Мәтінді оқу, түсіну және тест құрастыру, Аустралия (7-сынып)

Австралия. Жер бетіндегі ең құрғақ материк. Осыған байланысты аустралиялықтарда мынадай әзіл-қалжың бар: ертеде аустралиялық фермер маңдайына жаңбырдың тамшысы тамады. Ол оған таңғалғандықтан есіне танып құлап қалады. Оның туыстары есін жиғызу үшін бетіне салқын су шашады, бірақ бұл әрекеттен ешбір нәтиже шықпайды. Ең соңында ,туысының бірі ойланып тұрып ,әлгі бейшараның бетіне екі шелек  шаң-тозаңды шашып жібереді.  Фермер одан бірден есін жинайды. Міне,дәл осын дай әзіл қалжың тек Аустралияда ...
Раздел География
Класс -
Тип Тесты
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Нет
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

Австралия.

Жер бетіндегі ең құрғақ материк. Осыған байланысты аустралиялықтарда мынадай әзіл-қалжың бар: ертеде аустралиялық фермер маңдайына жаңбырдың тамшысы тамады. Ол оған таңғалғандықтан есіне танып құлап қалады. Оның туыстары есін жиғызу үшін бетіне салқын су шашады, бірақ бұл әрекеттен ешбір нәтиже шықпайды. Ең соңында ,туысының бірі ойланып тұрып ,әлгі бейшараның бетіне екі шелек шаң-тозаңды шашып жібереді. Фермер одан бірден есін жинайды. Міне,дәл осын дай әзіл қалжың тек Аустралияда ғана таралуы мүмкін.

Кенгуру.

Кенгуру қуатты артқы аяқтарымен 3-тен-4,5 метрге дейін секіре алады. Секіру кезінде тіре болуы үшін өзінің құйрығын пайдаланады.Аустралияда кенгуруді аулайды.Кенгуру қомағай болып келеді:ересек кенгуру күніне сиырмен салыстырғанда 2-3 есе көп жасыл қоректі пайдаланады.Атақты саяхатшы Джеймс Кук алғаш аустралияға келгенде , биікке секіре алатын жануарға таңжалған.Кук жергілікті халықтан сұрағанда «бұл жануар қалай аталады?» -деп сұраған. Олар «Кенгуру,Кенгуру!-деп жауап берген. Кук көрген жануарды осылай аталып кеткен. Кук»кенгуру» деген таңдану сөзінің жергілікті тілде «түсінбеймін» деген мағынаны кейіннен білген.

Коала-сөзбе -сөз аударғанда «ішпеймін» деген мағынаны білдіреді. Себебі коала үнемі эвкалипт жапырағын ғана жейді.Ал жыпырақта ылғал мол.

Экологиясы. Бұдан жүз жылдай бұрын еуропалықтар ізгі ниетпен құрлыққа жиырмадан астам үй қояның жібереді. Осыдан басталған барлық жағдай кейіннен тізбекті реакцияға ұқсас «биологиялық жарылыс» деп аталып кетті. Осы жиырма төрт үй қояны аз уақыт ішінде миллиондаған ұрпақ берді. Аустралия елі мүлде абыржып қалды. Үй қояндары шөптермен қоректену арқылы құрлықтағы табыс көзі саналатын қой шаруашылығына қауіп төндірді. Осылайша(үй қояндарына қарсы) ұзаққа созылған соғыс басталды. Үй қояндарына қақпан, тор құрды, у қойып өлтірді, тіпті материкті тұтасымен ұзындығы 2 мың шақырымға жететін арнайы қашамен қоршады. Бірақ та үй қояндары кеңінен таралып көбейе берді. Аустралияға түлкілерді әкеліп жіберді. Оның есесіне жергілікті аңдар бұрын болмаған жыртқыш түлкілерге төтеп бере алмады. Түлкілерден ешқандай пайда болмады, керісінше екінші рет табиғи тепе-теңдік бұзылды. Деген ме де, үй қояндарын жеңуге қол жеткізілді. Микробиолог ғалымдар оларға жұқпалы ауруларды жұқтырды. Ауру қысқа уақыт аралығында кемірушілерді қатаң жазалады. Сөйтір қой өсірушілер есін жиды. Бірақ та бұл қуаныш та ұзаққа созылмады. Жүздеген жылдар бойы қалыптасқан табиғи тепе-теңдік қайтадан күрт бұзылды. Үй қояндары мол кезде әбден көбейген жабайы динго иттер енді қойға шабуылдай бастады.

[Қызықты география; А. Әлімжанова. «Таймас»Алматы-2011жыл]

1. Ертеде бір фермердің маңдайына жаңбырдың тамшысы тамады. Ол оған таңғалғандықтан есіне танып құлап қалады. Оның туыстары есін жиғызу үшін бетіне салқын су шашады, бірақ бұл әрекеттен ешбір нәтиже шықпайды. Ең соңында , туысының бірі ойланып тұрып , әлгі бейшараның бетіне екі шелек шаң-тозаңды шашып жібереді. Фермер одан бірден есін жинайды.

А) әзіл Индонезия туралы

В) әзіл Канада елі туралы

С) әзіл Аустралия туралы

D) әзіл Жаңа Зеландия елі туралы

Е) әзіл Жапония туралы

Жауабы: С

2. Жергілікті тілде «түсінбеймін» деген мағынаны білдіреді.

А) эму түйеқұсы

В) кенгуру

С) піл

D) эхидна

Е) коала

Жауабы: В

3. Сөзбе -сөз аударғанда «ішпеймін» деген мағынаны білдіреді.

А) үйректұмсық

В) кенгуру

С) қой

D) эхидна

Е) коала

Жауабы: Е

4. Аустралияда биологиялық жарылыстың болу себебі

А) жабайы ит дингоның көбеюі

В) еуропалықтар үй қоянын әкелуінен

С) қойдың көптігі

D) кенгурудың көбеюінен

Е) жылқылардың күрт көбеюі

Жауабы: В

5. Осы жиырма төрт үй қояны аз уақыт ішінде миллиондаған ұрпақ берді. Аустралия елі мүлде абыржып қалды. Шаруашылыққа қауіп төндірді.

А) кенгуруларға

В) түйе шаруашылығына

С) қой шаруашылығы

D) эхидна

Е) коала

Жауабы: С




© 2010-2022