Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университеті

Аманбай Саида Нұрланқызы

Диплом жұмысы

«Виртуалдық Академия» ортасында физика пәнінен электрондық ресурс құру

5В011000-мамандығы - «Физика»

Ақтөбе, 2015

М А З М Ұ Н Ы

КІРІСПЕ........................................................................................................................3

І. ҚАШЫҚТАН ОҚЫТУ ЖҮЙЕСІ

1.1.Қашықтан оқыту жүйесі туралы жалпы мәлімет...............................................5

1.2.Қашықтан оқыту жүйесінің негізгі ұғымдары..................................................7

1.3.Қашықтан оқытудың құралдары мен формалары..............................................9

1.4. Қашықтан оқыту - білім саласындағы нарықтық қатынастарды жетілдіру жолы....................................................................................................................14

ІІ.ҚАШЫҚТАН ОҚЫТУ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ДИДАКТИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ.

2.1.Қ О Т жетілдіру негізінде оқу материалдарына қойылатын дидактикалық шарттар мен оқыту тәсілдері...................................................17

2.2.Қашықтан оқытудың дидактикалық құралдары...........................................20

2.3.Қ О Т ұйымдастыруда оқу процесінің моделі...................23

2.4.COMPETENTUM MAGISTER қашықтан оқыту жүйесіне қысқаша сипаттама..................................25

ІІІ. «ВИРТУАЛДЫҚ АКАДЕМИЯ»ОРТАСЫНДА ФИЗИКА ПӘНІНЕН ЭЛЕКТРОНДЫҚ РЕСУРС ҚҰРУ.

3.1.«Виртуалдық академия»туралы жалпы түсінік...............................................25

3.2. Виртуалдық Академияның анықтамалық ақпараты немесе жұмыстың орындалу реті............................................................................................................27

3.3.Физика пәні бойынша электрондық ресурс құру...........................................58

ҚОРЫТЫНДЫ..........................................................................................................59

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ........................................................60

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі - Бүгінгі күні әлемдік ақпараттық білім кеңістігінің деңгейіне Республика мектептерін көтерудің тиімді жолы білім беру саласын толықтай ақпараттандыру. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында білім беру жүйесін ақпараттандыру осы саладағы мемлекеттік саясат негізінде анықталып, осы жүйедегі басты міндеттердің біріне айналып отыр. «Қазақстан - 2050» стратегиялық бағдарламасы білім берудің ұлттық моделінің қалыптасуымен және Қазақстанның білім беру жүйесінің әлемдік білім беру кеңістігіне кіріктірумен сипатталады [1].

Индустриядан ақпаратты өркениетке көшудің кезеңінде қоғам дамуының негізгі факторы мемлекеттің қызметін құрайтын саяси экономикалық, әлеуметтік салаға белсенді әсер ететін ақпараттық - коммуникациялық сала болып табылады және экономиканы ғаламдандыру мен қоғамдық қатынастар процестерін айқындайды. Жеке тұлғаны қалыптастыруды дамыту мен оған жан-жақты терең білім беру мақсатында баланы оқыта отырып, оның еркіндігін, белсенділігін қалыптастыра отырып, өз бетінше шешім қабылдауға дағдыландыру жолында неғұрлым тиімді шараларын енгізу - бүгінгі ұстаздардың жауапты істері болуы керек. Мұндай бағыттағы шараларды жүзеге асыру үшін бүгінгі күн талабы - оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық ғылымдық коммуникациялық желілерге шығу екендігі Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңында белгіленген. Қазіргі заманғы ғылыми-техникалық үрдістің қарқыны білім беру жүйесінің алдына мүлде жаңа міндеттер қойып отыр. Ол өз жұмыс орнында және бүкіл техникалық тізбекте технологиялардың үздіксіз өзгерістеріне бейімделе алатын орындаушының тұлғасын қалыптастыру. Ал оларды даярлау үшін қазіргі дидактикалық мүмкіншіліктерді, жаңа идеяларды және білім беру технологияларын пайдалану керек. Мұндай технологиялар қатарына «Оқу мен жазу арқылы сыни тұрғыдан ойлау» (СТО) бағдарламасы, М.Жанпейсованың «Модульдік оқыту технологиясы», Е.И.Пассовтың «Коммуникативтік технологиясы», Ж.А.Қараевтың «Деңгейлеп саралау технологиясы», «Қашықтан оқыту технологиясын» және т.б. жатқызуға болады.Білім беру жүйесіндегі «Қашықтан оқыту технологиясын» меңгеру ерекшеліктері «Виртуалдық академия ортасында физика пәнінен электронды ресурс құру» деп аталатын дипломдық жұмыстың көкейкестілігін анықтайды.

