9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

Раздел Физика
Класс 9 класс
Тип Рабочие программы
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Есть
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9-сынып. 1-сабақ

Сабақтың тақырыбы: Қозғалыс материяның ажырамас қасиеті.

Сабақтың мақсаты:

1. Оқушыларға «Қозғалыс материяның ажырамас қасиеті» тақырыбын түсіндіру, саналарына бекіту.

2. Оқушыларды үнемі өз білімдерін толықтырыруға, ізденімпаздыққа, жауапкершілікке тәрбиелеу.

3. Оқушылардың ғылыми ойлауын, дүниетанымын, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Сабақты түсіндіру арқылы пәнге деген қызығушылықтарын ояту.

Сабақтың типі: дәстүрлі тип;

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, топпен, жекелей жұмыс жасау;

Сабақтың түрі: кіріспе сабақ;

Дидактикалық материал: 7-сынып Физика оқулығы

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі;

Амандасу. Келмеген оқушылар тізімін журналға белгілеу.

Жаңа сабақ: Сабақтың мақсатымен таныстыру; Жоспар бойынша сабақты түсіндіру;

а) Кіріспе.

Физика - табиғаттағы денелер мен құбылыстардың неғұрлым жалпылама қасиеттері жайлы ғылым. Оның міндеті - құбылыстардың мәнісі мен ішкі заңдылықтарын ашу. Денелердің кеңістікте орын ауыстыруы, яғни қозғалысы олардың негізгі қасиеттерінің бірі болып табылады. Денелердің қозғалысын физиканың негізгі бөлімі - механика зерттейді. Шешілетін мәселердің сипатына қарай механиканы кениматика және динамика деп бөледі.

ә) Дене кейбір денеге қатысты тыныштықта болғанымен, басқа бір денеге қатысты тыныштықта болғанымен, басқа бір денеге қатысты тыныштықта болғанымен, басқа бір денеге қатысты қозғалыста болады, сонықтан денелердің тыныштығы да салыстырмалы болып табылады. Табиғатта абсолют қозғалмайтын дененің болуы мүмкін емес, болмайды да.

б) Теория.

Бізді қоршаған ортадағы үйлер, машиналар, жан-жануарлар, өсімдіктер, су, ауа, дыбыс, жарық, атомдар мен молекулалар, радиотолқындар т.б. ғылыми тілінде материя деп аталады. Материяның негізгі қасиеттерінің бірі - қозғалыс. Материясыз қозғалыс, қозғалыссыз материя болмайды. Қозғалыс - материяның дүниенің айғағы. Табиғат немесе әлем деп отырғанымыз қозғалыстағы материя болып табылады.

Материяның қасиеттерін, оның өзгерістерін зерттеу барысында көптеген физикалық шамалар енгізіледі. Бұл шамалардың арасындағы ең маңызды байланыстар ашылады да, олар математикалық қатынастар арқылы өрнектейді. Материя қасиеттерін сипаттайтын заңдар тағайындалады.

Қорытынды: 1. Табиғатта абсолют тыныштықта тұратын дене бола ма?

2. Тыныштықтың салыстырмалы болатынын қандай

мысалмен түсіндіруге болады?

3. Ғылымда материя деп нені айтады,және оның негізгі

қасиеті қандай?

4. Материяның қасиеттерін сипаттайтын заңдар қалай

тағайындалады?

Үйге тапсырма: §1- оқып түсініктерін айтып беру.










9-сынып. 2-сабақ

Сабақтың тақырыбы: Векторлар және оларға амаладар қолдану.

Вектордың координаталар проекциялары

Сабақтың мақсаты:

  1. Оқушыларға «Векторлар және оларға амаладар қолдану.

Вектордың координаталар проекциялар» тақырыбын

түсіндіру, саналарына бекіту.

2. Оқушыларды жауапкершілікке, үнемі өз білімдерін толықтырыруға, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

3. Оқушылардың практикалық сауаттылықтарын арттыру. ғылыми ойлауын, дүниетанымын, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Сабақты түсіндіру арқылы пәнге деген қызығушылықтарын ояту.

Сабақтың типі: дәстүрлі тип;

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, топпен, жекелей жұмыс жасау,

көрнекіқұралмен жұмыс жасау;

Сабақтың түрі: теория-практика сабақ;

Дидактикалық материал: 7-сынып Геометрия оқулығы;

Пән аралық байланыс: геометрия, алгебра;

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі;

Амандасу. Келмеген оқушылар тізімін журналға белгілеу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: «Қозғалыс материяның ажырамас қасиеті»

тақырыбын сұрау

ІІІ. Жаңа сабақ: Сабақтың мақсатымен таныстыру; Жоспар бойынша сабақты түсіндіру;

а) Вектор туралы түсінік.

Өзінің сандық мәнімен қоса кеңістіктегі бағытымен де сипатталатын латын шамалар векторлық шамалар немесе векторлар деп аталады. Кеңістікте белгілі бір бағыты болмайтын, тек сандық мәнімен ғана сипатталатын шамалар скаляр шамалар немесе скалярлар деп аталады. Кез келген вектордың сандақ мәні оның модулі деп аталады. Модуль - скаляр шама.


а

ә) Векторларды қосу.

Векторды өзіне-өзін параллель көшіргенде вектор

өзгермейді

а с

в с=а+в

Екі векторды бастарын түйістіре параллеллограмм саламыз. Сонда екі вектордың шыққан нүктесінен жүргізілген бағыты көрсетілген диагональ қорытқы вектор болып табылады. Векторларды осылай қосу параллелограмм ережесі бойынша қосу деп аталады. Бірінші вектордың басынан екінші вектордың ұшына қарай жүргізілген вектор сол екі вектордың қосындысын береді. R=F1+F2+F3+...

б) Векторларды азайту.

Векторларды қосу ережесінен векторларды азайту ережесін шығарып алуға болады.

в -в с=а+(-в) в с=а-в

а

а а

Осы с векторы қорытқы вектор болады

в) Векторларды скалярға көбейту (бөлу).

Берілген а векторын кез келген k скалярға көбейту үшін вектордың модулін берілген санға көбейтеміз: b=k*a (b=a:k)

Қорытынды: 1. Векторлық шамаларға мысалдар келтіріңдер. Векторлық

шамаларды қалай белгілейді?

  1. Векторлық шаманың скалярлық шамадан айырмашылығы неде?

  2. Екі векторды қалай қосады? Бірнеше векторды ше?

  3. Векторлық шамалар қалай азайтылады?

  4. Векторды скалярға қалай көбейтеді (бөледі)?

Үйге тапсырма: §2-3 оқып түсініктерін айтып беру.

Бағалау: Үй тапсырмасын айтқан оқушыларды және белсене қатысқан

оқушыларды бағалау.




9-сынып. 3-сабақ

Сабақтың тақырыбы: Түзусызықты теңайнымалы қозғалыс. Үдеу.

