Статья на тему: Сабақты талдау әдістері мен түрлері

Койгельдина Бакытгүл Жумагалиевна учитель английского языка Семипалатинского государственного колледжа им. М.О.АуезоваСабақты талдау әдістері мен түрлеріПедагогикалық сабақты талдау оқу-тәрбие процесінің құрылымын, білім сапасын, оқытушының кәсіби біліктілігін анықтау, болып табылады.Оқушылардың білім, білік іскерлігі мен сабақты талдаудың мақсаты:-оқушыларды кәсіби мамандықты игеру деңгейі, мұғалімнің кәсіби шеберлігі мен оқыту процесінің мазмұндылығын анықтап, оған нұсқау беру;-оқу-тәрбие проц...
Раздел Иностранные языки
Класс -
Тип Другие методич. материалы
Автор
Дата
Формат doc
Изображения Нет
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

Койгельдина Бакытгүл Жумагалиевна учитель английского языка Семипалатинского государственного колледжа им. М.О.Ауезова


Сабақты талдау әдістері мен түрлері

Педагогикалық сабақты талдау оқу-тәрбие процесінің құрылымын, білім сапасын, оқытушының кәсіби біліктілігін анықтау, болып табылады.

Оқушылардың білім, білік іскерлігі мен сабақты талдаудың мақсаты:

-оқушыларды кәсіби мамандықты игеру деңгейі, мұғалімнің кәсіби шеберлігі мен оқыту процесінің мазмұндылығын анықтап, оған нұсқау беру;

-оқу-тәрбие процесінің құрлымымен мазмұның анықтау;

-оқушылардың білім, білік, дағды,іскерлік сапасын, деңгейін бақылау;

-мұғалімнің не шебердің кәсіби біліктілігін анықтау;

-мұғалімге нұсқау, педагогикалық шеберлікке жетуге көмек беру;

-мұғалімнің жетістігін анықтау, және оны жариялау

-мұғалімнің кемшіліктерінің себебін анықтау,оны жоюға көмектесу

-мұғалімнің атқаратын жұмыстарын белгілеу.

Сабақты талдау барысында оқытушының немесе оқу шеберінің, оқушының сабақтың іс-әрекетін төмендегі көрсеткіштермен талдайды.

Оқытушы немесе оқу шебері:

-ұйымдастыру мақсатын дұрыс және айқын қоюы;

-теориялық білімділігі;

-педагогикалық мәдениеті;

-уақытты тиімді пайдалануы;

-сабаққа тиімді және жаңа әдістерді қолдануы;

-оқушыға жеке дара көңіл бөлуіді іске асыруы;

-көрнекі, техникалық оқу құралдарын тиімді пайдалануы;

-оқушылар білімін дұрыс бағалай біліуі;

-сабағын өзіндік талдауы.

Оқушылардың сабаққа қатысуы:

-оқушылардың сабаққа ынтасы, белсенділігі;

-білімі дайындығы;

-жан-жақтылығы, логикалы ой-дәрежесі;

-практикалық, өз бетімен жұмыс істеу қабілеті;

-тәртібі мәдениеті, киіну мәдениеті;

-оқу-құралдарының сапасы.

Сабақтың өтілу барысы:

-сабақтың тартымдылығы;

-жаңалығы,өмірмен байланысы,ғылымилығы;

-интенсивтілігі,тиімділігі;

-оқушылардың танымдық логикалық ойлау қабілетін арттыру;

-сабақтың жүйелілігі, сабақ құрлысының сақталуы;

-сабақтың нәтижелігі,оқушы нені қаншалықты үйренгендігі;

-үй тапсырмасының, берілуі, мөлшері,эстетикалық,

-санитарлық -гигиеналық, қауіпсіздік ережелерін сақтау.

Оқытушылар өзара тәжірибе алмасу мақсатында сабаққа еніп,теориялық және практикалық сұрақтардан, сабақтың түрі мен әдісі жағынан,оқу-тәрбие жұмысының нәтижесімен танысып, бір-бірімен тәжірибе алмасып, қажет жағдайда озық тәжірибесін өз сабағына пайдаланып,үйренеді.

