Қазақ тілі Тақырып: Жай сөйлемнің түрлері. Жақты сөйлем (8 сынып)

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Тексерілді:______________

Наурызбаева Маусым Алтынбековнаның № 4 орта мектебінің директордың оқу

қысқа мерзімді сабақ жоспары: жөніндегі орынбасары: Дайнашов. Е

02.12.2015ж

Қазақ тілі

8 «д» сыныбы

Сабақ тақырыбы:

Жай сөйлем туралы түсінік.Жақты сөйлем

Жалпы мақсат:

1. Жай сөйлем түрлеріне шолу жасау. 2.Жақты сөйлем туралы түсінік ала отырып, жасалу жолын меңгеру. 3. Өз бетімен талдап үйрену.

Сілтеме:

1. МАН

2. «Шың» кітабы

3. Әдістемелік нұсқау

Күтілетін нәтижелер

-Жай сөйлем түрлерін меңгереді; -Жақты сөйлемді ажырата алады- -Өз бетімен талдау жүргізеді.

Негізгі идеялар:

Дұрыс сөйлеуді,зерттеуді,топпен жұмыс істеуді үйренеді.

Сабақта қолданылатын материалдар:

1. Оқулық С.Аманжолов, А.Аманжолов, Г.Қосымова «Қазақ тілі» 8 сынып

2. Қағаздар,маркерлер ,үлестірме қағаздар,бағалау парақшалары т.б

Оқыту әдістері:

1. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер (жұптық,топтық,жеке жұмыс,диалог)

2. СТО

3.Оқу үшін бағалау және оқуды бағалау(критерийлер бойынша бағалау)

Тапсырмалар:

Ой қозғау,жаттығу жұмыстары,деңгейлік тапсырмалар, «сен маған,мен саған» ойыны сұрақ-жауап, «жасырынған әріптер» ойыны

Сабақ бойынша мұғалім мен оқушының іс-әрекеті:

Тапсырма

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу (3 мин)

1.«Киіз үй»тренингі 2.Топқа бөлу (жұп,тақ сандарға бөлу)

1.Белсенділік таныту.

2. Шағын топтарға бірігу.

Үй тапсырмасын сұрау (7 мин)

68-жаттығу.Қаратпа сөздерді теріп жазу.Ереже жаттау.

«Сен маған,мен саған» ойыны өткен тақырыптар бойынша сұрақ-жауап.

Өз жұмыстарын қорғайды.

Берілген сұрақтарға жылдам жауап беру

Қызығушылықты ояту

«Жасырынған әріптер» ойыны.Әліпбидегі әріптердің ретімен жасырынған сөзді табу.

10-1-13 24-21-13-16-8-17 25-26-23-1-16-37 25-27-24-38-18-38-14. 10-1-15-25-37 24-21-13-16-8-17

Тапсырманы қызығушылықпен орындайды.Жаңа тақырыпты табады.

Мағынаны тану.

Жаңа тақырып (20 мин)

Жай сөйлем туралы түсінік.Жақты сөйлем

«Өзіндік ізденіс - білім негізі» 1 топ- Сөйлем дегеніміз не? Сөйлем құрамына қарай нешеге бөлінеді? Мысал келтір. 2 топ- Сөйлем түрлері.Мысал келтір. 3-топ. Жай сөйлем дегеніміз не? Жай сөйлемнің түрлері қандай? 4-топ.Жақты сөйлем дегеніміз не?Мысал келтір. «Талдау-білімді ұштау» 70-жаттығу.Көшіріп жазып,тұрлаулы мүшелердің астын сызыңдар. 71-жаттығу. Бастауышы айтылмай тұрған сөйлемдердің бастауышын баяндауышы арқылы тауып,жақша ішіне қою

Оқушылар тақырып туралы оқулықтан оқып,танысады. Топ болып пікірлесіп, жаңа тақырып мағынасын ашып түсінгенін айтады.Топтық жұмыс.Жұптасып қорғайды.

Жұптасып орындайды.