Сабақтың мақсаты:

  1. Оқушыларға «Түзусызықты теңайнымалы қозғалыс. Үдеу» тақырыбын түсіндіру, саналарына бекіту.

  2. Оқушыларды жауапкершілікке, үнемі өз білімдерін

толықтырыруға, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

  1. Оқушылардың теориялық практикалық сауаттылық-тарын арттыру, ғылыми ойлауын, дүниетанымын, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Сабақты түсіндіру арқылы пәнге деген қызығушылықтарын ояту.

Сабақтың типі: дәстүрлі тип;

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, топпен, жекелей жұмыс жасау,

көрнекі құралмен жұмыс жасау;

Сабақтың түрі: теория-практика сабақ;

Дидактикалық материал: А.П.Рымкеевич «Физика есептер жинағы»

Қосымша материал: Түзусызықты теңайнымалы қозғалыс кезіндегі

жылдамдық және орын ауыстыру

Пән аралық байланыс: алгебра;

Көрнекі құрал: сызығыш, карандаш,плакатта сызылған сызбалар, графиктер

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі;

Амандасу. Келмеген оқушылар тізімін журналға белгілеу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: «Векторлар және оларға амаладар қолдану.

Вектордың координаталар проекциялары»

тақырыбын сұрау

ІІІ. Жаңа сабақ: Сабақтың мақсатымен таныстыру; Жоспар бойынша сабақты түсіндіру;

а) Теңайнымалы қозғалыс.

Дененің жылдамдығы тұрақты болса, ондай қозғалысты бірқалыпты қозғалыс деп атайды. Ал дененің жылдамдығы өзгеріп отырса, ондай қозғалысты айнымалы қозғалыс деп атайды.

Теңайнымалы қозғалыс деп денің жылдамдығы кез келегн бірдей уақыт аралықтарында бірдей шамаға өзгеріп отыратын қозғалысты айтады.

Теңайнымалы қозғалыстардың қарапайым түрлеріне теңүдемелі және теңбаяулатқыш қозғалыстар жатады. Теңүдемелі қозғалыс кезінде жылдамдық бірқалыпты арттады. Теңбаяулатқыш қозғалыстың жылдамдығы әрбір уақыт бірлігінде бірдей шамаға кеміп отырады.

ә) Үдеу.

Жылдамдықтың өзгеру шапшаңдығын сипаттау үшін үдеу деп аталатын шама еңгізіледі.

Үдеу дегеніміз - жылдамдықтың өзгеру шапшаңдығын сипаттайтын шама; ол жылдамдық өзгерісінің осы өзгеріс болған уақыт аралығына қатынасына тең шаманы айтады. Үдеу 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары әріпімен белгілейді.

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспарынемесе 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

Халықаралық бірліктер жүйесінде үдеу 1 м/с2-пен өлшенеді.

б) Теңайнымалы кезіндегі жылдамдық.

Үдеудің формуласынан жылдамдықты табуға болады.

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

v0 - бастапқы жылдамдығы бар, үдеу оң таңбалы, яғни қозғалысы артып отыратын қозғалыс теңдеуі.

в) Түзусызықты қозғалыстағы орын ауыстыру.

С

В OВ=v0, AC=9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары, OA=t

Д 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары теңүдемелі қозғалыс үшін;

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспарытеңбаяулатқыш қозғалыс үшін;

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспарынөлге тең болған кезде ;

О t А

ІҮ.Қорытынды: 1.Тең айнымалы қозғалыс деп қандай қозғалысты айтады?

2. Үдеу дегніміз не? Үдеу қандай формуламен өрнектеледі?

3.Теңүдемелі қозғалыс жолының формуласын қорытып шығарыңдар?

4. Үдемелі қозғалыстың баяулайтын қозғалыстан айырмашылығы неде?

5. Теңайнымалы қозғалыс кезінде жылдамдық қалай өзгереді?

Ү. Үйге тапсырма: §4-5 оқып түсініктерін айтып беру.4-жаттығудың №4,5,6

есептерін шығарып келу.

ҮІ. Бағалау: Үй тапсырмасын айтқан оқушыларды және белсене қатысқан

оқушыларды бағалау.


9-сынып. 4-сабақ

Сабақтың тақырыбы: Дененің еркін түсуі Еркін түсу үдеуі.

Сабақтың мақсаты:

  1. Оқушыларға «Дененің еркін түсуі. Еркін түсу үдеуі.» тақырыбын түсіндіру, саналарына бекіту.

  2. Оқушыларды белсенділігін арттыру өзіне-өзі баға беруге, алған білімдеріне жауапкершілікпен қарауға үйрету, дәлдікке, ұқыптылыққа ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

  3. Оқушылардың теориялық практикалық сауаттылықтарын арттыру, ғылыми ойлауын, дүниетанымын, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Өз ойын жүйелеуге, ұқсастықты, қарама-қайшылықты байқауға дағдылан-дыру. Сабақты түсіндіру арқылы пәнге деген қызығушылықтарын ояту.

Сабақтың типі: дәстүрлі тип;

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, топпен, жекелей жұмыс жасау,

көрнекі құралмен жұмыс жасау;

Сабақтың түрі: теория-практика сабақ;

Дидактикалық материал: А.П.Рымкеевич «Физика есептер жинағы»

Пән аралық байланыс: география;

Көрнекі құрал: сызығыш, карандаш,плакатта сызылған сызбалар,

графиктер, ауыр тастар.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі;

Амандасу. Келмеген оқушылар тізімін журналға белгілеу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: «Түзусызықты теңайнымалы қозғалыс. Үдеу»

тақырыбын сұрау

ІІІ. Жаңа сабақ: Сабақтың мақсатымен таныстыру; Жоспар бойынша сабақты түсіндіру;

а) Ауыр шар тез құлап түседі, ал жұқа қағаз парағы

біртіндеп, күрделі траектория бойымен қалықтап

түседі. Құлайтын денелердің жылдамдығы мен

үдеуі, қалыпты жағдайда, денелердің ауырлығы-

на, олардың өлшемдері мен пішіндеріне тәуелді

болады. Ауасыз кеңістікте барлық денелер бірдей

уақытта түседі.

ә) Еркін түсу үдеуі.

Ортаның кедергісі болмаған кездегң денелердің түсуі - еркін түсу деп аталады. Еркін түсу үдеуі g әріп әріпмен белгіленеді. Біз есеп шығарған кезде есептеуге оңай болу үшін шартты түрде g=9,8м/с2деп аламыз

б) Дене түсіп келе жатқанда төмен қарай бағытталған а = g үдеумен9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары заңы бойынша вертикаль бойымен түзусызықты теңүдемелі қозғалады.

t=0 s0=0; 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары =0; 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары ; s=h

осы үш теңдеуді пайдалана отырып, 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары түсу уақытын және түскен мезеттегі 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары жылдамдықты табуға болады.

