Науырзым ауданы, Науырзым орта мектебі.

Есенбаев Ж.Ш.

Cабақты түрлендіріп қызықты өткізуге көмектесетін, оқушылардың шығармашылық белсенділігін артыратын ойын элементтерін пайдалану өте тиімді. Информатика сабағындағы ойындарға ребустар, сөзжұмбақ құрастыру, анаграммалармен жұмыс жасау жатады. Ойын элементтері оқушылардың логикалық ойлау қабілетін артырып, сөз байлығын кеңейтіп, елестету және қалыптан тыс ойлауын, сөздерді жадында сақтауға үйретеді.

Осы мақсаттағы 7 сыныптағы Word Pad мәтіндік редакторы.

Word Pad программасын іске қосу. Мәтіндік редактор терезесі.

Мәтінді енгізу және редакциялау тақырыбында ашық сабағымды және «ТАЛАПТЫҒА НҰР ЖАУАР» сайыс сабағымды әріптестеріме ұсынып отырмын.

Сабақтың тақырыбы: Word Pad мәтіндік редакторы. Word Pad программасын іске қосу. Мәтіндік редактор терезесі. Мәтінді енгізу және редакциялау.

Сабақтың мақсаттары:

Білімділік : Word Pad редакторымен жұмыс істеуді үйрету.

Дамытушылық : Тақырып бойынша алған теориялық білімдерін

тапсырмаларды орындау кезінде тиімді пайдалану,

алдына қойған мақсаттарына жету.

Тәрбиелік : Өз бетімен жұмыс істеуге үйрету. Мәтінді сауатты теру.

Сабақтың жүрісі:

1. Ұйымдастыру бөлімі.

2. Жаңа материалды түсіндіру.

Word Pad редакторы:

1. Іске қосылуы.

2. Терезе элементтері.

3. Батырмалары.

4. Мәтінді теру, редакциялау.

Бұл сабақта блоктау арқылы, трек схемаларын пайдаланып түсіндірдім. Word Pad мәтіндік терезесінің ашылуын, оның элементтерін таныстырдым. Терезеге мәтінді теріп жазу, мәтіндік редактордың Word Pad батырмаларының түрлері мен қызметі айтылды. Мәтінді теру мен редакциялау түсіндіріледі.

Материал толық түсіндіріліп болған соң, оны бекітуді компьютер мен жеке жұмыс жасауға үйрету мақсатында үлестірме бетшелер тапсырылды. Бетшедегі тапсырмаларға Махамбеттің 200 жылдығына байланыстырылып өлеңдер шумағын алдық.

1-тапсырма. Берілген өлеңдер шумағын сауатты теріп жазу.

2 - тапсырма. Оқушыларға тәрбиелік мәні бар мақалдарды өз ойларынан теріп жазуды тапсырдым

3 - тапсырма. Бір әріпті екі рет қолданбай «Программа» деген сөзден ең ұзын мағыналы сөз ойлауды ұсындым.

4 - тапсырма. «Компьютер» немесе «Процессор» сөздерінің әріптерінің орнын ауыстырып қойып, осы әріптерден сөз құрастыру керек.

ІІІ. Материалды бекіту. Өтілген тақырып бойынша мына сөзтізбекті шешіп көрелік. Бұл сөзтізбек Махамбеттің 200 жылдығына арналып алынған.

С ө з т і з б е к

М

А

Х

А

М

Б

Е

Т

1. Ақпараттық процестерді үйрететін ғылым.

2. Графиктік немесе текстік мәліметтерді тікелей оқитын құрылғы.

3. Файлдар көлемін кішірейтіп сақтауға арналған программа.

4. Белгілі бір атпен жазылған мәліметтер жиыны.

5. Есеп шешуінің алгоритмін компьютерге түсіру жолы.

6. Информацияның өлшем бірлігі.

7. Мәлімметті сақтау үшін қажетті құрал.

8. Ақпаратты шығару құрылғысы.

IV. Үйге тапсырма:

1) 5.1 - тақырып.

2) Үйден әркім өз ойынан осы тақырыптың ережелеріне сәйкестендіріп ребустар және сөзтізбек құрастыру.

Осы сабақты бағалауды мынадай кестеге толтырып қорытынды баға қойылды.

Бұл сабақтың артықшылығы мен тиімділігі мынандай:

1.Оқушының логикалық ойлау қабілетін, сөз байлығын жетілдіреді.

2.Компьютерлік сауаттылығын қалыптастырады.

3.Оқушының пәнге қызығуын және шығармашылығын арттырады.

