Ақпарат. Информатика

Пән аты: Информатика

Сыныбы: 5

Сабақтың тақырыбы: Информатика. Ақпарат

Сабақтың мақсаты:

1. Оқушылардың ақпарат туралы түсінігін қалыптастыру, сипаты мен қабылдау тәсілдері бойынша әр түрлі ақпарат түрлерімен таныстыру

2. Оқушылардың пәнге деген қызығушылықтарын арттыру және компьютермен жұмыс жасау мүмкіндіктерін дамыту.

3. Оқушыларды ұқыптылыққа, үйымшылдыққа, компьютермен сауаты жұмыс жасай білуге үйрету.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ

Әдісі: Көрсете- баяндау, пікірлесе- түсіндіру.

Сабақтың көрнекілігі: ДК, слайттар, үлестірмелі тапсырмалар

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру

ІІІ. Жаңа сабақ

ІV. Үйге тапсырма

V. Қортындылау

І. Сабаққа келмеген оқушыларды түгендеу, үй тапысырмасын пысықтау.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру.

Пысықтау сұрақтары.

1. Неге компьютердің үстіне кітап, дәптер және т.б. заттар қоюға болмайды?

А) Өте ауыр

В) Ауа алмасу (желдету) бұзылады

С) Ұнамсыз

Д) Экран жабылып қалады.

2. Компьютермен жұмыс істегенде қандай ережелерді міндетті түрде сақтау керек?

А) Біріктіру сымдарының ажыратқыштарын ұстау

В) Компьютерді Power батырмасын басу арқылы өшіру

С) Пернелерді ақырын басу

Д) Компьютерде кір және су қолдармен жұмыс істемеу.

3. Компьютермен жұмыс істегенде көзге шамадан тыс күш түсіру үшін не істеу керек?

А) Көзге арналған гимнастиканы әрбір 10-15 минут сайын жасап отыру

В) Төрт сағаттан артық үздіксіз жұмыс істемеу

С) Қолға арналған гимнастиканы әрбір 2 сағат сайын жасау

Д) Арасында мониторды өшіріп отыру.

4. Компьютердегі жұмысты аяқтаған оқушы не істеу керек?

А) Мұғалімнің нұсқауы бойынша жұмысты аяқтап, жұмыс орнын ретке келтіру

В) Компьютерді ажырату батырмасын басу

С) Тұрып, кабинеттен шығу

Д) Бөлмені ылғалдап сүртіп шығу және желдету.

5. Компьютерде үздіксіз жұмыс істеу ... аспауы керек.

А) 6 сағаттан

В) 45 минуттан

С) 2 сағаттан

Д) 15 минуттан.

ІІІ. Жаңа сабақ.

Информатика-ақпаратты алу, жинақтау, сақтау, түрлендіру, жөнелту және пайдалану тәсілдері туралы ғалым.

Ақпарат-сақтау, түрлендіру, жөнелту және пайдалану нысаны болып табылатын қоршаған әлем туралы мәлімет

Ақпаратты ала отырып, оны қабылдайсыңдар, игересіңдер, қайта өңднейсіңдер. Ақпаратты ата-аналарыңа, достарыңа жеткізулерін мүмкін. Яғни, ақпарат көзі және оны қабылдаушы бар. Адам ақпаратты сезім мүшелері арқылы қабылдайды.

Ғылымдардың деректері бойынша біз ақпараттың 81-ын көру арқылы, 10-ын-есту, 4-ын-иіскеу, 3-ын-дәм сезу және 2-ын сезу арқылы аламыз.

Ақпараттың түрлері

Адам ақпаратты қандай ақпараттық арнмен қабылдауына байланысты, ол әртүрлі болады.

Мысалы, таңертең сағаттың шылдырын адам есту мүшесі-құлақпен қабылдайды. Ақпарат көзі қоңыраулы сағат болып табылады. Ал ақпаратты қабылдаушы-адам. Ақпарат ұйқыдан оянатын уақыт келгені туралы мәліметті жеткізіп тұр. Ақпараттың мұндай түрі естілетін ақпарат деп аталады.

Сонымен, адамның қабылдау тәсілі бойынша ақпарат көрінетін, естілетін, дәм сезу, искеу және сезу арқылы болып бөлінеді.

Бір ақпараттың өзі әртүрлі бейнеленуі мүмкін: сан, мәтін немесе сурет түрінде. Мәселен, автотұрақтағы машиналардың санын 5 санымен, «бес» сөзімен жазылған мәтінмен және олардың суретін салу арқылы бейнелеуге болады. Ақпаратты бейнелеу тәсілдеріне қарай да түрге бөлуге болады.Бейнелеу тәсіліне қарай ақпарат сандық, мәтіндік, графикалық, дыбыстық және видеоақпарат болуы мүмкін.

