Информатика пәнінен сабақ жоспары Сандарды бір санау жүйесінен екінші санау жүйесіне аудару (8 класс)

Сыныбы 8^а,б

Сабақтың тақырыбы: Сандарды бір санау жүйесінен екінші санау жүйесіне аудару

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі:екілік, сегіздік, ондық, он алтылық жүйесіне есептер шығаруға дағдлыландыру

Тәрбиелігі: икемділік қасиетімен шабытты болуға қалыптастыру

Дамытушылығы:оқушылардың ойлау қабілетімен қызығушылығын арттыру

Сабақтың түрі: арлас сабақ

Сабақтың барысы:

1. ұйымдастыру

2. үй тапсырмасын сұрау

1. Екілік, он алтылық санау жуйелері не үшін қолданылады?

2. Санау жуйесі дегеніміз не?

3. Позициялық санау жуйелері позициялык емес санау жүйелерінен қалай ерекшеленеді?

3. жаңа сабақ

4. бекіту

5. қорытынды

6. бағалау

Жаңа сабақ

Бүтін санды көшіру алгоритмі

1. Ондык санды санау жүйесінің негізіне бөлуіміз керек. Бұл процесс бөлінді бөлгіштен кіші болғанша жалғастырылады.

2. Алынған қалдықтарды кері тізбекпен жазамыз.

125

16

112

7

13

Ондық жүйедегі 125 санын екілік, сегіздік жене он алтылық жүйелерге көшіруге мысал қарастырайық:

125

2

124

62

2

1

62

31

2

0

30

15

2

1

14

7

2

1

6

3

2

1

2

1

1

125

8

120

15

8

5

8

1

4

125₁₀ = 1111101₂ 125₁₀ = 175₈ 125₁₀ = 7D₁₆

Бұдан шығатыны: 125₁₀ =1111101₂ = 175₈= 7D₁₆

Еніа ондық белшекті басқа санау жүйелеріне көшіpy алгоритмін қарастырайық.

Ондық белшекті көшipy алгоритмі

1.Ондық белшек жүйе негізіне тізбектей кебейтіледі, ал алынған белшек бөлігі жүйе неінзіне тағы да кебейтіледі. Бұл процесс нөлдік белшек бөлік алынғанша жалғастырылады.

2.Алынған бүтін бөліктерді тік бағанға жазамыз.

0,125 ондық санын екілік, сегіздік жене он алтылық жүйелерге көшіруге мысал қарастырайық:

0

125

х 2

0

125 х 8

0

125 х16

®

250

х 2

©

000

©

000

®

500

х 2

©

000

Тік сызық бүтін бөлштерді бөлшек бөліктерден ажыратады. Сонымен,

0,125₁₀ = 0,001₂, 0,125₁₀ = 0,1₈, 0,125₁₀ = 0,2₁₆.

Осыдан 0,125₁₀ = 0,001₂ = 0,1₈ = 0,2₁₆ шығады.

Санды екілік санау жүйесінен сегіздік және он алтылық жүйелерге көшіру. Екілік санау жүйесінде берілген санды сегіздікке көшipy үшін оны оңнан солға қарай үш цифрдан топтап бөлген сон, әрбіp топты сегіздік цифрға түрлендіреміз. Егер соңғы сол жақтағы топ үш цифрдан аз болса, оны сол жақтан нөлдермен толтыру қажет.

Екілік санау жүйесіндегі 101111₂ санын сегіздік жүйеге келтіруге мысал қарастырайық:

101 111₂ =1 • 2² + 0 • 2¹ + 1-2° 1 • 2² + 1 • 2¹ + 1 • 2° -> 55₈-> 57₈.

75

5

3 кесте

Екілік санау жүйесіндегі үш цифрлық топтардың сегіздік цифрлармен сейкестік кестесі

Екілік жүйе

Сегіздік жүйе

000

0

001

1

010

2

011

³

100

⁴

101

5

110

6

111

⁷

Екілік жүйедегі 0010111₂ санын он алтылық жүйеге көшіру:

0010111₂ 0 • 2³ + 0 • 2² + 1•2¹0•2⁰ 1 • 2³ + 1 • 2² + 1 • 2¹+1•2⁰ 2F₁₆

F

2

Санды сегіздік жене он алтылық санау жуйелерінен екінші санау жуйесіне көшіру

127 санын сегіздік жене он алтылық санау жуйелерінен екінші санау жуйесіне көшіру:

75

25

15127₈ = 001 010 111 = 1010111₂,

75

25

15127_|6 = 0001 0010 0111 = 100100111₂ ,

Сабақты қорытындылау

1.Ондық белшекті көшipy алгоритмін көрсет

2. Бүтін санды көшіру алгоритмін көрсет

3.Санды екілік санау жүйесінен сегіздік және он алтылық жүйелерге көшіру.

Бағалау.

Үйге тапсырма.

245,86,977 сандарын екілік, сегіздік, ондық, он алтылық жүйесіне аударыңдар