Металлургия кешені (9 класс)

Ақтөбе облысы Шалқар қаласы

№5 орта мектебінің география пәні мұғалімі

Баймурзина Гүлден Кадирбаевна

Күні: 27.11.2014ж

9-сынып

Сабақтың тақырыбы: Металлургия кешені

Сабақтың типі: Аралас (І кезең-5 минут; ІІ кезең-25 минут, ІІІ кезең-15 минут

1. Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Ауыр өнеркәсіптің басты саласының бірі - металлургия.Ол екі саланы - қара және түсті металлургияны қамтиды. Металлургия зауыттарында кен өндіру және қорыту жұмыстары іске асырылатыны жөнінде түсінуге туралы толық меңгертуге жұмыстар жасау арқылы оқушыларға білім беру.

Дамытушылық: Металлургия зауыттарында кен өндіру және қорытужұмыстары іске асырылатыны жөнінде түсінуге туралы толық меңгертуге І,ІІ,ІІІ кезеңдік жұмыстар және ІІІ деңгейлік тапсырмалар орындап, оқушының өз бетімен білім алуын дағдыландыру және есте сақтау қабілетін дамыту

Тәрбиелік: Оқушылардың өз бетінше жұмыс жасауын дағдыландыру арқылы, пәнге қызығушылығын арттыру

Сабақтың түрі: жаңа тақырып

Сабақты ұйымдастыру формасы: фронтальді

Сабақты жүргізу әдіс-тәсілдері: топтық жұмыс,сұрақ-жауап,АҚТ-мен жұмыс

Ресурстары: ҚР физикалық картасы,бағалау парағы,инсерт кестесі, белсенді тақта ,ТСО.

Сабақтың кезеңдері:

1. Ұйымдастыру кезеңі

2. Білім мен іскерліктерін жан-жақты тексеру кезеңі

3. Жаңа материалға көшуге дайындық кезеңі

4. Жаңа тақырыпты меңгерту кезеңі

5. Жаңа тақырыпты бекіту кезеңі

6. Сабақты қорытындылау кезеңі

7. Бағалау кезеңі

8. Үйге тапсырма беру кезеңі

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңдері

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

1.Ұйымдастыру кезеңі

(3 мин)

Оқушылармен амандасу.Олар бір-біріне қарап бүгінгі күнге сәттілік тілеп бастайды,осы кезеңде үй тапсырмасы да қатар сұралады

Оқушылар кезекпен-кезек қасында тұрған оқушыға сұрақ қояды,келесі оқушы жауап береді,осылай үй тапсырмасы (Отын-энергетика кешені)толық сұралады

2. Білім мен іс-керліктерін жан-жақты тексеру кезеңі.

(6 мин)

Осы кезеңде оқушылар өткен сабақ пен жаңа сабақты байланыстыры отырып,топтасу әрекетіне көшеді.Жаңа сабаққа қатысты жұмбақтар мен суреттер жасырылады:

Жұмбақтар:

1.Су бетінде қалықтап, қандай металл жүзеді?
Айтшы, ойланып, денеңде жетпейтін қандай тұз еді?

Е 2.Ертеден белгілі жетеудің бірімін.
Э Электроника саласында ірімін.
К Көптеген құймаларға кіремін,
ӘӘдемілігім жөнінде алтыннан тең жүремін.

3. Менделеев ауылының алтыншы көшесінде тұрағым,
Ә Ә р түнде адамдармен жүздесіп тұрамын,
Мені балқыта алмай қиналады көбісі,
Қазақстан әлемде, кенім жөнінен бірінші.

4.Қара металлургия жанымын,

Машина , трактордың қанымын.

Жетінші қосымша топшада болсам да

Металл атаулының ең көп қолданылатын санымын

5.Өзі ауыр металға жатады,

Емшілер қорықтық құюға қолданады

С 6.Сүйекті қаптайтын элемент?

7. Қара металлургия өндірісінің негізгі өнімі және қазіргі машина жасау өнер е кәсібі мен құрылыста пайдаланылатын негізгі материал.

