6 сынып Сабақтың тақырыбы: Не?Қайда? Қашан?

Сыныбы: 6 - сынып Пәні: география-биология

Мұғалімі: Жексенбаева А.О.

Сабақтың тақырыбы: Не?Қайда? Қашан?

Мақсаты: Оқушылардың танымдық ой-өрісін дамыту. Туған жерлеріне деген сүйіспеншіліктерін артыра отырып, өзге елдердің географиясын білуге үйрету.

Көрнекілік: слайд, видео, қағаздар т.б.

Сабақтың түрі: дәстүрлі емес

Әдісі: видео арқылы сұрақ-жауап, ойын барысында сұрақ-жауап

Кіріспе бөлім: Мұғалімнің ашылу салтанатынан кейін бір оқушы ән айтады.

Әр топ өздерін таныстырады:

І-топ «Қыран», ІІ-топ «Сұңқар»

І -бөлім «Капитандар » сайысы

1- топ. «Қыран»

Қазақстанның шекарасының жалпы ұзындығы қанша?

2. Қазақстанның астанасы

Алматыдан Ақмолаға қай жылы

көшірілді?

3. Бұқтырма С.Э.С- ы қай өзенде

салынған?

4. Зайсан көлінен қай өзен ағып

шығады?

5. Сырдария өзенінің Қазақстан

жеріндегі ұзындығы:

6. Оңтүстік Қазақстан экономикалық

ауданда неше облыс бар?

7. Орал тауының Қазақстан

аумағындағы жалғасы қалай

аталады?

8. Қарағанды облысының

құрамында қанша селолық аудан

бар?

9. Аккумулятор зауыты қай қалада

орналасқан?

10. Атырау қаласы қай өзеннің

бойында орналасқан?

ІІ-топ «Сұңқар»

Қазақстандағы жауын- шашын

ең көп түсетін аймақ:

2. Ақмола қаласының атауы

Астана болып қай жылы

өзгертілді?

3. Ертіс өзені қай алапқа жатады?

4. Тұран тақтасының үстінде

орналасқан көл:

5. Сырдария өзені қай ойпатты

екіге бөліп жатыр?

6. Қазақстанда неше

экономикалық аудан

қалыптасқан?

7. Алматыдағы Медеу бөгені қай

жылы салынды?

8. Алматы қорығы қай таудың

қойнауында орналасқан?

9. Трактор жасау зауыты қай

қалада орналасқан?

10. Астана қаласы қай өзеннің

бойында орналасқан?

ІІ бөлім ВИДЕО арқылы сұрақтар :

Видео арқылы оқушылар екі топқа сұрақ қояды.

Торпосферада әр 100 м биіктікте ауа температурасы 0,6⁰С төмендейді. Жер бетінде температура + 18⁰ С болса, 3 км биіктікте ауа температурасы неше градусты көрсетеді?

Жауабы: 3 км биіктікте ауа температурасы 0⁰С болады

Көлдің тұздылығы оның ағысына байланысты. Чад көлі ағынсыз көл, соған қарамастан ол тұщы. Себебі неде?

Жауабы:

Чад көліне құятын өзендер субэваторлық белдеуде орналасқан. Жаз айларында жауын-шашынның көбеюіне байланысты көлге мол су келеді. Көлдің көлемі үлкейіп, деңгейі көтеріледі. Соңында вадилер бойымен тұзды су ағып шығады да , күн қатты ысығанда арнасы кеуіп қалады.

1.Ғылыми өмірінің көбін Орта Азия мен Қазақстанды зерттеуге бағыттады. Ғалым 57 жасының 23 жылын осы өлкелерде 7 рет саяхат жасаумен өткізді. Оның 4 саяхаты Оңтүстік және батыс аймақтарды қамтыды. «Түркістан өлкесіне саяхат» атты еңбегін жазды. Бұл саяхатшының есімі кім?

Жауабы: Николай Алексеевич Северцов (1827-1885)

2.Қазақстан 2000 жылы бұл түсті металды өндіруден дүние жүзі бойынша 7-орынға шықты (д.ж. бойынша өнімнің 4,4%, ТМД бойынша 30%-ы Қазақстанға тиесілі). Өндірген өнімнің 8% өз елімізде, 22% ТМД елдеріне, 70% алыс шетелдерге экспортталады. Кезінде бұл металды өндіруге О.Кореяның «Самсунг» фирмасы иелік еткен болатын. Бұл қай метал және оны өндіруші кәсіпорынның атын ата?

Жауабы: Мыс. «Қазақмыс» кәсіпорны.

1.Дүние жүзінде гүл өсіруге маманданған ел. Оның Алсмера деген қаласында гүл сататын ең үлкен аукцион бар, оның алып жатқан жері 30 футбол алаңына тең, мұнда жылына тек раушан гүлінің ғана 1 млрд-тан астам данасы сатылады. Гүлді 140 елге шығарады. Кейде бұл ел өз атын бір гүлмен де байланыстырып та атай береді. Бұл Европадағы қай ел. Өз атын қай гүлмен байланыстырып атайды?

Жауабы: Нидерланды. «Қызғалдақтар елі»

1.А қаласы үшінші сағаттық белдеуде орналасқан, егер олардың арасындағы уақыт айырмасы 2 сағат болса, В қаласы қай сағаттық белдеуде орналасуы мүмкін?