Тараудың соңында, қорытынды сабақта оқушы білімін тексеру үшін әрбір сыныптарға өтілген тақырыптары бойынша тест жұмысы жүргізіледі. Тест - оқушының білімін, іскерлігі мен дағдысын тексерудің немесе оқушы білімінің белгілі бір сапалық қасиетін тексерудің ерекше түрі. Тест құрастыру барысында мейлінше қысқа да нұсқа жауаптарды қажет ететін тапсырмалар қолданылады немесе бірнеше жауаптар ішінен дұрыс жауапты таңдап алуға негізделген тапсырмаларға құралады.

1.Мына программалар программалық тілдер

а) FoxPro

б) Basic

в) Access

г) Lexicon

ғ) Supercalc

д) Word

з) Pascal

2. Келесі редакторлар графиктік редактор болып табылады.

a) Excel

ә) FoxPro

б) Access

г) Lexicon

ғ) Supercalc

д) Coreldraw

ж) Pascal

3. Келесі программалар тақырыптық редактор болып табылады.

a) Excel

ә) FoxPro

б) Basic

в) Access

г) Lexicon

ғ) Supercalc

д) Coreldraw

ж) Word

з) Pascal

4. Мәлімметтер базасын басқару жүйелері болып табылатын программалар.

a) Excel

ә) FoxPro

б) Basic

в) Access

г) Lexicon

ғ) Supercalc

д) Coreldraw

ж) Word

з) Pascal

5. Келесі программалар электрондық кестелер болып табылады.

a) Excel

ә) FoxPro

б) Basic

в) Access

г) Lexicon

ғ) Supercalc

д) Coreldraw

ж) Word

з) Pascal

6. Алғашқы Әмбебап есептеу машинасының жобасының авторы кім?

а) Б.Паскаль

ә) Г. Лейбнец

б) Ч. Беббидж

в) Дж. Фон Нейман

г) Ада Лавлайс

7. Алғашқы алгоритм тілі авторы және Іші программист кім?

а) Б.Паскаль

ә) Г. Лейбнец

б) Ч. Беббидж

в) Дж. Фон Нейман

г) Ада Лавлайс

8. Алғашқы механикалық есептеу құрылғысын (арифметрді) ойлап тапқандар.

а) Б.Паскаль

ә) Г. Лейбнец

б) Ч. Беббидж

в) Дж. Фон Нейман

г) Ада Лавлайс

9. Алғашқы дербес компьютерді шығарған фирма:

а) Apple

ә) IBM

б) Acer

в) Hpaccard

10.Жадттың логикалық бөлінбейтін бірлігі.

а) бит

ә) байт

б) Герц

11. Бір байт мынаған тең

а) 12 пиксел

ә) 16 герц

б) 8 бит

12. Бір килобайт мынаған тең

а) 1000 байт

ә) 1024 байт

б) 2¹⁰ байт

в) 2¹³ байт

13. Қатты дискі дегеніміз -

а) графикалық ақпараттар енгізу құрылғысы

ә) алфавиттік - сандық және графиктік ақпараттар шығару құрылғысы.

б) Оңай ашылатын мәлімметтер сақтау құрылғысы.

14. Қазіргі компьютердегі қатты диск көлемі:

а) 840Кбайт - 1 Мбайт

ә) 24-28 Мбайт

б) 540Мбайт - 1300 Мбайт

в) 1200-2000 Мбайт

15. Принтер дегеніміз бұл -

а) графикалық ақпараттар енгізу құрылғысы

ә) алфавиттік - сандық және графиктік ақпараттар шығару құрылғысы.

б) Графикалық мәлімметерді қағазға шығару құрылғысы.

16. Сканер дегеніміз - бұл

а) графикалық мәліметтер енгізу құрылғысы

ә) алфавиттік - сандық және графиктік ақпараттар шығару құрылғысы.

б) Графикалық мәлімметерді қағазға шығару құрылғысы.

17. Модем дегеніміз бұл-

а) графикалық мәліметтер енгізу құрылғысы

ә) алфавиттік - сандық және графиктік ақпараттар шығару құрылғысы.

б) глобальді желіге байланыс құралы арқылы компьютерлерді жалғауға арналған құралғы

18. Қазіргі модемдер 1 секундты жеткізу мүмкіндігі

а) 4 кбит ақпаратқа дейін

ә) 29кбит ақпаратқа дейін

б) 56,8 кбит ақпаратқа дейін

19. Дыбыстық карта дегеніміз - бұл

а) графикалық мәліметтер енгізу құрылғысы

ә) алфавиттік - сандық және графиктік ақпараттар шығару құрылғысы.

б) дыбыстық ақпараттарды шығару - енгізу құрылғысы.

