Диаграмма құру, редакциялау және пішімдеу

Пән мұғалімі: Нарбекова Ж.С

Сабактын тақырыбы: Диаграмма құру, редакциялау және пішімдеу.

Сабақтың мақсаты: МS Excel электронды кестесінің графикалық мүмкіндігі диаграмма құруды меңгеру.

Сабақтың міндеттері:

1. Мазмұнға байланысты міндет: Оқушыларды диаграмма құру, редакциялау және пішімдеумен таныстыру.

2. Сын тұрғысынан ойлауға міндет: оқушылардың сын тұрғыдан ойлау өзіндік және жеке ойлауын дамыту.

3. Топтық жұмыс немесе тәрбие іс-әрекетіне байланысты міндет: Оқушылардың бойына әлеуметтік ортаны құруды қалыптастыру.

Оқыту технологиясы: Сын тұрғысынан ойлау технологиясы.

Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту

Сабақтың әдісі: түртіп алу жүйесі, Джигсо немесе құрастыру, Блум жүйесі.

Сабаққа қажетті құралдар мен көрнекіліктер:

1. Құралдар: интерактивті тақта, компьютер, маркер, маркерлік тақта.

2. Көрнекіліктер: слайды көрсетілімдер, қима қағаздар, практикалық тапсырмалар.

Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, математика

Сабақтың жоспары:

І. ҰЙЫМДАСТЫРУ

Қызығушылықты ояту.

1. Отбасымдағы жаңалығым.

2. Менің ерекше қуанышым.

3. Бүгінгі көңіл-күйім.

ІІ. ЖАҢА САБАҚ МАЗМҰНЫ.

Ой шақыру: Диаграмма деген сөзді қалай түсінесіз?

Бірлесіп қауымдасып жұмыс істеу. ЖИГСО әдісі бойынша /жанұя, жұмысшы тобы/

1. Мәтін 3-ке бөлінген.

2. Сол бөлімге байланысты 1,2,3 -деп оқушылар нөмер алады.

3. Үш бөлім үш адамға беріледі.

4. Оқиды, уақыт беріледі.

5. Оқушылар нөмеріне қарай топтасады (жұмысшы тобы 1+1+1)

6. Топтар ақыдасып жетекші сайлайды.

7. Мәтінді қорғайды.

8. Жанұя тобына оралады.

БЛУМ ЖҮЙЕСІ. (білім, түсіну,қолдану, талдау, жинақтау, бағалау)

Деңгейі

Берілгендер бойынша

сұрақ-тапсырмалар

Оқушының іс-әрекеті

Білім

І деңгей

Жаңа сабаққа байланысты 3- ке бөлінген мәтін таратылады.

Мәтін танысады.

Түсіну

ІІ деңгей

Singuian әдісі./5 жолды өлең/

1. Тақырып: Зат есім.

2. Суреттеу: 2 сын есім

3. Қимыл: 3 етістік.

4. Сезіну: Сөз тіркесі

5. Мәтінді қайта айтатын сөз. (өз ойын айтады.)

Singuian әдісі./5 жолды өлең/

1. Тақырып: Диаграмма.

2. Суреттеу: дөңгелеу, түзу

3. Қимыл: салыстырады, талдайды, айқындайды.

4. Сезіну: Графиктік түрде мәліметтерді ұсыну.

5. Мәтінді қайта айтатын сөз: Салыстырмалы көрсеткіш.

Қолдану

ІІІ деңгей

ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫС.

№1 тапсырма. Кестедегі мәліметтер бойынша диаграмма құру.

1. МS Excel электронды кестесін ашыңыз.

2. Үлгі ретінде ұсынылған кестені құр.

3. 3 нөмерлі мәліметтері бойынша (үш ай) бойынша дөңгелек диаграмма құрыңыз.

4. Мазмұндары диаграмма бөліктеріне сәйкес алынатын сандық мәліметтермен берілген C3, D3, E3 ұяшықтарын белгілеңіз.