ІҮ.Қорытынды: 1.Дененің еркін түсуі деп нені айтады?

2.Дененің еркін түсуі қозғалыстың қандай түріне жатады?

3. Еркін түсу үдеуі қандай шама және оның сандық мәні неге тең?

4. Ендікке байланысты еркін түсу үдеуінің сандық мәні қалай өзгереді?

5.Еркін түсу үдеуі денеің массасына байланысты бола ма?

6. Еркін түсу үдеуі денеің жылдамдығына тәуелді бола ма?

Ү. Үйге тапсырма: §6 оқып түсініктерін айтып беру.5-жаттығудың №3

есептерін шығарып келу.

ҮІ. Бағалау: Үй тапсырмасын айтқан оқушыларды және белсене қатысқан

оқушыларды бағалау.






9-сынып. 5-сабақ

Сабақтың тақырыбы: Қисықсызықты қозғалыс. Материялық нүктенің

шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалысы.

Сабақтың мақсаты:

  1. Оқушыларға «Қисықсызықты қозғалыс. Материялық нүктенің шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалысы.» тақырыбын түсіндіру, саналарына бекіту.

  2. Оқушыларды белсенділігін арттыру өзіне-өзі баға беруге, алған білімдеріне жауапкершілікпен қарауға үйрету, дәлдікке, ұқыптылыққа ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

  3. Оқушылардың теориялық практикалық сауаттылықтарын арттыру, ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Өз ойын жүйелеуге, ұқсастықты, қарама-қайшылықты байқауға дағдыландыру.

Сабақтың типі: дәстүрлі тип;

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, топпен, жекелей жұмыс жасау,

көрнекі құралмен жұмыс жасау;

Сабақтың түрі: теория-практика сабақ;

Дидактикалық материал: А.П.Рымкеевич «Физика есептер жинағы»

Пән аралық байланыс: геометрия;

Көрнекі құрал: сызығыш, бейне суреттер плакатта сызылған сызбалар,

графиктер;

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі;

Амандасу. Келмеген оқушылар тізімін журналға белгілеу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: «Дененің еркін түсуі Еркін түсу үдеуі.»

тақырыбын сұрау

ІІІ. Жаңа сабақ: Сабақтың мақсатымен таныстыру; Жоспар бойынша сабақты түсіндіру;

а) Дененің қисық траектория бойымен қозғалысы қисықсызықты қозғалыс деп аталады. Дененің қисықсызықты қозғалысы, оның түзусызықты қозғалысы кезіндегі орын ауыстыру, жылдамдық және үдеу сияқты кинематикалық шамалар арқылы сипатталады.

Дененің қисықсызықыты траекторияның кезкелгеннүтесіндегі қозғалыс жылдамдығы траекторяның осы нүктесіне жүргізілген жанаманың бойымен бағытталады.

ә) Қисықсызықты қозғалыс әрқашан айнымалы қозғалысқа жатады. Егер қозғалыс жылдамдығының модулі тұрақты болса, мұндай қозғалыс қисықсызықты бірқалыпты қозғалыс деп аталады.

Қисықсызықты қозғалыстың қарапайым түріне материялық нүктенің шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалысы жатады.

б) Нүктенің шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалысын сипаттау үшін айналу периоды және айналу жилігі деп аталатын шамалар енгізіледі.

Айналу периоды (Т) деп нүктенің шеңбер бойымен бір айналым жасауға кеткен уақытын айтады. Айналу Периоды (с) өлшенеді.

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

T - период; t - уақыт; n - айналым саны;

Периодқа кері шама жилік деп аталады Ол (1с-1) өлшенеді.

ν=9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары ν - жилік;

Период пен жилік біріне-бірі кері шама болғандықтан, олардың арасындағы байланысты ν=9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары немесе9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары өрнектерімен көрсетуге болады.

ІҮ.Қорытынды: 1.Қисықсызықты қозғалыс деп қандай қозғалысты айтады?

2.Айналу периоды дегеніміз қандай физикалық шама?

3.Жилік деп қандай шаманы айтады?

4.Бірқалыпты қисықсызықты қозғалыстың үдеуі мен жылдамдығы өзгере ме?

Ү. Үйге тапсырма: §7 оқып түсініктерін айтып беру.

ҮІ. Бағалау: Үй тапсырмасын айтқан оқушыларды және белсене қатысқан

оқушыларды бағалау.







9-сынып. 6-сабақ

Сабақтың тақырыбы: Сызықтық және бұрыштық жылдамдықтар.

Сабақтың мақсаты:

  1. Оқушыларға «Сызықтық және бұрыштық жылдамдықтар.» тақырыбын түсіндіру, саналарына бекіту.

  2. Оқушыларды жауапкершілікке, үнемі өз білімдерін

толықтырыруға, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

  1. Оқушылардың теориялық практикалық сауаттылықтарын арттыру, ғылыми ойлауын, дүниетанымын, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Сабақты түсіндіру арқылы пәнге деген қызығушылықтарын ояту.

Сабақтың типі: дәстүрлі тип;

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, топпен, жекелей жұмыс жасау,

көрнекі құралмен жұмыс жасау;

Сабақтың түрі: теория-практика сабақ;

Дидактикалық материал: А.П.Рымкеевич «Физика есептер жинағы»

Пән аралық байланыс: геометрия;

Көрнекі құрал: сызығыш, бейне суреттер плакатта сызылған сызбалар,

графиктер;

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі;

Амандасу. Келмеген оқушылар тізімін журналға белгілеу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: «Қисықсызықты қозғалыс. Материялық нүк-

тенің шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалысы.»

тақырыбын сұрау

ІІІ. Жаңа сабақ: Сабақтың мақсатымен таныстыру; Жоспар бойынша сабақты түсіндіру;

а) Механикада бұрылу бұрышын радианмен өлшеу келісілген. Радиан - l

доғасының ұзындығы R радиусқа тең болатын φ

центірлік бұрыш. Бұрылу бұрышының уақыт өтуімен

өзгеруін бұрыштық жылдамдық арқылы сипатталады.

Бұрыштық жылдамдық деп дененің бұрылу

бұрышының осы бұрылуға кеткен уақытқа

қатынасымен өлшенетін шаманы айтады.

Бұрылу бұрышы φ әріпімен белгіленеді. Денеің бірқалыпты айналысы кезіндегі бұрыштық жылдамдығы мынаған тең болады:

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

Бұрыштық жылдамдықтың өлшем бірлігіне секундына радиан алынады:

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

Шеңбер бойымен толық бір айналым 2π радианды құрайды.

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

ә) Денеің шеңбер бойымен қозғалысын қарасытырғанда, дененің түзусызықты қозғалысын сипаттайтын жылдамдық та қолданыла береді. Бірақ дененің шеңбер бойымен қозғалысы жағдайында оны сызықтық жылдамдық деп атайды. 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары t=T s=2πR Олай болса 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары ; 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары өрнегін аламыз.

