Сындарлы оқытудың оқушы өміріндегі маңызы

Шорманова Айгуль Адайбаевна

Алматы облысы Талғар ауданы

Бірлік ауылы

№35 мектеп-гимназиясының

Ағылшын тілі пәні мұғалімі

Сындарлы оқыту технологиясын сабақта пайдаланудың маңыздылығы

«Мен шәкірттерімді ешқашан да үйретпеймін;

мен тек олардың үйренуіне тиімді

жағдайлар жасауға тырысамын »

А.Эйнштейн

Сындарлы оқыту стратегиясын пайдалану арқылы біз осы уақытқа дейінгі алған тәжірибемізді өзгертеміз. . «Осы бағдарламаның негізгі міндеті мұғалімдердің педагогикалық тәжірибесін жетілдіру мен бағалауға көмектесу болып табылады. Оқуға арналған негізгі материалдар» (МАН, 2012, 6-бет). Бұл дегеніміз- оқушыға жаңаша және сапалы білім береміз деген сөз. Кей кездері мен «-КСРО заманында өте сапалы білім берген, бұрынғы заман адамдары өте дана, зерек болған» -деген сөздерді әңгіме орайына қарай естіп қаламын. Осы орайда- қалай бұрынғы заман адамдары, қазір ше, неге?-деген сұрақтар келеді ойыма.

Өйткені қазіргі заманғы мұғалімдер жан-жағына қарамай өте дамып кеткендігі соншама, тіпті өзімізді сырттан бақылау мәдениетімізді ұмытып, баланың миына сыймайтын көп информацияны оның қалауына немесе қаламауына қарамай,өз бетімен дамуына ықпал етпей алдына бар информацияны әкеліп жайып саламыз. Ал бұрынғы заман ақын, жазушы, философ, математиктердің барлығы өз бетімен ойлап, зерттеулер жасап, жаңалықтар ашып, танымал болған. Бұл өз бетімен оқу адам өміріне қалай әсер ететіндігінің дәлелі.

Қазақстан Республикасының жалпы білім беретін мектеп педагогтерінің біліктілігін арттыру бағдарламасының үшінші деңгейі курсы бойынша 1-ші айды аяқтақағаннан кейін мектепке келе салысыммен -ақ өз тәжірибемді өзгертуге тырысып, ең алдымен оқушыларды сабақ тақырыбына байланысты топқа бөліп, оларға топ ережесін құрғыздым. Әр топ жұмысын аяқтаған кезде қандай белгі көрсетеді, бірін бірі тыңдамай кетсе мен қандай белгі көрсететінімді, бірін-бірі қалай бағалайтынын үйреттім. Мен өз пәніме байланысты « Сыни тұрғыдан ойлау» модулін таңдап алдым. Менің сабағымда болған өзекті мәселем: «Сабақта жаңа технологияларды пайдалана отырып, оқушылардың өз ойларын еркін айтуға үйрету арқылы тіл байлығын дамыту» Оқушы сыни тұрғыдан ойлау арқылы өз ойын еркін жеткізуге тырысып, өз алдына сұрақ қоюды үйренеді мен бұны практика барысында ұқтым. Өз сабағымда жиі кездесетін Венн диаграммасын жиі қолданып жүрсем де мұның сыни тұрғысынан ойлау стратегиясының бір түрі екенін білмеппін. Осы Венн диаграммасы арқылы оқушының ойлау қабілеті дамып, ізденіске көп түсетінін ұқтым. Мысалы:

9-сыныптағы Транспорт тақырыбына байланысты Англия транспорты, Қазақстан транспорты және екуінің ұқсастығы деп алғанымда оқушылар біраз тың мағлұматтар жинап көрсетті. Және осы сындарлы оқыту стратегиясын оқымай тұрғанымда түсінгендері түсіндік деп қалғандары үндемей, еш сұрақ қоймай отыра беретін. Ал бүгінгі күні осы үнсіз деген оқушыларым біз неге бұл сөзді қойдық, мына сөйлем қайдан шықты, осы (предлог) демеулік неге бұл жерде қолданылады деген сияқты сұрақтар қойыла бастады.Үнемі үнсіз отыратын оқушыларымның сабақ беру технологиямды өзгертткеннен кейін сұрақ қоюы, диалогқа түсуі сәл де болса да алға жылжудың бір қадамы деп білемін.

Ынтымақтастық атмосферасын құру үшін, әрі сабақта тәртіп кейін жүйелілік болу үшін топ ережесін құрғыздым. Егер сабақ үстінде тәртіпсіздік орын алатындай болып жатса оқушылар өздері құрған ережені еске түсіру арқылы өз- өздерін реттейтін болды.Өйткені белсенді оқушыларым көшбасшылық танытса,үнсіз оқушыларым осылардан қалмауға тырысты. Демек бұл тәжірибе оқушының өз бетімен білім алуына септігін тигізді деген сөз. Біздің мектепте осы сындарлы оқыту стратегиясын оқып келген физика пәнінің мұғалімі керемет деген айтуын мойындамап едім , менің пәніме сәйкес емес деп, сөйтсем нағыз ағылшынға сәйкес нәрсе екенін ұқтым. Мысалы менің сабағымда оқушылар сөздерді жаттамай сабақ өту мүмкін емес.Ал осы күндері оқушыларым сөздерді жаттап, соған сәйкес идиомаларды, мақал- мәтелдер айтып келіпті.Оқушыларға әр тапсырма беріп отырған сайын ,сол тапсырманың уақыты да белгіленіп отырды. Балалардың ойлануына уақыт берудің де маңыздылығы зор екеніне осы «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығында оқып жүргенімде ұқтым. Оқушының ойлануына уақыт беру арқылы баланы көп нәрсеге үйретуге болатынын түсіндім. Мысалы уақытқа байланысты проблемалық сұрақтың тез шешімін табуға тырысады және бала өз ойын тұжырымдап түйіндейді, сабақтың сапалы да жүйелі өтуіне септігін тигізеді. Қорыта келе баланың сапалы да саналы білім алуы үшін оған өз бетімен білім алуына тиімді жағдайлар жасауымыз қажет.