Зерттеу мақсаты - Физика пәнін оқытуда оқушылардың білім сапасын жаңа технологиялар арқылы жетілдірудің үлгілерін жасап, оны оқу үрдісіне енгізу және білім сапасын жоғарлату.

Зерттеу обьектісі - Физика сабағында жаңа технологияларды үйрете отырып, шығармашылық тұлғаны қалыптастыру үшін оқушыларға берілетін білім сапасын жетілдіру жолдарын анықтау.

Зерттеу пәні - физика пәнінен дәстүрлі емес сабақтарды өткізу әдістемесі.

Зерттеудің ғылыми болжамы - Дипломдық жұмыстың тақырыбына сәйкес физика курсын оқытуда, алғашқы басқыштан бастап оқушылардың пәнге деген қызығушылығын артырып, білім сапасын жетілдіру үшін сабақта жаңа технологияларды пайдаланып, оларға заман талабына сай білім беріп, шығармашылық тұлғаны қалыптастыру.

Зерттеу көздері - Виртуалды Академияда жазылған сабақтар және жұмыс жасау туралы нұсқаулықтар.

Зерттеу әдістері:

• Білім беру жүйесінде қашықтан оқыту технологиясын толықтай

жүргізу;

• Виртуалды Академия мүмкіндіктерін толықтай пайдалану;

• Физика пәніне электронды ресурс құру.

Зерттеу базасы (көзі) - Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университеті, физика-математика факультеті, конденсияланған күй физика кафедрасы.

Дипломдық жұмыстың құрылымы мен көлемі: Бұл дипломдық жұмыс кіріспеден, үш тараудан, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен, сондай - ақ ...-беттен, ...-суреттен, ...кестеден,...сызбадан тұрады.

І. ҚАШЫҚТАН ОҚЫТУ ЖҮЙЕСІ

1.1.Қашықтан оқыту жүйесі туралы жалпы мәлімет

Түрлі стaтияларды салыстыра отырып, қашықтан оқыту - бұл әдеттегі күндіз немесе сырттай оқудан көп айырмашылығы мен артықшылығы бар оқытудың жаңа, арнайы формасы. Ол оқушы мен мұғалімнің, оқушылардың өзара қарым-қатынынасының өзгеше формасын, өзгеше оқу құралы мен әдістемені, оқытудың ұйымдастыру өзгеше түрін ұыснады. Сонымен қатар оның құрамы кез-келген оқыту формасында, кез-келген оқыту жүйесінде бар компоненттерден; оқытудың барлық түрінде, әлеуметтік қажеттілікті өтейтін мақсаттардан; оқу орнының түріне қарай қолданыстағы программаларды қамтиытын мазмұннaн; әдістемелерден, ұйымдастыру формасынан, оқу құралдарынан тұрады.Қашықтан оқыту формасының соңғы үш компоненті қолданыстағы технолгиялық негіздерге (мысалы, тек компьютерлік телекоммуникацияға, баспа құралымен, компакт-дискімен, кейс-технологиямен жабыдықталған компьютерлік телекоммуникацияға) қарай айрықшаланған.Cырттай оқу мен қашықтан оқуды шатастырмау керек. Олардың басты айырмашылығы сонда, қашықтан оқытуда жүйелі, әрі әсерлі интерактивтік оқыту қамтамасыз етіледі. Қашықтан оқытуды оқудың жаңа бір формасы деп, тиісінше қaшықтан білім беруді (оқыту нәтижесі сияқты, жүйені де, процестің өзін де) білім берудің жаңа формасы деп қарастыру керек. Әрине, оны басқа оқу жүйелеренің жетілдірілген түрі деп қарауға болмас. Қашықтан оқыту да күндізгі оқытудағыдай мазмұн мен мақсаттар негізінде құрылады. Бірақ, материалды беру түрі мен мұғалім - оқушы, оқушының өзара қатынастары басқаша болады. Қашықтан оқытудың дидактикалық принциптері де (ғылымилық, жүйлеік және жүйелілік, белесенділік принциптері, дамыта оқыту, көрнекілік, оқытудың дифрененциалдығы мен жекелей оқыту принциптері т.с.с) күндізгі оқуыдағыдай. Бірақ, Интернеттің ақпараттық ортасының және оның қызметінің мүмкідіктеріне байланысты, қашықтан білім беруді жүзеге асыру eрекше болады. Осылайша, бір жағынан қашықтан оқытуды жалпы білім беру арасында (үздіксіз білім беру жүйесінде), оның кейбір жақтарының ерекшеліктерін ескере отырып қарастыру керек. Басқаша жағынан, қашықтан оқуды жүйе және процесс ретінде айыра білу керек. Қашықтан оқыту - процесс. Қашықтан оқу - жүйе. Қашықтан оқыту саласындағы әлемдік тәжірибе көп жылдар бойы жиналды, ақпараттық технологиялар базасындағы қашықтан оқыту тәжірибесі өте аз. 90-жылдары қашықтан білім берудің маңызды идеялары, стратегиялары және технологиялары қалыптастырылды. Сонымен, оқыту үрдісін ұйымдастыру тәсілдерін анықтау қашықтан білім берудің дамуының маңызды стратегиясы болып табылады. Білім беру құнын азайтуға кепілдік бере алады.

