The Article Teaching English in the Junior Classes

Mövzu:

Aşağı siniflərdə İngils dilinin tədrisinə dair fənn kurikulumuna təkliflər.

Göndərildiyi təşkilat:

Müasir Təhsil və Tədrisə Yardım Mərkəzi Təşkilatı. cie.az

Təhsildə islahatları dəstəkləyən bir təşkilat kimi mətbuatda dərc edilmiş fənn kurrikulumları layihələrinə öz təkliflərimi sizinlə bölüşmək istəyirəm. Bu gün dünyanın inkişaf etmiş ölkələri ilə səmərəli əməkdaşlıq edən Azərbaycanda xarici dilin öyrənilməsi sahəsində təhsil islahatı prinsipləri əsasında işlər uğurla gedir. Ümumtəhsilin xarici dilin tədrisinə fənn kurrikulumunda məqsəd aydındır Amerika Birləşmis Ştatlarinin Kaliforniya ve Vermont ştatlarinda, Nyu York şəhərinde, Yaponiyada olarkən bir muəllim kimi ən çox asagi siniflərdə sagirdlərin xarici dillərin oyrenilmesi ile maraglandim , muşahidələrimi, tədgigatlarimi apardim ve muəyyen əhəmiyyətli nəticələr əldə etdim. İbtidai təhsil pilləsində dinləyib- anlama şifahi nitq, ilkin yazı bacarıqları, düzgün oxu təmin olunmalıdır. Aşağı siniflərdə ingilis dilinin öyrənilməsi tədris və kommunikativ məqsədlər daşıyır. Tədris məqsədi təhsil və şagirdlərin dünyagörüşünün inkişafı ilə müəyyən edilir. Kommunikativ məqsəd isə ingilis dilini şagirdlərin öyrəndiyi başqa fənnlərdən fərqləndirən cəhətdir. Kommunikativ məqsəd dili əməli surətdə bilmək deməkdir və bu da öz növbəsində şifahi nitq,oxu və yazı vərdişlərinə yiyələnməkdir. Şifahi nitq danışıq və deyiləni anlamaq təlimləri istiqamətində öyrədilir. Ümumiyyətlə kommunikasiya iki tərəf-danışan və qulaq asan arasında baş verir. Effektiv kommunikasiya anlaşma deməkdir-informasiyanın başa düşülməsi deməkdir. Bu prosesdə tərəflərin yaş həddi, sosial mənsubluğu, bilik, mətləb və məqsədi mühüm rol oynayır.Ingilis dilində olan nitqin bəzən anlaşma çətinlikləri ana dilində olan dil strukturlarının mədəniyyət tərzlərinin birbaşa köcürülməsindən irəli gəlir və uyğunsuzluqlara gətirib çıxarır. Azərbaycan dilində mükəmməl səslənən hər hansı bir ifadə, cümlə ingilis danışıq dilinə tərcümə edildikdə çox formal, dəbdəbəli sayıla bilər. Buna görə də müəllim dil təlimini formal akademik lüğət və qrammatik strukturlardan daha çox danışıq elementlərinə, frazeoloji ifadələrə yönəltməlidir. Yaxşı dinləyib-anlama duyumu yaratmaq üçün didaktik oyunların və dialoqların əhəmiyyəti böyükdür.Şifahi nitq təlimi zamanı ingilis dili tədrisi üçün zəmin olan dil materialına dildə ünsiyyət üçün gərəkli dil vasitələri daxil edilir.Sifahi nitq üçün mövzular təlimin məzmununa daxildir. İngilis dilinin tədrisi məqsədi təlimin məzmun və xarakterinə təsir göstərir. Aşağı siniflərdə təlimin məzmunu problemi nitq modeli vasitəsi ilə həll oluna bilər və potensial ünsiyyət vasitəsi ola bilər. Fəal təlim prosesini reallaşdırmaqla qabaqlayıcı təlim prinsipinə əsaslanaraq şagirdlərdə erkən yaşlarında müstəqil idrak fəallığı aşılanır. Şagirdlər düşünür, hər şeyi öyrənmək həvəsi, fikrini çatdırmaq keyfiyyətləri yaranır. Aşağı sinif şagirdləri böyüklərə nisbətən dil daha asan öyrənirlər, yadda saxlamaq üçün daha az qüvvə sərf edirlər, böyüklərdə olan stereotip təfəkkör tərzi onlarda yoxdur. Aşağı siniflərdə ingilsi dilinin öyrənilməsinin müvəffəqiyyəti ondadır ki, bu yaşda uşaqlar artıq öz ana dilini bilir və ingilis dilinin öyrənilməsinə isə süurlu yanaşır. Bu yaşda uşaqlar ümumi standartlardan uzaq olur və asanlıqla fikrini yeni dildə kodlaşdırır, xarici dildə ünsiyyətə girməkdə çətinlik çəkmir. Ünsiyyət vasitəsi olan ingilis dili şagirdlərin beynəlmiləl tərbiyəsində xüsusi əhəmiyyətlidir.İctimai-siyasi, sosial mədəni sahələrdə sürətli inkişaf dövründə, texnologiyalarının rolunun artdığı müasir dövrdə qloballaşma prosesinin və inteqrasiyanın təsirindən baş verən keyfiyyət dəyişiklikləri ingilis dilinin tətbiqi imkanını artırır. Elmin və texnikanın inkişafı ingilis dili təlimini maksimum fərdiləşdirməyə imkan verir və öz növbəsində sinfin kollektiv işləməsini təmin edir. Uşaqlıqda öyrənilən uzun müddət yaddan çıxmır.Metodiki sistem didaktik və psixoloji nöqteyi nəzərdən düzgün qurularsa şagirdlərin gələcəkdə dili mənimsəməsinin praktik əhəmiyyətinə təminat verir.

Ruhəngiz Mammədova, Bakı şəhəri 290 saylı orta məktəbin ingislis dili fənni üzrə müəllimi