География пәнінен қысқа мерзімді жоспар. Тақырыбы: Халықтың ұлттық және діни құрамы (9 сынып)

Қысқа мерзімді жоспар

«Теміртау қаласының №9 мектеп-лицейі» КММ-і

География пәнінің мұғалімі: Кизатова Айгуль Орынбасаровна

География: «Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік географиясы»

Кабинеті: 29

Сыныбы: 9

Мерзімі: 09.10.2014 ж.

Уақыты: 8.30-9.15

Тақырыбы: Халықтың ұлттық және діни құрамы.

Оқытудың негізгі мақсаты: «Халықтың ұлттық және діни құрамы» тақырыбы бойынша түсінік алу.

Міндеттері:

1. - «Халықтың ұлттық және діни құрамы» тақырыбы бойынша мағлұматты сыни тұрғыдан ойлап түсіну, мәтінмен жұмыс істей алу; өз ойын нақты жеткізе білу;

2. - Алған білімдерін қолдана отырып «Халықтың ұлттық және діни құрамы» тақырыбына постер құрастыру

3. - «Халықтың ұлттық және діни құрамы» туралы - өзіндік пікір қалыптастыру арқылы тапсырманы өзара талқылау;

4. - «Халықтың ұлттық және діни құрамы» туралы ерекшеліктеріне қорытынды жасау, өзіндік пікір қалыптастыру арқылы түйінді ойларды жинақтау, өзара бірін-бірін және өзін бағалау.

- Күтілетін нәтиже:

1. - «Халықтың ұлттық және діни құрамы» тақырыбы бойынша мағлұматты түсінеді, мәтінмен жұмыс істей алады; өз ойын нақты жеткізе біледі,

2. - Сыни тұрғыдан ойлау арқылы халықтың ұлттық және діни құрамын ажырыта және салыстыра алады,

3. - Халықтың ұлттық және діни құрамының ерекшеліктерін ажыратып, өздерінің алған білімдерін пайдаланады, өмірде қолданады, дұрыс шешім қабылдауға үйренеді

Қолданылатын модульдер: 1.Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер; 2.Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету; 3.Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау; 4.Оқыту мен оқуда АКТ-ны пайдалану; 5.Талантты және дарынды балаларды оқыту; 6.Оқушылардың жас ерекшелігіне сәйкес оқыту; 7.Оқытуды басқару және көшбасшылық.

Әдіс-тәсілдер, стратегиялар: «Шаттық шеңбері»; «ойлан, жұптас, пікірлес»; «ДЖИКСО-1»; «Сергіту сәті», «Рөлдік әдіс» «Ой шақыру», «Ыстық орындық», «Семантикалық карта», «Рөлдік әдіс», диалогтік оқыту, т.б..

Сабақ кезеңдері

Уақыты

Жоспар мазмұны

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар: осы іс-әрекет үшін маған қандай құралдар қажет?

Кіріспе

Ұйымдастыру кезеңі.

Топқа бөлу

1.Сабаққа психологиялық тұрғыдан дайындық. Сыныпта ынтымақтастық атмосфера және жақсы көңіл-күй орнату мақсатында мұғалім сабақты аңызбен бастайды.

-Ертеде бір өте ақылды, дана қария болыпты. Ол жер бетіндегі барлық нәрсені біледі екен. Бірде оны бір қу адам тексермекші болып, қолына көбелекті жасырып: - «Менің қолымдағы көбелек өлі, әлде тірі ме?» -деп сұрапты. Ішінен - өлі десе, жібере саламын, тірі десе, өлтіре саламын деп ойлапты.

Оның жауабын тыңдаған қария: «Бәрі сенің қолыңда»- деп жауап беріпті.

-Ендеше, балалар, бүгінгі сабақтың жақсы өтуі, көңіл-күйіміздің жақсы болуы кімге байланысты, кімнің қолында?

«Ыстық орындық» стратегиясы бойынша үй тапсырмасы сұралады.