8Химиялық элементтердің периодтық жүйесінде III периодта, V топтың негізгі

т топшасында орналасқан,реттік нөмірі - 15, атомдық массасы 30,97

Сынып осылайша жұмбақтар мен суреттердің жауабын табу химия пәнімен байланыстыру арқылы Қара және Түсті металлургия болып екі топқа бөлінеді.

Суреттер бойынша:

1.Алюминий

2. Алтын

3.Темір

4.Фосфор

5.Мыс

6.Марганец

7.Күкірт қышқылы

8.Шойын

Жұмбақтар бойынша:

1.Натрий

2.Мыс

3.Вольфрам

4.Темір

5.Қорғасын

6.Кальций

7.Болат

8.Фосфор

Сыныпта 16 оқушы бар, олар берген жауаптарына сәйкес 8-8 болып Қара және Түсті металлургия болып екі топқа жіктелді.

3. Жаңа материалға көшу кезеңі

(3 мин)

Міне,оқушылар жаңа сабақтың тақырыбын: Метеллугия кешені екенін дұрыс таба білдіңдер.Олай болса екі топ класстер құрастырады.Қай топ қаншалықты қызық мәлімет береді екен?

Оқушылар осыған дейін металлдар туралы білетіндерін жазып,ең үздігі қысқаша тоқталып өтеді

Қара металлургия

Түсті

металлургия

4. Жаңа мате-риалды меңгерту кезеңі.

(17мин)

Ары қарай сабақты толық түсіну үшін жұптық жұмысқа көшеміз

(оқулық пен карта көмегімен)

1жұп: Сұраққа-жауап (Түсті металлургия тобына)

1)Металлургия зауыттарында кен өндірумен қатар қандай жұмыстар іске асырылады?

2. 1717 жылдары Алтайда мен бар екендігі анықталғаннан кейін елімізде түсті металлургия өнеркәсібі дами бастады.3.Мыс кені туралы толық мағлұмат беріп кет

2 жұп: Ойға шабуыл

Неліктен, түсті металдар бағалы қасиеттерімен ерекшеленеді?

Себебі: Қалайы, қорғасын, никель коррозияға, ал ..............................................................................................................................

...................................................................................................... қасиетке ие

3жұп: Кесте толтыру

Металдар

Басқалары

Ауыр

Жеңіл

Қымбат

Баяу балқитын

Сирек кездесетін

Сирек кездесетін

?

?

?

? ?

?

4жұп: Картамен жұмыс

Түсті металлургия кең тараған аймақтарын көрсет

1жұп : Биология пәнімен байланыстыр! (Қара металлургия тобына)

Жеміс-жидек пен көкөністерге бай металдардың суретін сал

2жұп: Белсенді тақтамен жұмыс

3 жұп:Үш сұрақ жасыр:

4жұп: Адасқан әріптерді табу арқылы,сол металлдарға мәлімет беру

МРАФЬОЛВ-

ИИЮМЛАЙН-

АЛОҚ-

ТАЛНЫ-

АСҒОҚЫНР-

Екі топта 4-4 жұп жұмыс жасайды,олар сонымен бірге топ болып та белсенділік танытулары тиіс.

1жұп: Сұраққа-жауап: (Түсті металлургия тобының жауаптары)

1-металл қорытужұмыстары

2-қорғасын мен мырыш

3-Мыс-түсті метал,орталықтары.Жезкқазған,Саяқ,Ұлытау жерлерінде,бұл кенді негізінен Қ.И.Сатбаев зерттеді.

2 жұп: Ойға шабуыл

Титан ыстыққа төзімді,алюминий,мыс және күміс өте жақсы электрөткізгіштік қасиетке ие.

3жұп: Кесте толтыру

Ауыр металдарға:Мыс,қалайы,қорғасын,мырыш,никель

Жеңіл металдарға:Алюминий,магний,титан

Қымбат металдарға:Алтын,күміс,платина

Баяу балқитынға :Вольфрам,молибден

Сирек кездесетіндерге: Уран,германий,галий,селен,теллур,цирконий.

