Атажұрт. Сыныптан тыс іс - шара

Тақырыбы: Атажұрт

Мақсаты: Географиядан алған білімдерді жүйелеу, біліктілігін арттыру, логикалық ойлау қабілетін дамыту, бауырмалдылыққа , өз елін сүюге тәрбиелеу.

1.Армысыздар құрметті ұстаздар мен оқушылар. Бүгінгі химия биология, география апталығына арнап ұйымдастырылған география пәнінен өтетін Атажұрт атты сайысымызға қош келдіңіздер.

2.Сайыс 6-шы қазақ сыныптар арасында өтеді. Ал енді қатысушыларымызбен танысайық.

1) 9А сыныбы - Түркістан

2) 9Ә сыныбы - Сарайшық

3) 9Б сыныбы - Құлан

4) 9В сыныбы - Отырар

2. Ал енді бүгінгі жарысымызға өздерінің бағаларын беретін әділ қазылар мүшелерімен таныс болыңыздар:

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1.Сайыс 5 кезеңнен тұрады

1-кезең - Өтел

2-кезең - Белес

3-кезең - Асу

4-кезең - Жерұйық

5-кезең Жанкүйерлермен ойын

2.Әр кезең 10 ұпайлық жүйемен есептелінеді.

Ал енді сайыскерлерге сәттілік тілей отыра, 1-кезеңді бастайық. Әр топқа үш термин сөзден беріледі. Сол сөздердің анықтамасын табу керек. Ойлануға 3 мин. Сайыскерлер іске сәт.

Түркістан тобына

Климат - бір жердегі ауа райының көп жылдық режимі

Түбек - мұхитқа, теңізге немесе көлге тығына орналасқан құрлықтың бөлігі

Анемометр - желдің жылдамдығын өлшейтін құрал

2Сарайшық тобына:

Табиғат зоналары - күн жылуының таралуына аумақтақ ылғалдылығының әртүрлілігі. Жылу мен ылғалды мен ылғалдың арақатынасы нәтижесінде әр түрлі табиғи зоналардың пайда болуы.

Арал - жан-жағынан мұхитпен қоршалған құрлық

Флюгер - желдің бағыты мен күшін анықтайтын құрал

Құлан тобына

Шығанақ - мұхит, теңіз, көлдің құрлыққа сұғына еніп жатқан және негізгі су айдынымен еркін тұрақты су алмасатын бөлігі.

Атлас - географиялық карталардың біртұтас жүйелі жинағы. Олар көпсалалық карталарға ортақ жалпы бағдарлама бойынша құрастырылады.

Азимут - Бақылау нүктесінен өтетін меридиан жазықтығы мен сол нүктені қиятын бағыттың вертикал жазықтығы арасындағы қос қырлы бұрыш.

2.Отырар тобына

Бұғаз - құрлықтың екі телімін бөліп жатқан және жеке мұхиттар мен теңіздердің немесе олардың бөліктерін жалғастыратын айтарлықтай тар су кеңістігі.

Қорық - аумағындағы барлық табиғи кешен толығымен шаруашылыққа пайдаланудан алынған және үкіметтің қорғауында болатын жер не су кеңістігі; типтік, сирек кездесетін және бірегей табиғи кешендерді бүкіл компоненттерінің жиынтығымен қоса, сол қалпында сақтауға арналған арнайы қорғау режимі бекітілген ерекше қорғалатын табиғи аумақ.

Гейзер - оқтын-оқтын ыстық су мен бу атқылап тұратын су көзі.

1.Енді 2-кезеңге тоқталсақ. Бұл кезеңнің шарты экранда тұрған ұпайлы ұяшықтарды таңдап, жауабын айтып, белгілі ұпайларға ие болады. Экранға назар аударайық.

2.Қазақстан аумағын зерттеген ғалымдар:

1)Қазақстан Ғылым акадамиясының тұңғыш президенті ( Қ. И. Сәтбаев )

2) Жоңғария очеркі авторы кім? ( Ш. Уалиханов )

3)Арал теңізі еңбегінің авторы? (Л. С. Берг)

4)Балқаш көлі маңындағы шөлді аймақтың өсімдіктер жамылғысын зерттеген кім? (А. Н. Краснов)

1.Қазақстан физикалық географиясы:

1) Қазақстанның ең биік нүктесі және оның биіктігі (Хан тәңірі, 6995 м)

2)Ебі желі соғатын аймақ? (Жоңғар Алатауы)

3)Қазақстан аумағында ірілі-ұсақты қанша көл бар? (48 мың)

4)Қазақтан аумағына әсер ететін негізгі ауа массалары (арктикалық, қоңыржай, тропиктік)

2.Қазақстан табиғатын жырлау:

1)Арқаның кербез сұлу Көкшетауы

Дамылсыз сұлу бетін жуған жауын.