5. Диаграмма шеберін қосыңыз.

6. Бірінші қадамда (1 сурет) диаграмманың 3 түрін кезекпен таңдаңыз. Тізім ішінен Дөңгелек бөлімін, Түрі терезесінен жазық диаграмманы таңдаңыз.

7. Екінші қадамда (2 сурет) диаграмманың қалай көрінетіні шығады. Диаграмманың оң жағында диагрммаға түсінік беретін аңыз көрінеді.

8. Үшінші қадамда (3 сурет) диаграмма бөліктерінің көрінісін, диаграмма мен аңыз пішімін (өлшем, қаріп түсі) өзгертіңіз. «Сәлімжановқа төлеген сыйақы көлемі» деген диаграмма тақырыбын енгізіңіз.

9. Төртінші қадамда (4 сурет) диаграмманы қай жерге қою керегі, яғни жеке немесе мәліметтерімен бірге бір парақта орналасатыны анықталады.

10. Ең соңғы бағанның (5 сурет) мәліметтері бойынша бағандық диаграмма (гостограмма) құрыңыз.

11. Құжаттағы өзгерулерді сақтаңыз.

1 сурет 2 сурет

3 сурет 4 сурет

5 сурет

Талдау

IV деңгей

Венн диаграмма.

МS Excel электронды кестесі мен MS Word мәтіндік редакторының ортақ графикалық мүмкіндіктері

МS Excel

Ортақ графикалық мүмкіндіктері

MS Word

Диаграмма құру

Графикалық кескіндер қою, кесте құру,

Фигуралық мәтін кірістіру

Графиктік объектілерді біріктіру

Жинақтау

V деңгей

Диаграмма құру үшін орындалатын әрекеттердің тізбегін жаз.

Бағалау

VІ деңгей

Қорытындылау.

Бағалау критерийі

1. Анықтайды, түсінеді, суреттейді «3».

2. Талдайды, тізбектейді, құрастырады «4».

3. Дамытады, бағалайды, біріктіреді «5».

INSERT -кестесі

V-мұны бұрыннан білемін

+ мен үшін жаңалық

- бұл ақпаратпен келісе алмаймын

? сұрақ туды. Бұл туралы қарастырамын, ізденемін

КЕРІ БАЙЛАНЫС.

Диаграмма құру, редакциялау және пішімдеу

Диаграмма сандық мәліметердің өзгеруін айқындап көрсетуге мұмкіндік береді. Excel электронды кестесінде диаграмманы гистограммалар, бағандар, пирамидалар, конустар және т.б. түрінде құруға мүмкіндік береді. Оларға түсініктеме мәтін, тақырыптар және т.б. қосуға болады.

Диаграмма - бұл мәліметтерді талдау мен салыстыру ыңғайлы болу үшін кестедегі мәліметтердің көрнекі графиктік түрде берілуі.

Ұяшықтағы мәліметтерді редакциялаудың бірнеше әдісі бар:

1. Ұяшықты белгілеп, курсорды қажетті орынға апарып, оны формула жолында редакциялау;

2. Ұяшыққа апарып, екі мәрте тышқанды шерту немесе ұяшықты белгілеп және Ғ2 пернесін басу. Бұл жағдайда редакциялау тек қана ұяшықта болады.

Ұяшықты редакциялау аяқталған соң, Enter пернесін басу керк.

Енгізілген мәліметтерді және сандық мәндерді, сонымен бірге есептелген нәтижелерді өзгерту арқылы кестенің сыртқы пішінін әдемі етіп пішімдеуге болады.

Ұяшықтардың аумағын пішімдеу үшін оларды белгілеп алған соң Пішін (Формат) мәзіріндегі Ұяшық (Ячейка) командасын орындаймыз.

Әрбір енгізілген мәліметтерге құрылатын диаграмманың түрін таңдау өте маңызды.

Дөңгелек диаграмма бірнеше шамаларды салыстыру үшін қолданылады. Егер бірнеше шаманың қосындысы 100% -ды берсе, онда бұл диаграмма өте көрнекі шығады.

