Сыныптан тыс сабақ ҒАЖАЙЫП ИНФОРМАТИКА

ҒАЖАЙЫП ИНФОРМАТИКА

Сабақтың мақсаты:

1. Оқушылардың өткен тараулар бойынша алған білімдерін қаншалықты дәрежеде менгергенін анықтау және толықтыру.

2. Жауапкершілікке, топпен жұмыс жасай білуге, бір-біріне көмек қолын созуға тәрбиелеу.

3. Оқушылардың ойлау қабілетін, белсенділігін, ой-өрісін, тіл байлығын, сөйлеу мәдениетін дамыту.

Сабақтың түрі: Сайыс сабақ.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: Сұрақ-жауап, слайд, сөзжұмбақ, мәнерлеп оқу.

Сабақтың көрнекілігі: Дербес компьютерлер, интерактивті тақта, кеспе қағаз.

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезеңі: Оқушыларды екі топқа бөлу: «Монитор», «Принтер». Сайыстың шартымен таныстыру.

1-кезең. «Таныстыру» . Топ визиткасын қорғау (топ аты, эмблемасы, ұрандары).

2-кезең. «Кім жүйрік?» (Капитандар сайысы). Бұл кезеңде топ басшыларына сұрақтар беріледі, сұрақтарға жауап беру арқылы ұпай жинайды. Жауап бере алмаған жағдайда екінші топ жауап беруге болады.

1-топқа:

1. Ақпарат өлшем бірліктерін ата (бит, байт, Кбайт, Мбайт, Гбайт).

2. Ең ерте заманғы есептеу құрылғысы (есепшот).

3. Адам мен компьютер арасындағы қарым-қатынас (интерфейс).

4. Әріптік-сандық ақпараттарды енгізу құрылғысы (пернетақта).

5. Компьютердің «миы» (процессор).

2-топқа:

1. Ақпарат қай тілден шыққан? (латын).

2. Код дегеніміз не? (бір белгі тобынан екінші белгі тобына көшіру ережесі).

3. Компьютердің негізгі құралдарын ата (монитор, жүйелік блок, пернетақта).

4. Дыбыс шығару құрылғысы (колонка).

5. Принтер түрлері (лазерлік, сия бүріккіш, матрицалық).

3-кезең. «Белгісіз әлем». Мұнда әр команда өзіне берілген компьютердегі тестке жауап береді.

1-топқа:

1. Ақпарат термині латын тілінің «informatio» сөзінен аударылғанда қандай ұғымды білдіреді?

А) баяндау, түсіндіру, мәлімет*

Б) есептеу, мәлімдеу

В) орындау, өңдеу

2. Ақпаратты белгілі бір алфавит арқылы құпиялап жазу -бұл ....

А) модульдеу

Б) объектілеу

В) кодтау*

3. Ағылшын тіліндегі екілік таңба қалай аталады?

А) байт

Б) Кбайт

В) бит*

4. Ақпараттық процестерді жүзеге асыратын негізгі құрал.

А) Компьютер*

Б) Принтер

В) сканер

5. Компьютердің барлық мәліметтерді өңдеу жұмысын ұйымдастыратын программалар жүйесі.

А) антивирус

Б) операциялық жүйе*

В) командалық жүйе

6. Ақпаратты көп мерзімге сақтауға арналған жады.

А) оперативті жады

Б) ішкі жады

В) сыртқы жады*

7. 1761 жылы «логарифм сызғышын» жасап шығарған ағылшын.

А) Робертсон*

Б) Ч. Бэббидж

В) Чебышев

8. Аналитикалық машина жобасын жасаған кім және қай жылы?

А) 1833 жылы, Чарлз Бэббидж*

Б) 1694 жылы Лейбниц

В) 1642 жылы, Блез Паскаль

9. Бірінші буындағы ЭЕМ.

А) жартылай өткізгіштер -транзисторлар

Б) электронды лампалар*

В) интегралды схема

10. Төртінші буындағы ЭЕМ.

А) дербес компьютер*

Б) электронды лампалар

В) интегралды схема

2-топқа:

1. Адам немесе құрылғы ақпарат қабылдайтын физикалық процесс.

А) процессор

Б) сигнал*

В) желі

2. 1Кбайт неге тең?

А) 1024 байт*

Б) 1024 Кбайт

В) 1024 Мбайт

3. Деректерді өңдеудің, блоктың ток көзіне қосылуын, қосымша құрылығларды қамтамасыз ететін құрылғы.

