Открытый урок казахского языка 4 класс

Ш. Ә. Қазанғапова

Қазақ тілін шетел тілі ретінде оқытудың әдістемесін пайдалану

Тілдің лесикасы тіл құралдары жүйелерінде тілді оқыту мазмұнының маңызды компоненті болып табылады. Бұл сөйлеу әрекеттері : тыңдалым мен айтылым , оқылым мен жазылымның бастапқы және қажетті құраушы материалы болады. Тіл үйренуде табысты нәтижелерге қол жеткізу үшін тілді оқытумен қатар тілді меңгеру деңгейлерін бағалауды жүзеге асырып отыру қажет. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік тілді меңгеру деңгейлерін бағалаудың мұндай механизмі болып ҚАЗТЕСТ жүйесі саналады.

ҚАЗТЕСТ жүйесінің лексикалық минимумы келесі принциптерге негізделген: жүйелілік, сабақтастық, дамытушылық принциптері, коммуникация және нәтижелілік принциптері.

Жүйелі құрастырылған лексикалық минимум тіл үйренушінің қазақ тілінің сөздері мен сөз тіркестерін дұрыс пайдалануға, әртүрлі жағдаяттарда тілдесу тақырыбына байланысты лексикалық бірліктерді дұрыс пайдалану қабілеттерін қалыптастыруға ықпал етеді.

ҚАЗТЕСТ жүйесі әдістемесі , ең алдымен , оқыту материалдарын "қарапайымнан күрделіге қарай" ұстанымы бойынша орналастыру арқылы тілді үйренудің оңтайлы екендігін , тілдік дағдыларды қалыптастырудың тиімді жолдарын айқын дәлелдеп берді. Бұл әдістеме кез келген сұрақ типтерін, сөйлем типтерін түсіне алуын, мақсаты мен ойын жеткізуде тілдік құрылымдарды қолдана білуін , жаза және айта алуын көздейді. Тіл білі ғылымында тілдік тұлғаны қалыптастыру үшін қазақ тілін меңгеру әрекетінің түрлері : тыңдалым, оқылым, жазылым,айтылым, лексика- грамматика пайдаланылады.Сол себепті ұсынылып отырған сабақтың құрамы тыңдалым, оқылым, жазылым,айтылым, лексика- грамматикалық бөліктерден тұрады.

Тыңдалым - есту арқылы қабылданған мәтінді түсіну.

Оқылым - мәтіннің мазмұнын түсіну.

Жазылым - жай сөйлемдерді жаза алу.

Айтылым - сұрақтар қойып, сұрақтарға жауап бере алу.

Осы сөйлеу әрекетінің түрлері оқушының тыңдап түсіну,меңгеру, оқып түсіну, дұрыс жазу деңгейін игеру, сөйлей білу, айта білу қабілеттерінің қалыптасуына септігін тигізеді. Бұл тәсіл өз тиімділігін беріп, дағдылырдың қалыптасуын нақтылайды.

Қазақ тілі

4-класс

Сабақтың тақырыбы: Мектеп өмірі.

Мақсаты: Білімділік: Өткен тақырыптар бойынша алған

білімдерін қорытындылау,

меңгерген сөздерді қайталау.

Дамытушылық: Тілдік, оқылым, білік дағдыларын

қалыптастыру, мәтіннің мазмұнын,

мағынасын түсіну қабілеттерін арттыру,

тіл ұстарту.

Тәрбиелік: Ұқыптылыққа, тиянақтылыққа тәрбиелеу,

сабақ оқуға деген сүйіспеншілік сезімін ояту.

Сабақтың түрі: қайталау.

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, ойын түрлері, жұппен, топпен жұмыс.

Көрнекілігі: суреттер, үлестірме қағаздар, (аудиотаспа) үнтаспа.

Сабақтың өту барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі: - сәлемдесу

- сабаққа дайындығын қадағалау

- оқушыларды түгендеу

Сабақтың мақсатын айту.

Тақырыбын тапсырма арқылы анықтау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

Сөздерді тыңдап, әр бағандағы сөздердің бірдей әріпін анықтау.

сурет пән кітап ертегі әңгіме тақта

есеп сынып есік үстел жұмыс жаттығу

көктем тапсырма мереке сөмке мезгіл пәтер

Е П К Е М Т

Шашыраған әріптерден сөз шығарып, сабақтың тақырыбын анықтау.

М Е К Т Е П

Тақырыбы: МЕКТЕП ӨМІРІ

Тақырыпқа сай ассоцияциясын тыңдау.

(Мысалы: оқушы, мұғалім, ......)

Тақырыпқа сай ассоциация бойынша аталған сөздерденен топ атауларын шығару.

Мысалы: Мұғалімдер тобы, Оқушылар тобы, Оқу құралдар тобы т.б.

Тыңдалым: 1-т. Жеке жұмыс

Диалогті тиісті сөздермен толықтыр.

КЕШІР КЕРЕМЕТ ОЛ

КІТАПХАНА СЫНЫПТАР МЫНДА

- Cәбит, мына мектеп .............................. екен!

- Иә, әдемі және таза. Міне, мынау тамаша .......................

- ......................... кім бар екен?

- Балалар бар екен.

- Мынау не?

- .......................... - асхана.

- Анау не?

- Ол - .................................

- ................................, әжетхана ше?

- Әне, анда.

Жұбы тыңдап тексереді.

2-т. Жұппен жұмыс

Сөйлемнің жалғасын анықтап сәйкестендір.

1. Мынау - кітап, оқулық, дәптер,

қарындаш және сызғыш жатыр.

2. Сыныпта орындықта отыр .

3. Терезеде сынып.

4. Қабырғада партада отыр.

5. Тақтада перде.

6. Оқытушы екі терезе және бір есік бар.

