Растрлық графика

Пән аты: Информатика.

Сабақтың тақырыбы: Растрлық графика. Растрлық графиканы өңдеу бойынша программа интерфейсі.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға Adobe Photoshop бағдарламасындағы мәтін, мәтіндік блоктар құрумен таныстыру және оларды өңдеу кезінде қолдануды үйрету;
Дамытушылық: Оқушылардың есте сақтау қабілетін және логикалық ой - өрісін дамыту;
Тәрбиелік: Оқушыларды ұқыптылыққа, белсенділікке тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекіліктері: компьютер, жұмыс дәптері.
Сабақтың әдісі: түсіндіру, баяндау, сұрақ - жауап.
1. Ұйымдастыру кезеңі: оқушыларды түгендеу.
2. Үй жұмысын тексеру
3. Өткен сабақты қайталау:
1. Adobe Photoshop не үшін арналған? (Расторлық графика құру үшін және өңдеуге арналған).
2. Расторлық бейнелеу (клетка арқылы сызу) - бұл неден тұрады? (өте ұсақ элементтерден, яғни пиксельдерден тұрады. Әр пиксель бір - бірімен тәуелсіз болады).
3. Жаңа құжатты ашу: (Файл/Новый/Имя ).
4. Жаңа сабақ:

Компьютерлік графиканың түрлері
Жалпы компьютерлік кескндік ақпараттың негізгі екі түрі бар. Біріншісі растрлық және екіншісі векторлық. Олар бір-бірінен монитор экранында бейнелену, компьютерде кескіннің сипатталуы жағынан және қағаз бетіне басып шығарылған кезде кескіндердің қалыптасу принциптері бойынша ажыратылады.
Растрлық графикада кескіндер түрлі-түсті нүктелердің жиынтығынан тұрады. Графикалық ақпараттың осындай нүктелер жиыны немесе пиксельдер түрінде ұсынылуы растрлық түрдегі ұсынылу болып табылады. Растрлық кескінді құрайтын әрбір пиксельдің өз орны мен түсі болады және әр пиксельге компьютер жадында бір ұяшық қажет.

Растрлық кескіннің сапасы сол кескіннің өлшеміне (тігінен және көлденең орналасқан пиксельдердің саны) және әр пиксельді бояуға қажетті түстердің санына тәуелді болады.

Мұндай типті кескіндер Adobe Photoshop, Corel Photo, Photofinish секілді қуатты графикалық редакторларда өңделеді. Растрлық кескіндер векторлық кескіндерге қарағанда сапасы жоғары, әсерлі болады. Қарапайым фотосуреттердің өзі компьютерде растрлық кескін түрінде сақталады. Растрлық кескіндерді Paint, Adobe Image Ready секілді программаларды қолданып қолдан жасауға да болады.
Растрлық кескіндердің артықшылықтары да, кемшіліктері де бар.
Артықшылығы: растрлық кескінді түзетуге, әдемілей түсуге, яғни оның кез-келген бөлігін өзгертуге болады; нүктелерді қажет болмаса ішінара алып тастауға немесе қоюлатуға, сондай-ақ кескіннің әр нүктесін ақ-қара немесе басқа кез келген түске өзгертуге болады.
Кемшілігі: растрлық кескін өлшемінің масштабын өзгерткенде (бір немесе бірнеше бағытта созу немесе сығу) кескіннің сапасын жоғалтатыны. Мысалы, кескінді үлкейткенде, оның көрінісі дөрекіленіп кетсе, кішірейткенде - кескін сапасы өте нашарлап кетеді (нүктелерін жоғалтқандықтан).
Растрлық кескіндердің тағы бір кемшілігі - файлдар өлшемдерінің өте үлкендігінде (түстері неғұрлым көп және сапасы жоғары болған сайын, олар соғұрлым үлкен болады).
Бірақ бұл кемшіліктеріне қарамастан, қазіргі техникада растр өте жоғары сапалы кескін алуға мүмкіндік береді. Сондықтан растрлық кескіндер көркем графикада кеңінен қолданылады.
Растрлық графика электронды (мультимедиалық) және полиграфиялық басылымдарды жасап шығару үшін де жиі қолдылады. Растрлық графикалық редакторлар көбінесе жаңа суреттерді салу үшін емес, дайын суреттерді өңдеу үшін қолданылады. Осы мақсатта көбінесе суретшілердің қолымен салынған дайын суреттер сканерленіп алады немесе фотосуреттер алынады. Соңғы кездері растрлық кескіндерді компьютерге енгізу үшін сандық фотокамералар мен видеокамералар кеңінен қолданылуда.

Растрлық графика. Нүктелердің жиынтығынан құралатын растрлық кескіндер үшін руқсат нүктелер саны (айыру қабілеті) ұғымы маңызды орын алады, ол ұзындық бірлігінде анықталған нүктелердің санын білдіреді. Мұнда оның төмендігі түрлерін ажыратады:
1) түп нұсқаның айыру қабілеті; (дюймдағы нүкте арқылы анықталады);
2) экрандық кескіннің айыру қабілеті (элементарлық нүкте - пиксель);
3) басылу кескінінің айыру қабілеті (дюймда сызық - миниатура).
Растрлық графиканың принципі қарапайым. Біріншіден, бұл мозаика, екіншіден, таспаларға салу - кескіндерді дайындық қатты қағаздарынан қабырғаға көшірудің тиімді әдісі.
Растрлық графика кескін құрайтын жүздеген, мыңдаған пиксельдермен жұмыс жасайды. Бірақ пиксельдер өздерінің қандай объектіні құрып жатқанын «білмейді».
Растрлық графика программалары: Paint, (Fractal Design), Painter, Corel Photo Paint, Adobe Photoshop.
Растрлық кескін алудың аппараттық жабдықтары: сканелер, цифрлық фотокамералар, графикалық планшеттер, т.б..
Артықшылықтары:
1) Егер растрлық пикселдер өте кіші болса, онда растрлық кескіндер фотографиядан кем болмайды;
2) Растрлық суреттер принтермен оңай басылып шығады
Кемшіліктері:
1) Растрлық кескіндерді сақтау үшін жадыдан көп орын қажет;
2) Масштабтауда, бұруда және басқа түрлендірулерде растрлық кескіндер өте аз мүмкіндіктер береді.

Жаңа сабақты бекіту мақсатында:
1. Adobe Photoshop не үшін қажет?
2. Adobe Photoshop қандай графикаға жатады?
3. Adobe Photoshop-та қандай негізгі түстер бар?
4. Палитра құралдарын ата.
Үйге тапсырма: Лекция бойынша оқу.