Циклдік алгоритмдер. Циклдің алғы шарты

Бекітемін:

ДОІЖО: А.Т.Утегенова

Сыныбы:

7 а сынып факультатив сабақ

Уақыты:

7-14.01.2015ж

Тақырыбы:

Циклдік алгоритмдер.Циклдің алғы шарты.

Мақсат, міндеттері:

А) проблеманы шешу:

Оқушыларды тәрбиелікке, ұқыптылыққа, тиянақтылыққа үйрету , өмірлік және оқу - танымдық жағдайларда сызықтық алгоритмдерді бағдарламалауды пайдалану бойынша құзіреттілігн арттыру.Оқушылардың Паскаль тіліндегі білімдері мен дағдыларын, циклдік алгоритм бағдарламасы туралы түсініктерін дамыту.

Ә) ақпараттық:

Оқушылардың циклдік алгоритмдерді бағдарламалаумен жұмыс істеу мүмкіндіктерін қалыптастыру жөнінде ақпарат беру арқылы бастапқы білімдерін толықтыру, жүйелеу.Оқушыларды еңбексүйгіштікке, сауатты азамат болуға тәрбиелеу.

Б) коммуникативтік

Оқушыларды циклдік алгоритмдерді бағдарламалаумен үйрету арқылы сөйлеу, өз ойын толық, мәдениетті, сауатты, нақты жеткізуге үйрету. Оқушыларды Паскаль тілінде циклдік алгоритмдерді бағдарламалар құруға үйрету.

Түрі:

теориялық - практикалық

Әдіс-тәсілдері:

сөздік, көрнекілік, сұрақ - жауап, әңгіме, баяндау, практикалық, тестілеу

Пәнаралық байланыс:

Орыс тілі,ағылшын тілі,математика

Оқыту құралдары:

техникалық

Компьютер,интерактивтік тақта, проектор, қалам.

бағдарламалық

Тестілеу бағдарламасы, слайд.

дидактикалық

8 сынып «Информатика» оқулығы авторы Е.А.Вьюшкова , тест , презентациялық көрнекілік

Сабақтың барысы:

Мұғалімнің қызметі

Оқушының қызметі

Күтілетін нәтиже

І. Ұйымдастыру бөлімі

1. Оқушыларды түгелдеу, журнал толтыру, оқушылардың дәптерлерін, оқулықтарын қарап шығу.

2. Сынып, тақта, парта тазалығын қарап шығу, қажет болса ескертулер жасау.

3. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

1.Мұғаліммен амандасу.Кезекші жоқ оқушыны айту.

2.Сабаққа дайын болу.

3.Оқушылардың назарын сабаққа аударады.

Сабаққа өз бетімен даярланады, мұғалім талаптарын мүлтіксіз орындайды;Оқушылардың білім дағдылығын бақылай отырып, шапшандық қасиетін байқау.

ІІ. Өткен материалды қайталау

Үй тапсырмасын қорытындылау үшін тест жұмысын орындайды.

1. Паскаль программалау тілінің авторы кім?

А) Блез Паскаль Ә) Никлоус Вирт Б) Н.Верджино В) Чарльз Беббидж

2.Var қызметші сөзі не үшін қолданылады?

А) тұрақтыларды сипаттау Ә) Белгілерді сипаттау

Б) айнымалыларды сипаттау В) Программа тақырыбы

3. Тұрақтыларды сипаттау операторын көрсет

А)Char Ә)Const Б)var B)label

4. 14 div 5 - функциясының мәні неде?

А ) 2,8 Ә) 2 Б) 5 В) 11

5.IF [шарт] THEN [ 1-серия ] ......

А) Шартсыз көшу операторы Ә) Шартты көшу операторы

Б) Баспаға шығару операторы В) Операторды енгізу операторы

6 . Паскаль тіліндегі енгізу операторын көрсет

А) PRINT Ә) WRITE Б) OUTPUT B) READ

7. Write операторы...

А) Параметрсіз цикл ә) параметрлі цикл б) енгізу операторы

в) шығару операторы

8.Real қандай мағына білдіреді?

А) тұрақты Ә) нақты

Б) айнымалыларды сипаттау В) бүтін

9 9.If командасының алгоритмдік тілде аталуы

А) шарт Ә) үшін

Б) егер В) дейін

10.Қай белгі әрбір жолдан кейін міндетті түрде қойылады?

А) : Ә) ; Б) . В) ,

Жарайсыңдар, оқушыларлар, өткен тақырып бойынша берілген тапсырманы ұжымдаса отырып орындадық, әр оқушыны сабақ соңында бағаланады. Еңді жаңа тақырыпқа кірісуімзге дайынбыз ба?

Үй тапсырмасын арналған тест жұмысын орындайды.