4жұп: Картамен жұмыс

Түсті металлургия кең тараған аймақтары негізінен Шығыс Қазақстанда,Орт Қаз-Жезқазғанда-жез,Балқашта-мыс тараған

1жұп : Биология пәнімен байланыстыр! (Қара металлургия тобының жауаптары)

Алма-темірге,балық-фосфорға бай

2жұп: Белсенді тақтамен жұмыс ( тақтадан металдар суреті беріледі, шыққан жұп оларды қара және түсті металдарға ажыратады)

3 жұп:Үш сұрақ жасыр:Жауап берген топқа ұпайлар қосылады

4жұп: Адасқан әріптерді табу арқылы,сол металлдарға мәлімет беру

Вольфрам-баяу балқиды,Қаз д.ж бойынша 1 орында

Алюминий-жеңіл, электрөткізгіш қасиетке ие.

Қола-түсті метал,спорттық 3орын жемімпаздары марапатталады

Алтын-бағалы түсті метал,Шығ Қаз кездеседі,д.ж бойынша 7орында

Қорғасын-ауыр метал,Шығыс және Орт Қазақстанда кездеседі.

5. Жаңа тақы-рыпты бекіту кезеңі (8 мин)

Жаңа сабақты кең тұрғыдан түсіну үшін белсенді тақтадан тақырыпқа қатысты бейне сюжет көрсетіледі.

Оқушылар көрген сюжеттен ойға түйгендерін бүгіннен алған мәліметтермен байланыстыра отырып,постер қорғайды.

6. Сабақты қорытынды

лау кезеңі

(3 мин)

Сабақты бүгінгі тақырыптар бойынша фронтальді немесе жеке сұрақтар қою арқылы қорытындылау:

1.Металлургия дегеніміз не,оның түрлері?

2.Ірі темір кен орындары

3.Түсті металлургиясы неше топқа ажыратылады?

4.Ең кең тараған металдар?

Мұғалімнің сұрақтарына өз немесе мұғалімнің қалауымен жауап береді.

7. Бағалау кезеңі

(3 мин)

Оқушыларды сабаққа қатысуларына, тапсырмаларды орындауларына қарай, жауаптарының дұрыстығына қарай 5 бағалау парағы арқылы бағалайды.

Сабақ барысында белсенділік танытқа жеңімпаз топ анықталады.

Өздеріне лайықты бағаларын алады. Өздерін және көршілерін бағалай алады.Инсерт кестесін толтырады

Қарсы топтарға стикерлер арқылы тілектерін немесе ұсыныстарын білдіре алады

8. Үйге тапсырма беру кезеңі

(1 мин)

1.Ой толғау жазу:

Қара металлургия тобына-Мен металлург болсам...

Түсті металлургия тобына - Өз елімізде көп немесе сирек кездесетін металдаға мәлімет алып келу

2 Кескін картаға металлургия кешенін толтыру

Оқушылар күнделіктеріне белгілеп алады,

Сергіту

сәті

Тақтадан әуен қосылып тұрады...

Оқушылар әуен біткенше өздеріне ұнаған металдарды атаулары тиіс.

(1 мин)

Бағалау парақшасы. Аты-жөні:

№

Бағалау өлшемдері

Өзін-өзі бағалауы

Көршісінің бағалауы

Мұғалімнің бағалауы

1

Тақырыпты түсіндім

2

Тапсырманы орындадым

3

Жеке жұмыс жасадым

4

Топпен жұмыс жасадым

5

Топ пікірін қорғауға қатыстым

6

Түйінді ой түйдім

Инсерт кестесі Аты-жөні:

Білемін

Білмеймін

Білгім келеді

Мені таңқалдыр

Мен үшін жаңа ақпарат

Топтасу кезеңі АҚТ-мен жұмыс Жұптық жұмыс Сыни тұрғыдан ойлау

Топтаса жұмыс жасау Топтардың қорғау сәті.... Көңіл-күйін білдіру

Сабақтан алған әсерлері Дарынды оқушы Қарсы топқа екі жұлдыз,бір тілек... Сарапшылар