Абайдың 32-36 қара сөздері

№ 12 Сабақтың тақырыбы: "Абайдың 32-36 қара сөздері"
Сабақтың білімділік мақсаты: 1) Абайдың қара сөздерінің тәлім-тәрбиелік сипатын айтып түсіндіру.2)Ақын жан-жүрегін тербеткен қазақ халқының өміріндегі алуан құбылыстар туралы әлеуметтік, философиялық ойлар, жағдайлар жөнінде айтып,оқушылардың ақыл-ойларын дамыту.3)Оқушыларды Абай шығармашылығында кең таралған кәсіптің түрлі салаларын меңгеруге, адал еңбек етуге үндеу, тәрбиелеу
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: түсіндірмелі,ынталандыру, сөздік әдісі, ақпарат беру әдісі,оқулықпен жұмыс
Сабақтың көрнекілігі: Абайдың қара сөздері ,қара сөздері толық нұсқаларымен, суреттер.

Сабақтың барысы:

I. Ұйымдастыру (амандасу, түгендеу) 2. Үй тапсырмасы (сұрау, бекіту сұрақтары) «Ескендір» поэмасынан үзінді (оқушылар жатқа айтады) 1.Абай "Масғұт" поэмасында көпшіліке нені үлгі етеді?2."Ескендір" поэмасын Еуропа ақындарына қоса, шығыстың қайақыны жырға қосқан?3.Абайдың дүниежүзілік озық шығармалары?4.Абай орыс жазушылары Крыловтың, Пушкиннің және тағы қай ақынныңшығармаларын аударған?5. Ескендірдің тәрбиешісі болған ұлы ғалым,гуманист?3. Негізгі бөлім Жаңа сабақ (түсіндіру,видеоролик гиперссылка арқылы ашылады.)

II.Абайдың қара сөздерінің саны -45.Қара сөз - арабтың «ғақлия» деген сөзімен мәндес.Ғавқлия көркем сөз, дана сөз, асыл сөз деген мағынаны білдіреді. Бұл қара сөздер - көркем әңгіме емес, алайда оларды даналық сөздер, мақала, ғалымдық, философиялық шолулар деп қарастыруға болады.Қара сөздер ең алғаш Семей қаласында 1948 жылы «Абай» журналында жарық көрді. Абайдың қара сөздері орыс, қытай, француз т.б көптеген тілдеріне аударылды.

III.Түсіндірмелі сөздікпен жұмыс

Ғақлия - көркем сөз, дана сөз, асыл сөз

Ләкин - бірақ (он сегізінші сөз)

Дәрілхарап - қауіпті, бүлінген (Жиырма бесінші сөз)

Хикмет - керемет, ғажайып, сыр, ақыл (Жиырма бесінші сөз)

Дауғасына - талас, тартыс, айтыс ( Жиырма бесінші сөз)

Ғибратлану- үлгі,өнеге, сабақ алу (Отыз бірінші сөз)

Оқушыларға Абайдың бірінші, екінші, үшінші, төртінші қара сөздері аудио жазба түрінде тыңдатылып, ауызша талдаймыз. IIV.Қорытынды ( тапсырмалар беру)Тапсырмалар: 1-тапсырма. Абайдың он жетінші қара сөзін рөлге бөліп оқыңыздар (ақыл, жүрек, қайрат, ғылым)2-тапсырма.Абайдың бесінші қара сөзіндегі мақал-мәтелдерді теріп жазып, талдаңыздар:

«Түстік өмірің болса, күндік мал жи», «Өзіңде жоқ болса, әкең де жат», «Мал - адамның бауыр еті», «Малдының беті - жарық, малсыздың беті - шарық», «Ер азығы мен бөрі азығы жолда», «Ердің малы елде, еріккенде қолда», «Берген перде бұзар», «Алаған қолым - береген», «Мал тапқан ердің жазығы жоқ», «Байдан үмітсіз - құдайдан үмітсіз», «Қарның ашса, қаралы үйге шап», «Қайраны жоқ көлден без, қайыры жоқ елден без»

3-тапсырма.Абайдың он екінші, он бірінші, он тоғызыншы қара сөздерін оқып, мазмұнын ашыңыздар

V.4-тапсырма. Ақпаратпен толықтыру 32-36 қарасөздері

VI.Н.Ә. Назарбаев: «Абайды мұқият оқыған адам оның көзқарастары күні бүгінгі нарық экономикасымен де тікелей үндес екенін айқын аңғарар еді. Абай әлемі бізді жеті түнде адастырмас Темірқазық іспетті. Соған қарап тірлігіміздің дұрыс бұрысын сараптай аламыз. Өйткені жанды жегідей жеп жүрген көп сауалдың жауабын Абай әлдеқашан айтып кеткен» деп сабағымызды қорытындылаймыз.

VII.Үй тапсырмасын беру «Абайдың қара сөздерін жатқа айту» (түсіндіру әрбір оқушы бір-бір қара сөзден жаттау)

VIII.Бекіту (белсене қатысқан оқушыларды бағалау)