- Преподавателю
- Физика
- Мақала МЕКТЕПТЕ КИНЕМАТИКА БӨЛІМІН ОҚЫТУДЫҢ ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛНЫ ҚОЛДАНУДЫҢ МАҢЫЗЫ
Мақала МЕКТЕПТЕ КИНЕМАТИКА БӨЛІМІН ОҚЫТУДЫҢ ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛНЫ ҚОЛДАНУДЫҢ МАҢЫЗЫ
Раздел | Физика |
Класс | - |
Тип | Другие методич. материалы |
Автор | Аниган Н.А. |
Дата | 26.08.2015 |
Формат | doc |
Изображения | Есть |
Қажымұқан ауылы №4 негізгі мектеп мұғалімі
Аниган Н.
МЕКТЕПТЕ КИНЕМАТИКА БӨЛІМІН ОҚЫТУДЫҢ ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛНЫ ҚОЛДАНУДЫҢ МАҢЫЗЫ
Мектепте кинематиканы оқытудың жаңа технологиялық жүйесі - мұғалім басқарушы ретінде, ал оқушы мұғаліммен тең дәрежелі орындаушы ретінде қалыптасқан жүйе. Сонымен қоса жаңа технологиялық жүйеде кинематика тарауын оқытуда жаңа технологиялар мен жаңа идеялар қолданылады, жоспарлы түрде өту. Қазіргі таңда еліміздің көптеген мектептері кинематиканы оқытуда жаңа технологиялық білім беру жүйесін қолданады. Жаңа технологиялық оқыту жүйесінің үлкен артықшылығы уақыттың тиімді жұмсалуы мен жаңа технологиялардың пайдаланылуын атап айтсақ болады.
Ал енді осы кинематика тарауын оқытуда жаңа технологиялық жүйесін қолдану туралы толығырақ айтатын болсақ. Кинематикада қозғалыстарды суреттеудің әр түрлі жолдары бар
«Үдеу, Тангенциал және нормаль үдеулер» тақырыбы бойынша сабақ өтудің жаңа технологиялық моделін құрайық.
1 кезең - Жаңа тақырыпқа анықтама беру.
Ол үшін үдеуге анықтама беріп кетеміз және де оқушылар үдеудің не екенін түсіну үшін анимациялық ролик көрсетеміз.
Үдеу
18-сурет. Үдеуге түсіндірме.
Мұндағы - үдеу, Үдеу дегеніміз нүктенің жылдамдығының мәні мен бағытының өзгеруін сипаттайтын векторлық шама. Формуласы: .
19-сурет. Тангенциал және нормаль үдеулер.
Мұндағы , .Тангенциал үдеу - нүктенің траекториясына жанама бойымен бағытталған нүкте үдеуінің кұраушысы. Формуласы: . Нормаль үдеу- шеңбер радиусының бойымен, оның орталығына бағытталған, шеңбер бойымен қозғалатын нүкте үдеуінің құраушысы.Формуласы: Осылайша үдеу, тангенциал үдеу, нормаль үдеулерге анықтама беріп, анимация арқылы түсіндіреміз, бұл оқушының есте сақтау қабілетін жақсартады. Ал ендігі кезекте оқушыларға есепті тест түрінде береміз, жалпы тест 10 сұрақтан тұратын болады. Әрбір сұрақтың сәйкесінше 5 жауабы болады. Оқушы есепті парақта шығарып дұрыс жауапты белгілейді, сонда компьютер бірден неше сұраққа дұрыс жауап бергенін шығарып беретін болады. Бұл арқылы уақытты үнемдеуге болады. Және де оқушылар барлық есепті өз бетінше шығаратын болады, яғни көшіру ықтималдылығы азаяды. Мысалы төмендегідей 10 сұраққа 15 минут уақыт беріледі. [48; 5-6 б.]
2 кезең - Үлгі мысал есеп шығарып түсіндіру.
Радиусы дискі тыныштық күйден тұрақты бұрыштық үдеумен айнала бастады. Айналыс басынан уақыт өткен кездегі дискі шеңберіндегі нүктелердің толық, нормаль (центрге тартқыш) және тангенциаль (жанама) үдеулері қандай?
Шешуі:
Жанама үдеу
.
Центрге тартқыш үдеу
,
мұндағы ω - бұрыштық жылдамдық.. Дене тыныштық қалыптан айналғандықтан (), онда
.
.
.
Толық үдеу
; .
Толық үдеу бұрышпен жылдамдық векторына бағытталған.
; ; . .
3 кезең -Компьютер арқылы 10 сұрақтан тұратын тест алу.
-
Тыныштық күйден 10 м/с2 үдеумен қозғалған дененің 0,5 сағаттағы жылдамдығы
20000 м/с.
