Сценарий разработки сказки «Девочка и кошка»

Күні___________

Сабақтың тақырыбы: Ғажайыптар әлемінде

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік: оқушылардың қазақ халық ауыз әдебиеті туралы алған білімдерін толықтыру, «ертегілер» олардың түрлері, ерекшеліктері туралы түсінік беру;

2. Дамытушылық: тапсырмалар, ойын элементтері арқылы балалардың тілін, ойын, дүниетанымын дамыту;

3. Тәрбиелік: оқушылар бойында халық мұрасына деген құрмет, мақтаныш сезімдерін тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: жаңа білімді игеру сабағы

Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдері: баяндау, сұрақ-жауап, ойын

Сабақтың көрнекілігі: суреттер, қосымша материалдар, интерактивті тақта

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру

Оқушылар тірек сызба бойынша «Қазақ халық ауыз әдебиеті» туралы баяндайды, орыс әдебиетімен салыстырады.

ІІІ.Жаңа тақырып

1.Мұғалімнің кіріспе сөзі

2.Оқулық мәтінмен жұмыс «Дана үкілер» техникасы бойынша жүргізіледі.

Мәтіннен негізгі, жаңа ұғымдары тауып, оларды алфавиттік ретте жазып шығу керек. Мәтіннен өздері күтпеген, бұрыңғы ұғымдарына қарсы тұрған ақпаратты табу керек. Сонымен қатар өздеріне жаңалық болған ақпаратты да жазу керек.

3.Сөздік жұмысын ұйымдастыру.

Дүниетаным-мировоззрение

Тұрмыс-быт

Наным мен сенім-вера

Аңшылық-охотничий промысел

Мал бағу-пасти скот

Тылсым күштер-потусторонние силы

Ой-сана-мысли

Көзқарас-точка зрения

Қанағат тұту-довольствоваться

Шалғай-далекий

Жылдам-быстро

Оңай жену-легко побеждать

Жетістік-достижение

Оқиға-событие (жалғасы оқулықта бар)

4. Мәтін мазмұны бойынша тірек сызба құрастыру:

Қазақ ертегілері

Ерекшеліктері Түрлері

5. Топтық жұмыс ұйымдастыру:

І топ- «Сөз сыры» айдарымен берілген тапсырманы орындау

ІІ топ-тақырып жөнінде сұхбат құрастыру

Ү. «Қиял-ғажайып ертегілері» туралы түсінік беру.

1. Оқулықта берілген мәтінмен оқушылар өздеріп танысып шығады. Әр оқушы бір сұрақ дайындап, оны қағазға жазады, бұл қағаздар бір оқушыдан екіншіге беріліп, алмастырылады. Сұраққа жауап бергісі келгендер, алдыңғы жазылған жауаптардың астына өз жауаптарын жазады. Ал егер жауап болмаса, келесі оқушыға береді.Жұмыс соңында барлық сұрақтар мен жауаптар дауыстылап оқыдыү

2. Мәтін бойынша сөздік ұсынылады:

Мәтінде осы сөздер қатысқан сөйлемдерді аудару

Ең көне түрі-самый древний вид

Дәуір-эпоха

өзгерістер-изменения

Сала-отрасль

Өз тумасы-исконый

Сырттан келген-извне

Халықаралық-международный

Мазмұн-содержание

Түр-вид (оқулықта жалғасы)

ҮІ. Сабақты бекіту.

«Ара ұясы» Техникасы пайдаланылады.

Мұғалім жұптағы оқушыларға өтілген тақырып бойынша не білгендігі туралы пікір алмасуды және екі сұрақтан дайындауды тапсырады. Содан кейін әрбір жұп кезектесіп сұрақтарын қояды, ол сұраққа жауапты мұғалім немесе басқа оқушылар береді.

ҮІІ.Сабақтың қорытындысы

1. Сұрақтарға жауап беру:

• Ертегілер қайда пайда болған?

• Ертегілердің қандай түрлері бар?

• Қиял-ғажайып ертегілерінің ерекшеліктері қандай?

• Хайуанаттар туралы ертегілердің кейіпкерлері кім?

• Шыншыл ертегілерде қандай мәселе сөз болады?

• Ертегілердің құрылысы туралы не білдіңдер?

