Географиялық кеш. Жасын тағдыр жарқылы (8-сынып)

Тақырыбы: Жасын тағдыр жарқылы

Мақсаты: Қазақтың бір туар ұлы, жан жақты білгір ғалымы, ХІХ ғасырдың демократ, ағартушы мәдениетінің тұңғыш өкілі Ш.Ш.Уәлихановпен оқушыларды таныстыру, ой пікірлерін ортаға салып, білімдерін саралап, патриодтық сезімін оятып, ата бабамыздың еңбегін құрметтеуге үйрету.

Кештің жоспары:

1. Кештің ашылуы

2. Кеште ұйымдастырылатын сайыстар

А. сұрақ жауап

Б. Суретшілер сайысы

В. Баяндама «Ш.Уәлиханов жер су аттары жайында»

Г. Алғырлар сайысы

Д. Саяхатшылар сайысы

Е. Ақылдылар сайысы

3. Кешті қорытындылау. Ш. Уәлиханов атындағы атақты тағайындау.

Көрнекілігі: саяхатшы сайысының мәліметтері, жоспар, тақырып, сөзжұмбақ, Ш.Уәлиханов суреттері «суретшілер» сайысына арналған).

1 - жүргізуші. Құрметті оқушылар Ш.Ш.Уәлихановқа арналған «Жасын тағдыр жарқылы» атты кешімізді ашық деп жариялаймыз.

Ш.Ш.Уәлиханов заманының жан жақты білгір ғалымы, батыл саяхатшы, қазақтың демографиялық сынын бастаушы, орыс мәдениетінің қазақ даласына таралуын және қазақ мәдениетінің, әдебиетінің орын ағартушыларына алғаш таратушы. Осылайша Шоқан заманының ең қажетті адамы қоғам қайраткері болып өтті.

2 - жүргізуші. Құрметті оқушылар бүгінгі кеште бірнеше сайыстар және «Ш.Уәлиханов атындағы атақ» беріледі.

І. Сұрақ жауап сайысы. Құрылған топ сұраққа жауап береді.

1. Ш.Уәлиханов қай жылы, қай жерде дүниеге келді? (1835ж бұрынғы Қостанай обл. Құсмұрын бекетінде)

2. Мына жылдар нені білдіреді? 1856. 1858. 1865. 1985 (1856 Құлжаға, Қашқарияға саяхаты, 1858 қайтып оралуы, 1865 қайтыс болған жылы, 1985 150 жылдығы тойланды)

3. Ш.Уәлихановтың қандай еңбектерін білесіңдер?

4. Шоқан туралы кімнің еңбектерін білесіңдер?шоқан қай жерде жерленді? ( Қапал жақтағы Кешентоған деген жерде, қазіргі Алтынемел)

5. Орыс география қоғамының мүшелігіне қай жылы сайланды? 1843ж

Суретшілер сайысы: суретшілер Шоқанның салған суреттерін минутта көшіріп салу және қай жылдары, қай құралмен салғанын айту керек.

Музыкалық үзіліс.

Баяндама. Шоқанның жер су аттары туралы жазған еңбектерінен баяндама оқылады. Сол баяндамадан топқа сұрақ қойылады.

1 - топ: шоқан еңбектеріндегі қазақ тіліндегі жер су атауларын атап беріңіз?

2 - топ: Басқа тілдегі жер су аттарын атап беріңіз?

Алғырлар сайысы: Бұл сайыс әдебиетпен байланысты.

1 - топ. Манас эпосынан үзінді оқу

2 - топ: Шоқан қайтыс болғанда Орынбай ақынның Шыңғыс пен Зейнепке айтқан жұбату өлеңінен үзінді оқу.

Саяхатшылар сайысы:

1. топ: жылдарға саяхат жасайды.

2. топ. Шоқанның өміріне байланысты тарихи жерлерге саяхат.

Аялдамалар:

1. Құсмұрын бекеті

2. Сырымбет тауы

3. Омбы

4. Ыстықкөл

5. Қашқария

6. Самта Асу

Ақылдылар сайысы: сөзжұмбақтар беріледі.

Қорытындылау.

Жүргізуші: Шоқанның бүгінгі таңдағы еңбегі көпке мәлім. Ол география, этнография, тарихи қаламыздағы Ш.Уәлихановқа қатысты объектілерді табуыңызды сұраймыз. Олай болса бүгінгі кеште қазақтың тұңғыш саяхатшысы Ш.Уәлиханов туралы жан жақты мәлімет бердік деп ойлаймыз. Әділ қазыларға бүгінгі кештің Ш.Уәлиханов атындағы атағын тағайындап, жеңімпаздарды анықтауды сұраймыз.

Музыкалық үзіліс.

Мұғалім қорытынды сөз сөйлеп, мадақтауға болады.