Практикалық жұмыс 7-8 сынып

Практикалық жұмыс № 2

Тектоникалық құрылымдар, жер бедері пішіндері және пайдалы қазбалардың арасындағы өзара байланысты анықтау

Мақсаты: атластағы, оқулықтағы карталарды пайдалана отырып жер бедерінің ірі пішіндерінің, тектоникалық құрылымдары мен пайдалы қазбалардың арасындағы байланысты анықтау және кескін картаға түсіру.

Көрнекілік құралдар: атлас, кескін карталар, Қазақстанның физикалық карта, жұмыс дәптер.

1 тапсырма: Қазақстанда жер бедерінің қандай түрлері кездеседі?

Ойпат -

Жазық -

Үстірт -

Аласа таулар -

Биік таулар -

(Қазақстанның физикалық-географиялық жағдайын кескін картаға түсіру)

2 тапсырма: Төменгі сөздерге анықтама беру.

А.

Платформа

Геосинклиналь

Тектоника

Плита

В.

Геоморфологиялық кешен

Жер беті жыныстарының аэрациясы

Киммерциялық тектогенез

Моласса

Морфоқұрылым

С.

Неотектоникалық қозғалыс

Синеклиза

Тектоникалық жарық

Тектоникалық қозғалыс

Циркті ойыс

Экзогендік геоморфологиялық процесс

3 тапсырма: Кестені толтыру. Атластағы жер бедерінің, геологиялық, тектоникалық карталарды салыстыра отырып, жер бедерінің ірі пішіндеріні, жердің ірі тектоникалық құрылымы мен пайдалы қазбалар арасындағы байланысты анықтау

Тектоникалық құрылымы

Физикалық-географиялық аймақ

Пайдалы қазбалар

Практикалық жұмыс № 3

Қазақстанның екі аумағының климат көрсеткіштерін салыстыру

Мақсаты: атластағы, оқулықтағы карталарды пайдалана отырып Қазақстан климатын анықтау және кескін картаға түсіру. Әртүрлі климаттық және синоптикалық карталармен жұмыс істеу қабілетін қалыптастыру.

Көрнекілік құралдар: атлас, кескін карталар, Қазақстанның физикалық карта, жұмыс дәптер.

1 тапсырма: Төменгі сөздерге анықтама беру.

А.

Климат

Циклон

Антициклон

Изотерма

Изотаха

Изогиета

Изобара

В.

Атмосфералық циркуляциясы

Атмосфералық жауын-шашын

Ауа айналымы

Гидротермиялық градиент

Аэротермикалық градиент

Гидротермиялық коэффициент

С.

Инсоляция

Күн радиациясының интенсивтілігі

Тау беткейінің инсоляциялық әрекеті

Тау беткейіні айналымдық әрекеті

Шық нүктесі

Ылғалдану коэффициенті

2 тапсырма: Оқулықтың 252, 266 бетіндегі кестені пайдалана отырып Қарағанды және Астана қалалардың жылдық температурасының графигін сызу (Масштаб: 1 см - 3⁰С)

3 тапсырма: Оқулықтың 247 бетіндегі кестені пайдалана отырып Қарағанды және Алматы қалалардың орташа айлық жауын-шашынның мөлшері бойынша диаграмма сызу (Масштаб: 1 см - 10 мм)

4 тапсырма: Есептер шығару

А) Теңіз деңгейіндегі ауа температурасы +30⁰С болса, 2 км биіктіктегі ауа температурасын есепте

Б) Тәуліктік орташа температурасын есептеу

Уақыт

1

7

13

19

t⁰С

-4⁰С

-5⁰С

+4⁰С

0⁰С

С) Шахтаның тереңдігі 200м, жер бетінде атмосфералық қысым 752 мм.с.б. терең шахтада атмосфералық қысым қанша?

Д) Ауа температурасы +30⁰С, абсолют ылғалдық 20г. салыстырма ылғалдықты табу.

Е) Қаңтар айының жел кестесін өрнекте

С

6

СШ

8

Ш

1

ОШ

4

О

1

ОБ

3

Б

2

СБ

5

Практикалық жұмыс № 4

Әр түрлі ақпарат көздерінің көмегімен өзендерді салыстыру

Мақсаты: атластағы, оқулықтағы карталарды пайдалана отырып Қазақстанның өзендеріне сипаттама беру және кескін картаға түсіру.

Көрнекілік құралдар: атлас, кескін карталар, Қазақстанның физикалық карта, жұмыс дәптер.

1 тапсырма: Төменгі сөздерге анықтама беру.

Өзен

Өзен жүйесі

Өзен бастауы

Өзен сағасы

Өзен алабы

Өзен құламасы

Өзен еңістігі

Су шығыны

Жылдық ағын

2 тапсырма: Есептер шығару.

Су шығынын келесі формуламен табады:

• - су шығыны [м³/c]

• су ағысының көлденең кесіндісінің ауданы [м²]

• ағынның орташа жылдамдығы [м/с]

№1. Ені 20 метр, тереңдігі 1,5 метр, ағынның жылдамдығы 5 метр секундта. Су шығыны есептеу.

№2. Ертіс өзеніннің су шығыны 960 м³/сек., су ағысының көлденең кесіндісінің ауданы 45м\кв. Ағынның орташа жылдамдығын табу .