2. Қазақ халық ертегілерін орыс ертегілерімен салыстырып, кестені толтыру:

Айырмашылықтары

Ұқсастықтары

Ауыз әдебиетінің бір саласы

Ауыздан ауызға тарауы

ҮІІІ.Бағалау

ІХ.Үй тапсырмасы ___________________

Х.Қоштасу

Күні___________

Сабақтың тақырыбы: Жұмбақтар

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік: жұмбақтардың ерекшеліктерін аңғарту, ауыз әдебиетінен алған білімдерін жетілдіру, сөздік қорларын молайту;

2. Дамытушылық: оқушылардың жұмбақтарды шешуде логикалық ойлау қабілетін, ой шапшаңдығын дамыту;

3. Тәрбиелік: жұмбақтарды оқып үйрену арқылы ақыл-ойларын дамыту байқағыштыққа, тапқырлыққа үйрету.

Сабақтың түрі: жаңа білімді игеру сабағы

Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдері: баяндау, сұрақ-жауап, әңгіме

Сабақтың көрнекілігі: суреттер, кестелер

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру

ІІІ.Жаңа тақырып

1.Мұғалімнің кіріспе сөзі

- Бір халық ауыз әдебиетінің қандай түрлерімен таныстық?

- Тұрмыс-салт жырлары, мақал-мәтелдер

- Бүгінгі өтетін тақырыбымыз- жұмбақтар

2. Жаңа сөздермен танысамыз, сөздік дәптерлерге жазыңдар

Ертеде-в старину

Белгісіз зат-неопределенный объект

Белгілі-определенный

Ақыл-ойының деңгейі-уровень знания и мышления

3.Жұмбақтар- халық ауыз әдебиетінің ең ескі түрі. Жұмбақтар адам ойының ұшқырлығын танытады. Ертеде адамның ақыл-ойының деңгейін жұмбақпен сынайтын болған. Жұмбақта белгісіз зат белгілі бір затқа салыстырыла суреттеледі.

Мысалы: Қолы жоқ, сурет салады

Тісі жоқ, тістеп алады. (аяз)

Жұмбақ болатын заттар:

1. Еңбек құралдары

2. Адамның дене мүшелері

3. Мал

4. Қоршаған табиғат

5. Жемістер

6. Техника жаңалықтары

7. Оқу-білім

4. Сыныпты 3 топқа бөліп сайыс түрінде жұмыс жүргізу.

І сайыс. «Кім жылдам» сайысы конвертте жеке сөздер берілген, сол сөздерден 1 жұмбақ құрастыру

1 топқа : Ти, тимейді, тиме, тиеді, десем

2 топқа: Орманда, соғады, тұрағы, тоқ-тоқ

3 топқа: үй, үрмейді, жүрмейді, жоқ, бағады, аяғы

ІІ сайыс. «Аудармашылар» сайысы

1 топқа: Жаны жоқ болса да,

Ақылды адам ісін істейді (кітап).

2 топқа: Қырық екі аты бар

Таңысаңдар айтыңдар (әліпбиі)

3 топқа: Ойнақтаса қолында,

Із қалмайды соңында (қалам)

ІІІ сайыс. «Ойлан, тап» сайысы

Мына мақалдан көркемдігіш құралдарды тауып айт

1 топқа: тұрса-түйедей

Жатса-қояндай (теңеу)

2 топқа: Қаласы бар, үйі жоқ

Өзеңі бар, суы жоқ,

Орманы бар, бүрі жоқ

Бақшасы бар, гүлі жоқ (бар, жоқ антонимдер)

3 топқа: Қолы жоқ, сурет салады,

Тісі жоқ, тістеп алады (кейіптей).

ІҮ сайыс:«Сөздік қорым» сайысы

3 топқа 3 тақырып беріледі, сол тақырыпқа байланысты жұмбақ ойлап шығарыңдар.

1 топқа: оқу құралдары

2 топқа: жыл мезгілдері

3 топқа: адамның дене мүшелері

ІҮ. Сабақты бекіту: сұрақ-жауап арқылы сұрау

Ү. Үйге тапсырма:

ҮІ. Бағалау.Қоштасу.