1. Паскаль программалау тілінің авторы кім?

А) Блез Паскаль Ә) Никлоус Вирт Б) Н.Верджино В) Чарльз Беббидж

2.Var қызметші сөзі не үшін қолданылады?

А) тұрақтыларды сипаттау Ә) Белгілерді сипаттау

Б) айнымалыларды сипаттау В) Программа тақырыбы

3. Тұрақтыларды сипаттау операторын көрсет

А)Char Ә)Const Б)var B)label

4. 14 div 5 - функциясының мәні неде?

А ) 2,8 Ә) 2 Б) 5 В) 11

5.IF [шарт] THEN [ 1-серия ] ......

А) Шартсыз көшу операторы Ә) Шартты көшу операторы

Б) Баспаға шығару операторы В) Операторды енгізу операторы

6 . Паскаль тіліндегі енгізу операторын көрсет

А) PRINT Ә) WRITE Б) OUTPUT B) READ

7. Write операторы...

А) Параметрсіз цикл ә) параметрлі цикл б) енгізу операторы

в) шығару операторы

8.Real қандай мағына білдіреді?

А) тұрақты Ә) нақты

Б) айнымалыларды сипаттау В) бүтін

9.If командасының алгоритмдік тілде аталуы

А) шарт Ә) үшін

Б) егер В) дейін

10.Қай белгі әрбір жолдан кейін міндетті түрде қойылады?

А) : Ә) ; Б) . В) ,

Дайынбыз!

Оқушылар алдыңғы өткен материалдарды қайталау арқылы білімдерін шыңдады.

Оқушылар тапсырманы орындай отырып, өздерінің білімдерін бағалай отырып, келешекте ұмытпайтындай етіп жаттап алуларына көңілін бөлінді.

ІII. Жаңа түсініктермен дағдыларды қалыптастыру

Түсіндірме жұмыс

Паскаль тілінде қайталау процесін жүзеге асыратын циклдік операторлардың үш түрі бар: арифметикалық цикл-FOR, шартын алдын ала тексеретін цикл-WHILE және шартты соңынан тексеретін цикл-REPEAT.

WHILE операторы.Алдын ала берілген шарт бойынша қайталауды жүзеге асыратын бұл оператор WHILE (оқылуы: уаил, аударылуы: әзірше) және DO (оқылуы: ду, орындау болып аударылады ) түйінді сөздері қолданып орындалады.

REPEAT операторы.Бұл оператор REPEAT (оқылуы: рипит, қайталау болып аударылады) және UNTIL (оқылуы: антил, дейін,шейін болып аударылады ) түйінді сөздері қолданып орындалады.

Repeat-until операторының While - do-ға қарағанда үш айырмашылығы бар.

1.шарт циклдан бұрын тексеріледі, сондықтан оператор кем дегенде бір рет атқарылады.

2. Repeat операторында шарт ақиқат (иә) болғанда қайталау (цикл) аяқталады.

3. Repeat операторында қайталау соңы шартпен аяқталады.

FOR операторы.Циклдегі операторларды қайталау саны алдын ала белгілі болған жағдайда FOR операторы қолданвылады.Бұл оператор параметрлі цикл операторы деп те аталады,өйткені қайталау саны функция аргументі(айнымалы) сияқты циклдің параметрі қызметін атқаратын басқару айнымалысы арқылы беріледі.

FOR-үшін, TO-дейін, DO- орындау деген мағынаны беретін түйінді сөздер.Паскаль тілінде цикл параметрі міндетті түрде бүтін немесе реттелген типтегі айнымалы болуы қажет.Параметрдің өзгеру қадамына байланысты операторда TO немесе DOWNTO(DOWN-төмен, TO-дейін, DOWNTO-кері қарай) түйінді сөздері пайдаланады.Егер қадам +1-ге тең болса, онда операторда TO, ал қадам -1-ге тең болса, онда DOWNTO сөзі қолданылады.

Мысалы:Берілген шамадан аспайтын қаржыға дүкеннен зат сатып алу программасын құр.

x - заттың бағасы

k - заттың саны

p - қолда бар барлық қаржы

s - сатып алынған заттың құны.

Сөздікпен жұмыс

Қазақша

Орысша

Ағылшынша

цикл

для

әзірше

повторение

until

Тезистеу

WHILE операторының жазылу түрі:

Алгоритмде

Паскалда

Блок-схема түрінде

әзірше шарт

цбасы

1-оператор;

2-оператор;

...

n-оператор;

цсоңы

while шарт

begin

операторлар;

end;

REPEAT операторының жазылу түрі.

repeat

<оператор 1>;

<оператор 2>;

…

<оператор n >;

UNTIL <шарт>;

FOR операторының жазылу түрі.