«ТАЛАПТЫҒА НҰР ЖАУАР»

сайыс .

Армысыңдар, бүгінгі Талаптыға нұр жауар атты сайыс сабағымызға жиналған қауым! Бүгінгі біздің сайысқа қош келіпсіздер! Сайыс 7 кезеңнен тұрады. Екі топ болып жарысады 7 оќушыдан ќатысады.

Құтқарып ауыр бейнеттен

Техниканы үйреткен

Роботтай -адамды

Тіл бітіріп сөйлеткен

Компьютер емей немене

Білмегенді білдірген

Өлшеп киім кигізген

Барлық істі атқарып

Пайдасын елге тигізген

Компьютер емей немене

Бәріңіз маған қараңыз!

Ойынымызды бастайық

Алуан түрлі ойларды

Ортамызға тастайық.

Информатика пәнінен

Көрсетіп біздер батырлық

Ой толғалық жүйелі

Таңдайымызға татырлық

1-кезең. «ӨЗІМ ТУРАЛЫ» (таныстыру)

I - топ - «ПРОЦЕССОР»

II - топ - «МОНИТОР»

Бұл кезеңде әр топ өздерін таныстыра отырып, өздерінің эмблемаларын және дайындаған файлдарын әділ ќазы алќасына ұсынады.

Қарап тұрлмай бәйгеге еріңіз

Шәкірттерге әділ шешім беріңіз

Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар шығарар

Бәйге, бәйге, бәйгелерді көріңіз дей келе біз келесі кезең БӘЙГЕ кезеңін бастайық.

2-кезең. «БӘЙГЕ» (сұраќ-жауап)

Екі топќа 7 сұраќтан беріледі.

«ПРОЦЕССОР» тобына ќойылатын сұраќтар:

1. PAINT ќандай редактор? (графикалыќ)

2. Принтердің неше түрі бар? (3 түрі)

3. ЭЕМ-ның неше буыны бар? (5 буыны)

4. Жыпылыќтап тұратын тік сызыќша? (меңзер, курсор)

5. Аќпаратты шығару ќұрылғысы? (принтер)

6. Вирустың кері әсерін жоятын программа(антивирус)

7. «Компьютердің атасы» деп кімді атаған? (Чарльз Бэббиджді)

8. Адамның алғаш рет космос кеңістігіне ұшуы қашан? (1961 ж.12 сәуір)

9. Бос орын қалдыру пернесі (пробел)

10. қағаздағы көріністі мониторға түсіруші құрылғы ( сканер)

«МОНИТОР» тобына ќойылатын сұраќтар:

1. Принтердің ќандай түрлерін білесіңдер? (матрицалыќ, сия бүріккіш, лазерлік)

2. Компьютер жанына ќойылатын өсімдік (кактус)

3. PAINT редакторын іске ќосу амалын айт ( Іске ќосу- программалар- стандартты - PAINT)

4. Аќпараттың ең кіші өлшем бірлігі (бит)

5. Компакт дискіні оқуға арналған құрылғы (Сидером)

6. Бэббидж машинасына алѓашќы программа жазған кім? (Ада Лавейс)

7. «Информатика» нені зерттейді? (аќпарттыќ процестерді)

8. меню жолындағы жұмыс кезінде ұқпай қалған нәрсені сұрайтын команда (сұрақ-спаравка- help)

9. батырмасын басасың, қажетті файлды ашасың( тышқан, мышка, mouse)

10. Белгілі бір атпен жазылған мәліметтер жиыны (файл)

3-кезењ. «ПОЛИГЛОТ» (келді кезек біздің келесі кезеңге ,мына көрсетілген суреттердің атын үш тілдерде айтып беріңіздер. информатикалыќ терминдерді айту орысшасын, ќазаќшасын)

Ќазаќ , орыс, неміс тілдерін ќандай деңгейде білетіндерін тексеру үшін информатикалыќ термин сөздерін білдіретін суреттер көрсетіледі.

1. Системный блок- жүйелік блок- sistem block

2. Процессор- процессор-

3. Винчестер- қатты диск- Winchester

4. Клавиатура- пернетаќта- keyboard

5. Монитор- монитор - monitor

6. Сканер- ізкескіш- scanner

7. Процессор- процессор-

8. Принтер - баспа- printer

9. дисковод- дискенгізгіш-

10. сидером- компак дискенгізгіш- CD-ROM

11. Винчестер- қатты диск- Winchester

12. Модем- модем - modem

13. сетевая карта- желілік карта-

14. Мышь - тышќан- mouse

15. джойстик- джойстик-

Енді сайысымыздың КІМ ЖЫЛДАМ атты кезеңіне өтеміз. Бұл кезеңде оқушылар графикалық редакторде жылдам берілген тақырып бойынша сурет салады. Бұл сайыста біз оқушылардың сурет салу өнерлерін байқаймыз. Сурет салып болғаннан кейін суретті салуда қолданған құрал- саймандарын айтады.