б) Енді бұрыштық және сызықтық жылдамдықтардың арасындағы байланысты табайық: 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары осыдан 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары немесе 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

ІҮ.Қорытынды: 1. Шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалыс деп қандай

қозғалысты айтады?

2.Айналу периоды дегеніміз не?

3.Бұрыштық жылдамдық деген не? Ол неге тең?

4.Қандай жылдамдық сызықтық жылдамдық деп аталады?

5.Сызықтық және бұрыштық жылдамдықтар арасында қандай қатынас бар?

Ү. Үйге тапсырма: §8 оқып түсініктерін айтып беру.

ҮІ. Бағалау: Үй тапсырмасын айтқан оқушыларды және белсене қатысқан

оқушыларды бағалау.






9-сынып. 7-сабақ

Сабақтың тақырыбы: Центірге тартқыш үдеу.

Сабақтың мақсаты:

  1. Оқушыларға «Центірге тартқыш үдеу.» тақырыбын түсіндіру, саналарына бекіту.

  2. Оқушыларды белсенділігін арттыру өзіне-өзі баға беруге, алған білімдеріне жауапкершілікпен қарауға үйрету, дәлдікке, ұқыптылыққа ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

  3. Оқушылардың теориялық практикалық сауаттылықтарын арттыру, ғылыми ойлауын, дүниетанымын, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Өз ойын жүйелеуге, ұқсастықты, қарама-қайшылықты байқауға дағдыландыру. Сабақты түсіндіру арқылы пәнге деген қызығушылықтарын ояту.

Сабақтың типі: дәстүрлі тип;

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, топпен, жекелей жұмыс жасау,

көрнекі құралмен жұмыс жасау;

Сабақтың түрі: теория-практика сабақ;

Дидактикалық материал: А.П.Рымкеевич «Физика есептер жинағы»

Пән аралық байланыс: геометрия;

Көрнекі құрал: сызығыш, бейне суреттер плакатта сызылған сызбалар,

графиктер;

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі;

Амандасу. Келмеген оқушылар тізімін журналға белгілеу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: «Сызықтық және бұрыштық жылдамдықтар.»

тақырыбын сұрау

ІІІ. Жаңа сабақ: Сабақтың мақсатымен таныстыру; Жоспар бойынша сабақты түсіндіру;

а) 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

Дененің түсызықты қозғалысы сияқты, қисықсызықты қозғалыс кезіндегі үдеу жылдамдықтың уақыт ішіндегі өзгерісінің осы уақыт интервалының шамасына қатынасымен өлшенеді.

Шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалатын

ІҮ.Қорытынды: 1

Ү. Үйге тапсырма: §8 оқып түсініктерін айтып беру.

ҮІ. Бағалау: Үй тапсырмасын айтқан оқушыларды және белсене қатысқан

оқушыларды бағалау.













9-сынып 9-сабақ

Бақылау жұмысы

Мақсаты: 1. Оқушылар бақылау жұмысын орындай отырып сандық және

сапалық, графиктік есептерді шығару барысында кинематика формулаларын қолдана білу; орын ауыстыруды, дененің координаталары мен оның жылдамдығын, үдеуді, теңүдемелі қозғалыс кезіндегі жол мен уақытты есептей білу, сондай-ақ шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалған дененің центрге тартқыш үдеуін анықтай білу білігін тексеру.

2. Практикалық -теориялық сауаттылықтарын қалыптастыру. Ойлау, есте сақтау қабілеттерін қалыптастыру.

3. Жауапкершілікке, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

Сабақтың типі: дәстүрлі тип;

Сабақтың түрі: бақылау сабақ;

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі

Амандасу. Оқушыларды екі нұсқаға бөлу.

І-нұсқа

  1. 36 км/сағ жылдамдықпен қозғалған көлік кенеттен тежеледі. Егер тежелу кезіндегі үдеу 4 м/с2 болса, онда көлік қандай жол жүріп тоқтайды және толық тоқтағанға дейін қанша уақыт кетеді?


  1. Қисықтық радиусы 50 м жолда 54 км/сағ жылдамдықпен келе жатқан көліктің центрге тартқыш үдеуі неге тең?


  1. Велосипед дөңгелегінің радиусы 40 см. Егер дөңгелек 100 айн/мин жасайтын болса, онда велосипедшінің жылдамдығы қандай?


  1. Жердің өз осінен бір айналу уақыты 8,64·104с тең. Жер радиусы 6,4·106м-ге тең. Экватордағы нүктенің айналуының бұрыштық және сызықтық жылдамдықтарын есептеп шығару керек.


  1. Реактивті ұшақтың массасы 60 т, двигателінің тарту күші 90кН болса, ол екпін алғанда қандай үдеумен қозғалған?

ІІ-нұсқа.

  1. 54км/сағ жылдамдықпен келе жатқан пойыз тежелу басталғаннан кейін 180м жол жүріп барып тоқтады. Ол қандай үдеумен қозғалады және қанша уақыттан кейін тоқтайды?


  1. Трамвай вагоны қисықтық радиусы 50 м жолда модулі 5м/с тұрақты жылдамдықпен қозғалады. Центрге тартқыш үдеуін есептеңдер.


  1. Айналатын барабан қалақшаларының жүкті 0,4 м/с жылдамдықпен көтерген кездегі радиусы 16 см. Осы барабан қалақшаларының айналу жилігін табыңдар.


  1. Айдың Жерді толық бір айналу периоды 2,36·106с тең. Айдың радиусы 1,74·106м-ге тең. Экватордағы нүктенің айналуының бұрыштық және сызықтық жылдамдықтарын есептеп шығару керек.

Жауаптары:

І-нұсқа.

1.Берілгені: Шешуі:

υ=36км/сағ 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары ; t =9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары ; s=9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары;

а=4м/с2

t-? s-? υ=36км/сағ = 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары ;

t = 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

2.Берілгені: 1. Шешуі:

υ=54км/сағ 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары ;

R=50м

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары=? υ=54км/сағ = 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары2.

3.Берілгені: Шешуі:

ν=100айн/мин 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары R

R=40см

υ=? ν=100айн/мин = 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары -1. R=40см=0,4м

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары-1·0,4м≈4,3м/с

4.Берілгені: Шешуі:

Т=8,64·104с 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары R

R=6,4·106м

υ=? 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары6,4*106м=4,672*102м/с


9-сынып. 11-сабақ

Сабақтың тақырыбы: Күш

Сабақтың мақсаты:

  1. Оқушыларға «Күш.» тақырыбын түсіндіру, саналарына бекіту.

  2. Оқушыларды белсенділігін арттыру өзіне-өзі баға беруге, алған білімдеріне жауапкершілікпен қарауға үйрету, дәлдікке, ұқыптылыққа ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

  3. Оқушылардың теориялық практикалық сауаттылықтарын арттыру, ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Өз ойын жүйелеуге, ұқсастықты, қарама-қайшылықты байқауға дағдыландыру.

