Открытый урок по географии

Cолтүстік Қазақстан облысы

Есіл ауданы «Ақтас негізгі мектеб» КММ

География- биология пәнінің мұғалімі Сергалиева Зауреш Фазыловна

Сабақтың тақырыбы: «Литосфера» тарауын қайталау.

Сабақтың мақсаты:

а) білімділік: оқушылардың тақырып мазмұнын меңгерту. Литосфера тарауын жете түсіну, талдауға үйрету;

ә) дамытушылық: оқушыларға әр кезеңде әр түрлі ізденуге, зерттеуге, ойлауға, картамен жұмыс істей білуге баулу;

б) тәрбиелік: оқушыларды табиғатты қорғауға, сүйе білуге тәрбиелеу.

Сабақ түрі: Аралас сабақ.

Пән аралық байланыс: Әдебиет, матеметика, тарих.

Сабақтың әдісі: әңгімелесу, баяндау, сұрақ жауап, тест, сөз жұмбақ шешу, картамен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Карта, суреттер, тау жыныстары, үлестірмелер.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Оқушыларды қайталау сабағының мақсатымен таныстыру.

І. «Тапқыр болсаң, тауып көр» оқушыларға литосфера тарауы бойынша сұрақтар беріледі:

1. Жер қыртысы дегеніміз не?

2. Литосфера дегенімз не?

3. Тау жынысы дегеніміз не және оның қандай түрлерін білесіңдер?

4. Магмалық тау жынысы дегеніміз не?

5. Шөгінді тау жынысы деп нені айтамыз және олар нешеге бөлінеді?

6. Метаморфты тау жынысы дегеніміз не?

7. Жер сілкіну дегенді қалай түсінесіздер?

8. Жанартау дегеніміз не?

9. Таулар дегеніміз не, оларды биіктігіне қарай топтарға бөл

10. Жазықтар қалай пайда болады?

ІІ. Картамен жұмыс. «Адаспай тап». Стол үстінде бірнеше таулардың аты жазылған карточкалар бар оқушылар тақтада ілулі тұрған конверттерге дұрыс тауып салып және ол тауларды картадан көрсете білуі керек.

ІІІ. Терминдік сөздермен жұмыс.

Тақтада бірнеше терминдік сөздер жазылады. Оқушылар сөздердің анықтамасын түсіндіреді. Ядро, мантия, сейсмограф, эпицентр, лава, магма, гейзер т.б.

IV. Танымдық ойын.

Географиялық мәліметтерге, терминдерге байланысты оқушыларға төмендегідей

ойындар беріледі. Бұл цифрлар нені көрсетеді?

1. 200 м- ге дейін-

2. 11022 м -

3. 8848 -

4. 1000 - 2000м дейін-

5. 200 - 500м -ге дейін -

6. 500м ге жоғары -

7. 28м төмен-

8. 366 күн -

9. 40 000км -

10. -132м -

V. Кім жылдам? (Ең, ең .....) ойыны.

1. Ең биік тау? (Памир)

2. Ең ұзын тау? (Анд)

3. Ең аласа тау? (Орал)

4. Ең биік жазық ?( Үстірт)

5. Ең үлкен арал? (Гренландия)

6. Ең терең шұңғыма? (Мариана)

7. Ең алғаш картаны кім ойлап тапты? (Эратосфен)

8. Жердің шар тәрізді екенін кім дәлелдеді? (Магеллан)

9. Екі ендіктің арасын қосатын сызық. (Меридиан)

10. Ең ұзын өзен? (Ніл)

VI. Тест тапсырмалары .

1.Жердің ең сыртқы қабығы:

а) биосфера; ә) атмосфера, б) литосфера; в) гидросфера

2. Жердің толық ішкі құрылысы:

а) литосфера; ә) жердің қыртысы, мантия және ядро; б) литосфера және мантия

3. Еуразиядағы ең биік жанартау:

а) Везувий; ә) Казбек; б) Ключи шоқысы; в) Эльбрус.

4. Жер қыртысының қалын болатын жерлері:

а) таулар; ә) жазықтар; б) мұхиттар; в) мұхит- жазық

5. Жер сілкіну ошағы дүмпуінің жер бетіне шығатын жері:

а) кратер; ә) гейзер; б) эпицентр; в) жанартау

6. Фонтан сияқты атқылайтын бұлақ:

а) гранит; ә) лава; б) қайнар; в) гейзер

7. Таулар ненің нәтижесінде пайда болады?

а) су тасқынынан; ә) жер қойнауында болатын ішкі күйлердің әсерінен;

б) космостық сәуледен; в) белгісіз

8. Мантияның қалындығы:

а) 3500км; ә) 2 900км; б) 65м; в) 1800км

9. Химиялық шөгінді тау жынысы:

а) құм, тас; ә) әктас; б) тас тұзы; в) құм

10. Шығу тегі жағынан шөгінді, жаңғыш тау жынысы:

а) әктас; ә) тас көмір; б) кварцит; в) дала шпаты

VIІ. «Сөз жұмбақ шешу»

Л

И

Т

О

С

Ф

Е

Р

А

1. Азия мен Еуропаны бөліп тұған тау (Орал)

2. Магмалық тау жынысы (гранит)