3 тапсырма: Оқулықтағы деректерді пайдалана отырып Ертіс, Есіл, Тобыл, Жайық, Сырдария, Шу, Торғай, Іле, Сарысу, Нұра өзендеріннің салыстырмалы кестені толтыру

Өзен

Ұзындығы

Алабы

Бастауы

Сағасы

Қоректенуі

Жылдық ағыны

Биологиялық ресурстар

Ертіс

Есіл

Тобыл

Жайық

Сырдария

Шу

Торғай

Іле

Сарысу

Нұра

4 тапсырма: Төмендегі жоспар бойынша Каспий, Арал, Балқаш көлдерге салыстырмалы сипаттама жазу

Географиялық орны

Ауданы

Көлемі

Ұзындығы

Тереңдігі

Тұздылығы

Температурасы

Биологиялық ресурстар

Экологиялық проблемалар

Каспий

Арал

Балқаш

5 тапсырма: Қазақстанның өзендерін, көлдерін кескін картаға түсіру.

Практикалық жұмыс № 5

Қазақстанның табиғат зоналарына қысқаша салыстырмалы сипаттама

Мақсаты: атластағы, оқулықтағы карталарды пайдалана отырып Қазақстанның табиғат зоналарына кешенді салыстырмалы сипаттама беру және кескін картаға түсіру.

Көрнекілік құралдар: атлас, кескін карталар, Қазақстанның физикалық карта, жұмыс дәптер.

1 тапсырма: Табиғат зоналарының алып жатқан аумағын шеңберлі диаграмма түрінде сызып, талдау жазу (орманды дала - 0,4%, дала - 29%, шөлейт - 14%, шөл - 44%, таулы аймақтар - 12,6%)

2 тапсырма: Орталық Қазақстан облысы қай табиғат зонасында орналасқан, өсімдік жамылғысы мен жануарлар дүниесі

3 тапсырма: Табиғат зоналарына салыстырмалы сипатама беру.

Табиғат зонасы

Ауданы, географиялық орны

Топырағы

Климат

Өсімдіктер

Жануарлар дүниесі

Орманды дала

Дала

Шөлейт

Шөл

4 тапсырма: Табиғат зоналарды кескін картаға түсіру

Практикалық жұмыс № 3

Оңтүстік Америка мен Африканың табиғатына қысқаша салыстырмалы сипаттама беру

Мақсаты: атластағы, оқулықтағы карталарды пайдалана отырып Оңтүстік Америка мен Африканың табиғатына сипаттама беру және кескін картаға түсіру.

Көрнекілік құралдар: атлас, кескін карталар, Оңтүстік Америка мен Африканың физикалық карта, жұмыс дәптер.

1 тапсырма: Оңтүстік Американың физикалық-географиялық жағдайын анықтау

2 тапсырма: Африканың физикалық-географиялық жағдайын анықтау

3 тапсырма: Төменгі сөздерге түсінік беру

Пампа

Саванна

Вельвичия

Кампос

Льянос

Баобаб

Тутси

Химми

Бербелер

Ниллотар

4 тапсырма: Кескін картаға Оңтүстік Америка мен Аыриканың физикалық-географиялық жағдайын түсіру.

Практикалық жұмыс № 4

Солтүстік Американың бір өзеніне сипаттама беру

Мақсаты: атластағы, оқулықтағы карталарды пайдалана отырып Солтүстік Американың бір өзеніне кешенді сипаттама беру және кескін картаға түсіру.

Көрнекілік құралдар: атлас, кескін карталар, Солтүстік Американың физикалық карта, жұмыс дәптер.

1 тапсырма: Төменгі сөздерге анықтама беру.

Өзен -

Өзен жүйесі -

Өзен бастауы -

Өзен сағасы -

Өзен алабы -

2 тапсырма: Оқулықтағы деректерді пайдалана отырып Миссисипи өзеніне сипаттама беру.

Ұзындығы -

Алабы -

Бастауы -

Сағасы -

Қоректенуі -

Жылдық ағыны -

Биологиялық ресурстар -

Шаруашылықта маңызы -

Экологиялық проблемалар -

3 тапсырма: Кескін картаға Солтүстік Американың өзендер мен көлдерді түсіру.

Практикалық жұмыс № 5

Еуразия материгінің екі бөлігінің климат типін анықтау және салыстыру.

Мақсаты: атластағы, оқулықтағы карталарды пайдалана отырып Еуразияның екі бөлігінің климат типін анықтау, салыстыру және климат көрсеткіштерін кескін картаға түсіру.

Көрнекілік құралдар: атлас, кескін карталар, Еуразияның физикалық карта, жұмыс дәптер.

1 тапсырма: Еуразия материгінің физикалық-географиялық жағдайын анықтау

2 тапсырма: Еуропа мен Азияның климат көрсеткіштерін салыстыру:

Климат көрсеткіштері

Еуропа

Азия

Атмосфералық қысым

Қаңтар айының t⁰-сы

Шілде айының t⁰-сы

Жауын-шашын мөлшері

Жел

3 тапсырма: Төменгі сөздерге анықтама беру:

Изотерма

Изотаха

Изобара

Изогиета

4 тапсырма: Еуразияның климат жағдайын кскін картаға түсіру.

Практикалық жұмыс № 6

Еуразияның бір еліне қысқаша кешенді сипаттама.

Мақсаты: атластағы, оқулықтағы карталарды пайдалана отырып Жапония мемлекеттіне кешенді сипаттама беру, кескін картаға түсіру.

Көрнекілік құралдар: атлас, кескін карталар, Еуразияның физикалық карта, жұмыс дәптер.

1 тапсырма: Жапония еліне қысқаша кешенді сипаттама беру.

- ЭГЖ

- Табиғи қорлар

- Халқы

- Өнеркәсіп кешені

- Агроөнеркәсіптік кешені

- Көлік кешені

- Қалалар туралы мәлімет

- Экологиялық проблемалар

2 тапсырма: Кескін картаға Жапонияның физикалық-географиялық жағдайын түсіру.

Y =5м\с

F=20▪1,5=30м\кв

Q=5▪30=150м\куб\сек.

Q=960м\куб\сек

F=45м\кв

Y=Q:F=960:45=21,3м\сек