Сабақтың типі: дәстүрлі тип;

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, топпен, жекелей жұмыс жасау,

көрнекі құралмен жұмыс жасау;

Сабақтың түрі: теория-практика сабақ;

Дидактикалық материал: А.П.Рымкеевич «Физика есептер жинағы»

Пән аралық байланыс: геометрия;

Көрнекі құрал: сызығыш, бейне суреттер плакатта сызылған сызбалар,

графиктер;

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі;

Амандасу. Келмеген оқушылар тізімін журналға белгілеу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: «Ньютонның бірініші заңы.»

тақырыбын сұрау

ІІІ. Жаңа сабақ: Сабақтың мақсатымен таныстыру; Жоспар бойынша сабақты түсіндіру;

а) Ауырлық күші (Fа=mg, мұндағы m-дененің массасы, g-еркін түсу үдеуі, оның модулі шамамен 9,8м\с2-қа тең деп денелердің Жерге тартылу күшін айтады. Денелердің ауырлық күшінің әрекетінен ғана қозғалуын еркін түсу деп атайды.

Серпімділік күші деп дененің пішіні менг көлемі өзгерген кезде пайда болатын күшті айтады.

Үйкеліс күші деп денелер тікелей жанасқанда пайда болатын күшті айтады және ол күш әрдайым жанасу бетінің бойымен қозғалыс бағытына қарама-қарсы жаққа қарай бағытталады.

Тіректің реакция күші деп тіректің денеге әрекет ететін серімділік күшін айтады.Үйкеліс күшінің модулі тіректің реакция күшіне тура пропорционал: 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары мұндағы 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары - үйкеліс коэффиценті деп аталатын пропорционалдық коэффицент.

Күш денеің басқа денелер тарапынан болатын әркеттің нәтижесінде үдеу алатынын сипаттайтын және осы әркеттің өлшемі болып табылатын физикалық шаманы айтады.

Теңәркетті күш деп денеге бір мезгілде әркет ететін бірнеше күштің әркеттіндей әркет жасайтын күшті айтады.

Оқушылармен жұмыс жасау: 9-жаттығу №1,2 есепті шығару.

ІҮ.Қорытынды: 1.Күш нені сипаттайды?

2.Күш неліктен векторлық шама болып саналады?

3.Денеге түсірілген күш үдеу туғызатынын көрсететін тәжірибені сипаттаңдар?

4.Күш пен үдеудің арасында қандай байланыс бар?

Ү. Үйге тапсырма: §11 оқып түсініктерін айтып беру.

ҮІ. Бағалау: Үй тапсырмасын айтқан оқушыларды және белсене қатысқан

оқушыларды бағалау.










Сабақтың тақырыбы: Ньютонның екінші заңы. Масса.

Сабақтың мақсаты:

  1. Оқушыларға «Ньютонның екінші заңы. Масса.» тақырыбын түсіндіру, саналарына бекіту. Ньютонның заңдары туралы мағұлматтарды тереңдету, есте қалдыру, жете меңгерту;

  2. Оқушыларды белсенділігін арттыру өзіне-өзі баға беруге, алған білімдеріне жауапкершілікпен қарауға үйрету, дәлдікке, ұқыптылыққа ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

  3. Оқушылардың теориялық практикалық сауаттылықтарын арттыру, ғылыми ойлауын, дүниетанымын, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Өз ойын жүйелеуге, ұқсастықты, қарама-қайшылықты байқауға дағдыландыру. Сабақты түсіндіру арқылы пәнге деген қызығушылықтарын ояту.

Сабақтың түрі: шығармашылық сабақ;

Сабақтың әдісі: «Сыни тұрғыдан ойлау» стратегиялары, сұрақ-жауап, топпен, жекелей жұмыс жасау, дөңгелек үстел, ассоциация әдісі (топтастыру әдісі, «Ой толғау» әдісі және «еркін жазу» стратегиясы, көрнекі құралмен жұмыс жасау;

Дидактикалық материал: А.П.Рымкеевич «Физика есептер жинағы»

Сабақтың көрнекілігі: Сабақ жоспары, физик-ғалым суреті, сызба-нұсқалар, кестелер, бейне суреттер.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі;

Амандасу. Келмеген оқушылар тізімін журналға белгілеу. «Сыни тұрғысынан ойлау» технологиясы бойынша сабақ жоспары үш кезең негізінде жүзеге асырылады.

ІІ. Қызығушылықты ояту. Үй тапсырмасын сұрау: Сабақтың бұл кезеңінде ассоциация (топтастыру) әдісі негізінде «Күш» тақырыбы бойынша ассоциациялық картаға өз ойларын түсіру тапсырылады. Оқушылар бұл кезеңде шығармашылық жұмыспен айналысады. Зерттеу тақырыптары күштердің түрлері бойынша өз ойларын: а) жекелей; б) жұптық, в) топтық шаралар арқылы жеткізе білулері шарт. Әр оқушыға жеке-жеке қағаз таратылады. Бұл әдіс бойынша сыныптағы барлық оқушы өз ойларын мүмкіндіктеріне қарап қағаз бетіне түсіріп, тақтаға шығып топтастырады.

Ауырлық күші

Серпімділік күші

Үкеліс күші

Күш

Теңәрекетті күш

Тіректің реакция күші


ІІІ. Жаңа сабақ: Сабақтың мақсатымен таныстыру; Жоспар бойынша сабақты түсіндіру;

а) Денеің өзінің алатын үдеуіне ықпал етеін қасиетін инерттілік деп атайды. Инерттілік сандық сипаттамасы ретінде масса физикалық шамасы қолданылады.

Дененің массасы - оның инерттілгінің , яғни күштің әркетінен белгілі бір үдеу алу қабілетінің сипаттамасы болып табылады.

Денелер жүйесінің массасы (мысалы, азық-түлік салынған себеттің массасы) оны құрайтын денелердің массаларының қосындысына тең болады, яғни m=m1+m2+....+ mп. Ондай шамалар аддитивті (латынша additivios - қосу жолымен алынған) деп аталады.

ә) Ньютонның екінші заңы төмендегіше тұжырымдалады:

денеде туындайтын үдеу оған әрекет етуші күшке тура пропорционал, ал оның массасына кері пропорционал:

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

Ньютонның екінші заңының формуласын

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

Егер денеге бірнеше күш әркет ететін болса, онда теңәркетті күшті іздеуіміз керек. Күш векторлық шама болып табылатындықтан, жалпы түрде:

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

Аламыз, мұндағы 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары -тең әркетті күш. Бұл теңдеу динамиканың негізгі теңдеуі деп аталады.

