• Преподавателю
  • Информатика
  • Операциялық жүйелер және қолданбалы бағдарламалау пәнінен Командалық файл түсінігі. Белгіленуі, командалық файлда қолданылатын негізгі командалар тақырыбында аукцион сабақ

Операциялық жүйелер және қолданбалы бағдарламалау пәнінен Командалық файл түсінігі. Белгіленуі, командалық файлда қолданылатын негізгі командалар тақырыбында аукцион сабақ

Раздел Информатика
Класс -
Тип Другие методич. материалы
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Есть
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

«Рымбек Байсеитов атындағы Семей қаржы-экономикалық колледжі» РМҚК




Операциялық жүйелер және қолданбалы бағдарламалау пәнінен Командалық файл түсінігі. Белгіленуі, командалық файлда қолданылатын негізгі командалар тақырыбында аукцион сабақ






Білім аукционы сабағы




Пән: «Операциялық жүйелер және қолданбалы бағдарламалау пакеті»

Тақырыбы: «Командалық файл түсінігі. Белгіленуі, командалық файлда қолданылатын негізгі командалар»

Топ: 2 негізгі ВТ-2











.








2015-2016 оқу жылы

Ф.219

№ 13. Сабақтың технологиялық картасы (жоспары)


Топ

Күні

2 нег. ВТ-2

03.10





Пән: Операциялық жүйелер және қолданбалы бағдарламалау пакеті

Курс тақырыбы: 2.3 тақырып. MS-DOS командалық файлы

Сабақтың тақырыбы: Командалық файл түсінігі. Белгіленуі, командалық файлда қолданылатын негізгі командалар

Сабақтың типі: Аралас

Сабақтың түрі: Дәріс, білім аукционы

Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

Базалық құзыреттілік

БҚ 1. Техника қауіпсіздігі мен өрт қауіпсіздігінің ережелерін сақтау;

БҚ 2. Үздіксіз өз бетімен білімдену қабілетін көрсете алу және кәсіби мамандығын жаңарту;

БҚ 4. Ақпаратты әр түрлі жолмен алу көздерінің жұмысын ұйымдастыру - табу, өңдеу, сақтау, көрсету, шығару;

БҚ 5. Жұмысты нәтижелі түрде орындаудың шешімін табуда ұжыммен қатысу.

Кәсіптік құзыреттілік

КҚ 1. Компьютерлік құрылғылардың тесттік тексеруден өтуін және алдын -ала қаралуын жүргізу.


Сабақ мақсаттары


оқытушылық

Командалық файл түсінігі. Белгіленуі, командалық файлда қолданылатын негізгі командалар

тәрбиелік

Пәнге деген қызығушылығын тәрбиелеу. Адамгершілікке, ізгілікке, шыншылдыққа, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

дамытушылық

Қарастырылған материалды қорыта білуді, талдай білуді дамыту, теорияны практикада қолдануды үйрету және өз бетінше жұмыс істеу дағдыларын дамыту.


Пәнаралық байланыс

Қамтамасыз ететін

Информатика «ДК құрылғылары»

К/т: Компьютерлер үлгісінің классификациясы. ДК-ң негізгі құрылғылары, олардың белгіленуі. ДК сыртқы құрылғылары және олармен жұмыс.

С/т: ДК сыртқы құрылғылары

Қамтамасыз етілетін

Операциялық жүйелер және жүйелік қамтамасыздандыру

К/т: 2.3 тақырып. MS-DOS командалық файлы

С/т: MS-DOS негізгі командалары

Сабақтың жабдықталуы

Көрнекілік құралдар

Интерактивті тақта

Таратпа материалдар

Дәріс

Оқытудың техникалық құралдары

Дербес компьютер

Әдебиет: негізгі

  1. Олифер В.Г., Олифер Н.А. Сетевые операционные системы. Питер, 2003г.,

  2. Е.Ф. Назаренко, Информационные технологии, Издательство «Фолиант» Астана-2007

  3. C. Симонович, Г.Евсеев, А.Алексеев «Общая информатика» Москва, 2008 г.

Қосымша

  1. Рабочеквский А. Операционная система UNIX. СПб 2000 г.;

  2. Иртегов Д. Введение в операционные системы. Учебное пособие. СПб, БХВ, 2002 г.