900 м/с.
25000 м/с.
18000 м/с.
1000 м/с.
-
Суреттегі бір қалыпты үдемелі қозғалыстағы дененің үдеуі
A)
B)
C)
D)
Е)
3. 36 км/сағ жылдамдықпен қозғалған автомобиль кенеттен тежелді. Егер тежелу кезіндегі үдеу 4 м/с2 болса, автомобильдің тоқтағанға дейінгі жүріп өткен жолы және толық тоқтағанға дейінгі уақыты
10,5 м, 2,5 с.
13,5 м, 4,5 с.
12,6 м, 2,6 с.
16,4 м, 3,6 с.
12,5 м, 2,5 с
-
Горизонталь жазықтықта тұрған денеге 4 м/с жылдамдық берген. Үйкеліс күші әсерінен ол модулі бойынша 1 м/с2 үдеумен қозғалды. Осы дененің 5 с ішінде жүрген жолы
7,5 м.
5 м.
12 м.
20 м.
-
м.
-
Велосипедші төмен қарай 0,3 м/с2 үдеумен түсіп келеді. Егер бастапқы жылдамдығы 4 м/с болса, оның 20 с-тан кейінгі жылдамдығы:
17 м/с.
10 м/с.
13 м/с.
15 м/с.
21 м/с.
-
Массасы 2 кг дененің 4Н күш әсерінен қозғалысы
Бірқалыпты, 8 м/с жылдамдықпен.
Yдемелі, 0,5 м/с2 үдеумен.
Бірқалыпты, 0,5 м/с жылдамдықпен.
Yдемелі, 2 м/с2 үдеумен.
Yдемелі, 8 м/с2 үдеумен.
-
0,8 м/с2 үдеумен қозғалған автомобильдің жылдамдығын 24 м/с-тен 40 м/с-ке дейін өзгертуге кеткен уақыты
30 с.
20 с.
60 с.
50 с.
40 с.
-
45 м/с2 үдеумен қозғалатын ракета белгілі бір уақыт аралығы өткенде 900 м/с жылдамдыққа ие болды. Келесі 2с ішінде оның жүріп өткен жолы
2400 км.
1890 км.
2000 км.
2100 км.
2090 км.
9) Центрге тартқыш үдеудің модулін анықтайтын өрнек
A) .
B) .
C) .
D) .
Е) .
10) теңдеуімен берілген гармониялық тербелістердің үдеуін анықтау өрнегі
A)
B)
C)
D)
Е)
Біздің тесттік жүйенің ерекшелігі: мұнда тіпті оқушы келесі сұрақ қандай болатынын білмей тұрады, яғни компьютердегі тесттік программада 1 ғана сұрақ көрсетіліп тұрады, және де келесі сұраққа өту үшін міндетті түрде біріншісі сұраққа жауап беру керек, соңында қанша сұраққа дұрыс жауап берілгені көрсетілетін болады. Қазіргі таңда бақылау жұмысын алу оқушыларға еркіндік бергенмен бірдей сол себепті тесттік жүйе тиімді және алған балын сол мезетте шығарып береді. Ал бағалау жүйесін келетін болсақ 10 сұрақтың 8-10 жауап берген оқушыға «5» деген баға, ал 6-8 сұраққа жауап берген оқушыға «4» деген баға, 2-5 сұраққа дұрыс жауап берген оқушы «3» деген баға қойылады. Осы арқылы бір сабақтар 20-25 оқушыны бағалау өте қолайлы және де жеңіл. [49; 66-67 б.]
Қорыта келген біз жаңа технологияларды физика пәнінің кинематика тарауын оқытуда қолдану арқылы төмендегідей нәтиже ала аламыз.
-
оқушының оқуға деген қызығушылығының артуы;
-
іскерлік дағдысының дамуы;
-
өзіне деген сенімнің қалыптасуы;
-
өздігінен оқып, түйінді мәселелерді іріктеп алу, сызба, моделін құрастыру.
-
мақсатқа өз бетімен ұмтылуы;
-
ойлау белсенділігі, тапқырлығы, шешім қабылдау әрекетінің дамуы,
өзіндік пікір айтуы.
Пайдаланған әдебиеттер
-
Мультимедиа және оның техникалық құрамы. Оқу құралы /Досжанов Б.А.-Қызылорда, 2004, -81б.
-
Искаков Ж.И., Алмағамбетова А.А., Досжанов Б.А. Оқыту процесінде жаңа ақпараттық құралдарды қолданудың кейбір мүмкіндіктері Халықаралық ғылыми-практикалық конференция жинағы. -Тараз, 2005.