Оқушылармен жұмыс жасау: 10-жаттығу №1,2,3 есепті шығарту

ІҮ.Қорытынды: 1. Денелердің инерттілік қасиетінің мәні неде?

2. Дененің екінші массасы дегеніміз не? Ол қандай шамаға жатады - векторлық па әлде скалярлық па?

3. Ньютонның екінші қалай тұжырымдалады?

4. Әртүрлі денелердің инерттілігі бірдей ме?

5. Бірнеше күш әркет еткендегі дененің үдеуін қалай табуға болады?

Ү. Үйге тапсырма: §12 оқып түсініктерін айтып беру.

ҮІ. Бағалау: Үй тапсырмасын айтқан оқушыларды және белсене қатысқан

оқушыларды бағалау.







9-сынып. 13-сабақ

Сабақтың тақырыбы: Ньютонның үшінші заңы.

Сабақтың мақсаты:

  1. Оқушыларға «Ньютонның үшінші заңы» тақырыбын түсіндіру, саналарына бекіту.

  2. Оқушыларды белсенділігін арттыру өзіне-өзі баға беруге, алған білімдеріне жауапкершілікпен қарауға үйрету, дәлдікке, ұқыптылыққа ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

  3. Оқушылардың теориялық практикалық сауаттылықтарын арттыру, ғылыми ойлауын, дүниетанымын, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Өз ойын жүйелеуге, ұқсастықты, қарама-қайшылықты байқауға дағдыландыру. Сабақты түсіндіру арқылы пәнге деген қызығушылықтарын дамыту.

Сабақтың типі: дәстүрлі тип;

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, топпен, жекелей жұмыс жасау,

көрнекі құралмен жұмыс жасау;

Сабақтың түрі: теория-практика сабақ;

Дидактикалық материал: А.П.Рымкеевич «Физика есептер жинағы»

Қосымша материал: Салыстырмалылық принципі.

Көрнекі құрал: сызығыш, бейне суреттер плакатта сызылған сызбалар,

графиктер;

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі;

Амандасу. Келмеген оқушылар тізімін журналға белгілеу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: «Ньютонның екінші заңы. Масса» тақырыбын

сұрау

ІІІ. Жаңа сабақ: Сабақтың мақсатымен таныстыру; Жоспар бойынша сабақты түсіндіру;

а) Ньютонның үшінші заңы былайша тұжырымдалады:

Әркет етуші күшке әрқашан тең қарсы әрекет етуші күш бар болады. Басқаша айтқанда, денелердің бір-біріне әрекет етуші күштері модулі бойынша өзара тең және бағыттары қарама-қарсы:

F1=-F2

Әркет және қарсы әркет күштері әр түрлі денелерге түсіріледі. Сондықтан олар ешқашан теңеспейді және оларды теңәркетті күшпен алмастыруға немесе қосуға болмайды.

ә) Салыстырмалылық принципі.

Галилейдің салыстырмалылық принципіне сәйкес барлық инерциялық санақ жүйесіндегі механикалық құбылыстар бірдей жүреді. Басқаша айтқанда, барлық инерциялық санақ жүйелері бірдей құқылы.

Салыстырмалылық принципі барлық инерциялық санақ жүйелерінде механикалық құбылыстардың бірдей жүріп жататынын тұжырымдайды, бірақ бұдан бұл жүйелердегі барлық механикалық шамалар тең болады. Алайда, бұл инерциялық санақ жүйелеріндегі қозғалыс заңдары өзгермейді.

Оқушылармен жұмыс жасау: 11-жаттығу №1,2,3 есепті шығарту

ІҮ.Қорытынды: 1. Денелердің өзара әркеттесуі кезінде туындайтын

күштердің табиғаты туралы не айтуға болады?

2. Екі дененің өзара әркеттесуі кезінде пайда болатын күштер бірін-бірі теңгере ала ма?

3. Ньютонның үшінші заңы қалай тұжырымдалады?

4.Галилейдің салыстырмалылық принципінің мәнісі неде?

5.Инерциялық санақ жүйелерінің теңқұқықтығы қалай байқалады?

Ү. Үйге тапсырма: §13-14 оқып түсініктерін айтып беру.

ҮІ. Бағалау: Үй тапсырмасын айтқан оқушыларды және белсене қатысқан

оқушыларды бағалау.







9-сынып. 14-сабақ


Сабақтың тақырыбы: Бүкіләлемдік тартылыс заңы.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға «Бүкіләлемдік тартылыс заңы» тақырыбын

түсіндіру, саналарына бекіту.

  1. Оқушыларды белсенділігін арттыру өзіне-өзі баға беруге, алған білімдеріне жауапкершілікпен қарауға үйрету, дәлдікке, ұқыптылыққа ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

  2. Оқушылардың теориялық практикалық сауаттылықтарын арттыру, ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Өз ойын жүйелеуге, ұқсастықты, қарама-қайшылықты байқауға дағдыландыру.

Сабақтың типі: дәстүрлі тип;

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, топпен, жекелей жұмыс жасау,

көрнекі құралмен жұмыс жасау;

Сабақтың түрі: теория-практика сабақ;

Дидактикалық материал: А.П.Рымкеевич «Физика есептер жинағы»

Көрнекі құрал: сызығыш, бейне суреттер плакатта сызылған сызбалар,

графиктер;

Пәнаралық байланыс: астрономия

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі;

Амандасу. Келмеген оқушылар тізімін журналға белгілеу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: «Ньютон үшінші заңы» тақырыбын сұрау

ІІІ. Жаңа сабақ: Сабақтың мақсатымен таныстыру; Жоспар бойынша сабақты түсіндіру;

а) Бүкіләлемдік тартылыс заңы.

Ньютон көптеген жылдар бойы планеталардың Күн айналасындағы, Айдың Жер айналасындағы қозғалысын зерттей отырып, әрі өзінің тағайындаған динамика заңдарын пайдаланып, бүкіләлемдік тартылыс заңын ұсынды, бұл заң былайша тұжырымдалады:

Кез келген екі дене бір-біріне массаларының көбейтіндісіне тура пропорционал және арақашықтықтарының квадратына кері пропорционал күшпен тартылады:

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары- гравитациялық тұрақты, оның мәні Жерде де, ғарышта да бірдей.

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары- денелердің массасы.

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары-олардың арақашықтығы.

Ол сандық мәні жағынан бір-бірінен 1м қашықтықта орналасқан, әрқайсысының массасы 1кг болатын екі дененің тартылыс күшіне тең.

Гравитациялық тұрақтының сан мәнін лабораториялық жағдайда бірінші рет 1798 ж. Ағылшын ғалымы Генри Кавендиш сезгіштігі аса жоғары бұралатын таразылардың көмегімен анықталған болатын.

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

Гравитациялық тұрақтының сан мәні анықталған:

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

ә) Бүкіләлемдік тартылыс заңынан барлық денелердің бір-біріне тартылатыны анықталды. Ал тартылыс күші дененің масасымен анықталатындықтан, масса тартылыс өлшемі болып табылады.