Мұғалім оқушыларға допты лақтырып, допты ұстаған оқушы ортадағы орындыққа отырады.

2.Үй тапсырмасын сұрау

Топтарды өзгертіп, қайта құру мақсатында оқушыларға әр түсті қағаздар таратылады. 1, 2, 3, 4, 5 топқа бөлінеді. 5 топқа: «халықтар», «этнография», «тіл тобы», «диаспора», «дін» атты топтардың атаулары жазылған қағаздар таратамын.

Аңыздағы қарияның жауабына байланысты қойылған сұрақтарға оқушылар жауап береді. Яғни, сабақтың жақсы өтуі кімге және неге байланысты екенін айтады.

Допты ұстаған оқушы «Ыстық орындыққа отырып, өткен тақырыпқа байланысты 5 сұраққа жауап беруі тиіс. Сұрақты әр топтағы оқушылар қояды. Жауап берген оқушы допты келесі топқа лақтырады. Осылай әр топтан 1 оқушыдан «Ыстық орындыққа» отырып сұрақтарға жауап береді.

Оқушылар таңдап алған түстерге байланысты топқа бөлініп отырады.

Таратылған қағаздардан топ атаулары шығады.

Өте жақсы!

Керемет!

Жарайсыңдар, жақсы

Смайликтер, қошеметтеу, мадақтау.

Тамаша, керемет

Интербелсенді тақта.

Интербелсенді тақта, орындық, доп.

Түрлі түсті қағаздар, топтардың атаулары жазылған қағаздар.

Тұсаукесер

10 мин.

Қызығушы

лықты ояту сатысы

Сабақтың тақырыбын анықтау мақсатында «Ой шақыру» үшін оқушыларға интербелсенді тақтадан «8 жасар ақын - Жамбыл Дүйсеновты» және «этнографиялық музей» бейнетаспасын көрсетіп, төмендегі сұрақтар қойылады:

1.Біз топқа қалай бөліндік?

2.Осылай топқа бөлінгеніміздің жаңа тақырыпқа қандай қатысы бар?

3.Сабақтың тақырыбы қандай деп ойлайсыңдар?

4.Алдарыңда қандай термин сөздер бар?

Оқушылар топ атауына мән береді, ойланады. Әр топ өз тобының атауын бейнетаспамен салыстыра отырып, ойларын түйіндеп, талдау жасау арқылы, берілген сұрақтарға жауап бере отырып, сабақтың тақырыбын анықтайды.

Тақырып: Халықтың ұлтық және діни құрамы

Смайликтер, ауызша кері байланыс

Смайликтер, бір-бірін қошеметтеу,мадақтау

Интербелсенді тақтада флипчарт.

Интербелсенді тақтадағы аудиожазба, семантикалық карта

Негізгі бөлім

20 мин.

Мағынаны тану сатысы

Сергіту сәті Қытайдың «ХА» әдісі

«Рөлдік» әдіс

1.Оқулықтан тақырып бойынша мәтінді оқушыларға бөліп беремін.

1 топ: Қазақстан ұлттары. 100-102бет 2 топ: қазақ этносының географиясы. 103-104 бет 3 топ: Қосымша. 105-106 бет 4 топ: Халықтың діни құрамы. 108-110 бет 5 топ: Қазақстанның конфессиялық топтары. 110-112 бет

2. Оқушыларға жұпта және топта талқылауды тапсырамын.Топ мүшелерінемесе топ басшыларының қорғауын сұраймын.

3. Сергіту сәті. Қытайдың «ХА» әдісін жасауды ұсынамын. Барлығының орнынан тұрып іс-әрекетті 3 рет қайталауды сұраймын. Бәріміз көзімізді жұмамыз, жақсы қызықты оқиғаларды еске түсіреміз, күн шуағын елестетіп, экваторлық, тропиктік, экзотикалық табиғатты елестетеміз, көзімізді ашып, екі қолымызды төменгі аяқтан жоғары қарай денемізден өте жай қалыпта жүргізіп отырып, өткен шақта болған жамандықтар мен кедергілерді «Ха» деп аспанға ұшырып жібереміз. Барлығымыз орнымызға жайғасамыз.

