Статья на тему: Джеймс Гринвуд Өгей бала повесті мен Тұрсын Жұртбай Қар астындағы көбелек повесті

Раздел Иностранные языки
Класс -
Тип Статьи
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Нет
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

Джеймс Гринвуд "Өгей бала" повесті мен

Тұрсын Жұртбай "Қар астындағы көбелек" повесті


Адам Жер бетінде пайда болып, тіршілік басталғаннан бері әлеуметтік теңсіздік бар және бола бермек. Күнін әрең көріп, күйкі тіршіліктен басып жаншылған кедейлер мен ішкені алдында, ішпегені артында, аста-төк тіршілік кешкен байлар бір әлемде селбесіп өмір сүріп келеді.

Осы екі әлеуметтік топты теңестіріп, ортақ орта қалыптастыруға тырысқандардың да ойлары орындалмады. Жетпіс жыл күшпен ұстап тұрған "кедейлер елі" жаңа ғасыр қарсаңында іргесі сөгіліп, ыдырап кетті емес пе? Ендеше, осы бар болмысты өзгертуден пайда жоқ. Әйтсе де, мысы тқмен кедейлердің жағдайытым аянышты-ақ. Бұл - өмірдің ащы шындығы. Тіпті олардың құқығы да ескерілмей, үлкен саясаттың ағысында жұтылып кетіп қалғандары қаншама? Сан бұзылған құқықтар мен тапталған үміттерді көріп, халқын ойлаған азаматтар да аз еңбек еткен жоқ. Сондай азаматтардың қалың тобы зиялы жазушылардан шықты. Олар заман шындығын қаз қалпында көз алдымызға әкеліп қана қоймай, біз байқамаған детальдарды көрсетіп жаза білді. Және қандай мемлекет болмасын, сол елде тұрмысы төмен халық бар. Сол халық өмірін суреттеген жазушылардың үндестігін көруге болады. Мысалы дамыған Еуропадағы ағылшын жазушысы Джеймс Гринвудтың "Өгей бала" повесті мен өзіміздің Тұрсын Жұртбайдың "Қар астындағы көбелек" повесті. Екеуі де реалистік туынды. Екі туындының да басты кейіпкерлері-ана мейірімінен айырылған сәбилер. Тағдырдың қиын соқпағына түскен, тіршілік тауқыметінен қабырғасы қайысқан балалар. Джеймс Гринвудтың кейіпкері-балақай Джимм қатыгез әкесі мен өгей анасының көрсеткен зәбіріне шыдамай үйден қашып кетіп, өз несібесін ұрлықпен тауып жүрген қаңғыбас балаларға қосылады. Тұрсын Жұртбайдың кейіпкері-Жарас, ерке бала, анасынан айырылған соң отбасы тозып, біреудің босағасында күн көреді. Балалар тақырыбына арналған бұл хикаяттар ересектерге де қатты әсер етеді деген ойдамын. Қанаты қатаймаған балапандардай, сәби жүректерін қатал өмір жаншыған балалардың тіршілік үшін күресі, басынан кешкен оқиғалары өздерінің ғана емес сол кездегі қоғам өмірінің бейнесін елестеді. Өмірде не болмайды? Джимм өгей анасының қитұрқы әрекеттеріне таң қалып, аңқау басы алданып қалса, туған болса да тоғымар әкесінен таяқ жеп, көңілі бір жараланады. Мұндай оңбаған адамдардың өзіне пана болмасын сезіп, қашып кетеді. Қаңғыбас балалармен кездеседі. Олар ұрлықшы болса да, достыққа адал, мейірімді балалар. Ал бұларды ұрлыққа итермелеген не? Тұрмыс тауқыметі.

Жарасты әке-шешесі қатты еркелетеді. Ол соның арқасында басбұзар тектес болып, неше түрлі тентектік жасайды. Ауыр сырқаттан анасы көз жұмады. Әкесі алыс отарға қой жаюға кетіп, өзі бір үйдің, қарындасы бір үйдің босағасында күн көріп, бұрын білмеген, жасамаған ауыр жұмыстарды істейді. Құлап-сүрініп, суық тигеніне қарамай толығымен атқарады. Сонда да еститіні ұрыс, айғай, жеку. Жарастың бәрібір ұрыс еститінін біле тұрып істемеген жұмыстарды істеуге итермелеген не? Тұрмыс тауқыметі. Демек, кедейлік пен жетімдік-адамзат қасіреті.

Қазіргі заманда, нарықтық даму жолындағы елдерде тұрмысы төмен отбасыларға әлеуеметтік көмек, 8-сағаттық жұмыс күні, жалақыны көтеру, зейнет ақы сияқты халыққа жасалған жеңілдіктер бар. Және қарапайым бұхаракедейлік батпағында езіліп жата бермей, құқықтарын таптатпай, орындалуын талап ететін болды. Мұның өзі-заман жетістігі. Дамыған технологиялар мен жаңалықтар заманында әл-Фараби сияқты бабаларымыз, талай әлем ғұламалары армандаған, аңсаған, "утопия" да болып қалар, бәлкім! Оны келешек көрсетер.

© 2010-2022