Масса бір мезгілде денелердің әрі инерттік,әрі гравитациялық қасиеттерінің сандық сипаттамасы болып табылады.

Оқушылармен жұмыс жасау: Кітаптағы 12-жаттығуды №1,2,3 есептерді шығару.

ІҮ.Қорытынды: 1. Бүкіләлемдік тартылыс деп нені айтамыз?

2.Қандай күштерді гравитациялық деп атайды?

  1. Бүкіләлемдік тартылыс заңын қандай жағдайда қолдануға болады?

  2. Г.Кавендиш гравитациялық тұрақтыны қалай анықтады?

  3. Бүкіләлемдік тартылыс заңын қандай жағдайда қолдануға болады?

Ү. Үйге тапсырма: §15- оқып түсініктерін айтып беру.

12-жаттығудағы №4,5 есептерді шығарып келу.

ҮІ. Бағалау: Үй тапсырмасын айтқан оқушыларды және белсене қатысқан

оқушыларды бағалау.



9-сынып. 19-сабақ

16

11

2011ж.

Сабақтың тақырыбы: Дене импульсі. Импульстің сақталу заңы.

Сабақтың мақсаты: 1. Оқушыларға «Дене импульсі. Импульстің сақталу

заңы» тақырыбын түсіндіру, саналарына бекіту.

  1. Оқушыларды белсенділігін арттыру өзіне-өзі баға беруге, алған білімдеріне жауапкершілікпен қарауға үйрету, дәлдікке, ұқыптылыққа ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

  2. Оқушылардың теориялық практикалық сауаттылықтарын арттыру, ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Өз ойын жүйелеуге, ұқсастықты, қарама-қайшылықты байқауға дағдыландыру.

Сабақтың типі: дәстүрлі тип;

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, топпен, жекелей жұмыс жасау,

көрнекі құралмен жұмыс жасау;

Сабақтың түрі: теория-практика сабақ;

Дидактикалық материал: А.П.Рымкеевич «Физика есептер жинағы»

Б.А.Кронгарт «Физика және астрономия» есептер жинағы

Көрнекі құрал: сызығыш, бейне суреттер плакатта сызылған сызбалар,

графиктер;

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі;

Амандасу. Келмеген оқушылар тізімін журналға белгілеу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: ІІ-тараудың түйінді мәселелерін сұрау.

ІІІ. Жаңа сабақ: Сабақтың мақсатымен таныстыру; Жоспар бойынша сабақты түсіндіру;

а) Дене импульсі.

Қозғалыстағы денені оның массасына да,жылдамдығына да байланысты болатын қандай да бір шамамен сипаттауға болады. Мұндай физикалық шама-дене импульсі (грек.impulsus-соққы дегенді білдіреді) немесе қозғалыс мөлшері деп аталады.

Дененің массасы мен оның қозғалыс жылдамдығының көбейтіндісіне тең болатын физикалық шама дене импульсі деп аталады.

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

мұндағы 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары жылдамдықпен қозғалып келе жатқан массасы m дененің импульсі.

Масса-скалярлық шама, ал жылдамдық векторлық шама болғандықтан, дене импульсі де векторлық шама болып табылады. Дене импульсінің бірлігі секундына килограмм-метр 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары болып табылады.

ә) Күш импульсі.

Күшпен оның әрекет ету уақытының көбейтіндісі күш импульсі деп аталады. 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

Күш импульсі бағыты күш вектроның бағытымен сәйкес келетін векторлық шама болып табылады. SI жүйесіндегі күш импульсінің бірлігі ньютон-секунд (H9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспарыс) болып табылады. Дене импулсінің өзгерісі күш импульсіне тең.

б) Импульстің сақталу заңы

Тұйық жүйе деп сыртқы күштер әрекет етпеген жағдайда жүйеге енетін денелер бір-бірімен ішкі күштер арқылы ғана әрекеттесетін жүйені айтады.

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары


Тұйық жүйедегі өзара әркеттесетін денелер импульстерінің қосындысы өзгермейді.

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

Бұл -импульстің сақталу заңы деп аталады.

Оқушылармен жұмыс жасау: Кітаптағы 17-жаттығуды №1,2 есептерді шығару. Б.А.Кронгарт «Физика және астрономия» есептер жинағынан есептер шығарту.

ІҮ.Қорытынды: 1.Дене импульсі дегеніміз не?

2.Күш импульсі дегеніміз не?

3.Дене импульсінің өзгеруі қандай шамаға байланысты?

  1. Күш импульсі мен дене импульсінің арасында қандай байланыс бар?

  2. Тұйық жүйе деп қандай жүйені айтамыз?

  3. Импульстің сақталу заңы қалай тұжырымдалады?

Ү. Үйге тапсырма: §19-20- оқып түсініктерін айтып беру.

17-жаттығудағы №3,4 есептерді шығарып келу.

ҮІ. Бағалау: Үй тапсырмасын айтқан оқушыларды және белсене қатысқан

оқушыларды бағалау.



9-сынып. 25-сабақ


Сабақтың тақырыбы: Еркін және еріксіз тербелістер. Резонанс.

Сабақтың мақсаты: 1. Оқушыларға «Еркін және еріксіз тербелістер.Резонанс»

тақырыбын түсіндіру, саналарына бекіту.

  1. Оқушыларды белсенділігін арттыру өзіне-өзі баға беруге, алған білімдеріне жауапкершілікпен қарауға үйрету, дәлдікке, ұқыптылыққа ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

  2. Оқушылардың теориялық практикалық сауаттылықтарын арттыру, ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Өз ойын жүйелеуге, ұқсастықты, қарама-қайшылықты байқауға дағдыландыру.

Сабақтың типі: дәстүрлі тип;

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, топпен, жекелей жұмыс жасау,

көрнекі құралмен жұмыс жасау;

Сабақтың түрі: теория-практика сабақ;

Дидактикалық материал: А.П.Рымкеевич «Физика есептер жинағы»

Б.А.Кронгарт «Физика және астрономия» есептер жинағы

Көрнекі құрал: сызығыш, бейне суреттер плакатта сызылған сызбалар,

графиктер;

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі;

Амандасу. Келмеген оқушылар тізімін журналға белгілеу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: «Математикалық тербеліс кезіндегі энергияның түрленуі» тақырыбын сұрау.

ІІІ. Жаңа сабақ: Сабақтың мақсатымен таныстыру; Жоспар бойынша сабақты түсіндіру;

а) Тербелмелі қозғалыстағы ф шамасы тербеліс фазасы деп аталады. Косинус немесе синус заңдары бойынша өзгеретін тербелістер гармоникалық тербелістер деп аталады.

Дененің тепе-теңдік қалпынан ауытқуын ығысу деп атайды.