Сабақ мазмұны


Эле-мент №

Сабақ элементі, қарастырылатың сұрақтар,

оқытудың әдістері мен тәсілдері

Қосымшалар, өзгерістер

1.

Ұйымдастыру (2 мин)

  1. Кабинеттің сабаққа дайындығын тексеру

  2. Компьютердің сабаққа дайындығын тексеру

  3. Оқушылармен амандасу

  4. Оқушыларды түгендеу

  5. Сабақтың мақсатымен таныстыру



І. Кіріспе бөлім:

  1. Ұйымдастыру 2 мин

ІІ. Негізгі бөлім:

2) Үй тапсырмасын сұрау 25 мин

3) Жаңа сабақ түсіндіру 30 мин

ІІІ. Қорытынды бөлім:

4) Сабақты бекіту 13 мин

5) Сабақты қорытындылау және бағалау 6 мин

6) Үйге тапсырма беру 4 мин


2.

Үй тапсырмасын сұрау (30 мин)

Балалар, үй жұмысын сұрау білім аукционы түрінде өтеді. Сіздер әр сұраққа ставка қоясыздар. Егер дұрыс жауап берсеңіздер, ол сіздердің алғашқы капиталдарыңызға қосылады, ал жауаптарыңыз дұрыс болмаса, алынып тасталады.


БІЛІМ АУКЦИОНЫ:


1. Команда неден тұрады?

  1. Ішкі және сыртқы командалардан

  2. Ішкі командалардан

  3. Сыртқы командалардан

  4. формат деп аталатын, арнаулы қүрылымнан (структурадан) тұрады

  5. дұрыс жауап жоқ


2. MS-DOS барлық командалары қандай екі үлкен топқа бөлінсді?

  1. резидентті жөне транзитті

  2. күрделі және қарапайым

  3. жанама және тура

  4. дұрыс жауап жоқ

  5. үлкен және кіші


3. Төмендегі берілгендерден транзитті команданы табыңыз

  1. DIR

  2. MD

  3. CD

  4. RD

  5. FORMAT


4.Төмендегі берілгендерден транзитті команданы табыңыз

  1. DIR

  2. TREE

  3. CD

  4. RD

  5. TYPE


5.Төмендегі берілгендерден резидентті команданы табыңыз

  1. DISKCOPY

  2. DATE

  3. ATTRIB

  4. MODE

  5. FORMAT


6. Төмендегі берілгендерден резидентті команданы табыңыз

  1. DISKCOPY

  2. ATTRIB

  3. MODE

  4. REN

  5. FORMAT


7. Ағымдағы кез келген каталог ішінен жаңа каталог ашу командасы:

  1. DIR

  2. MD

  3. CD

  4. RD

  5. REN


8. Бір каталогтан екінші каталогка кошу командасы:

  1. DIR

  2. MD

  3. CD

  4. RD

  5. REN


9. COPY - бұл:

  1. Ерекше мәліметтер типі, жадыда бірінін артында бірі орналысқан бірнеше типтерді біріктіреді

  2. Аяқталған логикалық командалардын блогы, оның жеке аты болады және бағдарламаның кез келген жерінен шақырылады

  3. Ерекше мәліметтер типі, жадыда бір адресте орналысқан бірнеше типтерді біріктіреді

  4. Жады блогы, айнымалылардын бір типті жиынтығы

  5. Алдын ала мәндері берілген тұрақтылар жиыны


10. Құрылымның класстан айырмашылығы:

  1. Құрылымда әдістері хабарламайды

  2. ішінде файлдары
    жок бос каталогтар мен ішкі каталогтарды жою командасы

  3. файлдарды кошіру командасы

  4. каталогтардың және файлдардың толык аттарының, көлемінің, және қүрылған уақыты мен мерзімінің тізімін береді

  5. файлдардың аттарын озгерту командасы


11. PATH (жол) командасы:

  1. ағымдағы немесе корсетілген каталогтағы файлды нсмесе файддар тобын ошіру командасы

  2. файлдарды кошіру командасы

  3. ағымдағы уақытты экранга шыгару және қайтадан езгерту

  4. экранды тазартып операциялық жүйенің жүмыска шакыру катарын сол жақ жогарғы бұрышқа орналастырады

  5. Керекті файлдар автоматты түрде ізделетін каталогтар тізімін алдын ала корсетуге арналған.


12. Каталог дегеніміз не?

  1. Дискі мен файл орналасқан каталогтар тiзiмi

  2. файл аты, файл өлшемі, соңғы өзгертуінің уақыты мен мepзiмi, файл атрибуттары (сипаттамаларі) т.б. файл туралы мәліметтер жазылатын диcкiдeгi арнайы орын.

  3. Магниттік дискідегі, не басқа информация сактауға арналған компьютерліқ жабдықтағы информация сақталатын атауы бар орын

  4. DOS жүйесін толықтырып, жаңадан қосылған шeткepi кұрылғьшарды басқару iciн орындайтын арнайы программалар

  5. Дұрыс жауап жоқ


13. Каталог синонимі?

  1. ақпарат

  2. диск

  3. класс

  4. директория

  5. файл


14. Әp6ip адамға қажет түрлі ic-әрекеттерді орындайды, ол ЭЕМ icкe қосылған кезден бастап ОС-тың барлық резидентті немесе ішкi командаларын орындау iciн жургізеді...

  1. IO.SYS

  2. COMMAND.COM

  3. MSDOS.SYS

  4. BIOS модулі

  5. Операциялық жүйенің жүктеуіші


3.

Жаңа сабақ (30 мин)

Курс тақырыбы: 2.3 тақырып. MS-DOS командалық файлы

Сабақтың тақырыбы: Командалық файл түсінігі. Белгіленуі, командалық файлда қолданылатын негізгі командалар

  1. Командалық файл түсінігі

  2. Белгіленуі, командалық файлда қолданылатын негізгі командалар


4.

Жаңа сабақты бекіту (10 мин)

  1. Командалық файл түсінігі?

  2. Белгіленуі, командалық файлда қолданылатын негізгі командалар?

  3. BIOS дегеніміз не?

  4. IO.SYS файлы?

  5. MSDOS.SYS?

  6. Құрылғылар драйвері дегеніміз не?

  7. COMMAND.COM?

  8. config.sys файлы?


5

Сабақты қорытындылау, оқушыларды бағалау (6 мин)


6

Үйге тапсырма беру (2 мин)

Олифер В.Г., Олифер Н.А. «Сетевые ОС», 30-33 бет




Оқытушы __________ Рахымжанова М.Е.







Дәріс 13


Пән: Операциялық жүйелер және қолданбалы бағдарламалау пакеті

Курс тақырыбы: 2.3 тақырып. MS-DOS командалық файлы

Сабақтың тақырыбы: Командалық файл түсінігі. Белгіленуі, командалық файлда қолданылатын негізгі командалар

Сабақтың типі: Аралас

Сабақтың түрі: Дәріс, білім аукционы


Сабақтың барысы


  1. Ұйымдастыру кезеңінде қоңырау соғылысымен зертханаға кіріп оқушылармен амандасамын. Зертхананын дайындығын тексеремін. Жоқ оқушыларды түгендеп журналға толтырамын. Сабаққа дайындықтарын тексеріп, сабақтың мақсатын айтамын.

