Конспект по казахской литературе на тему М. Мукатаев поэмаАққулар ұйықтағанда

Сыныбы: 8

Күні:

Сабақтың тақырыбы: М.Мақатаев "Аққулар ұйықтағанда" поэмасы. Жырдың сюжеті мен композициялық құрылысы.

Сабақтың мақсаты:1. Білімділік: Сезіммен өлең өрген жыр пырағы Мұқағали поэзиясына талдау жасау,ақын өлеңінің идеясын, мақсатын ұғындыру,поэманың тақырыбы мен идеясы компазициясы туралы теориялық білім беру

а) Поэманың негізгі кейіпкері ана бейнесі арқылы көл еркесі аққуға жасалған қиянаттың қайғылы оқиғаға ұғындыру себебін таныту,қоршаған орта заңдылықтарына қарсы келмеу қажеттігін нақты дәлелдермен түсіндіруге жету.

ә) Аққудың басқа құстардан өзіндік ерекшелігі,қасиеті,киелі құс екендігін суреттеудегі ақынның шынайы сезімін таныту.

2. Дамытушылық:Оқушылардың пікірталасын ұйымдастыру,өз ойын дұрыс тұжырымдап,дәлелмен жеткізе білуге,еркін сөйлеуіне дағдыландыру,өлеңдерін нақышына келтіріп жатқа оқу,сүйсіне білу сезімдерін ояту,талдаулар жасай білу,сын тұрғысынан ойлау қабілетін дамыту.

3.Тәрбиелік:Ақын тілімен салынған табиғат суреті арқылы эстетикалық талғамға,көркем шығарма арқылы табиғаттың сырлы көріністерін тамашалап,сұлулығын сезіне қамқорлықпен аялай білуге тәрбиелей отырып,экологиялық мәдениетін қалыптастыру.

Сабақтың түрі: Интеграциланған (дамыта оқыту)сабағы.

Пәнаралық байланыс: география

Сабақ көрнекілігі:ақын суреті,техникалық құралдар,компьютер, суреттер,көрініс,сызба- кестелер.

Сабақтың әдіс-тәсілдер:

Компазициялық жоспар (сызба кесте)-талдау.

1. Шығармашылық ізденіс бағытында:"Дебат-пікір- сайыс ".

Сабақ барысы.

I.Ұйымдастыру.

1.Психологиялық даярлықты қамтамасыз ету.(С.Тұрысбеков "Көңіл толқыны " ойналады)

2.Мәнерлеп оқу: "Мұқағалидің өлеңі"

II.Үй тапсырмасын пысықтау.

Ойшақыру "Менің Мұқағалиым"атты үй тапсырмасын сұрау.

III.Мұқағали әлеміне саяхат:

-Балалар,поэзия әлемінде Мұқағали мұрасы-жалпақ елдің жүрегінде,ой-парасатында,жарық жұлдыздай қараңғы түн қойнауынан құпия сәулесін шашқандай жарқырап нұр беруде.

Тірлігінде шекпен кимей,шен алмай,

Еңбегінің қызығын да көре алмай.

От боп жанып өтіп кеткен ақынға,

Мәңгілік қып өмір берген өлеңді-ай,-деп

Айтақын ағамыз жырлағандай,өлеңімен рухани азық,күш жинап,қажетіне қарай халқына бақыт сыйлаған ақиық ақынымыз ешкімнен кезінде енші сұраған емес-ті.

"Мұқағали-бір ғасырда бір рет қана дүниеге келетін қазақ поэзиясының алтын домбырасы дерліктей ірі талант иесі".

"Бір өлеңі бір елдің мұрасындай поэзия пайғамбары".

"Мұқағали поэзиясы - тірі поэзия".

Ойшақыру:

Сұрақтар: - Балалар, ақынның жұбайы Лашын апай:

"Мұқағали өмірді сүйіп өткен ақын"деп жазды.

1. Сендер Мұқағали өлеңдерінен оқи отырып, Мұқағалидан не таптыңдар?

2. Сенің Мұқағалиың қандай?

3. Сенің Мұқағалиың не дейді?

Мұғалім:

Мұқағали ақын -поэзия әлемінде диолог тәсілін яғни сұрақ-жауап түріндегі әдісті поэзияда қолдануында өте шеберлік танытады.Оның «Қош махаббат» драмасы бойынша «Махаббат диологі» дастанынан үзінді келтірейік.

IV. Поэманы талдау.

1. Проблемалық сұрақтар

Поэмада негізгі мәселе не?

Автор өзі көтерген мәселені қаншалықты аша білген?

Ана неге аққуды атпақ болды? Бұл шешімге келу

анаға оңай түсті ме?

2. Поэманың композициялық элементтері.

Поэманың композициясы туралы не айтасыңдар?

Оқиға қалай басталады?

Оқиғаның байланыс қандай?

Оқиғаның дамуын қалай түсінесіндер?

Психологиялық шегініс жасасақ, ананың қандай

көңіл - күйі берілген?

Оқиғаның шиеленісуі не?

Оқиғаның шарықтау шегі?

Оқиғаның шешімі?

Оқиға соңы? Эпилог.

3. Анаға мінездеме. \тірек - сызба\

ана

V. Сабақты бекіту:

VI. Қорытынды:

- Балалар, адам - табиғат перзенті. Дүниеде екі ана бар.

VII. Үйге тапсырма:

1. "Жетім көл аққулары» - эссе жазу.

2. «Ақын және аққу» тақырыбына өлең жазу.

3. Поэманы оқып, өзіңе ұнаған шумағын жатта.

«Аққуға атылған - оқ». \әңгіме диалог түрінде\

ә) «Махаббат диологі»(екі оқушы орындайды)

-Құс боп ұшып жоғалсам не етер едің?

-Сені іздеумен мәңгілік өтер едім

-Отқа түсіп өртенсем, не етер едің

-Күл боп бірге соңыңнан кетер едім

-Бұлдырасам сағымдай не етер едің?

-Жел боп қуып, ақыры жетер едім

-Қайғы әкелсем басыңа не етер едің?

-Қойшы сәулем бәрінде көтеремін

б) Топтастыру әдісі \ дәптермен жұмыс\

Қарасаз қара шалғын өлеңде өстім,

Жыр жазсам оған жұртым елеңдестің

Өлсе өлер Мұқағали Мақатаев,

Өлтіре алмас алайда өлеңді ешкім,-

деп поэзия құдіретіне сеніп кеткен-

«Мұқағали қандай ақын ?»