План по географий Жердің заттық құрамы, тау жыныстары және пайдалы қазбалары

Күні:

Сыныбы:5

Сабақтың тақырыбы : Жердің заттық құрамы,тау жыныстары және пайдалы қазбалары

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі:Жерде пайда болған тау жыныстарының түрлері туралы олардың кездесі туралы ақпараттарын,білімдерін толықтыру.

Дамытушылығы:Оқушылардың бойында сабаққа қызығушылығын арттыру,географиялық мәденетке тәрбиелеу.

Тәрбиелігі:Оқушылардың бойында қоршаған ортаны қорғауға деген экологиялық бағытта тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: жаңа сабақ

Сабақтың әдісі: түсіндіру,картамен жұмыс,тірек сызба,БҮҮ

Сабақтың көрнекілігі: кітап,суреттер,глобус,атлас

Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі .

а) Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу.

ә) Сабаққа дайындығын тексеру

б) Оқушылардың назарын сабаққа аудару

II.Үй тапсырмасын сұрау

Ауызша сұрау

III.Жаңа сабақ

Жер қыртысы әр түрлі таужыныстарынан тұрады.Олардың негізгі 3 типі бар:магмалық,шөгінді,метаморфты.

Магмалық жыныстар-жанартаудың әсерінен пайда болған лаваның суынып біртіндеп қатуынан пайда болады.Олар гранит,базальт,жанартаулық туф,обсидиан және т.б.Магмалық жыныстар-нағыз құрылыс маатериалдары болып есептеледі.

Шөгінді жыныстар-пайда болған тау жыныстары сыртқы күштердің әсерінен бұзылып-үгіліп қиыршықтас,құм,саз сияқты шөгінділерден,тірі ағзалардың іс-әрекетінің салдарынан түрі өзгерген бор,ұлутас,тас көмір мен қоңыр көмір сияқты шөгінділер пайда болған.

Метаморфты жыныстар-грекше метафорс-өзгертемін,өзгерген деген мағынаны білдіреді.Жер қойнауындағы шөгінді жыныстарға жоғарғы температура мен қысымның әрекетінен пайда болады.Оларға гнейс,мәрмәр,кристалды тақтатас және т.б жатады.Мәрмәр-құрылысжұмыстарында безендіруге,әшекейлеуге пайдаланатын тастардың бірі.

Пайдалы қазбалардың топтасын жинақталған жерін-кен орны деп атаймыз.Біздің елімізде ірі кен орындар Қарағанды көмір алабы,Теңіз мұнай кені,Алтай тауындағы түсті металдар кен орны.Табиғатта пайдалы қазбалар жіктледі

сарқылмайтын күнсәулсі, жел, судың толыссуы, ағынды су қуты

Қалпына келетін

шымтезек

Сарқылатын

Мұнай,көмір

Қалпына келмейтін

Пайдалы қазбалар

IV.Жаңа сабақты бекіту

а)Сұрақ-жауап

1.Тау жыныстары дегеніміз не?Шығу тегіне қарай тау жыныстарының типтерін ата

2.Жергілікті жерлеріңізде қандай пайдалы қазбаға бай

3.Қазақстанның ірі кен орындары

4.Ресурстарды үнемдеуді қалай түсінесің

ә)Туған жердегі пайдалы қазба туралы шағын эссе жаз

б)Картамен жұмыс

1.Кескін картаға Қазақстан ірі кен орындарын түсір

БҮҮ стратегиясы

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V.Бағалау

VΙ.Үйге тапсырма Оқулықтағы кестені толтыру