  2. Үй тапсырмасын сұрау:

Балалар, үй жұмысын сұрау білім аукционы түрінде өтеді. Сіздер әр сұраққа ставка қоясыздар. Егер дұрыс жауап берсеңіздер, ол сіздердің алғашқы капиталдарыңызға қосылады, ал жауаптарыңыз дұрыс болмаса, алынып тасталады.

БІЛІМ АУКЦИОНЫ:



1. Команда неден тұрады?

  1. Ішкі және сыртқы командалардан

  2. Ішкі командалардан

  3. Сыртқы командалардан

  4. формат деп аталатын, арнаулы қүрылымнан (структурадан) тұрады

  5. дұрыс жауап жоқ


2. MS-DOS барлық командалары қандай екі үлкен топқа бөлінсді?

  1. резидентті жөне транзитті

  2. күрделі және қарапайым

  3. жанама және тура

  4. дұрыс жауап жоқ

  5. үлкен және кіші


3. Төмендегі берілгендерден транзитті команданы табыңыз

  1. DIR

  2. MD

  3. CD

  4. RD

  5. FORMAT


4.Төмендегі берілгендерден транзитті команданы табыңыз

  1. DIR

  2. TREE

  3. CD

  4. RD

  5. TYPE


5.Төмендегі берілгендерден резидентті команданы табыңыз

  1. DISKCOPY

  2. DATE

  3. ATTRIB

  4. MODE

  5. FORMAT


6. Төмендегі берілгендерден резидентті команданы табыңыз

  1. DISKCOPY

  2. ATTRIB

  3. MODE

  4. REN

  5. FORMAT


7. Ағымдағы кез келген каталог ішінен жаңа каталог ашу командасы:

  1. DIR

  2. MD

  3. CD

  4. RD

  5. REN


8. Бір каталогтан екінші каталогка кошу командасы:

  1. DIR

  2. MD

  3. CD

  4. RD

  5. REN


9. COPY - бұл:

  1. Ерекше мәліметтер типі, жадыда бірінін артында бірі орналысқан бірнеше типтерді біріктіреді

  2. Аяқталған логикалық командалардын блогы, оның жеке аты болады және бағдарламаның кез келген жерінен шақырылады

  3. Ерекше мәліметтер типі, жадыда бір адресте орналысқан бірнеше типтерді біріктіреді

  4. Жады блогы, айнымалылардын бір типті жиынтығы

  5. Алдын ала мәндері берілген тұрақтылар жиыны


10. Құрылымның класстан айырмашылығы:

  1. Құрылымда әдістері хабарламайды

  2. ішінде файлдары
    жок бос каталогтар мен ішкі каталогтарды жою командасы

  3. файлдарды кошіру командасы

  4. каталогтардың және файлдардың толык аттарының, көлемінің, және қүрылған уақыты мен мерзімінің тізімін береді

  5. файлдардың аттарын озгерту командасы


11. PATH (жол) командасы:

  1. ағымдағы немесе корсетілген каталогтағы файлды нсмесе файддар тобын ошіру командасы

  2. файлдарды кошіру командасы

  3. ағымдағы уақытты экранга шыгару және қайтадан езгерту

  4. экранды тазартып операциялық жүйенің жүмыска шакыру катарын сол жақ жогарғы бұрышқа орналастырады

  5. Керекті файлдар автоматты түрде ізделетін каталогтар тізімін алдын ала корсетуге арналған.


12. Каталог дегеніміз не?

  1. Дискі мен файл орналасқан каталогтар тiзiмi

  2. файл аты, файл өлшемі, соңғы өзгертуінің уақыты мен мepзiмi, файл атрибуттары (сипаттамаларі) т.б. файл туралы мәліметтер жазылатын диcкiдeгi арнайы орын.

  3. Магниттік дискідегі, не басқа информация сактауға арналған компьютерліқ жабдықтағы информация сақталатын атауы бар орын

  4. DOS жүйесін толықтырып, жаңадан қосылған шeткepi кұрылғьшарды басқару iciн орындайтын арнайы программалар

  5. Дұрыс жауап жоқ


13. Каталог синонимі?