Жауабы: Батыс жағында орналасса І-ші, Шығысында жатса Ү-ші сағаттық белдеуде жатыр

1.Алтайдың Қазақстандық бөлігі мен Мұғалжар тауы бір кезеңде пайда болса да, жер бедері әр түрлі. Неліктен?

Жауабы: Алтай тауы екі рет жаңғырған(көтерілген)

1.Қазақстанда Нива, Шкода маркалы көлік автомобильдері құрастырылатыны белгілі.

Сұрақ: Бұл машиналар қай жерде құрастырылады және фирмасының атауы қандай?

Жауабы: Өскемен қаласындағы «Азия-Авто» зауыты

1.Жарты шарлар картасы бойынша берілген координат арқылы объектілерді тап?

43⁰с.е., 80⁰б.б.

4⁰с.е., 10⁰ш.б.

20⁰о.е., 36⁰ ш.б.

Жауабы: 1. Эри көлі

2. Камерун жанартауы

3.Мадагаскар аралы

10. Солтүстік Атлант ағысының температурасы +12⁰С жылы ағыс болып саналады, ал Канар ағысының температурасы +19⁰С суық ағыс болып саналады. Себебі неде?

Жауабы:

Ағыстардың географиялық орнына байланысты. Яғни, Солтүстік Атлант ағысы қоңыржай белдеуде, Канар ағысы экваторлық белдеуде орналасқан

11.Дүниежүзілік мұхиттағы ең үлкен және ең терең бұғазды ата? Бұғаз нені бөліп жатыр?

Жауабы: Дрейка бұғазы. Оңтүстік Америка мен Антарктида материктерін бөліп жатыр

12. Қалада мұнай өндіру мен металлургиядан басқа барлық өнеркәсіп салалары дамыған. Мұнда жалпы өндіріс көлемінің 78%-н құрайтын 1500-дей өндіріс кәсіпорындары орналасқан. Негізгі салалар - машина жасау мен тамақ өнеркәсібі (өнімнің 64% құрайды). Мұнда «Поршень» зауыты, теледидар және басқа да күрделі техникалар жинайтын зауыттар оранласқан. Қала атауы жергелікті жерде кезедесетін өнім түрімен аталады?

Сұрақ: Бұл қаланың атын және өнім түрін тап?

Жауабы: Алматы, алма?

ІІІ бөлім.

«Қыран» тобына

Жұмбақтар шешу

Жалғыз бағыт біледі, бұрағанда көнбейді.

Жол көрсетіп береді, өзі бірақ көрмейді. (Компас)

Күн мен түннің теңдігін, Жер шарының ендігін

Қақ бөліп тұр тепе-тең, жұмыр жердің белдігі. (Экватор)

Көтерейін десем ауыр кілем,көтермейін десем тәуір кілем. (Жер шары)

Қаласы бар-үйі жоқ, даласы бар-шөбі жоқ, мұхиты бар-суы жоқ.

Орманы бар-нуы жоқ, шыңдары да теп-тегіс, құмдары да теп-тегіс.

Кең жазықтан әр түрлі керегіңді көресің,бар әлемді табасың, өзің таң боп қаласың.

(Географиялық карта)

Қатар тұрған қос табақ, түрлі-түсті зер табақ.

Мән беріп оған қарасаң, аларсың одан көп сабақ.

(Жарты шарлар картасы)

Ерекше кескіні бар сызық карта, бет-аузы айқыш-ұйқыш сызық карта.

Үзіліп бет-аузына қарай берсең, өзіне қызықтырар карта тарта.

(Кескін карта)

Сулары жоқ, көлдері бар, үйлері жоқ, елдері бар.

Тастары жоқ, таулары бар, қарбыздай-ақ аумағы бар. (Глобус)

Жерді аспанмен шектейді, адам қуып жетпейді. (Көкжиек)

Жер бетінің кескінін түрлі-түспен көрсеткен.

Болса да өзі құрметті, тиіпті орын ең шеттен. (Шартты белгілер)

Доп сынды келбеті, онда бар түп-түгел әлемнің келбеті. (Глобус)

ІІ- «Сұңқар» тобына

Жұмбақтар шешу

1. Жалғыз бағыт біледі, бұрағанда көнбейді.

Жол көрсетіп береді, өзі бірақ көрмейді.

Күн мен түннің теңдігін, Жер шарының ендігін

Қақ бөліп тұр тепе-тең, жұмыр жердің белдігі.

Көтерейін десем ауыр кілем,көтермейін десем тәуір кілем.

Қаласы бар-үйі жоқ, даласы бар-шөбі жоқ, мұхиты бар-суы жоқ.

Орманы бар-нуы жоқ, шыңдары да теп-тегіс, құмдары да теп-тегіс.

Кең жазықтан әр түрлі керегіңді көресің,бар әлемді табасың, өзің таң боп қаласың.

Қатар тұрған қос табақ, түрлі-түсті зер табақ.

Мән беріп оған қарасаң, аларсың одан көп сабақ.

Ерекше кескіні бар сызық карта, бет-аузы айқыш-ұйқыш сызық карта.

Үзіліп бет-аузына қарай берсең, өзіне қызықтырар карта тарта.

Сулары жоқ, көлдері бар, үйлері жоқ, елдері бар.

Тастары жоқ, таулары бар, қарбыздай-ақ аумағы бар.

Жерді аспанмен шектейді, адам қуып жетпейді.

Жер бетінің кескінін түрлі-түспен көрсеткен.

Болса да өзі құрметті, тиіпті орын ең шеттен

Доп сынды келбеті, онда бар түп-түгел әлемнің келбеті.