Презентация по информатике на тему Алгоритмы, 9-класс

Mag'lıwmatlardı basqarıw ha'm olardın' analizi

Excel programmasında dizimlerdi jaratıw arqalı mag'lıwmatlar bazaların payda etiw mu'mkin. Xabarlardı dizim ko'rinisinde tirlendiriw belgili sha'rtler tiykarında mag'liwmatlardı qıdırıp tabıw, tan'law, ajıratıp alıw yamasa birlestiriw imkanın beredi. Sonday-aq bul programma jardeminde dizim mag'lıwmatlarının' summasın anıqlaw ha'm jiyma kesteler payda etiw de mu'mkin boladı.

Dizim jaratıw ha'm onı analiz etiw

Dizimdi jumıs betinin' qa'legen jerinde jaratıw mu'mkin bolıp, bunın' ushın da'slep ha'r bir bag'ana atın kiritip alıw za'ru'r. Bul bag'analar belgili bir turdegi xabarlardı o'zinde ja'mleydi. Dizimler menen islegende ha'r bir dizim basqasınan hesh bolmag'anda bir toltırılmag'an bag'ana yamasa qatar menen ajıratıp qoyılg'an bolıwına a'hmiyet beriw kerek.

Dizim qatarları bag'ana atı menen anıqlanatug'ın mag'lıwmat penen toltırıladı. Sonday dizimlerden biri to'mendegi su'wrette keltirilgen.

Su'wrette keltirilgen mag'liwmatlardı Excel din' jumıs betinde payda etiw ushın bag'analardın' atları (Qatar sanı, familiyası, atı, Tuwılg'an jılı, Ana tili balı, Matematika balı, Shet tili balı, Informatika balı, Fizika balı) n A1-H1 keteklerine sa'ykes tu'rde kiritemiz. Mag'liwmatlardı keteklerine kiritiw tuwrıdan-tuwrı kestede de a'melge asırıw mu'mkin. Biraq bul isti arnawlı dialog ayna - mag'lıwmatlar forması ja'rdeminde orınlaw qolay bolıp, bunda dizimdegi jaziwlar u'stinde bir qatar a'mellerdi de orınlaw mu'mkin boladı. Bunın' ushın:

1. Menyudegi Данные bo'liminen Форма komandasın tan'lan'.

2. Ekranda payda bolg'an to'mendegi soraw aynasınan ОК tu'ymesin basın'.

Ekranda mag'lıwmatlar forması nın' 7v klass atlı dialog aynası payda boladı.

Bul aynada dizimdegi ha'r bir bag'ana atı menen bo'limler ha'm bul bo'limler qarsısında mag'lıwmat kiritiw ushın arnawlı aynalar keltirilgen. Aynada bo'limlerdin' birewinen ekinshisine o'tiw ushın klaviyaturadan [Tab] klavishasınan paydalanıladı. Sol jerde bul dialog aynasındag'ı tu'ymelerdin wazıypaların aytıp o'tiw kerek boladı.

Добавить-ha'r bir jazıw dizimı usı tu'ymeni basıw arqalı kiritiledi

Удалить- kerek bolmag'an jazıwlardı dizimnen alıp taslaw

Вернуть-peraktorlang'an jazıwdı qayta o'z halına keltiriw

Назад-dizimdegi aldıng'ı jazıwg'a o'tiw

Далее -dizimdegi keyingi jazıwg'a o'tiw

Критерии-belgili kriteriyalar tiykarında kerekli jazıwdı qıdırıp tabıw

Закрыть- formanın' dialog aynasın jabıw.

Solay etip, su'wrette keltirilgen dizimdegi mag'liwmatlardı Форма komandasının' dialog aynası arqalı Excel din' jimıs betinde payda etin'.

Mag'lıwmatlardı sortlaw

Dizimdegi mag'lıwmatlardın' ta'rtipsiz jaylasıwı kerekli mag'lıwmattı tez tawıp alıwdi qıyınlastıradı. Sonın' ushın dizimdegi mag'lıwmatlardı sortlaw kerek boladı. Bunday jag'daylarda Данные bo'limindegi Сортировка komandasın isletiw mu'mkin. Komandanı orınlaw na'tiyjesinde to'mendegi dialog aynası payda boladı.

Bul aynada sortlawdın' bir neshe kriteriyaların aldınnan ko'rsetiw mu'mkin. Kriteriya sıpatında dizimdegi bag'analardan birewinin atın ko'rsetiw ha'm ta'rtiplewdi o'siw yamasa kemiw boyınsha a'melge asırıw imkaniyatı bar. Eger dizimdegi birinshi qatardı ta'rtiplewde qatnasıw kerek bolsa, ol jag'dayda dialog aynadag'ı Идентифицировать по bo'limindegi Подписям (первая строка диапозана) a'meline belgi qoyıladı. Kerisinshe, dizim bag'analar atınan ibarat qatarg'a iye bolsa, demek, birinshi qatar ha'm sortlawda qatnasıwı kerek bolıp, bunın' ushın usı bo'limdegi Обозначениям столбцов листа a'meline belgi qoyıw kerek boladı. Keltirilgen dizimde sortlawdı Familiyasi, ati bag'anası boyınsha orınlaw durıs boladı. Sortlawdı dizimnin' kobi menen u'sh bag'ana boyınsha orınlaw mu'mkin. Sortlaw qosımsha parametrlerı Сортировка диапозона dialog aynasındag'ı Параметры tu'ymesin basıw arqalı payda bolatug'ın dialog aynasında a'melge asırıladı.