Жан-жақтан ертелі кеш бұлттар келіп,

Жүреді біліп кетіп есен-сауын. - деп жырлаған ақын? (М. Жұмабаев)

2)Елім-ай өлеңінің бір шумағын жатқа айт

3)Күйдің аты мен авторын ата

4) Өзіңнің туған жерің туралы бір шумақ өлең.

1.Ал енді 3 кезеңге өтсек. Бұл жерде топтарға 5 сұрақ қойылады. Әр дұрыс жауапқа 2 ұпай беріледі. Кезеңді бастайық

1-топқа:

1.Қазақстанның оңтүстігінде шектесетін елдер (Қырғызстан Өзбекстан, Түркменстан)

2.Қазақстан тәуелсіздік алған жылы (16.12.1991 ж )

3.Қазақстан көлемі жөнінен Еуразияда нешінші орын алады (4)

4.Қазақстандағы ең үлкен көл (Каспий)

5.Қазақстан туының авторы (Ш. Ниязбеков)

2-топқа :

1.Қазақстанның солтүстігімен шектесетін ел (Ресей)

2.Қазақстанның теңіз деңгейінен ең төмен орналасқан жері? (Қарақия ойысы)

3. Қазақстандағы ең үлкен облыс? (Қарағанды облысы)

4. Қазақстандағы ең ұзын өзен? (Ертіс)

5. Қазақстанның әнұранының авторы? (Ш. Қалдаяқов, Н.Назарбаев, Ж. Нәжмімеденов)

3-топқа:

Қазақстанның шығысында шектесетін елдер (Қытай)

Қазақстандағы жер бетінің биік таулы аймағы? (шығыс және оңтүстік-шығыс бөлігі )

Сейсмология ғылымы зерттейді (Жер сілкінуді)

Қазақстанның негізгі көмір базасы? (Қарағанды)

Елтаңбаның авторы? (Ш.Уәлиханов Ж. Мәлібекұлы)

4-топқа:

Қазақстанның ата заңы қабылданған жыл? (1995 ж, 30 тамыз)

Қазақстанның батысында шектесетін елдер

Қазақстанның климаты? (шұғыл континетті)

Қазақстан көлемі жөнінен Дүниежүзінде (9-орын)

Қазақстанның жауын шашын ең көп түсетін жері? (Батыс Алтай)

1.Келесі кезең Жерұйық деп аталады. Мұнда әр топқа карта беріледі. Сол жерге берілген тапсырманы орындау керек.

1.Ендігі кезеңде жанкүйерлермен жұмыс жасаймыз. Әр топтан бір жанкүйер сахнаға шықсын.ОЛарға Қазақстанның көрікті жерлері аталып, олардың орналасқан жерлерін айту керек. Жанкүйерлердің дұрыс жауабы өз топтарына ұпай әкелетінін естеріңізге салайық. Бастаймыз.

1.Түркістан тобына:

Қожа Ахмет Йасауи (Түркістан)

Бекет ата (Маңғыстау)

2.Сарайшық тобына:

Айша бибі кесенесі (Тараз)

Арыстан баб кесенесі (Түркістан)

3.Құлан тобына:

Махамбет мазары (Қараой)

Бабаджа қатын кесенесі (Тараз)

4.Отырар тобы:

Мәңгілік ел манументі (Астана)

Рабия Сұлтан Бегім (Түркістан)

1.Осымен сайысымыз өз мәресіне жетті. Ендігі сөз кезегін әділ-қазылар алқасына береміз.

2.Қазылар алқасының әділ бағасына рахмен айтамыз. Сайыскерлерімізді жеңісімен құттықтай отырып бүгінгі ойынды қорытындылаймыз. Зер салып тыңдағандарыңызға мың алғыс.

Есептер шығаруЕсептер шығару