А) монитор

Б) жүйелік блок*

В) пернетақта

4. Қажет ақпараттарды өзіне жылдам жазуға және одан оқуға мүмкіндік беретін жады.

А) ішкі жады

Б) жедел жады*

В) тұрақты жады

5. Компьютерге ақпарат енгізуге арналған қүрылғы.

А) пернетақта*

Б) принтер

В) дисплей

6. Кіші әріптерді баспа әріптеріне және керісінше өзгертуге пайдаланатын перне.

А)

Б)

В) *

7. Әр түрлі жолдардағы бірдей нөмірлі мәліметтер жиыны.

А) серия

Б) сектор*

В) винчестер

8. Жинақтауыштар және жады карталары.

А) дискі

Б) флэшка*

В) дискет

9. Таңба түрінде қатынасу.

А) табиғи тіл

Б) қатынас тілі*

В) жасанды тіл

10. 8 биттен тұратын код.

А) Кбайт

Б) байт*

В) Гбайт

4-кезең. «Полиглот». Әр топқа 4 жұмбақтар жасырылады. Жауабын қазақ, орыс, ағылшын тілдеріне аудару керек.

1. Жіпке ілдім мен өзін,

Кіп - кішкентай күн көзін. (шам, лампочка, lamp)

2. Батырмасын басасын,

Қажетті файлды ашасын. (тышқан, мышь, mоusе)

3. Тетігін бассаң алаңсыз,

Жазады қағаз-қаламсыз. (пернетақта, клавиатура,keyboard)

4. Төртбұрышты әйнек,

Тұнып тұрған әлек. (монитор, монитор, monitor)

5. Жүз төрт түйме он бір ине. (есепшот, счеты, counter)

6. Ақпаратты сақтап, таратқан

Жұртты өзіне қаратқан (компьютер, компьютер, komputer)

7. Экранның бетінде оның тұрағы,

Қашан болсын жыпылықтап тұрады. (меңзер, курсор, kursier)

8. Компьютермен енеді,

Қағазға басып береді. (принтер, принтер, printer)

5-кезең. «Мықты болсаң...» Орны ауысқан әріптерден сөз құрау. Әр топ 3 сөзді табу керек.

Гафмлори - логарифм

Моифмеартр - арифмометр

Ерпькоютм - компьютер

Цеорспрос - процессор

Офмионкр - микрофон

Ықпшқа - қапшық

Ратақпа - ақпарат

Стрампрогми - программист

6-кезең. «Кім ізденімпаз?»

а) «Қайсысы артық?» Әр топқа 3-тен беріледі. Артық әрекетті сызып тастау қажет.

1. Монитор ақпаратты басып шығарады, бейнелейді.

2. Процессор ақпаратты сақтайды, өңдейді.

3. Пернетақта нысандарды басқарады, ақпаратты енгізеді.

4. Баспа құрылғысы ақпаратты енгізеді, басып шығарады.

5. Жад ақпаратты басып шығарады, сақтайды.

6. Тышқан нысандарды басқарады, ақпаратты бейнелейді.

ә) «Сөзжұмбақ шешу». Әр топқа сөзжұмбақ беріледі.

1-топқа:

1. Дыбыс жазу құрылғысы.

2. Компьютер жанындағы өсімдік.

3. Ақпаратты экранға шығаратын құрылғы.

4. Принтер түрі.

М

И

К

Р

О

Ф

О

Н

К

А

К

Т

У

С

Д

И

С

П

Л

Е

Й

Л

А

З

Е

Р

Л

І

К

(Тігінен ФАЙЛ сөзі шығады.)

2-топқа:

1. Компьютер атасы.

2. Дыбысты сыртқа шығару құрылғысы.

3. Адамның денсаулығына зиян келтіретін компьютер құрылғысы.

4. Дискілерді оқу құрылғысы.

Б

Э

Б

Б

И

Д

Ж

К

О

Л

О

Н

К

А

М

О

Н

И

Т

О

Р

Д

И

С

К

І

Ж

Е

Т

Е

К

(Тігінен БЛОК сөзі шығады.)

Қорытынды. Сайыс соңында әділ-қазылар алқасы әр топтың ұпай сандарын есептеп қорытындылайды. Сайыстың нәтижесі бойынша жеңген команда марапатталады.