Дөңгелек диаграмма барлық жағдайда ақпараттың нақтылығын көрсете алмайды. Мысалы, дөңгелек бірнеше бөлімге бөлініп, олардың өлшемдері бірдей болуы мүмкін.

Гистогарамма бірнеше шаманы бірнеше нүктеді салыстыру үшін қойылады. Берілген диаграмма бағандардан тұрады. Сондықтан оны кейде бағандық диаграмма деп атайды. Бағандардың биіктігі салыстыратын шамалардың мазмұны мен анықталады.

График (түзу диаграмма) бірнеше шамалардың бір нүктеден екіншісіне ауысқанда өзгерістерін бақылап отыруға ыңғайлы. Гистограмманың айырмашылығы, оған орнына олардың биіктігі (квадрат, ромбымен) белгіленіп көрсетіліеді және алынған белгілер түзу сызықпен қосылады.

Диаграмма құру үшін:

• Диаграмма құратын мәліметтерді енгізу;

• Диаграмма құруға қажет мәліметтерді жұмыс парағында белгілеу;

• Кірістіру мәзіріндегі Диагарамма командасын таңдау немесе Стандарт аспаптар тақтасындағы батырмасын шерту;

• Диагарамма шебері сұхбат терезесіндегі диаграмма түрін таңдау қажет;

• Келесі қадамға өту үшін «Далее» (Жалғастыру) батырмасы қолданылады;

• Кез келген қадамда диаграмма құру үшін Дайын (Готово) батырмасын шертуге болады. Сонда Диагарамма шебері диагарамманы құруды аяқтайды;

• Соңғы терезедегі Дайын батырмасын шертіңіз.

Диагарамманы немесе басқа орбъектінің , мысалы, суреттің өлшемін өзгерту үшін оған тышқанды шертіп, пайда болған белгілу марекерлерін жылдыту арқылу өзгертуге болады. Диаграмманың түрі мен параметрлерін өзгерту үшін диаграммаға тышқанның оң жақ батырмасын шертіп, контекст мәзірінде қажет команданы таңдау керек. Диагарамманы жою үшін оған тышқан нұсқағышын бір рет шертіп Delete пернесін басамыз.

ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫС.

№1 тапсырма. Кестедегі мәліметтер бойынша диаграмма құру.

1. МS Excel электронды кестесін ашыңыз.

2. Үлгі ретінде ұсынылған кестені құр.

3. 3 нөмерлі мәліметтері бойынша (үш ай) бойынша дөңгелек диаграмма құрыңыз.

4. Мазмұндары диаграмма бөліктеріне сәйкес алынатын сандық мәліметтермен берілген C3, D3, E3 ұяшықтарын белгілеңіз.

5. Диаграмма шеберін қосыңыз.

6. Бірінші қадамда (1 сурет) диаграмманың 3 түрін кезекпен таңдаңыз. Тізім ішінен Дөңгелек бөлімін, Түрі терезесінен жазық диаграмманы таңдаңыз.

7. Екінші қадамда (2 сурет) диаграмманың қалай көрінетіні шығады. Диаграмманың оң жағында диагрммаға түсінік беретін аңыз көрінеді.

8. Үшінші қадамда (3 сурет) диаграмма бөліктерінің көрінісін, диаграмма мен аңыз пішімін (өлшем, қаріп түсі) өзгертіңіз. «Сәлімжановқа төленген сыйақы көлемі» деген диаграмма тақырыбын енгізіңіз.

9. Төртінші қадамда (4 сурет) диаграмманы қай жерге қою керегі, яғни жеке немесе мәліметтерімен бірге бір парақта орналасатыны анықталады.

10. Ең соңғы бағанның (5 сурет) мәліметтері бойынша бағандық диаграмма (гостограмма) құрыңыз.

11. Құжаттағы өзгерулерді сақтаңыз.

1 сурет 2 сурет 3 сурет

4 сурет 5 сурет