Оқытушылардың өзара тәжірибе алмасу мақсатында сабақты талдауы төмендегі көрсеткіштер бойынша жүзеге асады:

-оқу-тәрбие процесінің негізгі міндеттері;

-сабақтың негізгі құрлысы;

-оқу-материалды тиімді іріктеу;

-оқыту әдісін үйлесімді таңдап алу;

-оқушының жалпы білім, дағды деңгейі;

-оқыту әдісін даралауды жүзеге асыру;

-көрнекілік ожәне техникалық оқу құралдарын пайдалану;

-пәнаралық дайланыс және өмірмен байланыс;

-үй тапсырмасының берілуі;

-оқушылардың сабақ кезіндегі тәртібі,ұйымшылдығы,белсенділігі;

-уақытты тиімді пайдалануы;

-эстетика, санитарлық-гигеналық шарт;

-моралды-психологиялы ахуал

-Сабаққа деген талаптардың орындалуы.

Сабақты талдау парағында пән аты, тобы, қатысқан күні, оқытушының аты-жөні, сабақтың тақырыбы жазылады. Талдау соңында өткізген сабаққа жалпы пікір, ұсыныстар мен қорытындылар жазылады.

2. Бақылау сұрағы

Кәсіптік оқыту үдерісінде ақпараттық-коммуникативтік технологияларды пайдалану.

Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудаарналған мемлекеттік бағдарламасында жалпы білім берудің мақсаты қазіргі қоғам талабына сай терең білім, білік, дағдылар мен құзырлылықтардың негізінде еркін бағдарлай білетін, қойылған мақсатқа танымдық қызмет жасау арқылы жете алатын, өз бетінше дұрыс, тиімді шешімдерқабылдауға қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыру екендігі айтылған.

Білім саясатының өзекті мәселелері-кәсіптік дайындаудың сапасын жақсарту, білім мен қамтамасыз етудің ғылыми-әдістемелік жүйесін түбгейлі жаңарту, оқытудың формалары мен әдістерінің түрлерін өзгеру, ондағы алдыңғы қатарлы оқу-тәрбие тәжірибелері мен қазіргі қоғамның сұраныстарының алшақтығын жою, білімдегі жаңашылдықты саралау, білімді жетілдіру үдерісіндегі үздіксіздікті қамтамасыз етуде оның рөлін арттыру және қазіргі заман техникасы мен технологиясын жоғарғы деңгейде қолдана білу.

Оқу-тәрбие үрдісін жетілдірудің қазіргі технологиялары жетілдіріп, кәсіптік лицейде сабақ беруде қолдану арқылы білім сапасын жақсартуға болатындығына басым бағыт берілуде.

Кәсіптік білім беруде күрделі де маңызды мәселе оқушыны болашақ мамандығына биімдеу,кәсби біліктілігін дамыту, сапалы және құзыретті мамн дайындау.Кәсіби білікті мамндар дайындау,үшін білім беру үдерісіне оқытудың жаңа формалары мен әдіс-тәсілдерін енгізу қажет.Оқу үдерісін белсенділендіру-берік те тиянақты білім беруді жолдарын қарастыру, оқушылардың шығармашылық ойлауына, ізденуіне мүмкіндік жасау, олардың келешек мамандығына қызықтыра білу, оқу-өндірістік және тәрбие үдерісін ғылыми негізде ұйымдастыру.

Ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың оқушының жан-жақты білім алуына, іскер әрі таланытты, шығармашылығы мол, еркін дамуына жол ашатын педагогикалық, психологиялық жағдай жасау үшін де тигізер ықпалы ас зор.

Қазақстан Республикасының Білім туралы заңында: «Білім беру жүйесінің басты міндеттерінің бірі-білім беру бағдарламаларының меңгеру үшін жағдайлар жасау керек»-деп көрсетілген.Білім беруді ақпараттандыру барысында дидактикалық және оқыту құралы компьютер болып саналады.