Дәстүрлі емес оқыту формасына көшудің әлемдік тенденциясы оқытудың қашықтан оқыту технологиясы бойынша дайындаумен айналысатын оқу орындарының өсуін көрсетеді.

Батыстың дамыған елдерінде қашықтан білім беру жүйесінің өзіндік ерекшеліктері бар. Бірінші орында қашықтан оқыту жүйесінің екі концепциясы тұр: солтүстік америкалық және еуропалық.

Қашықтан оқытудың білім саласындағы рөлі.

Соңғы он-он бес жылдан астам уақыт ішінде Қазақстандағы білім беру жүйелерінің кұрылымдарында елеулі өзгерістер болып жатыр. Оқу мен білім технологиясы қаржы қорының байыбына жетіп түсінудің, нарықты өркендету жолында күресудің тиімді құралына айналып отыр. Осы ретте қазіргі замандағы технологиялық жетістіктерге негізделген қашықтықтан білім беру жетекші рөл атқарады. Дүние жүзі бойынша қашықтан білім беру жүйесін еркендетудің басты мақсаттарынын бірі - оқушылардың кез келген мектептер, колледждер мен университеттердегі оқу бағдарламалары бойынша оқып, білім алуларына жағдай туғызу болмақ. Осылай еткенде ғана студенттердің бір елден екінші елге орын ауыстыруларына ідектеу қойып, кедергілер туғызудан гөрі көзқарастар жүйелерінің бір арнаға тоғыстырылған идеяларымен қаруланып, білім беру ресурстарын өзара алмастыру жағдайында болашағы зор жаңа істерді өркендете түсуге мүмкіндік туады. Коммуникациялық каналдарды ауқымды түрде тарату курысы маңызды міндеттерді ойдағыдай іс жүзінде асыруға септігін тигізбек.

Қашықтан оқытудың білім саласындағы мақсаты: Білім берудің біртұтас ақпараттың жүйесін құру арқылы оқушылар мен студенттердің білім деңгейін көтеру.

Қашықтан оқытудың білім саласындағы міндеттері:

•бір-бірімен тығыз байланысты бола отырып. мемлекеттік (республикалық) деңгейіндегі қашықтықтан оқытудың құрамына енуі;

• құру кезінде мемлекеттің стандарт талаптарын сақтау;

Республикалық білім беруді ақпараттандырудың ғылыми-әдістемелік орталығы ақпараттық қарым-қатынастық технологиялардың білім берудегі педагогикалық мүмкіндіктерін зерттеу жолында ЮНЕСКО институтының тірек нүктесіне жатады және онымен бірге қашықтықтан оқытудың спутниктік каналын ендірудің бірлескен жобасын жүзеге асыруда.

1.2.Қашықтан оқыту жүйесінің негізгі ұғымдары

Оқыту - білім алудың және шеберліктер мен дағдыларды қалыптастырудың мақсатты, жүйелі түрде ұйымдастырылған үрдісі, ал білім беру - бұл тұлғаны оқытудың нәтижесі.

Қашықтан оқыту - бұл оқытушы мен оқушы бірге бола алмаған жағдайда белгілі бір ара қашықтықта оқыту тәсілдері. Тарихи тұрғыдан алып қарасақ қашықтан оқыту бұрын сырттай оқыту деп аталатын еді. Ал, бүгінгі күні бұл - байланыс каналдары арқылы байланысатын аудио. Бейне және компьютерлік жүйелерді қолданатын оқыту құралдары.Күндізгі және сырттай оқу формалары сияқты қашықтан оқыту да білім беру процесінде оқытудың компьютерлік және телекоммуникациялық технологияларына негізделген ең озық дәстүрлі және инновациялық әдістері, формалары мен құралдары қолданылатын білім алудың бір формасы болып табылады.

Қашықтан білім беру - қашықтан оқытумен тығыз байланысты. Қазіргі күнгі ғылымда қашықтан білім беру - бұл білімді қолма - қол беру процесі (ол үшін оқу орталығы мен оқытушы жауапты), ал, қашықтан оқыту - бұл білімді қабылдау процесі ( бұған оқушы жауапты) деген ұғым қалыптасқан. Қашықтан білім беру - жаңа ақпараттық технологиялар мен мультимедиа жүйелері негізінде күндізгі, сырттай және кешкі оқыту жүйелерінің элементтерін біріктіретін, ерекше, жетілдірілген форма. Қазіргі заманғы телекоммуникациялық және электрондық басылымдар құралдары дәстүрлі оқыту формаларының жағымды жақтарын сақтай отырып, олардың жетіспейтін жерлерін толықтыруға мүмкіндік береді.

