Разработка урока на тему Қазақтың қайсар қыздары

Сабақтың тақырыбы:Қазақтың қайсар қыздары

Сабақтың мақсаты:Ұлы жеңіске-70 жыл толғалы отыр.Жеңіс салтанатың көре алмай кеткен боздақтардың,бүгінде азайып қалған майдангерлердің рухына бас ие отырып,жас ұрпақты Отанды қорғауға,ерлік істеріне тағзым етуге,батыл да батыр,ер жүрек болуға үйрету.Әлия мен Мәншүктің ерлігін насихаттау.

Класс жетекші:Құрметті ұстаздар,оқушылар!Отты жылдардың өшпес даңқы қаншама уақыт өтсе де ұмытылған жоқ.Қанқұйылы басқыншылардың бейбіт жатқан елімізге тигізген ауыр зардаптары есепсіз.Бұл туралы айтылып та,жазылып та жатыр.Ұлы Отанымызды басқыншылардан қорғап қанды қырғын шайқасында қамалған,айталған көп ұлтты халқымыздың асқан ерлігі тарихтың мәңгілік естелігі болып қалды.Барша қазақстандықтар жеңіс күнін зор салтанатпен атап қтеді.Бұл-қаһарлы 1418 күнді бастан кешкен майдангер жауынгерлер мен тыл еңбеккерлердің бойындағы бүкіл күш-қуатын жұмсап жеткен ұлы мерекесі.Ұлы Отан соғысының отты жылдарда ер азаматтар мен бірге қолына қару алып,жаумен шайкасып,ересен ерлер көрсеткен қазақ қыздарының аз болмағаны бізге тарихтан мәлім.Солардың бірі шығыстың шынары-Әлия Молдағұлова және Мәншүк Мәметова еді.Жеңіс солдаттарын еңбеккерлерін ұлы мерекемен құттықтай отырып!, « Қазақтың қайсар қыздары» атты тәрбие сағатымызды бастайық.Ал оқушылар ортаға бәріміз шығып,бір-бірімізге бір тілектен айтып бастайық.Бүгінгі тәрбие сағатымызды бастамас бұрын мына түрлі бейнелі жапырақтан бөлісіп,екі топқа бөлініп отырайық.

Міне «Әлия тобы», «Мәншүк тобы»болып екіге бөліндік.Үйге тапсырма берілген болатын Әлия мен Мәншүк туралы мәлімет жинақтап келу болатын.Бүгін сіздер алған білімдерінді қағаз бетіне жазып,оны шығып қорғаймыз.Арада 3-4 мин уақыт беріледі.Екі топтан 2-2ден оқушы шығып өз сөздерімен постер қорғайды.

Ал,енді оқушылар қазақтың қос шынары «Әлия мен Мәншүк» туралы қысқаша дайындалған көрінісімізді тамашалайык:

Көріністен үзінді.

Автор сөзі: Тағыда қаланы

Жатыр жау бомбылап

Теңселіп барады...

Шетімен алаңның

Жығылып... сүрініп...

Күткеніміз осы еді...

Ақыры-келді күн.

Военком есігін

Аттадық біз бүгін.

Әлия,Мәншүк:Сәлеметсіз бе аға командир!

Аға командир:Сәлеметсіздер ме!

Әлия,Мәншүк:Бізді әскерге алыңыз!Біз отанды қоғаймыз!

Аға командир:Жастарыңыз нешеде?

Әлия:Мен-Әлия 17-демін

Мәншүк:Мен-Мәншүк 18-мін

Отанды қоғауға әзірміз.

Аға командир:Жарайды,көрініп тұр Отан қорғауға лайықтысыңдар,қабылдандыңдар!

Автор сөзі Айнала орман

Алаң бір,

Тоқтаған атыс белеңде...

Мерт бола қалды командир.

«Мергендер келді..» дегенде.

Әлия,Мәншүк:Аға командир тұрыңыз!, Аға командир тұрыңыз!, Ояныңыз,ашыңыз көзіңізді.

Аға командир:Менің уақытым келді,енді сендер Отанды қорғаңдар!Уәде беріңдер!