  1. ақпарат

  2. диск

  3. класс

  4. директория

  5. файл


14. Әp6ip адамға қажет түрлі ic-әрекеттерді орындайды, ол ЭЕМ icкe қосылған кезден бастап ОС-тың барлық резидентті немесе ішкi командаларын орындау iciн жургізеді...

  1. IO.SYS

  2. COMMAND.COM

  3. MSDOS.SYS

  4. BIOS модулі

  5. Операциялық жүйенің жүктеуіші



  1. Жаңа сабақ түсіндіру

Сабақ жоспары:

  1. Командалық файл түсінігі.

  2. Белгіленуі, командалық файлда қолданылатын негізгі командалар

MS DOS операциялық жүйесі 1981 жылы ІВМ дербес компьютерімен бір мезгілде пайда болып, әрбір компьютерге орналастырылған болатын.

Қазіргі кезде стандартты операциялық жүйе ретінде, MS Windows есептеледі, бірақ MS DOS жүйесінің негізгі қағидалары операциялық жүйелердің барлығында толық пайдаланылады.

MS DOS дистрибутивті дискінде io.sys, msdos.sys файлдары, command.com командалық процессоры, ОЖ сыртқы командалар файлы (олар format.com, fdisk.exe және т.б), драйверлер және басқада файлдар орналасқан.

MS DOS операциялық жүйесі дискінің түпкі каталогында немесе С:\ дискісінде файлдар түрінде сақталады да, мынадай бөліктерден тұрады:

- BIOS - компьютердің тұрақты жадында жазылған мәліметтерді енгізу - шығарудың негізгі жүйесі. Бұл модуль компьютер шыққан заводта жазылып өшірілмей тұрақты сақталады. Ол ЭЕМ іске қосылған сәтте құрылғылардың жұмыс істеу қабілеттілігін тексеріп, мәліметті енгізу - шығаруға байланысты ОЖ-нің қарапайым және әмбебап қызметтерін орындайды:

- Операциялық жүйенің жүктеуіші - бұл өте қысқа бағдарлама, компьютердің жедел жадында тұрақты сақталып қалатын DOS операциялық жүйе модульдерін компьютер жадына (IO.SYS, MSDOS.SYS) оқуды іске асырады;

- IO.SYS файлы BIOS-ты (Basic Input/Output System) кіргізу/шығару базалық жүйесінен тұрады және ОЖ мен BIOS арасында интерфейс болып табылады. Бұл файл ОЖ-де компьютер аппараттарымен және BIOS қарым-қатынас жасау үшін қолданылады. Сыртқы құрылғылармен (пернелік тақта, дисплей, принтер және байланыс адаптері) ақпарат алмасудың барлық операцияларын атқарады;

- MSDOS.SYS - файлдар даярлауға мүмкіндік береді және ЭЕМ жедел жадын басқарады, оған әрқашанда жедел жадта қанша бос орын бар екені белгілі. msdos.sys файлы үзілістерді, яғни INT 21h үзілісін өңдеуге арналған. Бұл ОЖ ядросы болып табылады. MS-DOS бағдарламалары INT 21h үзілісіне тек ОЖ-ден қызмет алу үшін хабарласады. Мысалы: жады блогын сұраныс беру үшін, файл ашу үшін немесе оның құрамын оқу үшін және т.б.;

DOS-тың сыртқы немесе кірме (транзитті) командалары - операциялық жүйемен бірге бөлек-бөлек модульдер түрінде берілетін бағдарламалар, кейде утилиттер деп те айтыла береді. Олар кірме командалар ретінде әр түрлі қызметтер атқарады, мысалы: дискетті форматтау, дискілерді тексеру және тағы сол сыяқты.

