План урока по химиу на тему алкадиены

Пәні: Химия

Мамандығы, тобы:

Өтілетін күні:

Сабақтың тақырыбы: Диендік көмірсутектер

Пән оқытушысы: А. Нұржанова

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:

Диендік көмірсутектердің формуласын жазып үйрету,физикалық, химиялық қасиеттерін түсіндіру қолдану салаларын, табиғи каучук құрылысы қасиетін қолданылуын оқушыларға түсіндіру

Дамытушылық:

өздігінен талдауға, салыстыруға, қорытынды шығаруға ой қорытындысын жасауға жаттықтыру

Тәрбиелік:

диендік көмірсутектердің құрылысы мен құрамы , туралы түсініктерін, ғылыми дүниетанымын тереңдету; пәнге деген қызығушылығын қалыптастыру

Кәсібилік:

ғылыми - ізденіс жұмыстарымен айналысуға қызығушылықтарын ояту, сабақта қолданылған оқыту әдістері мен оқушылар жұмысын ұйымдастыру формаларын өздерінің болашақ кәсіби қызметтерінде пайдалануға ынтасын тудыру.

Күтілетін нәтиже:

Білу керек:

• диен көмірсутектердің жалпы формуласын

• химиялық қасиеттерін

• Қолдану салаларын

• Табиғи каучук құрылысы қасиеті және қолданылуын

Істей алу керек:

• Диен көмірсутектердің құрылымдық формулаларын жаза алуды

• Изомерлерінің формуласын құрастыруды, оларды атай алуды химиялық қасиеттерін көрсететің реакция теңдеулерін жаза алуды

• Диен көмірсутектердің құрылыс ерекшеліктерін түсіндіре алуды

Сабақтың типі: Алған білімді бекіту

Сабақтың түрі: Практикалық

Сабақтың технологиясы, әдіс - тәсілдері:

Дамыта оқыту, тірек сызбалар әдісі, кесте толтыру, өзіндік жқмыс, топтыө жұмыс , оқулықпен жұмыс

Сабақтың көрнекілігі:

Бутадиен молекуласының моделі,

19- сурет Вулканизацияланған каучуктың құрылыс сызбанұсқасы

Қолданылатын Әдебиеттер:

1. А.Л. Цветков Органикалық химия 10 сынып

2. Г. Абкин Химия есептері мен жаттығулары Алматы «Мектеп» 1984

3. Шың кітап Химия Жоғары оқу орындарына түсушілерге арналған оқулық - тест

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі:

Мақсаты:Оқушыларды сабақтағы жұмысқа дайындау.Өзара салемдесу оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру, құрал - жабдықтарды түгендеу журналға белгі соғу

ІІ.Мақсат қою: Жаңа сабақ тақырыбын хабарлау, мақсат - міндеттерін қою жоспармен таныстыру

ІІІ. Тірек білімдерді өзектілеу, жаңа материалды қабылдауға дайындау:

Мақсаты: Оқушылардың тірек білімдерін өзектілеу, жаңғырту арқылы негізгі кезеңдегі белсенді оқу - танымдық әрекетке дайындау

1!Негізгі тірек ұғымдарды қайталау:

ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру:

Метан қатарындағы көмірсутектер

ерекшеліктері

Этилен қатарындағы көмірсутектер

Мақсаты: оқушыларға жаңа материалды хабарлау, оқушылардың танымдық әрекеттерін белсендіру

Тақырыбы: Диен көмірсутектер

Жоспары:

1.Диен көмірсутектердің құрылысы, номенклатурасы мен

хмимялық қасиеттері

2. Каучук. Қасиеттері

1. Алкадиендер - молекулаларында екі қос байланыс С=С болатын қанықпаған көмірсутектер.Алкадиендердің жалпы формуласы: СnН_2n-2

Мысалы;

5 4 3 2 1

СН₃-СН₂ -СН =С=СН₂ пентадиен - 1,2

5 4 3 2 1

СН₂=СН -СН₂ -СН=СН₂ пентадиен - 1,4

4 3 2 1

СН₂=СН-СН =СН₂ бутадиен - 1,3 (дивинил)

Химиялық қасиеттері: молекуласында қос байланыстары болғандықтан, диен көмірсутектер қосып алу реакцияларына кіріседі мысалы бромдв түссіздендіреді, галогенсутектерді қосып алады.

