- Преподавателю
- Физика
- "«Кедергі – R; сыйымдылық-C; индуктивтілік-L; Тізбектерін талдау»"
"«Кедергі – R; сыйымдылық-C; индуктивтілік-L; Тізбектерін талдау»"
Раздел | Физика |
Класс | - |
Тип | Другие методич. материалы |
Автор | Жұмақанов С.Ж. |
Дата | 05.04.2014 |
Формат | doc |
Изображения | Есть |
Аннотация
Талғар қаласындағы №7 жалпы білім беретін
шағын орталығы бар лицей орта мектебінің
10«А» сынып оқушысы Жұмақанов Сұлтанның
«Кедергі - R; сыйымдылық-C; индуктивтілік-L;
Тізбектерін талдау» атты ғылыми жұмысы
Жұмыстың мақсаты: Бір фазалы айнымалы ток тізбектерінің әр түрлі эксперименталды түрде зерттеу, тізбектердегі кернеу, ток және қуат секілді электр шамдарды өлшеу әдістерімен танысу.
Зерттеу жұмысының ғылыми болжамы: Бір фазалы айнымалы ток тізбектерін талдау үшін керекті заңдылықтар мен математикалық тәсілдерді игеру және олардың векторлық диаграммаларын салу жолдарына практикалық зерттеулері қарастырылған.
Зерттеудің практикалық мәнділігі: Тақырып бойынша телорияны практикамен байланыстыра отырып, құралдарды пайдаланып, эксперименталды жұмыстар жүргізе отырып материал орындалған.
Зерттеудің маңыздылығы мен дербестік нәтижесі:
-
Тақырып бойынша ғылыми тұрғыда бүгінгі күнгі техналогияларды қолданудың үндестігі қолданылады.
-
Схемалармен қажетті теңдеулер өлшеу және есептеу нәтижелері жинақталып, диаграммалар орындалады
-
Осы жұмыста бір фазалы айнымалы ток тізбектерінің әр түрлі эксперименталды ғылыми техника, технология салаларында, өнеркәсіпте қолданудың мектеп бағдарламасы бойынша тиімді жолдары мен әдістері қарастырылған.
Жұмыстың орындалу әдістері:Физиканың ғылыми заңдылықтарымен танысу, жинақтау, математикалық формулалар бойынша көз жеткізу, салыстырмалы талдау жасау. Физик ғалымдардың еңбектерімен танысып, оқи отырып жұмыс жүргізу.
Зерттеудің теориялық мәнідлігі: Айнымалы ток көзіне қосылғаан тармақталған R, L, C - бектегі резоносты туғызу жолдармен танысу арқылы физик ғалымдардың еңбектері мен практикаларын оқып үйрену ғылыми тұрғыда қарастыру.
Бір фазалы айнымалы ток тізбектерін зерттеу және талдау
Рестат пен катушкадан тұратын тізбектей қосылған тізбек
Кез келген электр қондырғысын, тасымалдау жүйесін, электр машиналарын өзара бір-бірімен әр түрлі жолдармен қосылған активті кедергілердің - R, индуктивтілігі - L, болатын катушкалардың,сыйымдылығы - С болатын конденсатордың тізбегі ретінде қарастырылады.
Соған орай, тізіле қосылған реостатпен, параметрлері - R, L болатын катушкадан тұратын тізбектің толық активті кедергісі R= R1 + RK , реактивтік кедергісі XL = ωL Iω=2πF F - ток көзі кернеуінің жиілігі, ал толық кедергісі:
Осы жағдайда тізбектегі токтың әсерлі мәнін былай анықтауға болады
I=
Бұл ток тізбектің барлық элементтері арқылы өтетін ортақ ток. Тізбектің кедергісіндегі кернеу оны құраушы элементтерге бөлінеді. Реостаттың үстіндегі кернеу
U1 = IR1
Фазасы бойынша тізбектегі токпен бағыттас, ал катушкадағы кернеу
U2 = I*ZK = I*
Токтан
φK = arctg
бұрышына озып отырады. Соңғы кернеуді екі құраушыға жіктеуге болады. Біріншісін U2a=I*KK токпен бағыттас активті құраушы, екіншісін U2р = I* токтан φ = бұрышына озып отыратын реактивті құраушы деп атайды.
Айнымалы ток тізбегінің негізгі бір көрсеткіші ретінді қуат коэффициенті қарастырылады. Оның мәнін кез-келген ұшбұрыштардан анықтауға болады:
====
Активті кернеу осы токпен бағыттас, ал конденсатордағы кернеу таза реактивті және тоқтан = 900 - қа қалып отырады.
Аталмыш қатынастардың барлығы тізбектің векторлық диаграммасынан анық көрінеді және оны дұрыс сызу үшін келесі шарттарға сүйену керек.Алдымен барлық элементтерге ортақ базистік вектор белгіленеді.Қарастырылып отырған тізбек үшін мұндай вектор белгіленеді.Қарастырылып отырған тізбек үшін мұндай вектор ретінде ток күші қабылданады және оның бағыты қалауымыз бойынша еркін көрсетіледі. Тізбектегі элементтердің кернеулер векторларды координаттар басынан белгілі бір масштабпен, ток векторымен арадағы фазалық ығысу бұрышын ескере және сол тізбек үшін Кирхгофтың 2-заңының комплекстік түрде орындалуын қадағалай отырып, олардың әсерлік мәндері бойынша салынады:
U2р = U1 + U2a + U2р = Ua + U2р
Осылай салынған векторлық диаграмма кернеулер үшбұрышын құрайды.Оның барлық қабырғаларын токтың шамасына бөлу арқылы, бірінші үшбұрышқа ұқсас, екінші бір масштабтағы кедергілер үшбұрышын салуға болады, ал кернеулер үшбұрышының қабырғаларын токқа көбейту арқылы оған ұқсас қуаттар бұрышына көшуге болады.