АЖТҚ ж К пәнінен сабақ жоспары Автоматтандырылған жүйелердің топтасуы

№ 1 Сабақ жоспары

Пәні: Автоматты жүйелердің техникалық құралдарының кешендері

Топ

ТП-122Б/111

Сабақтың өткізілетін күні

27.03.2015ж

Сабақтың тақырыбы: Автоматтандырылған жүйелердің топтасуы.

Сабақ түрі: теориялық

Сабақ типі: Жаңа сабақты меңгерту сабағы

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға негізгі термодинамикалық процестердің есептерінің түрлерін оқыту,

Тәрбиелік: Оқушыларды АЖТҚК пәнің тереңдете үйрету және студенттердің экономикалық сауаттылығын тәрбиелеу

Дамытушылық: Лекцияны тыңдауға, қойылған сұрақтарды талдауға қатыстыру, өзінің көз-қарасын дәлеледеу, қысқаша жазбаға үйрету

Оқытудың формасы мен жүйесі: Түсіндіру

Көрнекілік құралдар: компьютер, сұрақ-жауап, тірек сызбалар

ТОҚ:-

Әдебиеттер: «Автоматты жүйелердің техникалық құралдың кешендері» электронды. оқулығы

Пән аралық байланыс: Есептеу және микропроцессорлық техника, Бағдарламалау тілі

Сабақтың мазмұны мен барысы

І. Ұйымдастырушылық бөлімі: Сәлемдесу, студенттерді түгелдеу

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:

ІІІ. Сабақ тақырыбын хабарлау: Есептеу қажеттілігі адамзатта әлдеқашан пайда болды. Ал, өркениет дамыған сайын есептеу қажеттілігі арта түсіп, есептеудің механикаландыру жолдарын іздеуге мәжбүр етті.

Осындай алғашқы машинаның бірін 1642 жылы француз ғалымы Блез Паскаль жасаған болатын. Арифметикалық операцияларды орындау үшін Паскаль бір - бірімен байланысқан дөңгелектердің айналуын пайдаланды. Дөңгелектерде 0 ден 9-ға дейінгі сандар жазылды, әр дөңгелек толық бір айналғанда екінші дөңгелек 1 санға жылжитын болады. Машина қосып және шегере алды.

Паскаль машинасы жаңа принципте жасалған алғашқылардың бірі болды. Паскаль еңбектері есептеуіш техниканың дамуына ықпалын жасап осы машина негізінде көптеген есептейтін машиналар жасап шығарылды.

1694 жыл Лейбниц әлемдегі алғашқы арифметикалық әрекеттердің төртеуін орындауға арналған арифмометр жасады. Оның негізінде сатылы білік принципі жатқан цилиндрдің әр түрлі ұзындықта жасалған тістері мен есептік доңғалақ бірлесіп әрекет қылатын болды. Осы негізде 1820 жыл Томас арифмометрі жасалған болатын. Ол көптеп әзірленген бірінші есептік машина.

Бірақ механикалық арифмометрлер мүмкіншіліктері адамзатты қанағаттандыра алмады. Есептеу техникасын механика емес электромеханика негізінде жасауды мәжбүр етті.

1840 жылдары ағылшын математигі Чарльз Бэббидж жан - жақты есептеуші құрал ойлап табуға тырысты. Ең бірінші болып компьютердің арнайы бағдарламамен басқарылып және оны сақтайтын жад болуы керек екенін ойлап тапты. 1820 және 1856 жылдары бірнеше арифметикалық әрекеттерге қабілетті- "аналитикалық машинаны" ойлап тапты.

ХІХ ғасыр соңында Америкада Холлерит Герман перфокарталар арқылы деректер енгізуге болатын есептеу- перфорация машинасын жасады. Ол фирма атақты есептеуіш техника шығаратын ІВМ фирмасының негізі болып табылады.

ХХ-ғасырдың 30-шы жылдары электромагниттік реле негізінде перфокарталармен операция жасаушы есептеуіш машиналарға арналған логикалық схемалар жасай бастады. Бұл машиналар күрделі арифметикалық әрекеттерді орындай алды.

Дербес компьтерлердің классификациясы. Компьютерлік технологияда "жүйе" деген түсінік жиі қолданылады. Оған операциялық жүйе, сеть (желі) жүйесі және ақпараттық - есептеу жүйесі (ИВС (ИЕС)) т.б. жатады. Соңғы жүйесі көмегімен есептеу және ақпарат алмасу жұмыстарын ұйымдастыруға болады. ИЕЖ-тің бір бөлігі -ІВМ типтес дербес компьютерлерді аппараттық қамтамасыз ету болып табылады. Оның құрамына операциялық жүйе, қолданбалы бағдарламалармен қамтамасыз ету және компьютерлерге қосылатын периферийлік құрылғылар кіреді.

IBM PC ҚҰРЛЫСЫ. Дербес компьютердің базалық құрамына жүйелі блок, пернетақта және монитор кіреді.

Жүйелі блок - компьютердің барлық негізгі бөліктері орналасқан қорап.

