ФИЗИКА САБАҒЫНДА ИННОВАЦИЯЛЫҚ ӘДІСТЕРДІ ҚОЛДАНУ

ФИЗИКА САБАҒЫНДА ИННОВАЦИЯЛЫҚ ӘДІСТЕРДІ ҚОЛДАНУ

Мухтарова Альфира Сарсенгалиевна

Батыс Қазақстан индустриалды колледжі, Орал қаласы

«Адамның адамшылығы жақсы ұстаз болудан»

Абай

Педагогикалық үрдісте инновация - оқыту мен тәрбиенің тәсілдері, түрлері, мақсаты мен мазмұнын, мұғалім мен оқушының бірлескен қызметін ұйымдастыруға жаңалық енгізуді білдіреді.

Мен өзімнің инновацияны сабақтастыру іс-әрекетімді үш түрлі өлшеммен сипаттаймын:

-инновациялық іс - әрекеттің қажеттілігін сезіну;

-енгізілетін жаңалықтардың бағытының дұрыстығына, тиімді нәтиже әкелетініне сенімді болуым;

-белгілі проблеманы шешудегі қолданылатын инновациялық іс - әрекетті толық өзіме қабылдап, оны енгізе білуім.

Шығармашылық - жаңалық ойлап табуға бағытталған қабілеттер деңгейі. Шығармашылық - өте күрделі психологиялық процесс. Мұғалімдерге қойылатын талаптардың бірі - шығармашылық. Мұғалім өз шығармашылығы арқылы оқушы шығармашылығын ұйымдастырады. Ал менің мақсатым - оқушыға оқу үрдісін ұйымдастыру барысында шығармашылықтың маңызын білдіру, баланың басқаға ұқсамайтын қабілетін ашу. Физика пәнін оқыту барысында оқушылардың шығармашылығын дамыту жолын қарастырамын:

• Ақпараттық коммуникативті технологиялар

Ал, осы мақсатты орындау үшін мектебіміздің барлық оқу - кабинеттері қазіргі заманауи техника мен зертханалармен жабдықталған. Кез - келген компьютер арқылы Wi-Fi желі арқылы интернетке қосылуға болады.

Физика пәнін оқытудағы интернет - технологиялар білім ортасын айтарлықтай кеңейтуге және танымдық іс - әрекеттерді арттыру үшін қосымша дидактикалық жағдайлар жасауға, оқыту үрдісіне қатынасын өзгертуге, өзін-өзі тану және өзін - өзі дамыту дағдыларын қалыптастыруға мүмкіндік береді. Медиатехнологиялардың даму жылдамдығын ескере отырып, білімнің жоғары деңгейге шығуы қоғам үшін де, қоғамның мүшесі болып саналатын оқушы үшін де аса маңызды болып келеді. Оқушыға жаңа білімді тиімді іс - әрекет, жаңа технологиялар, ақпараттық дүниемен қарым - қатынас жасау арқылы оңай меңгеру әдістерін дамытуға болады. Мұның бәрі ақпаратпен жұмыс жасау және оны ұғыну жолдарын іздеу, оған сыни тұрғысынан қарау, өз пікірін дәлелдей алу қабілетімен қатар шығармашылығын дамытуға бағыт береді.

Осылайша, физиканы оқытуда оқушының шығармашылығын дамыту жолын ақпараттық - коммуникативтік мәдениетін қалыптастыруға бағыт беретін білім технологияларын қолдану арқылы дамыту керек деп білемін.

Оқушылардың шығармашылығын дамытуда тек компьютерлік технологиялармен шектеуге болмайды, өйткені адам ақпаратты басқа көздерден де - баспа беттерінен, аудио - видео құралдарынан алады. Алайда бүгінгі күні, әрине, басымдылық пен маңыздылық компьютер мен телекоммуникация құралдарына беріліп отыр. Өзім физика сабақтарында интернеттің көмегімен оқытудың жаңа құралы ретінде оқушылардың жеке қажеттіліктері мен қабілеттерін ескере отырып, олардың ақпараттық - коммуникативтік және шығармашылық іс - әрекетін ынталандыруға үлкен септігін тигізетін біркелкі емес дидактикалық жағдайларды ұйымдастырамын.

Ақпараттық коммуникативтік технология әдістерін дәстүрлі әдістермен ұштастыра жаңаша сабақ түрлерін өткізу үшін еш қиындық кездеспейді. Жаңа ақпараттық технологияларды қолдану арқылы өзім де, оқушыларымда да пәнге деген қызығушылықтың жаңа бір деңгейге шыққанымды сезінемін.

Қазіргі таңда сабақта негізінен, компьютердің көмегімен материалды беру және білімдерін бағалау бойынша келесі формалары қолданылады: презентация, ақпараттық-үйрену бағдарламалары, тесттер.

Prezi бағдарламасының күнделікті презентациялардың ерекшелігі мен ең тиімдісі бағдарламамен жұмыс істеу үшін, оған арнайы орнатудың қажеті жоқ. Ол үшін алдымен интернетке кіріп сол сайтқа өзіміздің аты - жөніміз арқылы тіркелеміз. Оның қызықтылығы бағдарлама презентация сияқты слайдтардан құралмайды. Бағдарлама бір ғана слайдтан тұрады, оны path деп атайды. Бір паздың үстіне өзімізге керекті ақпаратымызды қойып, оны зум арқылы жақындатып, алыстатып көре аламыз. Паздың үстіне әртүрлі суреттермен видеоларды да жүктеп қоюға болады. Прези жүріп тұру үшін оның уақытын қойып, музыкамен ойнатуға болады. Президің әртүрлі әртүрлі эскиздері бар, оның ішінде ЗD эскиздері де берілген. Бағдарламамызды жасап бітіргеннен кейін интернет желісінен жүктеп алып, кез- келген компьютерде көрсете аламыз. Бағдарламаның бір жақсысы оған арнайы бағдарламаны орнатудың қажеті жоқ. Физика сабағында оқушылардың білімдерін тексеруде мынадай бағдарламаларды қолдану арқылы оқушылардың Easy Quizy, socrative сабақтарында кеңінен пайдаланамын. Қашықтан оқытyда оқушыларды бағалауда таптырмас құрал. -Қыста, аязды күндерде, cабақты eрiксiз тоқтатка жaғдайда кажет болуы мумкин). -Денсаулығына байланысты сабақты үйiнде жaлғастыратын оқушыларға тиiмдi