Сондықтан кез-келген білім беру саласында мультимедиялық электрондық оқыту құүралдары барлық пәндерді оқытуға пайдаланады.Бұл бағытта ақпараттық технологияны оқыту үрдісіне белсенді түрде енгізу бағытында және қолданылатын жаңа құралдардың бірі-бағдарламалық-техникалық кешен болып саналатын «Активті экран»болып табылады.

Ақпараттық қоғамның негізгі талабы -оқушыларға ақпараттық білім негіздерін беру,логикалық-құрлымдық ойлау қабілеттерін дамыту, ақпараттық технологияны өзіндік даму мен оны іске асыру құралы ретінде пайдалану дағдыларын қалыптастырып, ақпараттық қоғамға биімдеу.

Кәсіптік оқытуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдаланудың басты мақсаты -оқушылардың оқу материалдарын толық меңгеру үшін оқу материалдарының практикалық жағынан тиімді ұйымдастыруына мүмкіндік беру.Бұл мақсаттарға жету жолында электрондық оқулықтар тексеру программалары сияқты программалық өнімдер қызмет етеді.Кәсіптік оқыту саласында компьютер оқушы үшін оқу құралы,ал оқытушы үшін жұмысшы болып табылады.Оның қолдануы нәтижелі болу үшін бағдарламалық құралдар толық түрде оқытушының және оқушының алдына қойған мақсатына жетуін және шығару жолдарын қамтамасыз ету керек.









3 .Инженер-педагогтың кәсіби құзырлылығы және оның деңгейлері.

«Құзырлылық»деген соңғы уақытта жалпыдидактикалық және әдіснамалық деңгейде қолданысқа еніп отыр деп айиуға болады.Ғылыми әдебиеттерде құзырылық -қайсы бір тапсырманы орындай алуға қабылеттілік, бір нәрсе жасау, оқушының қалыптасып үлгірген жеке сапасы мен тәжірибесінің жиынтығы ретінде қарастырылады.

Педагогтардың кәсіби құзырлығына оның дайындығына қойылатын талаптарда көрсетілген барлық негізгі икемділіктермен дағдылар кіреді.Жаопы алғанда, педагогтың кәсіби құзырлығына оның педагогикалық қызметі ойдағыдай жүзеге асырумен қатар оның өз тәжірибесін кіріктіріп, жинақтай алуыда жатады.

Педагогтардың әдіснамалық құзырылығы-әр түрлі ізденіс пен тапқырлық әдістер негізінде педагогтың зерттеушілік, шығармашылық және жалпы педагогикалық проблемалары шеше алуы.

Педагогтардың технологиялық құзырылығы оның әдіснамалық құзырылығының бір саласы болып табылады.Педагогтың шешетің проблемасының деңгейі жоғарлаған сайын оның құзырылығының деңгейі жоғары деген сөз.

Педагогтың кәсіби құзыреттілігін қалыптастырудың мынадай шарттары бар:

1.Әдістемелік құзыреттілік-оқытудың әртүрлі әдістерімен қарулану,дидактикалық әдістермен тәсілдерді білу және оларды оқыту процесінде білімдер мен іскеліктерді меңгерту үшін қолдана білу іскерлігі;

2.Зерттеушілік құзыреттілігі-оқыту мен тәрбиелеудің заңдылықтар, құрлымы мен мазмұны туралы жаңа білімдерді жасау үшін педагогикалық құбылыстарды, фактлерді оқып үйренудің ғылыми әдістермен қарулану;

3.Басқарушылық құзыреттілігі-өз қызметі мен оқушы қызметін басқару тәсілдерімен, әдістер мен қарулануы;

4.Ақпараттылық құзыреттілігі-қазіргі ақпараттылық технологиялармен қарулану, олардың күштілігімен нашарлығын, пайдалану аясын түсіну,алынған ақпаратқа сыни көзбен қарай білу;

5.Коммунативтік құзыреттілік-қоршаған ортамен өзара әсерлесу әдістермен , тәсілдерімен қарулану,әртүрлі ситуациялардағы қарым-қатынасты бағалай білу;

6.Білімділік құзыреттілік-өзінің кәсібилілігін үздіксіз жетілдіру қабілеті, жеке және қоғамдық өмірде дамып отыру;

7.Экологиялық құзыреттілік-өзінің экологиялық мәдениетін қалыптастыру,оны пайдалана білу;

8.Тәрбиелік құзырлеттілік- өзінің тәрбиелілігін ұлттық құндылықтар арылы қалыптастыру,оны ұлттық тәрбие беруде кеңінен қолдану.