3. Тигр, Эфрат өзендерінің арасындағы жазық(Месопатия)

4. Дүние жүзіндегі ең биік тау шыңы(Джомолунгма)

5. Кавказдағы сөнген жанартау(Эльбрус)

6. Башқұртстанның астанасы(Уфа)

7. Ыстық су шапшып тұратын бұлақ(Гейзер)

8. Солтүстік Американың батысындағы тау(Кордильер)

9. Жер шарындағы ең биік тау(Гималай)

Қайталау сабағын бекіту

VIII. Үйге тапсырма беру: Қайталау.

Солтүстік Қазақстан облысы

Есіл ауданы «Ақтас негізгі мектебі» КММ

География -биология пәнінің мұғалімі Сергалиева Зауреш Фазыловна

Сабақтың тақырыбы: Аустралия. Климаты. Ішкі сулары.

Сабақтың мақсаты:

білімділік: Аустралия климатына әсер ететін факторлар және өзіндік ерекшеліктері,

өзендері мен көлдерінің таралуы жер бедері мен климатына байланыстылығын,

Крик дегеніміз не, олардың таралған аймақтары туралы оқулықтың мәтіні бойынша

анықтау;

дамытушылық: Климат, физикалық картамен жұмыс істеп жекелеген өзендер мен көлдерге сипаттама беруге үйрету, жаңа технологияны меңгерту және қосымша тапсырмалар беру негізінде, логикалық ой -өрісті қамту;

тәрбиелік: өзен, көл, криктер туралы түсінік бере отырып, табиғат көркемдігін түсіне білуге үйретіп, эстетикалық тәрбие беру, экологиялық сауаттылыққа баулу.

Сабақтың типі: Жаңа білімді меңгерту

Сабақтың әдісі: түсіндіру, баяндау, сұрақ -жауап

Көрнекілігі: Оқулық, Дүние жүзі Жарты шарлар картасы, атлас, сызбалар, интерактивті тақта.

Пән аралық байланыс: биология, география, экология,т.б.

Сабақ барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

ІІІ. Жаңа білімді меңгерту.

IV. Оқушылар білімін бекіту

V. Жаңа сабақты қорытындылау

V. Үй тапсырмасы

VI. Бағалау

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. (Өткен сабақты пысықтау)

Жер шарындағы ең Теңіз деңгейінен ең төмен

аласа материк орналасқан нүкте -Эйр көлі( 12м)

Жер шарындағы Материктің шығысында ұзын

ең кіші материк дығы 2300шқ,ені 2шқ -нан 150шқ -

ға жететін ең ірі маржандық құры

лым -Үлкен Тосқауыл рифі орналасқан

Оқшау орналасуына

байланысты алғашқы Жер шарындағы ең кіші материк

қалталы сүтқоректі

жануарлар Материктің теңіз деңгейінен Сөнбеген жанартаулары

ең биік нүктесі -Косцюшка (2228 ) жоқ материк

Никель Мұнай

Аустралия материгінің

пайдалы қазбалары

Марганец Газ

Тас көмір Мыс

Алтын Темір

ІІІ. Жаңа сабақ.

Көп бөлік тропиктік белдеуде орналасқан

Климаты

Аустралия ең құрғақ

материк

Тропиктік

Сcубэкваторлық

субтропиктік

Климаттық

белдеулер

Қоңыржай

Субтропиктік

Ауа

массалары

Тропиктік

Қоңыржай

Ауа

температурасы

Жазда +24 ◦ +28◦C желтоқсан -ақпан

Қыста +12◦ +24◦C шілде -тамыз

Орташа

Жауын - шашын

Ең көп түсетін-Солтүстік және

Шығыс жағалауы

Ең аз түсетін

Орталығында (100мм)

Басым желдер

Шығысында

Онтүстігінде

Батыс желдер

Пассаттар

Ішкі сулары

Жаңбыр

Өзендер

ірісі Муррей

Қоректенуі

Жер асты сулары

Кеуіп қалған өзен арналары криктер

саласы Дарлинг

ірісі Куперс -Крик

Көлдер

Ең ірісі Эйр көлі

33 артезиан алабы бар

ірісі Үлкен артезиан

Жер асты сулары

V. Сабақты қорытындылау

А

В

С

Т

Р

А

Л

И

Я

1. Аустралияда ғана кездесетін жануар (Ехидна)

2. Материктің онтүстігіндегі үлкен шығанақ (Аустралия)

3. Аустралиядағы ірі қала (Сидней)

4. Аустралиядағы қалталы жануар (Вомбат)

5. Аустралиядағы ірі өзен (Муррей)

6. Аустралияның астанасы (Канберра)

7. Аустралияда өсетін ағаш (Эвкалипт)

8. Аустралияның ең үлкен өзен жүйесі (Дарлинг)

9. Материктің солтүстік батысындағы (Ява)

V.Бекіту сұрақтары:

1. Аустралия материгінде қандай климаттық белдеулер бар?

2. Аустралияның ең үлкен өзен жүйесі?

3. Аустралияда қалдық көлдер қайда шоғырланған?

VI Үйге тапсырма: параграф 55 , кескін картаға ірі өзендер мен көлдерді түсіру

VII Бағалау: Сабақа жақсы араласып, белсенген оқушылырды бағалаймын