Поурочный план по информатике на тему Шартты көшу операторы (9 класс)

Алматы қаласы Түрксіб ауданы

№59 мектеп-гимназия

информатика пәні мұғалімі

Қажитаева Миргуль Жұмабайқызы

Эл.почта: [email protected]

Тексерілді ________________________

Күні:15.12.2014

Сыныбы:9 В

Сабақ реті:14

Сабақтың тақырыбы:

Шартты көшу оператор

Сабақтың мақсаты:

Оқушылар білуі тиіс:

Оқушылар үйренуі тиіс:

Шартты оператордың жазылу тәртібімен таныстыружәне бағдарламалау жайлы түсіндіру.

Теориялық білімдерін есептер шығара отырып, практика жүзінде көрсете білу.

Бағдарламалау тілінде жұмыс жасай білу дағдыларын, ойлау қабілеттерін, өзбілімдерін сауатты түрде жеткізе білуді, пәнге деген қызығушылыққа үйрену.

Сабақтың түрі:

аралас сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілі:

Топтық жұмыс. Оқытудағы жаңа тәсілдер, АКТ, СТО.

Сабақтың көрнекілігі:

Компьютер, слайд, оқулық, дәптер, флипчарт, маркер және т.б.

Пәнаралық байланыс:

ағылшын, өзін-өзі тану, сызу, математика

Жұмыстың түрі

Мұғалімнің рөлі

Оқушының рөлі

Ұйымдастыру кезеңі:

2 минут

Оқушылармен сәлемдесу және оларды түгендеу.

Оқушылардың қызығушылығын және назарларын аудару.

Оқушыларды екі топқа бөлу Шарт,Көшу,Оператор.Стикер түстері арқылы үш топқа бөлу.

Топ көшбасшысы анықталады. Ол топ жұмысын бақылайды, тыңдайды, бағалайды.

Үй тапсырмасын тексеру:

8 минут

1. Экранға хабарларды және бағдарламаның нәтижелерін шығару үшін қандай операторлар қолданылады?

Жауабы: Write және Writeln жарлықтарын қолданады.
2. Алгоритмді компьютер түсінетіндей тілде жазуды не деп атаймыз?

Жауабы: Программалау тілі
3. Қандай алгоритм түрлерін білесіңдер?

Жауабы: Сызықтық, тармақталған, циклдік алгоритм.

Тұжырымдама жасап талқылайды.

Жаңа сабақ

Тармақталған алгоритмдердің программасын құру үшін шартты операторларды пайдаланамыз. Осы уақытқа дейін біз сызықтық алгоритмдерге бағдарлама құрып келдік. Яғни, берілген есепте ешқандай шарттар болмаған. Ал, бүгінгі сабағымызда берілген есепте бір немесе бірнеше шарт кездесетін жағдайды қарастырып, оған программа құрамыз. Ал бұл алгоритм түрі тармақталған алгоритм немесе шартты оператор.

Постер қорғау

Шартты операторлар - алгоритмде арифметикалық теңсіздік пен теңдік түрінде берілген логикалық шарт тексеріледі. Логикалық шарт тексеріледі, егер орындалса, онда 1 - жолмен, ал егер орындалмаса, онда 2-ші жолмен жүзеге асады да, соңында екі тармақ бірігеді. Мұндай алгоритмдерді шарт тексеру, яғни тармақталу алгоритмдері деп атаймыз. Блок схемасында шарт тексеру блогы - ромб қолданылады.

Тармақталу операторы көрсетілген шартқа тәуелді құрамына кіретін операторлардың орындалуын немесе орындалмауын қамтамасыз етеді. Тармақталған алгоритмдерді бағдарланған кезде мынадай қызметші сөздер қолданылады: if - егер , then - онда , else - әйтпесе.

Оператор программадағы іс-әрекеттердің орындалу реттілігін өзгертетін мүмкіндіктің ең кең тараған тәсілі болып табылады. Толық оператордың жазылу түрі:

{Егер шарт онда 1 оператор әйтпесе 2 оператор орындалады.}

IF <шартты өрнек> THEN <1 оператор> ELSE <2 оператор>;

Егер шарттың мәні «ақиқат» болса, THEN сөзінен кейінгі оператор, ал мән «жалған» болса, ELSE сөзінен кейінгі оператор орындалады.

Қысқа оператордың жазылу түрі:

IF <шартты өрнек> THEN <1 оператор> ;

Көшу операторы (GOTO)

Әдетте Паскальда программа операторлары қалай жазылса, сондай

реттілікте, белгілі бір тәртіппен орындалады. Кейде берілген тәртіпті бұзып, программаның басқа бір бөлігіндегі нүктеге (операторға) басқару мүмкіндігін

беру қажеттілігі туындайды. Осы мақсатта көшу (ауысу) операторы

қолданылады.

