Разработка урока по крымскотатарскому языку

Мевзу: Бир теркипли джумлелер.

Дерснинъ макъсады:

1. Бир теркипли джумлелерни грамматик аляметлери боюнджа айырмагъа огретмек, бир теркипли джумлелернен догъру къулланмакъ. 2. Джумле тизюв алышкъанлыкъларыны инкишаф этюв. 3. Талебелернинъ табиаткъа ве медениетке севгилерини ашламакъ. Дефтерини ачалар ве язалар.

Корьгезмелер: джедвель, ресим, карточкалар.

Дерс кетишаты:

1. Тешкилий дакъкъа, дерснинъ макъсадынен таныштыркв.

2. Эв ишини тешкерюв.

3. Талебелернинъ бильгилерини актуаллештирюв.

Къыш мевсими мевзусына субет кечирюв.

Къыш мевсиминде янъы йыл байрамы къайд этиле. Пек чокъ мемлекетлерде ве бизим улькемизде Янъы йыл байрамы арфесинде наратны безетелер. Келинъиз, азиз балалар, биз де озюмизнинъ наратчыгъымызны безетейик. Оглериндеки йылдызчыкъларгъа адларыны язалар ве озь хоббилери акъкъында къыскъадан айтып, йылдызчыкъларнен наратны безетелер. II) Тахтада ресим, лякин тасвири корюнмей. Бир къысмыны ачалар, не тасвирленгенини талебелер айталар. Оджа ресимни толусынен ача. Талебелер не тасвирленгенини айталар. Олар ресимде къыш мевсими тасвирленгенини айталар. Оджа: Къыш сёзю насыл суальге джевап бере? (не суалине). Насыл джумле азасы олып олып келе? (муптеда). Бир сёз бир джумлени тешкиль эте. Бойле бир сёзден ибарет олгъан джумлелерге - бир теркипли джумлелер дейлер. Демек, бугуньки мевзумыз - Бир теркипли джумлелер. III) Бу ресимге биз даа чалышаджакъмыз..

Мий уджюми: Джумле акъкъында не билемиз, текрарлаймыз.

1. Джумле деп, неге айтамыз?

2. Эмоциональ ренкине коре джумлелер насыл олалар?

3. Тизимине коре джумлелер насыл олалар? (Джеваплары).

Энди исе схема боюнджа джумле азаларны текрарлайлар.

Айырыджы

Тамамлайыджы

Ал

Насыл суаллерге джевап берелер. Бу джумле азаларыны джумлелерде къулланаджакълар. Кене ресимге къайталар. Ресимге бакъып бир къач джумлелер тизелер. Тек баш азаларыны тапалар. Тизген джумлелерни тахтагъа ве дефтерлерге язалар. Меселя: Къыш. Мектеп азбары. Шиддетли ель. Эр кес къувана. Орталыкъны беяз къар къаплады. Аяз. 4) Тизген джумлелеринде тек бир баш азасы олгъан джумлени сечелер, тахтагъа ве дефтерлерине язалар. Не ичюн тек бир баш азасы олгъан джумлелерни яздыкъ? Чюнки джумленинъ теркибинде тек бир баш азасы олса, бойле джумлелерге бир теркипли джумлелер дейлер. Къаидени дефтерлеримизге язамыз. Бир теркипли джумлелер даа насыл чешитлерге болюнелер. Схема аркъалы анълатув.

Хаберли

Муптедалы

Бельгисиз шахыслы

Умумийлештирильген

шахыслы

Белли шахыслы

Шахыссыз

Адлав джумлелери

Дерсликнен чалышув. 203 - ишни агъзавий шекильде беджерелер. Метинден тек бир теркипли джумлелерни сечелер.

III) Группаларда иш. 1. Вазифе: Берильген сёзлерден аталар сёзлери я да икметли сёзлер тизмек. а)Иштен къокъмагъан,

къыштан къоркъмаз.

б) Январь - аязлы, февраль - боранлы.

в) Достсуз адам - къанатсыз къуш. г) Ватан кунештен гузель, алтындан къыйметлидир.

Аталар сёзлерден тек бир теркипли джумлелерни язмакъ.

2. Вазифе: Озь озюме языджым.

Ана-бабаларына, оджаларына хайырлав сёзлерини язмакъ. Бир теркипли джумлелерни къулланмакъ.

Тахтагъа аталар сёзлерини язмакъ.

3.Вазифе. Эшреф Ибраимнинъ «Ана» шииринден бир теркипли джумлелерни сечип алмакъ. Джумлелерни ким тез сечип аладжакъ.

IV) Пекитюв.

1. Насыл мевзу кечтик?

2. Не ичюн бир теркипли джумлелер деймиз?

3. Нени бегендинъиз? Огюнъиздеки къар данечиклерине дерсте нени бегенгенинъизни язып, наратны безетинъиз.

V) Эв иши.

1. схема аркъалы метин тизмек.

2. Мешгъулиеттен бир теркипли джумлелерни сечмек.

VI) Бааланув.