Күні___________

Сабақтың тақырыбы: Әл-Фараби туралы аңыз

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік: оқушылардың әдебиет, тарих пәндеріне деген қызығушылығын арттыру

2. Дамытушылық: оқушылардың логикалық ойлау және сөйлеу қабілетін, ынта қойып тыңдау, жазу қабілетін дамыту

3. Тәрбиелік: адамгершілікке, ізгілікке, кішіпейілдікке, сөйлеу мәдениетін дамытуға тәрбиелеу

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдері: баяндау, сұрақ-жауап, әңгімелесу

Сабақтың көрнекілігі: портрет, карта, отырар қаласының суреті

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру

ІІІ.Жаңа тақырып

1.Мұғалімнің кіріспе сөзі

Әл-Фарабидің портретіне қарап отырып, естеріңе не келеді? Қайда көрдіңдер?

Жауап:

-Теңгеде

-Қалай ойлайсыңдар неге теңгеде портреті бейнеленген?

-Ол атақты , белгілі кісі.

М: -Иә, балалар, Ә-Фараби ұлы ғалым, ол әдебиеті, математиканы, медицинаны тарихты зерттеп, көп кітаптар жазған.

Ол көп тіл білген, домбырада, қобызда күй, ән тартқан.

Әл-Фараби туралы көп білу үшін кітапта берілген мәтінді оқиық.

2. Жаңа сөздермен жұмыс

А)оқып, аудару

Б)жаңа сөздерді жазу

3. Мәтінмен жұмыс:

А) мұғалім мәнерлеп оқиды

Ә)оқушылар өздері іштерінен оқиды, кейін кезекпен дауыстап оқиды

4. Картамен жұмыс:

А)әл-Фараби қайда келді?

Бағдат қаласы әміршісінің үйінде кімдер отырады?

Ә)Ол қандай күйлер тартты?

Б)Ол тартқан күйлер адамдарға қалай әсер етті?

В)көңіл-күйлері қалай өзгереді?

Г)музыкадан басқа тағы қандай адамның көңіл-күйіне әсер етеді?

5. оқушыларды 2 топқа бөліп мақсат, іздену, талқылау.

1 топқа-Отырар қаласының сы мен суреті беріледі.

Туған жер туралы әнгімелеу.

2топқа- әл-Фараби болған жерлердің картасы.

Қандай елдерде, қалаларда болған?

ІҮ.Сабақты бекіту.

1. әл-Фараби кім?

2. Қандай адам?

3. Әр елдерде болғандықтан қандай тілдерді білген?

4. Сенің әл-Фараби сияқты ғалым, атақты адам болғын келе ме?

Ү. Үйге тапсырма:

ҮІ. Бағалау.Қоштасу.

Күні___________

Сабақтың тақырыбы: Ежелгі дәуір әдебиеті

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік: Ежелгі дәуір әдебиеті жайлы түсінік беру, ұғындыру,оқушылардың дүниетанымын кеңейте отыра, ұлы ғұламалар өмірінен алған білімін тексеру

2. Дамытушылық: өз ойларын тиянақты жеткізе білуге баулу, ақыл-ойын тереңдегін дамыту, сөйлеу, жазу мәдениетін қалыптастыру

3. Тәрбиелік: даңалыққа, тарихты сыйлап, құрметтеуге, қастерлеуге тәрбиелеу

Сабақтың түрі: жаңа сабақ

Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдері: баяндау, сұрақ-жауап, әңгімелесу

Сабақтың көрнекілігі: карта, оқулық, кітаптар, құлпытастар

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру

Мотивация

Өткенді еске түсіру арқылы жаңа сабақтың тақырыбын ашу.

Сұрақтары:

1. Қиял - ғажайып ертегісінің кейіпкері.

2. Аңыз-әңгіменің кейіпкері

3. «Болашақ» сөзінің сининимі

4. Эпикалық жанрының бір түрі

5. «Толағай» аңызының авторы

6. Фантастикалық кейіпкер

ІІІ. Жаңа сабақ

Біздің бүгінгі жаңа тақырыбымыз-ежелгі дәуір әдебиеті.

1. Ежелгі дәуір әдебиеті туралы әңгімелеу

2. Сөздікпен жұмыс

Оқулықта жаңа сөздер бар. Осы сөздерді оқу, түсіну, аудару, жазу.

3. Мәтінмен жұмыс:

А)мәнерлеп оқу

Ә) Оқушыларға кезекпен аудартып, тақтадағы карта бойынша түсіндіру, өздеріне айтқызу.

Б)Мәтінмен таныса отырып, оқушыларға Оғызнама жыры, Қорқыт ата Орхон жазбалары кітаптарын көрсету, олармен таныстыру.

Тақтада ілініп тұрған картаға назар аудару.