Сонымен, осы құзыреттіліктерді педагог игерсе, ол жоғарғы деңгейде қалыптасып,жаңа тұрпатты педагог болады.

4.Инженер-педагогтың порфолиосының құрлымы.

Мұғалім портфолиосын құрудың негізгі принцптері:

*жүйелілік;

*мәліметтердің нақтылығы мен ауқымдылығы;

*ақпараттың обьективтілігі;

*көрнекілік.

Портфолионың негізгі мақсаты-мұғалімнің кәсіби өсуінің мониторингінің,кәсіптік нәтижелерінің, жетістіктерінің талдауын қамту;

Портфолио мұғалімнің өз қызметіндегі әртүрлі-оқыту, тәрбиелеу, шығармашылық, өз білімін көтерудегі нәтежиелерін жинауына көмек береді.

Портфолио

*Мұғалімнің біліктілік категориясын көтеруіне, бекітуіне және оқу жылының қорытындысы бойынша марапаттауына;

*Педагогтың кәсіби шеберлігінің өсуі туралы ақпараттың көзі болып табылады.

Мұғалім портфолиосы файлдары бар арнайы папкада жасақталады.Портфолиоға салынған матералдар күннің жады, яғни уақыт көрсетіліп отыру тұрыс.Портфолио құрамы әдістемелік бірлестік жетекшісінің немесе мұғалімнің өзінің алдында қойылған міндеттері негізінде жасалады.

Портфолио педагогтың сол білім мекемесінде жұмыс атқарған уақытындағы директордың орынбасарларының қатысуымен және өз күшімен жасақталады.

Мұғалім өз портфолиосын ұжым алдында таныстыруына болады, бұл бір жағынан кәсіптік қызметінің қорытындысымен бөлісу болса әр жас мамандар үшін үлгі бола алады.

Портфолио әдісін енгізу әр мұғалімнің жеке траекториялы кәсіби дамуының мониторингін танытуға,қызметінің нәтежиесін толық көрсетуге, бағалы тәжірибесін таратуға, кәсіби шеберлігінің өсуіне және педагог еңбегінің көтеруіне көмек береді.

Педагог портфолиосын құру бойынша жадынама

«Құжаттар портфолиосы»

Құрлымы:

1 бөлім.Педагог туралы жалпы мәлімет

2 бөлім.Педагогтың кәсіби жетістігінің нәтежиесі

«Педагогикалық шығармашылы »портфолиосы

Құрлымы:

1 бөлім.Педагогикалық іс-тәжірибесі туралы құжаттары

2 бөлім.Педагогтың ғылыми -әдістемелік қызметі

3 бөлім.Кәсіби қызметінің нәтежиесін сараптық бағалау.



Тапсырмалар:


  1. «Инженер-педагогтың қазіргі моделі (бейнесі )

Кәсіптік лицей қызметкерлерінің екі жақты мамандық иесі болуы керек,ол деген сөз әрбір қызметкерден «кәсіптік педагогика»маманы болуын қалайды.Әсіресе бұл талап өндірістік шеберлеріне қатысты.Себебі өндірістік оқу шебері-өз ісінің майталманы, білімді әрі біліктілігі жоғары жас жұмысшы мамандар даярлаудағы басты тұлға.

Қазіргі өндірістік оқу шебері -жаңа педагогикалық технологияларды жақсы меңгерген, оны өндірістік оқумен ұштастыра білетін ақпаратты комуникативтік құралдарды қолдана білетін сала бойынша мамандықты жақсы меңгерген жасы шебер ұстаз.

Өндірістік оқу шеберінің мақсаты оқушыларға өз мамандығы бойынша кәсіи шеберлікке баулу. Өндірістік оқу шеберінің мақсатымен міндеті оқушыларға теориялық білімді практиа жүзінде жүзеге асыруды қазіргі заман талабына сай білікті де білімді іскер жас жұмысшы кадрлар дайындау.