For <параметр>=<алғашқы мән>

to <соңғы мән> do

begin;

<оператор>;

end;

For<параметр>=<соңғы мән>

to<алғашқы мән> downto

begin;

оператор;

end;

Мысалы:

Program esep1;

var x,k,p,s:integer;

Begin

readln(p);

s:=0;

Repeat

readln(x,k);

s:=s+x*k;

Writeln(s);

Until s>p;

Writeln('сатып алынған затқа жұмсалған қаржы қолда бар барлық қаржыдан асып кетті');

End.

Сөздікпен жұмыс

Қазақша

Орысша

Ағылшынша

цикл

цикл

cycl

үшін

для

for

әзірше

пока

while

қайталау

повторение

repeat

дейін

до

until

Жаңа тақырыптын түсіндірмелі бөлімінде оқушылар теория жөнінде бірнеше мағлұматтарды менгерді, әр түрлі қосымша терминдермен де танысты және ағылшын сөздіктерімен де жұмыстануға машықтанды.

IV. Біліктер мен дағдыларды бекіту

Практикалық жұмыс.

1+1/2+1/3+...+1/n қатардың қосындысын табу (Циклдің үш түрін қолданып программалау)

For операторын қолданып программасын құрыңыз.

While операторын ретімен программасын жазыңыз.

S:=0; i:=1;

While i

End;

S,elem:real;

readln(n);

End.

Begin elem:=1/I;

Program esep;

Write(S,S:6:4);

Var i,n: integer;

S:=S+elem; i:=i+1;

Begin

Repeat операторын ретімен программасын жазыңыз.

End.

Begin

S:=0; i:=1;

Var i,n: integer;

Write(S,S:6:4);

readln(n);

elem:=1/I;

repeat

S,elem:real;

Until i >n;

Program esep;

S:=S+elem; i:=i+1;

№2.Ақпараттық өлшемі 100 байттан 200 байтқа дейін 1 қадаммен өзгерген мәндері үшін килобайт, мегабайтпен өрнектеу програмасын ретімен жазыңыздар.

1 байт = 1024 байт

Writeln(K,m)

End.

K,m:real;

M:=I/(1024*1024);

Var i:integer;

Begin

I:=100;

While I<=200 do

Begin

K:=I/1024;

End;

Program esep3;

Компьютермен жұмыстанады.

1+1/2+1/3+...+1/n қатардың қосындысын табу (Циклдің үш түрін қолданып программалау)

Program esep;

Var i,n: integer;

S,elem:real;

Begin

readln(n);

S:=0;

For i:=1 to n do

Begin elem:=1/I;

S:=S+elem;

End;

Write(S,S:6:4);

End.

While операторын программасын ретімен жазады.

Program esep;

Var i,n: integer;

S,elem:real;

Begin

readln(n);

S:=0; i:=1;

While i

Begin elem:=1/I;

S:=S+elem; i:=i+1;

End;

Write(S,S:6:4);

End.

Repeat операторын программасын ретімен жазады.

Program esep;

Var i,n: integer;

S,elem:real;

Begin

readln(n);

S:=0; i:=1;

repeat

elem:=1/I;

S:=S+elem; i:=i+1;

Until i >n;

Write(S,S:6:4);

End.

№2.Ақпараттық өлшемі 100 байттан 200 байтқа дейін 1 қадаммен өзгерген мәндері үшін килобайт, мегабайтпен өрнектеу програмасын ретімен жазады.

1 байт = 1024 байт

Program esep3;

Var i:integer;

K,m:real;

Begin

I:=100;

While I<=200 do

Begin

K:=I/1024;

M:=I/(1024*1024);

End;

Writeln(K,m);

End.

Сабақта не меңгергені туралы білімдерін тексеріледі.Жаңа тақырып бойынша тапсырмаларды орындайды.

Есептер шығаруы,тест жұмысын орындау арқылы білімдері анықталады.

V. Үйге тапсырма.

Жаңа тақырыпты Информатика 9-сынып Б.Бөрібаевтан 90- беттегіні оқып келу.Анықтамалар мен сөздікті жаттап келіңіздер.

Жаңа тақырыпты оқулықтан оқып келу.Анықтамалар мен сөздікті жаттап келу.

Берілген тапсырма келесі сабақта міңдетті түрде сұралып, оқушылардың барлығынан орындап келу сұралады

VI. Қорытынды.

Оқушылар орындаған тапсырмаларына байланысты бағаланды.Бүгінгі сабақ аяқталды.Сау болыңыздар!

Сабақ өз деңгейінде өтуіне байланысты оқушылар бағаланады.Сау болыңыз!

Сабақ өз деңгейінде өтті, оқушылар бағаланды.