4-кезең. «КІМ ЖЫЛДАМ?» (PAINT-та сурет салу)

Берілген таќырып бойынша суретті салу, ќандай ќұралдар пайдаланғанын түсіндіріп айту керек.

«МОНИТОР» тобы - «Ќыс бейнесі» суретті..

«ПРОЦЕССОР» тобы - «Теңіздегі кеме» суретті.

Мәңгі бақи есте қалар

Ғажайып бір сайыс болсын

Білімдірек шәкірт озар

Қиынырақ сұрақ болсын деп біз енді сайысымыздың келесі кезеңіне келдік. Бұл сайыста екі топ кезектесіп бір-біріне сұрақтар қояды. Сұрақтар саны 10

5-кезең. «Сен маған, мен саған»

2 топ бір- біріне 10 сұраќтан ќояды.

6-кезең. «Өнер байќауы» (үй тапсырмасы) (фонограф бағдарламасын пайдаланып ән айту)

Фонограф бағдарламасын пайдаланып 2 топ өнерге, әнге деген сүйіспеншіліктерін білдіреді.

Білімдіден шығады алғыр, шешен,

Шешендіктен болған ғой барлыќ көсем.

Сайра шәкірт, суырыл , шарыќташы,

Ќалмасын бұл жарыста сенің есең.

7-кезең. «Оратор» (компьютердің пайдасы мен зияны)

2-топќа «Компьютердің пайдасы мен зияны» туралы әңгімелеу , дәлелдеу тапсырмасы беріледі.

«МОНИТОР» тобына - «Компьютердің пайдасы »

«ПРОЦЕССОР» тобына - «Компьютердің зияны»

Білім сайысының соңында білімімен, ұтымды жауабымен, шапшаңдығымен жеңіп шыќќан топ мадаќталады.

^{«ТАЛАПТЫҒА НҰР ЖАУАР»}

БАҒАЛАУ ПАРАҒЫ

Әділ ќазылар мүшесі ________________________________________________

____________________________________________________________________

№

Сайыс шарттары

"МОНИТОР" тобы

"ПРОЦЕССОР" тобы

1- кезең "Өзім туралы" 5 балл

1

Эмблема

2

Файл

3

Таныстыру

БАРЛЫҒЫ

2-"Бәйге" (әр дұрыс сұраќќа 1 балл)

Сұраќтар

Дұрыс жауабы

Балл

Дұрыс жауабы

Балл

Әр топќа 7 сұраќтан қойылады 1

2

3

4

5

6

7

БАРЛЫҒЫ

3-кезең "Полиглот" (10 балл)

Ќазаќша

Орысша

Ағылшынша

Ќазаќша

Орысша

Ағылшынша

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

БАРЛЫҒЫ

4-кезең "Кім жылдам?" (10 балл)

1

Сурет салуы

2

Фантазиясы

БАРЛЫҒЫ

5-кезең "Сен маған, мен саған" (1 балл)

Әр топ бір-біріне 10 сұраќтан ќояды

БАРЛЫҒЫ

6-кезең "Өнер сайысы" (10 балл)

Фонограммамен өлең айту

БАРЛЫҒЫ

БАРЛЫҒЫ

7-кезең "Оратор" (10 балл)

1

Компьютердің пайдасы

2

Компьютердің зияны

БАРЛЫғЫ

^{Науырзым орта мектебі}

^{Қосымша көрермендерге.}

Жұмабақтар жарысы

Келді кезек жұмбақты шешуге

Жауаптарын беруге үш тілдерде

Қазақ, Орыс, Ағылшынды білсеңіз

Жақсы баға шәкірт саған несібе

Жасырылған жұмбақтардың жауабын қазақ, орыс, ағылшын тілдеріне аудару керек.

1. Көкке шаншып құйрығын,

Келеді шауып жүйрігім.

(жылқы- лошадь- horse)

2. Ащыдан басқа жемейтін

ыстық шөлде отаны

Шөлдесе су деймейтін.

(түйе-верблюд-camel)

3. Тастан тасқа секірген,

Ұзын салпаң құлақты

Қойдан маза кетірген.

(ешкі- коза- goat)

4. Екі айнасы бар,

Екі найзасы бар.

(сиыр- корова - cow)

5. Аласа ғана бойы бар,

айналдырып киген тоны бар.

(қой- баран- sheep)