Жүйелі блок ақпаратты өңдеу процестерін атқарады. Оның архитектурасы жеке модульдерден: жүйелік (материнская) плата, ақпаратты сақтағыштар, кеңейту (мүмкіндігін арттыру) платалары және қоректендіру блогы.

Жүйелі блокта компьютердің ең негізгі компонентері орналасады:

1. Қоректендіру блогы - желідегі кернеуді төменгі кернеудегі тұрақты токқа айналдырып компьютердің электрондық схемаларына беру және басқа бөліктерін қоректендіру үшін қоданылатын құрылғы;

2. Аналық тақша (системалық) плата - оған басқа платалар және микросхемалар орналастырылады. Электрондық схемалар: компьютер жұмысын басқарушылар, микропроцессор, жедел жад, оперативтік жад және әртүрлі құрылғылардың бақылаушылары (контроллерлер) орналасады.

3. Қатты және жұмсақ магниттік дискілер, магниттік оптикалық дискілер, компакт дискілер, CD-RОM және видеодискілер, DVD оқуға және жазуға арналған дискқозғағыштар (дисководтар) кіреді. Дисководтар - иілгіш магниттік дискілерді жазу немесе оқу үшін қолданылатын құралдарды қозғалысқа келтіруші құрал;

4. Қатты дискідегі ақпарат сақтағыш - винчестер. Винчестер - жазу және оқуға арналған, қораптан алуға болмайтын құрылғы.

Корпустың алдыңғы бөлігінде дисководтағы дискінің оқылуын, компакт дискінің іске қосылғандығын көрсететін индикаторлар және компонентерді міндеттеп өшіру және өшіру батырмалары орналасады.

Корпустың артқы бөлігінде мониторды, пернетақтаны, мышь манипуляторын және тағы басқа құрылғыларды қосуға арналған панель орналасқан.

Пернетақта (клавиатура) - компьютерге символдар енгізуге, бұйрықтар беруге арналған құрал.

Алғашқы PC, IBM компьютер моделдерімен қатар пернетақтаның үш түрі пайда болды. Олар өндірістік стандарттар болып саналып, барлық өңдірушілер қолданды. Windows 95 -нің пайда болуына байланысты 101 пернелік пернетақтаны түрлендіріліп 104 пернелік Windows -тың кеңейтілген пернетақта пайда болды. Пернетақтаның мынандай түрлері бар:

101 пернелік кеңейтілген пернетақталар,

104 пернелік кеңейтілген Windows пернетақтасы,

83 пернелік PC және XT,

84 пернелік AT пернетақтасы.

Монитор (немесе дисплей) - жедел жадында өңделетін ақпаратты -мәтіндік немесе графикалық бейнелерді экранда көрсетуге арналған құрылғы.

Экран түстеріне қарай дисплейлер монохромды (ақ- қара ) және түрлі-түсті болып, ал экранға шығарылатын информация түрлеріне байланысты символдық (тек символдық ақпарат) және графиктік (символдық және оған қоса графиктік ақпарат) болып бөлінеді.

Монитор экранының түрлері. Монитор экраны екі түрде: дөңес және жазық болып шығарылады. Қалыпты қолданылып жүрген монитор экрандары дөңес болып келеді. Экрандар тік және көлденең бағыт бойынша қисық бет түрінде орналасады. Қазіргі кезде Trinitron конструкциясы қолданылып жүр. Онда қисықтық горизонталь қималар бойынша ғана болады. Экранның бұл түрі бейненің сапасын жақсартуға мүмкіндік береді.

ЭЕМ -нің бейнелік құрылғысы екі бөліктен: монитор мен адаптерден тұрады. Адапттер -ЭЕМ қорабының ішінде орналасқан мониторды басқару блогы. Мониторда электрондық- сәулелік түтікше бар. Ал адаптерде бейне сигналдарын беретін логикалық схемалар орналасқан. Адаптерде бейнелер көрінісін сақтауға арналған бейнелік жад бар.

Көбінесе символдық режимде дисплей экранына 80 таңбадан тұратын 25 жол мәлімет, ал графикалық режимдегі экраның бейнелеу қабілеті адаптер тақшасын жүйелік блокпен байланыстыру құрылғысының мүмкіндіктеріне сәйкес болады. Экрандағы кесін көрінісінің сапасы графикалық адаптердің типіне қарай өзгеріп отырады.Жаңа сабақты баяндау:

ІV. Сабақты қортындылау мен бағалау:

1. Блез Паскаль қандай машинаны жасаған?

2. Пернетақтада қанша перне бар?

3. Жүйелік блоктың құрылымы?

V. Сұрақтарға толық және нақты жауаптар бойынша, есептер бойынша, белсенділіктері бағаланады.

VІ. Үй тапсырмасы:

IBM PC құрылысын зерттеп келу

Кесте құрып, кестеге топ жайлы мәліметтер енгіземіз

ПБ төрағасы ___________ К.К. Убаев

Оқытушының қолы ___________ Қ.С. Базарбаев