноян Махаббатына адал

Көрсеқызар

Композициялық құрлымы:

1. Оқиғаның болған кезі

2. Оқиғаның басталуы

3. Оқиғадағы байланыс

4. Оқиғаның шарықтау шегі

5. Оқиғаның шешімі

3. Эвристикалық саты:

І. Венн диаграммасы:

Қалмақ қызы.

Мағжан «Батыр Баян» ортақ Сәкен «Көкшетау»

поэмасы қасиеттері поэмасы

1. Сұлу 1.Екеуі де сұлу, 1. Сүйгеніне адал

2. Кекшіл ақылды, қайратты. 2. Ұстамды

3. Айлакер 2.Екеуі де тұтқын. 3. Жігерлі

4. Қайратты 3.Екеуі де өз 4. Уәдеге берік

5.Өз жеріне, туған еліне халқының адал 5. Қайратты

адал перзенті

Абылай бейнесі.

Мағжан «Батыр Баян» Сәкен «Көкшетау»

поэмасы ортақ поэмасы

1. Дана, айбатты қасиеттері: 1. Жауыз

2. Қолбасшы Тарихта болған 2. Өктем

3. Елінің тәуелсіздігі хан 3. Қара күштің иесі

үшін күреске шыққан 4. Қанішер, даңғой

айбынды кемеңгер хан

ІІ. Концептуалдық кесте.

Кейіпкерлер

Өмірге қызығушылығы

Адамгершілік қасиеті

Кейіпкерлерге берілетін баға

Батыр Баян

Жоғары. Елі, жері үшін өлімге басын тікті.

Жоғары. Елін, жерін ойлайды, бауырын өлтіреді.

Жоғары

Ноян

Көрсеқызар, қыздың соңынан еріп кетеді, орташа

Орташа. Елінен, жерінен туғандарынан қызды жоғары қояды.

Орташа

Қалмақ қызы

Жоғары. Елі үшін, жері үшін айлакерлік жасайды.

Жоғары. Туған еліне, жеріне адал.

Жоғары

ІІІ. Семантикалық карта.

№

Шығармадан үзінді

Батыр Баян

Ноян

Қалмақ қызы

1

Қалауым бар, Ноян батыр,

Адасқан аққу құстай мен бір пақыр.

Арқаның аруы боп жүрсем дағы,

Алыста туып өскен елім жатыр

+

2

Жоқ, әлде жоқ, жоқ, әлде өлтірдім бе?

Інімді алты алаштың намысы үшін?

+

3

«Жарайды даярмын» деп айтып салды.

+

4

Құл болса бір қыз үшін балдырғаны

Алашқа бұдан ауыр шер болар ма?

+

5

Алдияр, ел ағасы, ханым дана,

Алашқа ауыр күнде болған пана.

Кінәлі кешігіп келіп енді алдыңа

Келді ерің, іші жалын, жаны жара.

+

VI. Шығармашылық саты:

1. Зерттеу жұмысы

2. Кейіпкерлерге хат

3. Мағжан әндерін орындау

4. Сурет салу.

Тарихи бейне

Аңыздық кейіпкер

Батыр Баян Реалистік бейне

Романтикалық бейне

Батырлық бейне

Қабілетті оқушылар Баян бейнесін әдебиет теориясына сәйкес топшылау жасап, зерттеу жолымен тексеріп, оған баға береді. Әр оқушы өз пікірін поэмадан жыр шумақтары мен тармақтарына мысал келтіре отырып зерттеу еңбектерді тиімді байланыстыра біле жүзеге асырады. Шығармашылық жұмыстың бұл түрінде: әр оқушы өз пікірінің растығына басқа оқушылардың көзін жеткізу үшін мақсатты талдау жасайды; өз ой болжамын дамыта отырып өз пікірін қорғап шығады.

Қорытындылау.

Оқушыларды бағалау.

Үйге тапсырма: « Батыр Баян» поэмасындағы Абылай бейнесі (шығарма).