Форматы:

GOTO белгі;

Турбо -Паскальдағы белгі қолданушы арқылы еркін

енгізілген сілтеме жасау идентификаторы. Тамға ретінде 0-999-ға дейінгі бүтін

сандарды пайдалануға болады.

Мысалы:

. . .

GOTO 99;

. . .

99: WRITELN ('АУЫСУ ОПЕРАТОРЫ ОРЫНДАЛАДЫ');

Программада қолданылатын белгілер белгілерді баяндау бөлімінде

қамтылуы тиіс.

LABEL тарауында баяндалады.

Мысалы: LABEL 5.99.100

Тармақталудың орындалу түрлері:

Блок-схема

Алгоритмдік тіл

Pascal тілі

жоқ

ия

шарта)

2-оператор

1-оператор

жоқ

ия

шартә)

1-оператор

Тармақталу командасы:

а) толық пішіні:

егер шарт

онда 1-оператор

әйтпесе 2-оператор

ә) қысқартылған түрі

егер шарт

онда оператор

әйтпесе

Шартты оператор:

If шарт then begin

1-оператор

end

else begin

2-оператор

end;

Қысқартырғал түрде else қызметші сөзі және сәйкес командалар сериясы болмайды. Егер серия бір командадан тұратын болса, онда begin ... end; операторлық жақшаларын жазбауға болады.

Шартсыз өту: алдында Label бөлімінде жарияланған тамға көрсетілген операторға өту жүргізіледі: goto тамға; тамға (бүтін сан 0-9999 немесе әріптік символдар жинағы) оператордың алдында жазылады және одан қос нүктемен бөлінеді.

Шарт өрнегін жазу үшін мынадай салыстыру белгілерін пайдаланамыз:

=

Тең

<

Кіші

<=

Кіші немесе тең

>

Үлкен

>=

Үлкен немесе тең

<>

Тең емес

және, немесе, емес қызметші сөздерімен біріктірілген, бірнеше қарапайым шарттардан тұратын шарттар құрама шарттар деп аталады. Логикалық операциясы бар күрделі шарт қарапайым шарттардың екеуі де орындалған жағдайда ғана ақиқат деп есептеледі.

Pascal тілінде логикалық операцияларды енгізейік:

Шартты операторға мысал:

Блок схема

Алгоритмдік тіл

Pascal тілі

басы

х

x<=0

y

соңы

алг есептеу

басы

енгізу х

егер х<=0

онда у:=х²

әйтпесе

бітті

шығару у

соңы

program ec1;

var x,y: real;

begin

readln(x);

if x<=0

then y:=sqr(x)

else y:=sqrt(x);

writeln ('y=',y:2:0);

end.

Түсіну сатысы

Сұрақ

Жауап

1

Тармақталған алгоритм немесе шартты оператор дегеніміз не?

Қадамдардың тізбектеп орындалуы шартқа байланысты болатын алгоритм

2

Толық оператордың жазылу түрі

Егер шарттың мәні «ақиқат» болса, THEN сөзінен кейінгі оператор, ал мән «жалған» болса, ELSE сөзінен кейінгі оператор орындалады.

3

Қысқа оператордың жазылу түрі

Егер шарттың мәні «ақиқат» болса, THEN сөзінен кейінгі оператор,

ал мән «жалған» болса, FALSE тармақталу командасынан кейінгі операторлар орындалады

4

Егер

If

5

Онда

Then

6

Әйтпесе

Else

Сыни тұрғыдан ойланады.

Әр топ
берілген тапсырма-лары бойынша жұмыстарын орындайды.

Сергіту сәті

Оқушыларды сергіту

Практикалық тапсырма

program j;

var x,y:integer;

begin

read(x);

if x<3 then y:=x+2 else y:=5*x;

write('y=',y);

end.

х-тың орнына 25 санын беру

_{Жауабы: 2}

program j;

var x,y: real;

begin

write ('х енгіз');

readln(x);

if x<0

then y:=x+2

else y:=2*sqr(x)*x;

writeln('y=',y:6:3);

end.

х-тың орнына 2 санын беру

_{Жауабы: 16}

program j;

var x,y: real;

begin

write ('х енгіз');

readln(x);

if x<0

then y:=x-2

else y:=2*sqr(x);

writeln('y=',y:6:3);

end.

Бағалау:

Оқушыларды: оқылым, тыңдалым, айтылым, сөйлесім, жазылым бойынша түрде бағалау.

Рефлекция

Екі жұлдыз, бір тілек. Бүгінгі сабақтан қандай әсер алғандарын бір-біріне жазу.

Үй тапсырмасы

есептің программасын құру.