Дәптерге жазады,талдайды.

Ауызша орындалады.

Тапсырмалар.

Деңгейлік тапсырмалар

3 .1.Жақты сөйлемді табыңыз.

1. Ауа райы салқындай бастады.

2. Менің бұл сөзге қосылғым келмеді

3. Біздің ашық сөйлесуіміз керек

4. Оның бүгін келуі мүмкін.

Олардың бұл араға қонғысы келмеді

2.Жақты сөйлем дегеніміз не?

1. Іс-оқиға жөнінде баяндамай, тек соған байланысты жағдайды (мезгіл, мекен т.б.) атап көрсететін жай сөйлемнің түрі.

2. Тұрлаусыз мүше қатыспаған жай сөйлем

3. Тұрлаусыз мүше қатысқан жай сөйлем

4. Бастауыш пен баяндауыштан тұратын сөйлем.

5. Бастауышы бар сөйлем.

Дарынды,орта және төмен деңгейдегі оқушылар орындайды.

1.деңгей тапсырма

«Ел тірегі - Тәуелсіздік" тақырыбына шағын шығарма жазу.

2.«"Ең үздік деп бағалаймын " тақырыбына жыл бойы мектепте өткен шаралардан өзіне ұнағанын әңгімелеп жазу.

Ойтолғаныс

5. мин)

Көркем суретке қарап сөйлем құрау. Суреттерді байланыстыра отырып, ой жинақтау(.Қазақ даласы, желтоқсан айымен келетін Тәуелсіздік мейрамы туралы ой қозғау.)

Суретке қарап, сөйлем құрайды.Жеке жұмыс.

Үй тапсырмасын беру (2 мин)

72-жаттығу.Берілген сөздерді бастауыш етіп,жақты сөйлем құрау. Ереже жаттау.

Үй тапсырмасын түртіп алу.

Бағалау (5 мин)

Критерийлер бойынша оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

Қорытынды баға шығару

Рефлексия

(3 мин )

«Білемін», «Білгім келеді», «Үйрендім»

Ауызша айту.

Бағалау бетшесі Күні--------------------- Аты-жөні----------------------------------------

Критерий

Ұпай (1-3)

дескриптор

Жай сөйлемнің түрлері.Жақты сөйлем.

3-(ұ) Жай сөйлемнің түрлері,жақты сөйлем анықтамасын біледі,мысал келтіреді,сөйлем ішінен таба алады,тыныс белгілерін қойылуын біледі. 2.(ұ) Жай сөйлемнің түрлері,жақты сойлем анықтамасын біледі,мысал келтіреді,сөйлем ішінен таба алады 1(ұ)Жай сөйлем түрлері,жақты сөйлем анықтамасын біледі

Жақты сөйлемге мысал келтіру

3(ұ)мысал келтіре алады,сөйлем ішінен таба алады,тыныс белгілерін қоя алады. 2(ұ) мысал келтіре алады,сөйлем ішінен таба алады. 1(ұ)мысал келтіре алады

Өткен тақырыптарымен байланыстыру

3(ұ) өткен тақырып бойынша білімі бар,сұрақтарға толық,мазмұнды жауап береді,мысалдармен дәлелдейді.. 2(ұ) өткен тақырып бойынша түсінігі бар,сұрақтарға жауап береді. 1(ұ) өткен тақырып бойынша сұрақтарға толық емес жауап береді.

8-9 ұпай -5; 6-7 ұпай -4; 3-5 ұпай -3

Бағалау бетшесі Күні--------------------- Аты-жөні----------------------------------------

Критерий

Ұпай (1-3)

дескриптор

Жай сөйлемнің түрлері.Жақты сөйлем.