Оқытудың әдіс-тәсілдерін тиімді таңдап алу оқытуда табысқа жетуге негіз болады, әрі сабақтың тиімділігі мен сапасын барынша арттыруға мүмкіндік береді. Оқушыларға терең білім беру үшін мұғалім мына төмендегі қағидаларды есте сақтағаны жөн деп есептеймін.

1. Мұғалім пәнді жетік меңгеріп, оны оқушыларға ғылыми тұрғыдан негіздеп, қарапайым тілмен,өмірмен байланыстыра отырып бере білуі керек.

2. Ғылым мен педагогика саласындағы жаңалықтарды үнемі пайдалана отыру керек.

3. Оқушыларға ұзақ уақыт есте сақтау қабілетін арттыру үшін жаңа сабақты, әсіресе заңдылықтар мен құбылыстарды тірек белгілері мен тірек конспектілері бойынша берген жөн.

4. Оқушылардың сапалы да тиянақты білімдерін алуы үшін әр бөлім, әр тақырып бойынша олардың білімдерін тексеріп отырған жөн.

5. ең бастысы әрбір сабақ өз дәрежесінде өтуі қажет.

Қорыта айтқанда, бүгінгі сабақ кешегі сабақтан өзгеше, ал ертеңгі
сабақ бүгінгі сабақтан жақсы болуы тиіс.

Әрбір тақырыпты түсіндіргенде оқушылардың мүмкіндіктеріне қарай тірек белгілері мен тірек конспектілерін пайдаланған жөн. Негізгі заңдылықтарды тірек белгілері арқылы оқушыларды жинақылыққа, көркемдікке баулып, есте сақтау қабілеттерін арттыруға, ойлау қабілетін арттырып, оларды шығармашылыққа баулуға мүмкіндік береді. Сондай-ақ физикалық заңдылықтар мен құбылыстарға арнап жеке тірек белгілерін құрастыру қажет. Мысалы, 10-шы сыныпта «Сұйықтар мен газдардың қасиеттері» тарауы бойынша «Булану және конденсация» тақырыбын өткенде сұйық пен газдың өту процестерін тірек сызбамен беруге болады.

Сұйық-газ

Булану

Газ-Сұйық

Кондансация

Сабақты меңгертуде көбінесе сандық және сапалық есептер шығару, әртүрлі қызықты тәжірибелер мен физикалық фокустар көрсету оқушылардың ой-өрісін дамытып, олардың шығармашылығын арттыруға бағыт беру мақсат етіледі. Сапалық есептер шығарғанда халық даналығының, нақыл сөздерінің, мақал-мәтелдерінің тәрбиелік мәнін және ұлттық ойындарды физика тұрғысынан түсіндіруге, пайдалануға болады.
Мысалы:
. «Арбасының дөңгелегін майламаса, арбакештің шәйі қайнамайды» мақал арқылы мынадай сұрақ қоюға болады:

• арбаның дөңгелегі неге майланады, майламаса не болар еді?
• Бұл жерде арбакеш үйкелістің қандай түрімен жұмыс жасап тұр?
Қорыта келе қоғамымыздың қазіргі даму кезеңіндегі басты мәселелердің бірі - оқытудың жаңа әдістерін енгізу, яғни оқу үрдісіне пайдалану керек деп ойлаймын. Өйткені басында атап айтқандай жаңа түрлі әдіс - тәсілдерді оқу үрдісіне қолдануының тиімділігі мол. Оқушы сол білім шыңына шығу үшін жоспарланатын тапсырмалар мен қолданылатын әдістер әрбір мұғалімнің шеберлігімен, өмір мен тұрмыстың күрделілігіне қарамастан қаншалықты өз жұмысын сүйетініне байланысты. Олай болса «Ұстаздық еткен жалықпас, үйретуден балаға» деген ұлы Абайдың сөзі ақиқат екенін өмірдің өзі дәлдеп отыр.

Ақпараттық коммуникативтік технология әдістерін қолданып оқитын оқушыларының оқу сапасы да жоғары, сабаққа деген мотивациясы да жоғары болуы - қазіргі заман оқушысының танымдылық, шығармашылық қабілетін дамытудың тура жолының бірі - ақпараттық коммуникациялық технологияның артықшылықтарының бірі деп есептеймін.

Пайданылған әдебиеттер:

1. «Математика және физика » журналы №4, 2007 жыл

2. Мұхамбетжанова С.Т., Мелдебекова М.Т. Педагогтардың ақпараттық - коммуникациялық технологияларды қолдану бойынша құзырлылықтарын қалыптастыру әдістемесі. Алматы: ЖШС «Дайыр Баспа», 2010 ж.

3. Қазақстан мектебі. 2008ж. №6 «Ақпараттық технологиялардың тиімділігі»

4.Қазақстан мектебі. 2006ж. №4. «Инновациялық педагогикалық технологияларды қолдану тетіктері»