7. Оқушы әдемі сурет, карта және тақта бар.

8. Партада бор жатыр.

Тыңдап тексереді.

3-т. Жеке жұмыс

Диалогтен үзінді тыңдап, сұраққа дұрыс жауап бер.

Светлана не істейді?

а) сұрақтарға жауап береді, мәтінді оқиды

ә) ауызша сөйлеседі, сурет бойынша әңгімелеседі

б) сөйлемдерді аударады, мазмұнын айтады

в) тақтаға жазады, грамматикалық талдау жасайды

Жұбы тексереді. (Жауабы оқылады)

Оқылым: 1-мәтін бойынша:

Мәтінді оқу - әр топ 2 сөйлемнен оқиды.

Мәтін не туралы?

Ертегі кітаптарым.

Менің көп ертегі кітаптарым бар. Мен ертегі көп оқимын. Олар өте қызық. Әжем де маған көп ертегілер айтады. Мен қазақ ертегілерін, А.С. Пушкин, Ш.Перро, Г.Х. Андерсендердің ертегілерін жақсы көремін.

1. Мәтіндегі тірек сөзді тап.

а) оқимын, жақсы көремін, кітапхана

ә) қазақ ертегілерін, аламын, айтады

б) ертегі, қызық, кітаптар

в) біледі, маған, олар

2. Мәтінге сәйкес келетін ақпаратты тап.

а) Ертегі кітаптарын сатып алды.

ә) Оған ертегі оқыған ұнайды.

б) Қазақ ертегілерін оқымайды.

в) Әжесі ертегі білмейді.

Жұбы тексереді (Жауабы айтылады)

2-мәтін бойынша:

Мәтінді оқу - әр топ 2 сөйлемнен оқиды.

Мәтін не туралы?

Кітап.

Менің атым - Кітап. Мен адамның досымын. Мені адамдар жақсы көреді. Мен де адамдарды жақсы көремін. Мен адамдарға білім беремін. Сен мені күт, таза ұста. Сонда екеуіміз дос боламыз.

1. Мәтінде жауабы бар сұрақты таңда.

а) Кітапты қайдан алады ?

ә) Ол адамдарға не береді?

б) Қызық кітаптар ма?

в) Олардың досы жақсы ма?

2. Мәтінге сәйкес келмейтін ақпаратты тап.

а) Кітапты күтіп, жыртпай, таза ұстау керек.

ә) Ол адамның досы.

б) Кітапты адамдар жақсы көреді.

в) Кітапты сатып алуға болады.

Жұбы тексереді (Жауабы айтылады)

- Кітап - бұл не?

- Оқу құралдары

Сергіту сәті: Оқу құралдары бойынша «Сиқырлы сөмке» ойынын өткізу.

Әр топтан 1-1 адам тақтаға жазушы ретінде шығады.

Әр топтың бір мүшесі сөмкедегі оқу құралдарын

ұстап, анықтап атауын айтып, көрсетеді.

Жазушылар анықталған оқу құралдар атауын

тақтаға қатесіз жазу керек.

- Өшіргішпен не істейді?

- Өшіргішпен өшіреді.

- Қаламмен не істейді?

- Қаламмен жазады.

Жазылым: 1-т. Сөйлемдерді толықтыр.

1. Желім ............................ үшін керек. желімдеу

2. Сызғыш ......................... үшін керек. сызу

3. Қылқалам ...................... үшін керек. бояу

4. Кітап ............................ үшін керек. оқу

5. Қайшы ...................... үшін керек. қию

6. Қалам ......................... үшін керек. жазу

7. Өшіргіш ..................... үшін керек. өшіру

8. Ұштағыш ....................... үшін керек. ұштау

Жұбы тексереді тақтадан.

- Қылқаламды қай сабақта пайдаланады?

- Сурет сабағында пайдаланады?

Сипаттама бойынша сабақ атауларын анықтап, айтады.

Бұл сабақта жүгіреміз, секіреміз, ойнаймыз.

Бұл сабақта түрлі есеп шығарамыз.

Бұл сабақта ән айтамыз, нота үйренеміз.

Бұл сабақта ойыншықтар жасаймыз.

Бұл сабақта сурет саламыз, бояймыз.

Бұл сабақта ағылшынша сөйлейміз, ағылшынша үйренеміз.

Бұл сабақта қазақша сөйлейміз, қазақша үйренеміз.

2-т. Сөйлемдерді аяқтап жаз.

1. Қазақ тілі сабағында қазақша сөйлейміз, қазақша .................................

2. Дене шынықтыру сабағында ойнаймыз, секіреміз, ................................

3.Ағылшын тілі сабағында ағылшынша үйренеміз, ағылшынша ................

4. Математика сабағында түрлі есеп ........................................................

5. Ән сабағында нота үйренеміз, ән ........................................................

6.Сурет сабағында бояймыз, .........................................................................

7.Еңбек сабағында ойыншықтар .................................................................

8. Орыс тілі сабағында орысша оқимыз, орысша .......................................

Жұбы тексереді (Жауаптарын оқып тесереді)

ІІІ. Пысықтау:

Айтылым: Әр топ жреби бойынша тақырып таңдап

сұрақ құрастырып, бір- біріне сұрақ қояды.

Тақырыптар: Мектеп, сынып, кітапхана, сабақ.

Әр топ- 3 сұрақтан дайындайды.

Мысалы: Бүгін неше сабақ болады?

V. Қорытындылау.

а) Үйге тапсырма беру: 4- тапсырма , 212 бет

Сөйлемдерді толықтырып жаз.

ә) Бағалау.

Ашық сабақ

Тақырыбы: «Мектеп өмірі»

Класс: 4 «Б»

Мұғалімі: Қазанғапова Ш.Ә.