3-(ұ) Жай сөйлемнің түрлері,жақты сөйлем анықтамасын біледі,мысал келтіреді,сөйлем ішінен таба алады,тыныс белгілерін қойылуын біледі. 2.(ұ) Жай сөйлемнің түрлері,жақты сойлем анықтамасын біледі,мысал келтіреді,сөйлем ішінен таба алады 1(ұ)Жай сөйлем түрлері,жақты сөйлем анықтамасын білед

Жақты сөйлемге мысал келтіру

3(ұ)мысал келтіре алады,сөйлем ішінен таба алады,тыныс белгілерін қоя алады. 2(ұ) мысал келтіре алады,сөйлем ішінен таба алады. 1(ұ)мысал келтіре алады

Өткен тақырыптарымен байланыстыру

3(ұ) өткен тақырып бойынша білімі бар,сұрақтарға толық,мазмұнды жауап береді,мысалдармен дәлелдейді. 2(ұ) өткен тақырып бойынша түсінігі бар,сұрақтарға жауап береді. 1(ұ) өткен тақырып бойынша сұрақтарға толық емес жауап береді.

8-9 ұпай -5; 6-7 ұпай -4; 3-5 ұпай -3

1.Жақты сөйлемді табыңыз.

5. Ауа райы салқындай бастады.

6. Менің бұл сөзге қосылғым келмеді

7. Біздің ашық сөйлесуіміз керек

8. Оның бүгін келуі мүмкін.

Олардың бұл араға қонғысы келмеді

4. Жақты сөйлемді табыңыз.

1. Бүгін қалаға бардық.

2. Оның Әбішті сөйлетіп, тыңдағысы келді.

3. Омарды мүлдем хабарсыз қалдыру жөн емес.

4. Ағайын арасына суық сөзді өсіріп айтқысы келмеді

Оның тысқа жұртпен шыққысы келді

7.Жақты сөйлем дегеніміз не?

6. Іс-оқиға жөнінде баяндамай, тек соған байланысты жағдайды (мезгіл, мекен т.б.) атап көрсететін жай сөйлемнің түрі.

7. Тұрлаусыз мүше қатыспаған жай сөйлем

8. Тұрлаусыз мүше қатысқан жай сөйлем

9. Бастауыш пен баяндауыштан тұратын сөйлем.

10. Бастауышы бар сөйлем.

8.Жақты сөйлемді табыңыз.

1. Мен киноға барғым келмеді.

2. Досымның бұл сөзге қосылғысы келмеді.

3. Біздің ашық сөйлесуіміз керек

4. Қалың қар жауды.

5. Оның бүгін келуі мүмкін.

10.Жақты сөйлемді табыңыз.

1. Былтыр Бурабайға бардық .

2. Менің арзан сөзді айтқым келмеді.

3. Бурабайдың табиғатын ауызбен айтып болмайды.

4. Терең судан үзеңгімізді қайырып өтуге тура келді.

5. Оларға жаңалықты айтуға болады.

Символдар,тірек,көрнекіліктер"стратегиясы

Суреттерді байланыстыра отырып, ой жинақтау(.Қазақ даласы, желтоқсан айымен келетін Тәуелсіздік мейрамы туралы ой қозғау.)

• Мысалдар: Қыс келді. Ауа - райы салқын. Қар жауды. Айналаны ұлпа қар жапты. Тәуелсіздік мерекесі жақындап келеді. Қазақ елі - бірлігі мен ынтымағы жарасқан мекен. Елбасымыздың сындарлы саясатының нәтижесінде Қазақстан қарыштап дамып келеді.

Тапсырма: Сөйлемдерден тұрлаулы мүшелерден құралғанын бір бөлек, тұрлаулы мүше мен тұрлаусыз мүше араласып тұрғанын бір бөлек жаздыру.

Жалаң сөйлемдер: Қыс келді. Ауа - райы салқын. Қар жауды. Тәуелсіздік мерекесі жақындап келеді.

Жайылма сөйлемдер: Айналаны ұлпа қар жапты. Қазақ елі - бірлігі мен ынтымағы жарасқан мекен. Елбасымыздың сындарлы саясатының нәтижесінде Қазақстан қарыштап дамып келеді.( Сөйлемдерді салыстыра талдап, ережені оқушылар өздері шығарып айтады)