4. 5 топқа өз топтарының атауларына байланысты «рөлдік» әдіске салуларын сұраймын «халықтар», «этнография», «тіл тобы», «диаспора», «дін» 5.Әр топ меңгерген мәтінді ортаға салып, берілген сипаттамаға семантикалық картаны толтыруларын сұрайды.

Семантикалық карта

Оқушылар дайын отырады, мәтіндерін белгілеп алады.

Әр топ оқулықтағы өздеріне тиесілі мәтіндерін жеке оқиды,

Жұпта және топта талқылайды

Ментальді карта түзеді, келісіп топ мүшелері немесе топ басшысы (спикер) қорғайды.

Оқушылар Қытайдың «ХА» әдісінің іс-әрекетін қайталап отырып сергіту жасайды.

Топ мүшелері өздерінің топ аттары бойынша «рөлдік» көрініспен толықтырады.

Оқушылар меңгерген мәтіндері бойынша семантикалық картаны жеке, жұпта, топта ақылдасып, бірлесе отырып толтырады. Әр топтан интербелсенді тақтаға

Семантикалық карта

Смайликтер, бірін-бірі қошеметтеу,мадақтау, ауызша кері байланыс.

Ауызша кері байланыс

«Басбармақ»

Жарайсыңдар!

Өте жақсы!

Мадақтау.

Смайликтер, мадақтау.

Смайликтер,

Бағалау парақшасы

Интербелсенді тақтадағы флипчарт.

Флипчарт, А3, фломастерлер, маркер, постер

интербелсенді тақта

Рower Point

Карточкалар: семантикалық карта, Интербелсенді тақта

Маркер, постер

Қорытынды

5 мин.

Ой толғаныс сатысы

Оқушылардың ойын қозғау және сабақты түйіндеу үшін жаңа тақырыптан ІІ нұсқалы 10 сұрақтан қамтылған тест тапсырмасын таратамын.

Дұрыс жауабы:

І нұсқа ІІ нұсқа

1В 1 А 2Б 2 В 3Ә 3 Б 4Ә 4 Г 5Б 5 В 6Г 6 Б 7Б 7 Ә 8Б 8 Г 9Б 9 В 10А 10 Ә

Мұғалім оқушыларға тест тапсырмасын орындап болғаннан соң, тест жұмыстарын әр топқа беріп, әр топ бір-бірлерін бағалауды сұрайды.

Мұғалім әр топқа тестттің жауап парағын таратады.

Оқушылар топ болып тест тапсырмаларын орындайды:

І нұсқа

1.Этнос дегеніміз ......... А) илану, Ә тіл әулеттері, Б халықтарды зерттейтін ғылым, В жеке бір халық Г конфессия 2. Мемлекеттен сырт жерде қоныстанған этностың бір бөлігі: А конфессия Ә раса Б диаспора В тіл тобы Г супер этнос 3. Қазақстанның ең ірі этносы: А өзбек Ә орыс Б неміс В украйн Г ұйғыр 4. Қазақтар қандай тіл тобына жатады: А нуристан, Ә түркі, Б славян В монғол Г иран 5.Қазақстанның саны бойынша екінші этносы А өзбектер Ә ұйғырлар Б орыстар В немістер Г украйндар 6.Қазақтардың тілдік әулеті: А үндіеуропа, Ә дравидий Б нойсан В афразиялық, Г алтай 7. Қазақ этностары (млн адам): А 5 Ә 10 Б15 В20 Г25 8.Қазақстанда неше этностың өкілдері тұрады А14 Ә 120 Б140 В500 Г60 9.Айырмашылықтарға шыдамдылық- А диаспора Ә этноним Б толеранттылық В конфессия Г ксенофобия 10. Ірі қазақ диаспоралары А Қытайда және Өзбекстанда Ә Қытайда және Ресейде, Б Қытайда және Монғолияда, В Ресейде және Өзбекстанда, Г Өзбекстанда және Түркияда