ҮІ ғасыр Ұлы Жібек жолы

Түрік қанағаты мемлекеті

Тараз, Отырар,Орхон

Енисей,Суяб

ІҮ. Осы сұрақтар арқылы кластер құру; сабақты бекіту.

1. Түркі халқының қандай қалалары болған?

2. Құлпытастар қай жерде табылған?

3. Алғаш тастағы жазуды кім оқыды?

4. Ол жырлар кімге арналған?

Суяб, Тараз, Испиджаб Құлпытастар Орхон, Енисей

Отырар, Сығанақ

қалалары болды

Ежелгі дәуір әдебиеті

Ү. Үйге тапсырма:

І деңгей. Орхон жазбалары туралы баяндама жазу.

ІІ деңгей. Мәтіннің мазмұның айту.

ІІІ деңгей. Сұрақтарға жауап беру.

1. Ертеде қандай тайпалар бірігіп көшіп-қонып жүрген?

2. Олардың мемлекеті қалай аталады?

3. Түркілердің қандай қалалары болды?

ҮІ. Бағалау.Қоштасу

Күні___________

Сабақтың тақырыбы: Мәнгілік өмірдің аңсаған Қорқыт

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік: Оқушыларға атақты ақын, асқан күйші, аңыз кейіпкері Қорқыт туралы жан-жақты мәлімет беру.

2. Дамытушылық: ауызекі сөйлеу тілін, еске сақтау қабілеттерін, сөз байлықтарын дамыту

3. Тәрбиелік: өнерге қызығушылығын, табандылық, өмірсүйгіштік қасиеттерді қалыптастыру

Сабақтың түрі: жаңа сабақ

Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдері: баяндау, сұрақ-жауап, әңгімелесу

Сабақтың көрнекілігі: Қорқыт ата портреті, үнтаспаға жазылған Қорқыт күйлері, сызба, қосымша материалдар, кластер, әнгіме

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру

ІІІ жаңа сабақты түсіндіру

1 Үнтаспадан Қорқыт күйін оқушыларға тыңдату. Балалармен күй туралы әңгімелесу:

-Бұл күйді естігенде сендерде қандай сезім туды?

-Бұл күйде не туралы айтылған деп ойлайсыңдар?

-Бұл кімнің күйіне ұқсас деп ойлайсыңдар?

2. Оқушыларды сабақтың тақырыбы, мақсатымен таныстыру.

3. Сабақтың жаңа сөздерімен таныстыру:

ғасыр-век

өмір сүру-жить

әлем-мир

әуен-музыка

өлім, ажал-смерть

4.Қорқыт ата туралы мәлімет беру.

5.Ойын.

Қорқыт ата кім? (Асқан күйші, аңыз кейіпкері, ақын, сазгер, қобызшы)

1 топ «Аңыз», 2 топ «Қорқыт», 3 топ «Күй», 4 топ «Қобыз»

1 тур. «Цифрды шешу» әр топқа бір сөзден берледі.

125698

56978412

2 тур. Мәтінмен жұмыс.

1. Әр команда мәтінді мәнерлеп оқиды.

2. оқушылар түпнұсқа мен аударманы салыстырады.

3 тур. Әр топ бір-біріне 5 сұрақтан дайындайды.

4 тур. Сұрақтарға жауап беру. Әр топтың басшысы берілген сұраққа жауап береді.

1 . Қорқыт ата кім?

2. Ол қандай адам болған?

3. Қорқыт ата қандай өмірді аңсайды?

4.Қорқытты қандай ой мазалайды?

5. Ол бірінші рет қандай түс көреді? Түсінде не көреді?

6. Ол өлімнен қашып құтылмасын біліп, қайда оралады?

7. Екінші рет қандай түс көреді?

8. Қорқыт осы жолы өлімнен қашып құтылды ма?

9. ол мәңгілік өмірді неден тапты?

10. Қорқыт күйін халық қалай тыңдайды?

11. Қорқыт өлгенімен оның ісі өлді ме?

Әр топтың ұпайын әділқазылар тобы айтады. Жеңген топқа «5» деген қойылады.

ІҮ.Қорыту:

Қорқыт ата кім?

Туған жері

Қай ғасырда өмір сүрген?

Кітабы

«Қорқыт ата» кітабының неше нұсқасы бар?

Қорқыттың күйлері

Ү. Үйге тапсырма

ҮІ.Бағалау Қоштасу