Құрылғылар драйвері - DOS жүйесін толықтырып, жаңадан қосылған шеткері құрылғыларды басқару ісін орындайтын арнайы бағдарламалар. Драйверлер компьютердің жедел жадына операциялық жүйемен бірге жүктеледі де, олардың аттары CONFIG.SYS деген арнаулы файлда жазылады. Операциялық жүйе жедел жадқа жүктелгеннен кейін дискіден конфигурациялық (құрамдық) файл CONFIG.SYS оқылып құрылғылар драйверлері де жедел жадқа орналасады. Мұнан кейін командалық COMMAND.COM файлы оқылады, ол басқару ісін атқарады. Бұл командалық процессор тағы бір командалық AUTOEXEC.BAT файлын іске қосып, оның ішіндегі командалар мен бағдарламаларды біртіндеп орындай бастайды.

- COMMAND.COM - пайдаланушы жұмысы үшін тағайындалған командалық процессор. Ол ЭЕМ іске қосылған кезден бастап пайдаланушының талабы бойынша процессор орындайтын барлық резидентті немесе ішкі командаларды қамтамасыз етеді. Ал транзитті сыртқы командаларды орындау үшін ол дискіден соларға сәйкес бағдарламалық файлды іздеп, егер табылса, оны жедел жадқа жүктеп, оған басқаруды береді. Бағдарлама жұмысы аяқталған соң командалық процессор оны жадтан жойып, экранға әрі қарай жұмысқа даяр екендігін білдіретін шақыру мәліметін шығарады.

CONFIG.SYS config.sys файлы MS-DOS конфигурациясын анықтау үшін, сонымен бірге драйвер мен резидентті программаларды іске қосуға арналған текстік файл болып табылады. Ол MS-DOS-ты орнатқан кезде автоматты қосылады және қате болса қолданушы оны өзгертеді. Файлды өзгерту үшін MS-DOS құрамына кіретін edit текстік редакторын қолдануға болады.

AUTOEXEC.BAT MS-DOS жиі қолданылатын командаларды автоматты орындауға арнлған файлдық пакет деп аталатын пакет құруға болды.

Командалардың жіктелуі:

MS DOS-тың барлық командалары резидентті және транзитті болып екі үлкен топқа бөлінеді.

1) Резидентті (ішкі, бірге құрылған) командалар қосымша COMMAND.COM файлының құрама бөлігі болып табылады. Олар - қарапайым және жиі колданылатын командалар. Бұл топқа: DIR, MD, CD, RD, TIME, DATE, REN, DEL, TYPE, COPY және т.б. командалар жатады.

2) Транзитті кірме (сыртқы, жүктелінетін) командаларға дискідегі бағдарламалық файлдар жатады. Оларды іске қосып орындаудан бұрын дискіден оқу керек. Бұл топқа мына командалар жатады: FARMAT, ATTRIB, TREE, MODE, DISKCOPY және т.б.

Каталогтармен жұмыс істейтін командалар.


  1. Жаңа сабақты бекіту

    1. Командалық файл түсінігі?

    2. Белгіленуі, командалық файлда қолданылатын негізгі командалар?

    3. BIOS дегеніміз не?

    4. IO.SYS файлы?

    5. MSDOS.SYS?

    6. Құрылғылар драйвері дегеніміз не?

    7. COMMAND.COM?

    8. config.sys файлы?



  1. Сабақты қорытындылау және бағалау


Оқушылар, бүгінгі сабағымызды қорытындылай келсек біз түзету компоненттерінің жалпы элементтері туралы түсінік алдық және тізімдермен жұмыс істеуді үйрендік. Сабақтын алдында қойылған мақсатқа жеттік. Сабақты қорытындылай келе жалпы топ оқушыларының бүгінгі сабаққа дайындығы және сабаққа қатысқанын айта кетем.

Сабаққа қатысулары бойынша бағалаймын.


  1. Үйге тапсырма беру: Олифер В.Г., Олифер Н.А. «Сетевые ОС», 30-33 бет


Оқытушы __________ Рахымжанова М.Е.


© 2010-2022