«Тіл дамыту»

Пәні: Қазақ тілі

Күні:

Сыныбы: 8 «а»

Тақырыбы: Тіл дамыту

Мақсаты:

1.Білімділік: Х модуль. Қазіргі кезең балалар әдебиетнінің ақындарының өмір жолы, шығармаларына қысқаша тоқтала отырып, тұйық етістік жалқы есімдер жайында алған білімдерін жан-жақты тапсырмалар арқылы пысықтау.

2.Дамытушыдық: Оқушылардың іскерлігін, өз ойын анықта дәл жеткізе білу шеберлігін дамыту.

3. Тәрбиелік: тез ойлап, тез жауап бере білуге, шапшаңдыққа, іскерлікке көпшілікпен жұмыс жасай білуге тәрбелеу .

Сабақтың түрі: Аралас.

Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдер: Сұрақ-жауап, пікір алмасу,ұжымдық жұмыс талдау әдістерін қолдану.

Көрнекілігі: Интерактивті тақта, слайдттар, сызбалар,кеспе қағаз.

Пәнаралық байланыс: Әдебиет.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі: а) Сәлемдесу, ә) түгелдеу, б) оқушылардың назарын сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: 1-тапсырма. Сұлтан Қалиев ақынның өмір жолын оқып, кестені толтырып келу.

Ақынның аты-жөні

Туған жылы,жері

Оқыған оқу орны

Ақынның шығармалары

Сұлтан Қалиев

С.Қалиев 1943 жылы

Жамбыл облысының

Жамбыл ауданында

«Пионер» ауылында дүниеге келген.

Қазіргі әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

«Қомағай бақа», «Қуандырам»

«Қасиетті тақия» т.б.

ІІІ. Үй тапсырмасын пысақтау.

1) С.Қалиев қандай қызмет атқарған ?

2) Қандай ақындардың өлеңдерін аударуға қатысқан?

3) С.Қалиев қандай жанр саласында еңбек етеді?

4) Ақынның жекелеген өлеңдері қандай тілдерге аударылған?

ІV. Қызығушылығын ояту. Ребус шешкізу.

І А

ы

Тіл дамыту

V.Негізгі кезең.(Танымдық кезең).

Жаңа сабақ.

VІ. Оқулықпен жұмыс.

1-тапсырма. Мәтінді түсініп, талдау жасаңдар.

Мейірім

Мұз сұп-суық еді. Күн ұзақ шатырға ілініп ап, міз бақпай тұра беруден жалықпайтын. Балалар қызығып ұстағысы келсе, өзінің сұп-суық денесімен қарып алатын.

Оған адамдардың мейірімі жетпейтін еді. Ол өткен-кеткендерден мейірім күтіп тұрды. Мейірім үшін өзін құрбан етуге, еріп су боп ағып кетуге бар еді.

Көктем келді. Күн шықты. Күн жер бетіндегі тіршіліктің бәрін көретін. Кенет Мұзға көзі түсті.Сол-ақ екен, күлімдеді.

• Неткен сұлу едің!- деді Күн.

• Сен де, -деді Мұз.

Мұздың тұла бойы балқып, бірте-бірте еріп бара жатты ... (Б.Әбділов)

• Мейірім сөзін қалай түсінесіз?

• Ананың балаға,адамның табиғатқа мейірлене қарауы, қамқорлық жасауы.

• Мейірім деген сөздің синонимі қандай?

• Жылулық, қамқорлық

• Синоним дегеніміз не?

Мәтінге ауызша мазмұндық жоспар құру.

1. Міз бақпай шатырға ілініп тұрған мұзға балалардың қызығуы.

2. Өткен-кеткендерден мұздың мейірім күтуі.

3. Күннің мұзға мейірленуі.

1-тапсырма бойынша 2,3,5-ші сөйлемдеріне сөйлем мүшесіне талдау.

Күн ұзақ шатырға ілініп ап, міз бақпай тұра беруден жалықпайтын. Балалар қызығып ұстағысы келсе, өзінің сұп-суық денесімен қарып алатын. Ол өткен-кеткендерден мейірім күтіп ұзақ тұрды.

1. Сабақтас құрмалас сөйлем (қимыл-сын бағыныңқылы.)

2. Сабақтас құрмалас сөйлем (шартты бағыныңқылы)

3. Жай сөйлем ( жақты, толымды,жайылма)

Ой қозғау. «Сөзжұмбақ»

ж

А

л

қ

ы

е

с

і

м

Қ

а

с

т

е

к

т

ұ

й

ы

қ

е

т

і

с

т

і

к

к

і

р

і

к

к

е

н

с

ө

з

к

ү

р

д

е

л

і

с

ө

з

М

ы

р

з

а

л

и

е

В

ж

е

р

ұ

й

ы

қ

Сұрақтары:

1. Заттардың ішіндегі бір түрінің өзіне ғана қойылған атауды недейміз?

2. Алакөл аудандық газетінің редакциясында әдеби қызметкер қызметін атқарған балалар әдебиетінің ақыны кім?

3. Шақпен, жақпен байланысы болмай, қимылдың атауын ғана білдіретін етістіктің түрі:

4. Құрамындағы сөздердің ең кемінде бір дыбысы өзгеріп біріккен сөз қалай аталады?

5. Қазақ тілі білімінде кемінде екі түбірден жасалып, бір мағынаны білдіретін сөз.

6. 1959 жылы жарық көрген «Көктем» атты кітаптың авторы кім?

7. Қ.Мырзалиев 1980 жылы қандай кітабы үшін Қазақ КСР-нің мемлекеттік сыйлығына ие болды?

А-қын-дар 3 буын

1. Ашық А-д\ты, жуан, ашық, езулік.

2.Бітеу Қ-д\сыз, қатаң

3.Бітеу Ы -д\ты, жуан,қысаң,езулік

Н -д\сыз,үнді

Д-д\сыз, ұяң

А- д\ты, жуан, ашық, езулік

Р-д\сыз, үнді. 7 әріп,7 дыбыс

З-тапсырма. Мәтінді рөлге бөліп оқыңдар. Кірпіштердің дауын қалай түсінесіңдер? Өз пікірлеріңді ортаға салыңдар.

Асқақтаған кірпіштер

1)Мәтінде не туралы айтылған?

2) Егер ата кірпішті тыңдағанда қандай жағдайда болар еді?

VІ. «Кім жүйрік?» ойыны. Мақал-мәтелді жалғастыру.

Отанды сүю отбасынан басталады

Аяққа кісен салуға болар,

Тілге кісен салынбас.

Жақсының қасиеті- жарастыру,

Жаманның қасиеті- таластыру.

Орынсыз ашу- от шашу.

\

VІ.Қорытындылау.

Кесте толтыру.

Нені білемін

Нені білдім

VІ.Үйге тапсырма. Күнделікті енді ашайық,

Үй тапсырмасын жазайық.

Тіл дамыту туралы алған білімді,

Ұмытпай есте сақтайық.

2- тапсырма

VІ.Оқушылардың білімдерін бағалау