Bul jerde sortlaw dawamında bas ha'm kishi ha'riplerdi parqlawdi Учитывать регистр bo'limine belgi qoyıw arqalı orınlaw mu'mkin. Sortlaw qatarı yamasa bag'analar boyınsha a'melge asırıw sa'ykes tu'rde Строки диапозона a'mellerin aktivlestiriw arqalı orınlanadı. Sonday-aq, Параметры сортировки dialog aynası Порядок сортировки по первому ключу arqalı paydalanıwshıg'a sortlaw nızamın o'zi beriwin ta'minleydi.

Dizimdi filtrlew

Dizim bag'analarındag'ı mag'lıwmatlardı belgili tu'rleri boyınsha ajiratıp alıw menyudin' Данные-Фильтр komandası ja'rdeminde orınlanadı. Kursordı dizimnin' qa'legen ketegine qoyg'an halda Данные - Фильтр - Автофильтр komandasın orınlan'. Na'tiyjede bag'analar atları keteklerinde tu'ymeler payda boladı.

Familiyası, atı bag'anasında 7v klass boyınsha filtrlewdi orınlap ko'reyik.

1. D1 ketegindegi tu'yme ( )ni basın'.

2. Mira't etilip atirg'an dizimdegi 5 u'stine kursordı qoyın'.

3. Tishqansha shep tu'ymesin basın'.

Endi oqiwshılardın' ishinde ana tili boyınsha tek 5 bal toplag'an oqıwshılar dizimi shıg'adı. Shet tilinen 5 bal toplag'an oqıwshılardı anıqlaw ushın F1 ketegindegi ()ni basın'.

1. Kursordı usınıp atırg'an dizimdegi Условия.. u'stine qoyıp, tishqansha shep tu'ymesin basın'.

Natiyjede Пользовательский автофильтр atlı dialog aynası payda boladı.

2. Kursordı birinshi qatar birinshi bo'limdegi tu'yme ustine qoyıp tishqansha shep tu'ymesin basın'.

3. Usınılg'an dizimnen равно belgisin tan'lan'.

4. Kursordi birinshi qatar ekinshi bo'limine qoyın' ha'm 5 dep terin'.

Na'tiyjede dizimde ana tili ha'm shet tili pa'nlerinen tek 5 bal toplag'an oqıwshılar dizimi jazıwları shıg'adı.

Dizimnen filtrdi alıp taslap, onı ja'ne da'slepki halına keltiriw ushın qaytadan Данные-Фильтр-Автофильтр komandasın beriw jetkilikli.

Dizimde araliq na'tiyjelerdi payda etiw

Excelde dizimler menen islewdin'ja'ne bir tu'ri dizim u'stinde ha'r tu'rli na'tiyjeler payda etiw imkaniyati. Bul imkaniyatlar menen tanisiwda ja'ne alding'I dizimnen paydalanamiz. Bunin'ushin dizimdi Familiyasi, ati bag'anasi boyinsha saralap alg'annan son' Данные- Итоги .. komandasin orinlaymiz. Na'tiyjede to'mendegi dialog aynasi payda boladi.

Bul aynada:

1. Birinshi При каждом изменении в: bo'limindegi --- tu'ymeni basiwdan payda bolatug'in dizimnen Товар номи n tan'lan.

2. Ekinshi operatsiya: bolimindegi --- tu'ymeni basiwdan payda bolatug'in dizimnen Сумма ni tan'lan

3. U'shinshi Добавить итого по: bo'limindegi dizimde Buyirtpa narhi na belgi qoyin'.

4. ОК tu'ymesin basin'

Na'tiyjede to'mendegi tablitsag'a iye bolamiz.

Korinip turg'aninday, araliq na'tiwjelerdi dizimge kiritiliwi na'tiyjesinde Excel oni struktura ko'rinisinde an'latip beredi. Bil jag'dayda jumis betinin' shep ta'repindegi piktogrammalar araliq bowinlardi iqshamlastiriw yamasa keneytiriwge xizmet qiladi. Bunda "-" li tu'yme araliq buwinlardi jasirsa, "+" li tu'yme bolsa olardi qaytadan ekranda sa'wlelendiredi. Demek, araliq buwinlardi qoyiw (yamasa aliw) menen dizimdi tolig'insha tek g'ana araliq ha'm ja'mi na'tiyjelerdi sa'wlelendirgen jag'dayg'a keltiriw mu'mkin boladi.

Dizimdegi araliq na'tiyjelerdi joq qiliw ushin Данные- Итоги .. komandasi na'tiyjesi payda bolatig'in Промежуточные итоги dialog aynasindag'I Уюрать все tu'ymesin basiw jeterli.