ә) Электромагниттік өріс материяның ерекше түрі, ол арқылы берілген санақ жүйесінде қозғалатын зарядталған бөлшектердің немесе денелердің өзара әрекеті жүзеге асады.

Электр өрісі деп қозғалмайтын және қозғалатын зарядқа әсер ететін электромагниттік өрістің бір бөлігін айтамыз. Берілген санақ жүйесінде қозғалмайтын зарядтардың туғызатын электростатикалық өріс деп аталады.

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспарыqc

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

qc

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспарыБерілген нүктедегі өрісті сипаттайтын, әрі F/qc түріндегі қатынаспен анықталатын

физикалық шама өріс кернеулігі деп аталады да Е әріпімен белгіленеді.

qc 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары F/qc қатынасына тең Е өріс кернеулігі де векторлық шама болып табылады:

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспарыqc

Кернеулік электр өрісінің күштіксипаты болып саналады.Кернеуліктің бірлігі ретінде Н/Кл алынады.

б) Кез келген сызықтардың әрбір нүктелері арқылы жүргізілген жанамалары өрістің, осы нүктелердегі кернеуліктердің бағытарымен сәйкес келсе, онда мұндай сызықтарды күш сызқтары деп атайды.

Егер электр өрісі кернеулігінің векторы Е өрістің барлық нүктесінде бірдей болса, онда ол өрісті біртекті деп атайды.

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспарыалынған векторлық қосынды өрістердің қабаттасу (суперпозиция) принципін бейнелейді.

в) Есептер шығару.

Берілгені: 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспарыε=1 k=9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары=99 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспарыH9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспарым2/Кл2

r=? 9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары Кл

F=? F=qE

Шешуі:

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

F=9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

IV. Қорытынды: 1.Электр өрісі күшінің әрекеті қалай көрініс табады?

Қандай өрістерді электростатикалық өрістер деп атайды?

2. Электр өрісінң кернеулігі деген не? Кернеулігі Е электр өрісінде q зарядқа әрекет ететін күш неге тең?

3. Күш сызықтары деп нені айтады?

4. Қандай электр өрісі біртекті деп атайды

V. Үйге тапсырма: §25-оқып түсініктерін айтып беру.


9-сынып. 20-сабақ

Сабақтың тақырыбы: Реактивті қоғалыс

Сабақтың мақсаты: 1. Оқушыларға «Реактивті қоғалыс » тақырыбын

түсіндіру, саналарына бекіту.

  1. Оқушыларды белсенділігін арттыру өзіне-өзі баға беруге, алған білімдеріне жауапкершілікпен қарауға үйрету, дәлдікке, ұқыптылыққа ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

  2. Оқушылардың теориялық практикалық сауаттылықтарын арттыру, ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Өз ойын жүйелеуге, ұқсастықты, қарама-қайшылықты байқауға дағдыландыру.

Сабақтың типі: дәстүрлі тип;

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, топпен, жекелей жұмыс жасау,

көрнекі құралмен жұмыс жасау;

Сабақтың түрі: теория-практика сабақ;

Дидактикалық материал: А.П.Рымкеевич «Физика есептер жинағы»

Б.А.Кронгарт «Физика және астрономия» есептер жинағы

Көрнекі құрал: сызығыш, бейне суреттер плакатта сызылған сызбалар,

графиктер, үрленген шар, Т.Әубәкіров пен Т.Мұсабаевтың

портреттері, ракета құрылысы ;

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі;

Амандасу. Келмеген оқушылар тізімін журналға белгілеу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: «Дене импульсі. Импульстің сақталу заңы» тақырыбын сұрау

ІІІ. Жаңа сабақ: Сабақтың мақсатымен таныстыру; Жоспар бойынша сабақты түсіндіру;

а) Реактивті қоғалыс импульстің сақталу заңының техникада табысты қолданылуына жарқын мысал бола алады. Дененің бір бөлігі одан қандай да бір жылдамдықпен бөлінген кездегі қозғалысын осылай деп атайды.

Реактивті қозағалыстың қарапайым мысалы ретінде, үрлеп одан кейін еркін қоя берілген ауа шарының қоғалысын айтуға болады. Үрленегн шардың ішіндегі қысым сыртқа атмосфералық қысымнан едәуір артық болатыны белгілі, ал бос қоя берілгін шардың ішіндегі біраз ауаның төменгі саңылауы арқылы сыртқа шығуы шырдың жоғары қарай көтерілуіне тудырады.

Реактивті қоғалыс принципі бойынша сегізаяқ, калмар,теңізқұрт, медуза сияқты теңіз жәндіктері қозғалады.

Реактивті қоғалыс принципі сағатына бірнеше мындаған километр жылдамдықпен қозғалатын ұшақтарды, Жердің жасанды серіктерін, планетааралық саяхат жасайтын ғарыш зымырандарын жасауға мүмкіндік туғызды.

Ғарышқа алғаш қадам жасау белгілі ғалым К.Э. Цилковскийден (1857 -1935) басаталды десек болады. К.Э. Цилковский идеялары орыс ғалымы С.П. Королевтің басшылығымен жүзеге асырылды.

Тұңғыш жасанды Жер серігі біздің еліміздегі «Байқоңыр» ғарыш айлағынан 1957 ж. ұшырылған болатын. 1961 ж. азаматтың тұңғыш ғарышкері Ю.Г. Гагарин ғарышқа қадам басты. Жыл өткен сайын ғарыш кемелері, зерттеу бағдарламалары жетелдірілді. Ғарышқа сапар шегіп, ғылми-зерттеу жұмыстарынақатысқан ғарышкерлердің ішінде біздің екі қазақ ғарышкері - Тоқтар Әубәкіров, Талғат Мұсабаев та бар.

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

ә) Дененің бір бөлігі одан қандай да бір жылдамдықпен бөлініп шыққан кездегі қозғалысы реактивті қозғалыс деп аталады.

Осы күнгі зымырандар көп сатылы болып жасалады, яғни оның әр сатысысының отын қоры,тотықтандырғыш және реактивті қозғалтқышы бар болады.

9 сыныптың физика сабағынан І, ІІ тоқсан бойынша күнделікті сабақ жоспары

Оқушылармен жұмыс жасау: Кітаптағы 18-жаттығуды №1,2 есептерді шығару. Б.А.Кронгарт «Физика және астрономия» есептер жинағынан есептер шығарту.

ІҮ.Қорытынды: 1.Зымырыан қалай қозғалады?

2. Реактивті қоғалыс дегеніміз не?

3. Қандай мақсатпен зымырандар көпсатылы болып жасалады?

4. Реактивті қозғалыс жылдамдығы қандай шамаларға байланысты?

Ү. Үйге тапсырма: §21- оқып түсініктерін айтып беру.

18-жаттығудағы №3 есепті шығарып келу.

ҮІ. Бағалау: Үй тапсырмасын айтқан оқушыларды және белсене қатысқан

оқушыларды бағалау.


© 2010-2022