План урока по информатике на тему Массив элементтерімен жұмыс (9 класс)

Сабақтың тақырыбы: Массив элементтерімен жұмыс

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Массив элементтерімен жұмыс жасай отырып, оқушылардың

білім деңгейін көтеру;

Дамытушылық: Әр түрлі тапсырмалар беру арқылы оқушылардың ой өрістерімен

білім-білік дағдыларын дамыту;

Тәрбиелілік: Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, тәрбиелеу және эстетикалық

талғам мен ақпараттық мәдениетін қалыптастыру.

Сабақтың түрі: тәжірибелі

Сабақтың типі: топпен жұмыс

Көрнекілік: интерактивтік тақта, компьютер, оқулық, тапсырмалар

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезеңі

Сәлемдесу. Сыныпта оқушылармен сәлемдесу.

Түгендеу. Сыныпта оқушыларды түгелдеу.

Массив элементтерімен жұмыс. Оқушылардың информатика пәніне деген қызығушылығын арттыруда әр түрлі сайыстардың, ойындардың алатын орны өте зор. Сондай сайыс сабақтардың бірі «Массив элементтерімен жұмыс».

Сайыс 2 кезеңнен тұрады және сынып оқушылары екі топқа бөлінеді (Процедура және функция) Топ басшылары сайланады.

1. «Өзім туралы» кезеңі.

2. «Бәйге» кезеңі.

3. «Полиглот» кезеңі.

4. «Ойлан да тап!» кезеңі.

5. «Кім жылдам?» кезеңі.

6. «Шарықтау» кезеңі.

7. «Cергіту сәті» кезеңі.

І. «Өзім туралы» кезеңі.

Бұл кезеңде әр топ басшылары өздерін таныстыра кетеді. Таныстыруға 5 ұпай беріледі.

ІІ. «Бәйге» кезеңі.

Мұнда әр топқа 7 сұрақтан беріледі. Әрбір дұрыс жауапқа 1 ұпайдан.

1 топқа

1. Жиым дегеніміз не? (Жиым (массив) - бір атаумен белгіленіп біріктірілген біртекті элементтер жиыны.)

2. Array сөзінің мағынасы? (Array - жиым)

3. Жиымды сипаттау үшін қандай сөз тіркесі қолданылады? (Array Of)

4. Айнымалылар бөлімінде анықталған нақты 20 элементтен тұратын А жиымының сипатталуы. (Var A:array [1..20] of real;)

5. Х(10) жиымының элементтерін пернетақтадан енгізу. (For i:=1 to 10 do Read (X[i]);)

6. Бірөлшемді жиым дегеніміз не? (Егер жиым атауында бір ғана индекс болса, онда ол жиымды бірөлшемді жиым дейміз.)

7. A[I,j]-? (Екі өлшемді жиымның і-жол мен j-бағанасының қиылысында орналасқан элементтердің белгіленуі.)

2 топқа

1. Жиымның негізгі параметрлерін ата. (типі, өлшемі, көлемі)

2. Of сөзінің мағынасы? (Of - дан, ден, тан, тен түйінді сөздер.)

3. [<индекс типі>]-? (real,integer базалық типтерінен өзге кез келген стандартты тип, яғни индекстің типі ретінде шектеулі саналатын, логикалық және литерлік типтер пайдаланылады.)

4. Нақты 15 элементтен тұратын А және В жиымдарының сипатталуы? (Var A:array [1..15] of real; B:array [1..15] of ral;)

5. В(50) жиымының элементтерін экранға шығар.(For i:=1 to 50 do Write (B[i],' '); )

6. Екіөлшемді жиым дегеніміз не? (Егер жиым атауында екі индекс болса - екіөлшемді жиым деп аталады.)

7. [I,j]=[3,2]-? (8)

1. 2 3

4 5 6

7 8 9

III. «Полиглот» кезеңі.

Оқушылардың қазақ, орыс, ағылшын тілдерін қандай деңгейде білетіндіктерін тексеру үшін информатикалық термин сөздерін білдіретін суреттер көрсетіледі. Екі топ кезекпен таңдайды. Үш тілде де айтылса 5 ұпай, 2 тілде айтылса 2 ұпай.

1. Жүйелік блок - Системный блок - Sistem block

2. Тышқан - Мышь - Mouse

3. Пернетақта - Клавиатура - Keyboard

4. Баспа - Принтер(печать) - Printer

5. Қатқыл диск - Винчестер - Winchester

6. Монитор - Монитор - Monitor

7. Модем - Модем - Modem

8. Сканер - Сканер - Scanner

9. Колонка - Колонка - Speaker

10. Үздіксіз қоректену құрылғысы - Источник бесперебойного питания - UPS

IV. «Ойлан да тап!» кезеңі.

Мұнда берілген кестеден программалық терминдерді тауып, олардың әрқайсысының қызметін айту қажет. Толық тапқанға 10 ұпай, жартысына 5 ұпай.

p

r

h

r

c

a

s

t

t

f

o

c

e

p

w

e

r

a

y

p

о

d

u

r

e

r

c

v

a

l

e

t

i

a

a

n

e

t

e

n

g

t

d

y

o

s

t

r

i

c

h

a

r

c

V. «Кім жылдам?» кезеңі.

Бұл кезеңде орындары ауысып шатастырылған программа беріледі. Программа ішіндегі қателіктерді түзету керек. 5 ұпай.

1-топқа: С(15) массиві берілген. Жұп орында тұрған элементтерді 2 санымен ауыстыр.