ІІ нұсқа

1.Тәңірге табыну-бұл Мәңгі неге табыну? А) аспанға, Ә отқа, Б күнге, В рухқа, Г әлемге 2. Көшпенді халықтың исламға мойын бұруына ерекше рөл ..... тиесілі болды. А Қашқариге Ә Әл-Фарабиге Б Баласағұнға В Йасауиге Г Низамиге 3. Қазақстанда тіркелген конфессиялар саны: А 3 Ә 10 Б 17 В2 Г 117 4. Әлемдік діндерге жатады: А индуизм, Ә иудаизм, Б конфуцийлік В шамандық Г ислам 5. Ислам кезеңіне дейін Қазақстан халқының діни ұстанымы: А индуизм Ә джайнизм Б синхизм В Тәңірге табыну Г конфуцийлік 6.Көрсетілген тізімде ұлттық дінді таңдаңдар: А будда, Ә христиан Б ислам В үнді Г конфуцийлік 7. Түркі халықтары негізінен ұстанады: А христиан Ә ислам Б будда В Г үнді діні Г конфуций діні 8.Қазақтардың көп бөлігі - мұсылмандар- А шииттер Ә харижидттер Б ибадиттер В исмаиметтер Г сунниттер 9. Грек, молдаван, белорус, орыс, украйн өкілдері арасындағы негізгі діни ұстанымы: А католиктер Ә протестанттар Б несториандар В православие Г монофейзиттер. 10. Әлемдік дінге жатады: А синтоизм Ә христиан Б тотемизм В индуизм Г иуадаизм

Оқушылар өткен сабақ пен бүгінгі жауаптарын салыстыра отырып, «Блоб» айналымындағы бейнелерді бояйды.

Оқушылар әр топ бір-бірлерінің тест жұмыстарын тексеріп шығады, бағалайды, тест жұмыстарын тапсырады.Смайликтер бағалау парақшасы

Бағалау парақшалары

Тест тапсырмасы.

Бағалау парақшалары

Бағалау

5 мин.

Бағалау

1.Алдымен оқушыларға «Блоб» айналымы бойынша өздерін бағалауды ұсынамын:

2. Әр топқа бағалау парақтары таратылады.Критерийлер бойынша топтар бір-бірін бағалауы тиіс.

Бағалау парағы:

№

Критерийлер

І топ

ІІ топ

ІІІ топ

ІV топ

V топ

1

Сабаққа белсенділігі max: 3 балл

2

Үй тапсырмасы max: 3 балл

3

Сұрақты дұрыс қоя білуі max: 3 балл

4

Оқушылардың көзқарас айтуы max: 3 балл

5

Топтағы ережені сақтауы және сыйластық max: 1 балл

6

Қорытынды баға

Өте жақсы -11-13 балл

Жақсы -8-10 ұпай

Орташа -5-7

3.Мұғалім топтық баға және өз бағалау парағы арқылы қорытынды баға шығарады.

Оқушылар өткен сабақ пен бүгінгі жауаптарын салыстыра отырып, «Блоб» айналымындағы бейнелерді бояйды.

Смайликтер

3. Оқушылардың сабақтағы көңіл-күйлерін анықтау, сабақты оқушылардың бағалауы. Тақтада үш түрлі көңіл-күй ілініп тұрады. Сабақтағы көңіл-күйлеріне байланысты қолдарындағы смайликті жабыстыруы керек.

«Блоб» айналымы

Смайликтер жабыстырылған постер.

Бағалау парақшалары,

Түрлі түсті стикерлер,

смайликтер

Үй тапсырмасы

Үйге тапсырма беру.

Үй тапсырмасы:

Халықтың ұлттық және діни құрамы

11-12. тақырып, 106 бет 4 тапсырма,

«Менің қасымда тұратын халықтар» - ЭССЕ

Оқушылар күнделіктерін ашып, үй тапсырмасын жазып алады.

Интербелсенді тақта.