Әлия,Мәншүк:Біз уәде береміз,ант етеміз!

Отанды,жерді біз қорғаймыз!

Автор сөзі:Міне,уақыт та өтіп жатыр зулап Әлия мен Мәншүк ауылына сағыныш пен хат жазу үстінде.

Әлия: «Сапура, жаным!»Хал қалай?

Ауыл-ел...

Тегіс аман ба?

Қауырттау кез боп...

Әрқалай...

Қол тимей кетті саған да.

« Әубәкір аға!»

Алдымен -

Кінәлай көрме сен мені.

Кеткесін сендер...

Барлық ел...

Менің де қалғым келмеді.

Жарайды,созып кеттім бе,

Әр жайдың басын бір іліп.

Кездеспей кеттік көп күндер,

Қалыпты бәрі жиылып.

Қалғанын кейін жазармын,

Сапарға шығам қазір де.

Алдым ғой біраз мазаңды,

Осы да жетер әзірге!...

Сәлеммен Әлия.

Класс жетекші:Бәріміз көріністі тамашаладық.Өзімізге жақсы әсер ала білдік.Енді,біз оқушылар ерлік,батыр туралы мақал-мәтелдер білеміз бе,білсек мен мақал-мәтелдердің

басын оқып,сендер жалғасын жалғастырып айтып көріңдер.

Екі топқа кезектесіп мақал-мәтелдер оқылады.

1.Батыр ортақ,ер ортақ,...

Күн ортақ,ай ортақ

2.Ер өлсе де,... аты өлмейді

3.Болат қайнауда шынығады,...

Батыр майданда шынығады.

4.Батыр-елдің сәулеті,...

Бал құрақ -көлдің сәулеті.

5.Ер жігіттің екі сөйлегені өлгені...

Еменнің иілгені сынғаны.

6.Ер жігіт ел үшін туады,...

Ел үшін өледі.

7.Батыр туса-ел ырысы...

Жаңбыр жауса -жер ырысы

8.Ердің ісі -елдің мойнында...

Елдің ісі -ердің мойнында...

9.Ел шарасыз болмас,...

Ер жарасыз болмас.

10.Батырдың қаһары..-еліне қорған.

11.Батырды намыс өлтіреді,...

Қоянды қамыс өлтіреді.

Класс жетекші:Бүгін оқушылар біз қазақтың қайсар екі қос шынары қыздарына тоқталып біраз мәлімет ала білдік.Тағы бір жәйт.Осы біздің Ақтөбе қаламызда екі ер жүрек батыр қыздарымызға арналған қандай ескерткіштер білеміз?

Оқушылар жауап береді: (Әлия,Мәншүк атында көшелер,ескерткіштер,музейлер т.б. бар.) (Ақтөбе,Мәскеу,Тараз,Санкт-Петербург -орта мектептер бар)Ән жинағы,ауыл атаулары бар.

Ән «Мен қазақ қыздарына қайран қаламын»

Мен қазақ қыздарына қайран қалам,

Жанары жаны жаздай жайраңдаған

Қыз өссе-елдің көркі деген сөзді,

Қапысыз қалай айтқан қайран бабам

Намысын бермеу үшін жатқа қолдан

Арулар аз болды ма атқа қонған

Көңілде қалған сыз бар өткен күннен

Өмірде қалған із бар Ақтабаннан

Жасырмай айтар болсам жан сырымды

Тағдырың қарауылға қанша ілінді

Ерліктің қос қанаты деп білем мен

Аяулы Әлия мен Мәншүгімді

Қорытынды:Соғыс кезінде 100 мыңнан астам Ақтөбелік-жауынгерлер майданға аттанған.Соғыс кезінде 35 жауынгерге Кеңес Одағының атағы,9 жауынгерлер Даңқ Орденінің толық кавалері болды.Әлия мен Мәншүк қазақтың қос шынары Кеңес Одағының Батыры атағы берілді.

Үйге тапсырма: «Әлия мен Мәншүк ерлігіне» байланысты 5 жолды өлең жазу.