-

+

Program esep1;

Var C:array [1..15] of integer;

I:integer;

Begin

For i:=1 to 15 do

begin

Writeln('C[',I,']');

Readln(C[i]);

End;

Begin

For i:=1 to 15 do

If I mod 2=0 then C[i]:=2;

Writeln('C[',I,']=',C[i]);

End;

End.

Program esep1;

Var C:array [1...5] of integer;

I,j:integer;

Begin

For j:=1 to 15 do;

begin

Writeln('C[',I,']');

Readln(C[i]);

End;

Begin

For j:=1 to 15 do

If C[i] mod 2=0 then 2:=C[i];

Writeln('C[',I,']=',C[i]);

End;

End.

2-топқа: В(15) массиві берілген. Тақ орындағы элементтерін квадраттап баспаға шығар.

-

+

Program esep2;

Var B:array [1..15] of integer;

I:integer;

Begin

For i:=1 to 15 do

begin

Writeln('B[',I,']');

Readln(B[i]);

End;

Begin

For i:=1 to 15 do

If I mod 2=1 then B[i]:=sqr(B[i]);

Writeln('B[',I,']=',B[i]);

End;

End.

Program esep2;

Var B:array [2..15] of integer;

I,S:integer;

Begin

For i:=1 to 15 do

Begin S:=1;

Writeln('B[',I,']');

Readln(B[i]);

End;

Begin

For i:=1 to 15 do

If I mod 2=1 then; B[i]:=sqrt(B[i]);

Writeln('B[',I,']=',B[i]);

End;

End.

VI. «Шарықтау» кезеңі.

Екі топқа есеп беріледі. Есепті компьютерде теріп, жауабын шығару қажет. Дұрыс шыққан есепке 15 ұпай беріледі.

Процедура тобына

Есеп: А[4;4] матрицасы берілген. Диагональ элементтерін
0-санымен ауыстырып жазу керек.

Var a:array[1..4,1..4] of integer;

I,j:integer;

Begin

For i:=1 to 4 do

For j:=1 to 4 do

Begin

Writeln('a[',i,',',j,']');

Readln(a[I,j]);

End;

Begin

For i:=1 to 4 do

For j:=1 to 4 do

If i=j then a[I,j]:=0;

End;

For i:=1 to 4 do

Begin

For j:=1 to 4 do

Write(a[I,j]:4);

Writeln;

End;End.

Функция тобына

Есеп: D[5;5] матрицасы берілген. Диагональдан төмен тұрған элементтерді 1 санымен ауыстырып жаз.

Var d:array[1..5,1..5] of integer;

I,j:integer;

Begin

For i:=1 to 5 do

For j:=1 to 5 do

Begin

Writeln('d[',i,',',j,']');

Readln(d[I,j]);

End;

Begin

For i:=1 to 5 do

For j:=1 to 5 do

If i>j then d[I,j]:=1;

End;

For i:=1 to 5 do

Begin

For j:=1 to 5 do

Write(d[I,j]:5);

Writeln;

End;End.

VIІ. «Сергіту сәті» кезеңі.

Оқушыларды сергіту мақсатта логикалық сұрақтар беріледі. Қай топ дұрыс жауап беретіндіктерін екенін байқайық. 3 балл.

1-топқа:

1. Профессор кешкі сағат 20.00-де ұйқыға жатады, ал ұйқыбұзар таңғы сағат 9-да ойнайды. Профессор қанша уақыт ұйықтайды? 1 сағат ұйықтайды.

2. 0 мен 100 сан аралығында неше 0 цифры бар? Он екі 0 саны бар

2-топқа:

1. Кеше менің әкем бас киімсіз, қолшатырсыз сыртқа шығып, жаңбыр астында қалып қойды. Киімінің су болғаны сонша үстінен су сорғалап тұрды. Бір қызығы оның бір тал шашы да су болмаған.

Бұл қалай болғаны? Оның шашы болмаған.

2. Бір жылда неше апта бар ? 53 апта бар

Бағалау парағы:

Сайыс шарттары

«Процедура» тобы

«Функция» тобы

1-кезең «Өзім туралы» 5 ұпай

Таныстыру

2-кезең «Бәйге» 1*7=7 ұпай

Әр топқа 7 сұрақтан беріледі

3-кезең «Полиглот» 5 ұпай

№

Қазақ т.

Орыс т.

Ағылш.т

Қазақ т.

Орыс т.

Ағылш.т

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Жүйелік блок

Тышқан

Пернетақта

Баспа

Қатқыл диск

Монитор

Модем

Сканер

Колонка

Үздіксіз қоректену құрылғысы

4-кезең «Ойлан да тап!» 10 ұпай

Берілген кестеден программалық терминдерді тауып, олардың әрқайсысының қызметін айту қажет

5-кезең «Кім жылдам?» 5 ұпай

Программа ішіндегі қателіктерді түзету керек

6-кезең «Шарықтау» 15 ұпай

Есеп шығару

7-кезең «Сергіту сәті» 3 ұпай

Сергіту кезеңі

Ортақ ұпай саны

Барлығы:

Теректей тамырыңды жайып терең,

Жете бер жақсы күнге халықпенен.

Тулаған толқындардан тайсалмасын,

Ақпарат мұхитында алып кемең, - дей отырып бүгінгі сайыс сабағымызды аяқтаймыз.

Ойынымызға келіп, қатысып, ортақтасып бірге көңіл көтергендеріңізге мың да бір рахмет!

Үйге тапсырма :

1. D[4;4] матрицасы берілген. Диагональдан жоғары тұрған элементтерді көбейтіп шығу керек.

2. А[5;5] матрицасы берілген. Кері диагональ элементтерін 1 санымен ауыстырып жазып шығу керек.