Ақпараттың қасиеттері

1. Өзектілік (ақпараттың өз уақытында берілуіне байланысты)

2. Толықтылық (ақпараттың көлеміне байланысты)

3. Объективтік (адам факторына байланысты)

4. Жеткіліктілік (қойылған талаптарға байланысты)

5. Адекваттылық (шындыққа сәйкес)

6. Қолжетімділік (қазіргі кезде қажетті ақпаратқа қол жеткізе аламыз ба?)

Ақпарат әртүрлі жағдайда өзекті немесе өзекті емес болуы мүмкін. Мәселен, 2 маырға арналған ауа райы болжамы кез келген адам үшін 1 мамырда өзекті болғанмен, 10 маырда өзектілігін жояды. Сонымен, ақпарат өзектілік қасиетке ие

Ақпарат толық немесе толық емес болуы мүмкін. Мысалы, сендердің достарың «ертең»десін. Егер сендер достарыңа: «Бізкиноға қашан бармыз?»деген сұрақ қойған болсаңдар, онда бұл ақпарат түсінікті болады. Басқа жағдайда бұл ақпарат түсініксіз болады, себебі-ол толық емес. Ақпараттың бұл қасиеті толықтық деп аталады.

Адам ақпаратты сақтай, жеткізе, өңдей алады. Бұл процесті ақпараттық процестер деп атайды.

Ақпаратты сақтау

Ақпаратты қайта-қайта пайдалану және оны тасымалдау үшін ақпаратты сақтаудың маңызы өте зор. Ақпаратты сақтау үшін адамдар жадыны немесе «сыртқы» тастыағаштарды қолданады. Ерте заманда бұл мақсатта тастар мен папирус пайдаланылды. Қазіргі ақпарат өағаз бен электрондық тасығаштарда-дискілер мен флешкаларда сақталады.

Ақпаратты жөнелту

Сендер ақпаратты тұрақты жеткізіп отырасыңдар. Мысалы, басқа адаммен сөйлескен кезде. Ақпаратты алысқашықтыққа жеткізу үшін адамдар әртүрлі құралдар ойлап шығарған. Оларға телеграфты, телефонды, телеидарды, Инретнетті және басқаларды жатқызуға болады. Ақпаратты жөнелту үшін қолданылатын құрылғыларды ақпаратты жеткізу арнасы деп атайды.

Ақпаратты жеткізу арнасының сапасы нашар болса, онда жөнелтетін ақпарат бұрмалануы немесе оның қайсыбір бөлігі жоғалуы мүмкін.

Мысалы, «Естілмейтін телефон» ойыны. Бұл ойында бірнеше адам құлақтарына сыбырлап бір-біріне қайсыбір сөзді жеткізеді. әдетте, ойынның соңында, ең соңғы ойыншы бірінші ойыншы сыбырлаған сөзден басқа сөзді атайды. Бұл ақпаратты тасымалдаушы арнаның ақпаратты бұрмалағанын білдіреді.

Ақпаратты жеткізу үрдісінде әрқашан ақпарат көзі және оны қабылдаушы болады. Ақпарат көзі ақпаратты жөнелтеді, ал қабылдаушы роны қабылдайды. Мысалы, сабақты түсіндіруші мұғалім-ақпарат көзі де, оқушылар-оны қабылдаушы.

Ақпаратты өңдеу

Ақпаратты кез келген өзгеруі оның өңделуі деп аталады. Мысалы, есепті шығарудың өзі-бұрын белгілі есептен жаңа ақпарат алу. Ондай ақпаратты адам логикалық ойлау немесе математикалық есептеулер арқылы алады.

Немесе ақпаратты бейнелеу тұрінің өзгеруі. Мысалы, мәтінді бір тілден екенші тілге аудару.

Ақпаратты өңдеу оның бастапқы түрден басқа түрге айналуын немесе ақпарат мазмұнының өзгеруін білдіреді. Ақпаратты өңдеу нәтижесін адам ары қарай өз қажетіне жарататады.

Тапсырма:

1. Адамның кейбір мүшелері мен компьютер құрылғыларының арасындағы ақпаратты процестер кезіндегі сәйкестікті анықтау.

Ақпаратты енгізу

Ақпаратты өңдеу мен сақтау

Ақпаратты шығару

Адам

Компьютер

ІV. Қорытндылау:

1. Адам ақпараттың қандай түрлерін қабылдай алады?

2. Адам ақпаратты қалай және қайда сақтай алады?

V Үйге тапсырма: «Информатика, Ақпарат» тақырыптарын оқып келу.