СН₂ =СН - СН =СН₂+ Br СН₂ -СН -СН - СН₂

। ।

2. Табиғи каучукты кейбір өсімдіктердің көбінесе гевея деп аталатын өсімдіктің сүтті шырынынан алады.Гевея өсімдігінің отаны - Бразилия

Гевея ағашын каучук алу үшін оның қабығын кертіп тіледі.Сол тіліктен шығатын сүтті шырын - каучуктың коллоидты ерітіндісі, осы ерітіндіні жинап алады. Бұдан кейін ерітіндіні электриотпен әсер етіп немесе өыздырып коагуляциялайды. Осындай коагуляцияның нәтижесінде каучук бөлініп шығады. Каучуктың аса маңызды қасиеті - оның майысқақтығы, яғни сыртқы күштің әсерінен өңің пішінін өзгерте алуы созылып ұзаруы сығылуы кейін қайта қалпына келуі.

Каучукты фулканизациялау: Табиғи каучуктар мен синтетикалық каучуктар көбінесе резеңке түрінде пайдаланылады, өйткені резеңке берік те төзімді оның созылғыштығы жақсы және бақа бірқатар бағалы қасиеттері болады.Резеңке алу үшін каучукты вулканизациялайды.

1-кесте

Алкандар

Алкендер

Алкадиендер

Жалпы формуласы СnН_2n+2

Жалпы формуласы СnН_2n-2

Жалпы формуласы СnН_2n

Атомдар sp³ -гибридтелуң С атомының байланысы бірдей сигма байланысы

Атомдар sp³ -гибридтелуң С атомының байланысы бірдей сигма байланысты бірдей пи байланыста

Атомдар sp³ -гибридтелуң С атомының байланысы бірдей сигма байланысты бірдей пи байланыста

Номенклатурасында - ан жұрнағы қосылады

Номенклатурасында - ен жұрнағы қосылады

Номенклатурасында - диен жұрнағы қосылады

Қаныққан

Қанықпаған

Қанықпаған

Көмірсутектердің номенклатурасы

Алкандар

Алкендер

Алкадиендер

Метан СН₄

Этилен С₂Н₄

(диен)

Этан С ₂Н₆

Прпилен С ₃Н₆

пропадиен С ₃Н₄

Пропан С ₃Н₈

Бутилен С ₄Н₈

Бутадиен С ₄Н₆

Бутан С ₄Н₁₀

Пентилен С ₅Н₁₀

пентадиен С ₅Н₈

Пентан С ₅Н₁₂

Гексилен С ₆Н₁₂

Гексадиен С ₆Н₁₀

Гексан С ₆Н₁₄

Гептилен С ₇Н₁₄

гептин С ₇Н₁₂

Гептан С ₇Н₁₆

октилен С ₈Н₁₆

октин С ₈Н₁₄

Білімді бекіту және қолдану, бақылау және бағалау:

Аудиториялық жаттығу жұмыстарын орындау

1- ЖаттығуСәйкес бағаналарға аталған көмірсутектердің молекулалық формулаларын анықтаңдар

Көмірсутектің атауы

Формуласы

Молекулалық

Электрондық

Құрылым

Бутан

Бутен -1

Бутадиен -1,3

2- жаттығу Төменде құрылым формулалары келтірілген қосылыстарды халықаралық атау жүйесі бойынша атаңдар;

А) СН₃ -СН=СН -СН= СН₂

Б) СН₂ = С - СН₂ - С= СН₂

СН₃ СН₃

В) СН₂ = СН- С= СН₂

СН₃

С) СН₃ - С = СН -СН -СН= СН₂

СН₃ СН₂ - СН₃

3- жаттығу: Берілген дайын атауға формулас құрастырып халықаралық атау жүйесі бойынша атаңдар

1. 2 метил бутадиен -1,3;

2. Пентадиен 2,3;

3. Бутадиен - 1,3

Үйге тапсырма беру, бағалау:

1.14-15 тақырыпты оқу

2. 132-35жаттығу жұмыстарын орындау

3. каучуктың өмірдегі орны туралы реферат жазу