Дербес компьютердің негізгі блоктары мен олардың мәндерi

Дербес компьютердің негізгі блоктары мен олардың мәндерi

Компьютер сәулетi әдетте пайдаланушыға маңызды қасиеттер жиынтығымен анықталады. Негізгі назар машинаның негізгі және қосымша құрылымына және функционал мүмкіншіліктеріне бөлінеді.

Негізгі функциялар ЭЕМ тағайындалуын: ақпаратты өңдеу және сақтау, сыртқы объектілермен ақпарат айырбасуды анықтайды. Қосымша функциялар негізгі функциялардың орындалу нәтижелерiн жоғарлатады: оның жұмыс режимiнiң эффектiлiгiн, пайдаланушымен диалог, және т.б. қамтамассыз етедi. Аталған ЭЕМ функциялары оның компоненттері: аппараттық және программалық құралдардың арқасында іске асырылды.

Компьютер құрылымы - бұл құрылым, рет және оның құрамына енетiн компоненттерінiң әрекеттестік принциптерін орнататын қандай да бiр модель.

Дербес компьютер - бұл қолданудың арзандық, әмбебаптық талаптарын қанағаттандыратын столға қоятын немесе тасымал ЭЕМ.

ДК жақсы жақтары:

- дара сатып алушыға қол жетерлік шектегi құны;

- автономдық тұтынудағы қоршаған ортаға байланысты арнайы талаптардың болмауы;

- сәулет иілгіштігінiң басқару, ғылым, білім, тұрмыс салаларында бейiмделуiн қамтамасыз болуы;

- операциялық жүйе мен басқа программалардың арасындағы "достық" қатынастың арнайы кәсіптік дайындығы жоқ тұтынушының жұмыс iстеу мүмкiндiгiн қамтамасыз етедi;

- жұмыс сенімділігінiң жоғары болуы (5 мың сағаттан артық жұмыс iстеуi).

Дербес компьютер құрылымы

ДК негiзгi блоктарының құрылысы мен тағайындалуын қарастырайық.

Ескерту. Мұнда және кейiнiрек ДК ұйымы қазiргi кезде ең көп таралған IBM PC-тектес компьютерлер түрлерiне сәйкес қарастырылады.

ДК құрылымдық схемасы

Микропроцессор (МП). Бұл машинаның барлық блоктарының жұмысын басқару мен ақпаратқа арифметикалық және логикалық операциялардың орындалуын iске асыратын ПК орталық блогы.

Микропроцессор құрамына:

басқару құрылғысы (БҚ) - орындалатын операцияның спецификасы мен алдыңғы операция нәтижелерімен ерекшеленетiн уақыттың керек кезiнде белгiлi басқару сигналдарын (басқару импульстерi) қалыптастырып, оларды машинаның барлық блоктарына бередi; орындалатын операцияның қолданылатын жады ұяшықтарының мекенжайларын қалыптастырады және оларды ЭЕМ-ның сәйкес блоктарына тапсырады; басқару құрылғысы импульстiң негiзгi тiзбегiн тактiлi импульстер генераторынан алады;

арифметикалық - логикалық құрылғы (АЛҚ)- сандық және символдық ақпаратқа барлық арифметикалық және логикалық операцияларды орындау үшін арналған (кейбiр ДК модельдерiнде АЛҚ операцияларының орындалуын жеделдету үшiн қосымша математикалық бірлес процессор (сопроцессор) қосылады);

микропроцессорлы жады (МПЖ) - қысқаша мерзiмдi мінез, жазу мен ақпарат беру үшін машинаның жұмысының жақын арадағы есептеу тактілер кезiнде қолданылады. Өйткенi негізгі жады (НЖ) ақпаратты жазу, іздеу және оқуда жылдам микропроцессор нәтижелi жұмысына қажеттi жылдамдықты әрқашан да қамтамасыз ете алмайды. Регистрлер - әртүрлі ұзындықты жылдам жұмыс iстейтiн (1 байт стандартты ұзындығы бар және жылдамдығы төмен НЖ-ға қарағанда) жады ұяшықтары.

Микропроцессор интерфейстік жүйесі - ДК басқа құрылғыларымен бiрiгуiн және байланыс орнатуын іске асырады; өзінiң құрамына МП ішкі интерфейсiн, буферлі есте сақтайтын регистрлер және енгізу-шығару порттарының (ЕШП) басқару схемаларын және жүйелік шинаны қосады. Интерфейс (interface) - компьютер бiрiгу және байланыс құралдарының жиынтығы және олардың қарым-қатынасының эффектiлiгiн қамтамасыз етуші. Енгізу-шығару порты (I/O - Input/Output port) - ДК басқа құрылғысын микропроцессорға қосуға мүмкіндік беретін бiрiктiру аспабы.

Тактiлi импульстер генераторы генераторы. Ол электрлік импульстер тiзбегiн генерациялайды; генерацияланатын импульстер жиілігі машинаның тактiлi жиілігін анықтайды.

Көршілес импульстер арасындағы уақыт аралығы машина жұмысының бір такт уақытын немесе машина жұмысының тактін анықтайды.

Тактiлi импульстер генераторының жиiлiгi персоналды компьютердiң негізгі сипаттамаларының бірі, өйткенi машинадағы әрбір операция тактілер аралығында орындалады және ол машина жұмысының жылдамдығын анықтайды.

Жүйелік шина. Ол компьютердiң барлық құрылғылардың өзара бiрiгуiн және байланысын қамтамасыз ететiн негізгі интерфейстік жүйе.

Жүйелік шина төмендегi шиналардан тұрады:

мәлiметтер кодты шинасы (МКШ), өзiне операндының сандық кодтардың (машиналық сөз) барлық дәрежелерін паралельді беру үшін сымдар мен бiрiгу схемаларынан тұрады;

адрестiң кодты шинасы (АКШ), паралельді беру үшiн негiзгi жадының мекенжай ұяшықтарының барлық код дәрежелерінің немесе сыртқы құрылғының енгізу-шығару портының сымдары мен бiрiгу схемаларынан тұрады;

нұсқаулардың кодты шинасы (НКШ), машинаның блоктарына нұсқауларды (басқарушы сигналдар, импульстер) беруге арналған сымдар мен бiрiгу схемаларынан тұрады;

қоректену шинасы, ДК блоктарын энергоқоректену жүйесіне қосуға арналған сымдар мен бiрiгу схемаларынан тұрады.