8 класс су, судың құрамы, қасиеттері, қолданылуы

Жарқамыс орта мектебі

Тақырыбы: «Сілтілік металл - НАТРИЙ»

Өткізген: химия пәні мұғалімі: Калданова Ж

2012-2013 оқу жылы

Сабақтың тақырыбы: §65. Сілтілік металл - Натрий

Сабақтың мақсаты:
а) білімділік:натрийдің периодтық жүйеде орны, атом құрылысы, ашылу тарихы, табиғатта кездесуі мен физикалық және химиялық қасиеттерін түсіндіру;
ә) дамытушылық: типтік металл натрийдің қасиеттерін реакция теңдеулерімен

жаза білу, логикалық ойлау қабілетін, танымдық белсенділігін арттыру;

б) тәрбиелілік: натрийдің табиғатта таралуы мен қолданлуы туралы ұғымдарды қалыптастыру.

Сабақтың көрнекілігі: периодтық жүйе, интерактивті тақта, сілтілік металдар

коллекциясы, натрий хлориді, натрий гидрокорбанаты, су,

химиялық стакан, лакмус индикатрлары.

Сабақ түрі: дәстүрлі сабақ

Сабақтың әдісі: баяндау, сұрақ- жауап

Сабақтың типі: аралас сабақ

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру.

- Оқушыларды түгелдеу, назарларын сабаққа аудару.

2. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сілтілік металдар қай топқа орналасқан?

2. Сілтілерді теріп жаз:

NaOH, Fe(OH)₂, Cu(OH)₂, KOH, LiOH.

3. Тотығу дәрежесін анықта:

SiCl₄, MgI₂, NaBr, H₂O, NH_3.

3. Жаңа сабақ.

Сілтілік металдар І топтың негізгі топшасында орналасқан.Сілтілік металдар - литий,натрий,калий,рубидий,цезий,франций бұлар белсенді меьалдарға жатады.

Сілтілік металдарға тән ерекшеліктерді олардың кең таралған өкілі натрийді мысалға ала отырып қарастырайық.

Сілтілік металл натрийдің атом құрылысы:

Na+11

Электондық формуласы: 1s²2s²2p⁶3s¹

Графиктік 1s² 2s² 2p⁶ 2s

1 - тірек сызба.

Біздің планетамызда таралуы бойынша 6 - шы орында.

Галит Nacl

Миробилит Na₂SO₄·10H₂O

Сода NaCO₃

2 - тірек сызба. Ашылу тарихы.

Натрий - «натрон», «сода», «сілті» деген араб сөздерінен шыққан. 1807 жылы ағылшын химигі Дэви сілтілі балқытып, электронүдеу арқылы ашты. Натрийдің көмірқышқылы тұзы өте ерте кезден - ақ кір жууға пайдаланған. Оның гидрод тотығы белгілі болған, оны сілті деп атаған.

3 - тірек сызба.

2Na⁰+S⁰=Na₂S^-2. Натрий сульфиді.

+1

Na⁰-1e^-→Na (тотығу реакциясы)

2Na⁰+2H₂O=NaOH+H₂↑

Na⁰-1e^-→Na⁺ (тотықты)

2H⁺+2e^-→H₂ ⁰ (тотықсызданды)

4- тірек сызба.

Бос күйіндегі натрий ХІХ ғасырдың басында электр тогы қолдана бастағанда алынды. 1807 жылы ағылшын ғалымы Дэви металл күйдегі натрийді натрий гидроксидінің балқымасын электролиздеу арқылы бөліп алды.

2Nacl→2Na+cl₂

5-тірек сызба.Натрий қосылыстары.

Na

NaOH

NaCl

6-тірек сызба.Қолданылуы.

Авиация мен ядролық реакциялардың Органикалық химияда өршіткі.Жылу тасымалдағышы ретінде,лампаларды натрий буымен толтырады.Металлургияда тотықсыздандырғыш,көлікте натрийдің қорғасынмен ,медицинада радиоактивті құймасынан подшипниктер дайындалады

4. Бекіту сұрақтары:

а) Натрий неліктен типтік белсенді металл?

в) Натрийдің табиғатта таралуы мен адам өміріндегі маңызын айтып беріңіздер.

г)Төмендегі айналулардың реакция теңдеулерін жаз.

Na→NaOH→Nacl

5. Үй тапсырмасы.

§65. №4, №6.