Өндірістік оқу шеберінің мамандық шеңберіндегі білімі мен біліктілігі жалпы білімпаздығы, жүріс-тұрысы мәнері, әдеті, алғырлығы, жан дүниесі мен кескін келбеті, сенімділігі сабырлылығы мен ақылдылығы, шыншылдығы мен қажырлығы оқушыларды өзіне тартып тұрады.

Оқушылар еңбегін ұштастыра отырып шебер өз жұмысын дұрыс ұйымдастыра білу керек. Оқушыларға өндірістік озат тәжірибесін үйретемін деген шебер ол туралы біліп қана қоймай, іс-жүзінде орындай және оқушыларға нанымды етіп көрсете білуі керек.

Шебер әрқашанда «Ғасыр деңгейінде» және «Заман үрдісінде ой топшылағаны орынды» және «Бүгінгі күннің тілі мен сөйлеуі» дұрыс. Бұл кәсіби және педагогикалық өзін-өзі жетілдірудің алғы шарттары.

Қазақтың ұлы ақыны - атамыз Абай айтқандай:

  • Ақырын жүріп аны бас.

Еңбегін кетпес заяға

Ұстаздық еткен жалықпас,

Үйретуден балаға - дей отырып нағыз шебер болу үшін сабырлылық пен қажымас қайрат керек, «Біздің бүйткен бұл іске»

Сондықтан өндірістік оқу шеберінің де алдына қойған мақсаты-болашақ жұмысшыларды сұлулық заңдылығына сәйкес әдемілікті түсіне білуге өз қолдарымен жасалған әдемі бұйымдарын адамдарға сыйлай білуге үйрету.

Өндірістік оқыту шеберінің еңбегі оңай емес.Оқушының кім болары,өмірде қандай орнын табары оған байланысты.Оқу орнының табалдырығын аттағанда өзінің болашақ «тігінші» мамандығы туралы білімі аз оқушыларды екі жылда, осы мамандықтың қыр-сырын үйрену оңай емес.

Сондықтан оқушыға қалаған мамандығының қыр-сырын үйрету


  1. «Қазіргі заманғы кәсіби маманға қойылатын талаптар».

Елбасы халыққа Жолдауында атап айтқандай, бүгінгі таңда уақыт сұранысын қанағаттандыру, жұмысшы мамандықтарының жетіспеушілігін болдырмауға көңіл бөлуде. Қысқасы әлемді шарлаған қаржы дағдарысы бұған дейінгі ең төмен буын саналып келген жұмысшы топқа аса зор мән беруге мәжбүрлеп отыр. Бесаспап жұмысшы мамандар даярлау - бүгінгі күннің басты мәселесі. Кәсіп пен білім, ұлттық салтпен саналы жасөспірімдер бойына дарытатын жас мамандар ұясы - кәсіптік лицей.

Уақы талабына сай заман ағымыда, қоғамның қажеттілігі де, халықтың сұранысы да өзгеруде.

Кәсіптік білім жүйесі -осы сұранысты қанағаттандаратын мамандар даярлау. Кәсіптік лицей түлегі - кәсіби маман білімді, мамандығын жақсы меңгерген, білімін әрі қарай үнемі жетілдіріп отыратын білікті де, білімді болуы қажет.

Жақсы маман болу үшін - ең алдымен маманның мамандыққа қызушылығы, икемі болуы керек. Өйткені, ол мамандық келешекте маманды асырайтын, көтеретін, атын шығаратын болуы керек.

Ұрпақты дұрыс жолға сала білсек, табыста, байлықта бізде.

Шын кәсіпкер - кәсіпті өз қолымен істеп сол істің шебері бола білуде.

Кәсіптік лицей қабрғасынан шыққан түлектер ертең-ақ ел экономикасын көтереді.

Пайдаланған әдебиеттер:

1.ҚР Білім туралы заңы

2. Қ.Өтеміров, Н.Шаметов «Кәсіптік педагогика» Алматы 2006 ж

3.«Қазақстан кәсіпкері» журнал ақпан 2010 ж



© 2010-2022