Кесте 1

Қашықтан білім берудің ерекшеліктері:

Ерекшелік түрлері

Қызметі,қолданылуы

Икемділік.

Оқушылар көп жағдайда лекция, семинар түріндегі сабақтарға қатыспайды. Әркім µзі таңдап алған мамандықты қажетті деңгейде игеру үшін өзіне ғана керекті мµлшерде білім алады

Модулділік.

Қашықтан оқыту бағдарламасының негізіне модулдік принцип салынады. Оқушылар игеретін әрбір пән немесе пәндер жүйесі белгілі бір ғылым саласы туралы тұтас ұғым қалыптастырады. Ал, мұның өзі бір - біріне тәуелсіз оқу курстарынан жеке немесе топтық талаптарға жауап беретін оқу жоспарын құруға мүмкіндік береді.

Параллелділік

Оқыту процесі негізгі кәсіби қызметтің оқумен қатар жүруіне мүмкіндік береді,яғни , өндірістен қол үзбеуге жағдай жасайды.

Алыстан қызмет көрсету мүмкіндігі.

Оқушы мен білім беретін мекеме арасындағы қашықтық (байланыс жүйелері жұмысының сапалылығы жағдайында) тиімді білім беру процесіне кедергі болмайды.

Қамту

Бұл ерекшелікті кейде «көпшілікті қамту» деп атайды. ҚОЖ жүйесінде оқитындар саны шектеулі параметрге жатпайды. Олардың көптеген оқу ақпараттары көздеріне (электрондық кітапханалар, ақпарат базалары) ену мүмкіндіктері бар, сондай - ақ олар бір - бірімен және оқытушымен байланыс жүйелері немесе басқа да ақпараттық технологиялар құралдары арқылы байланыса алады

Рентабелділік

Қашықтан оқытудың бұл ерекшелігі оның экономикалық тұрғыдан тиімділігімен айқындалады. Шетелдік қашықтан оқыту жүйелерін бағалау олардың дәстүрлі жүйеге қарағанда 10 - 50 % - ға арзанға түсетіні көрсетіп отыр. Бұл, әдетте, оқу алаңдарын және ақпараттық технологиялардан техникалық құралдарын тиімді қолдану, сондай - ақ, оқу материалдарының неғұрлым шоғырландырылған және бір жүйеге келтірілген мазмұнын қолдану, ҚОЖ технологиясының өте кµп тыңдаушылар санына бағытталғандығымен түсіндіріледі

Жаңа ақпараттық технологиялар

Қашықтан оқыту жүйесінде басым түрде жаңа ақпараттық технологиялар (компьютерлер, аудио - бейнетехника, телекоммуни-кациялардың жүйелері мен құралдары т.б.) қолданылады.

.

1.3.Қашықтан оқытудың құралдары мен формалары.

Кәсіби дамуға ұмтылатын бәсекеге қабілетті маман өзінің негізгі қызметінен үзілмей жаңа білім алу жолдарын іздестіреді. Ал жоғары оқу орындары мамандарға қойылатын талаптардың өсуіне байланысты оқытудың жаңа формалары мен әдістерін іздестіреді, білім беруге жаңа технологиялар енгізеді. Оқу үдерісін ұйымдастырудың жаңа формасының бірі - қашықтықтан оқыту технологиялары арқылы оқыту.Қашықтықтан оқу - жұмыстан қол үзбей қолайлы уақытта кез келген жерде ақпараттық-коммуникациялық технологиялар көмегімен оқу. Жоғары оқу орындарында қашықтықтан оқытудың 2 технологиясы пайдаланады.

Сызба 1

Қашықтықтан оқыту технологиясы

желілік технология

кейстік технология

1)желілік технология - Интернет арқылы оқу. Университеттің білім беру порталында студенттер электрондық курстарға тіркеледі, ондағы бар материалды дәрістер және басқа оқу қорлары бойынша оқиды. Сосын автоматты түрде тестіленеді немесе тапсырмалар орындайды. Оқытушы, тапсырманы тексеріп, пікір жазып, баға қояды.
2) кейстік технология - студентке оқу-әдістемелік кейс, яғни семестрге барлық материалдар мен тапсырмалар беріледі, ол тапсырмаларды орындап, график бойынша оқытушыға жіберіп отырады.
Сонымен, қашықтықтан оқыту технологиясы студенттердің тьютор (оқытушы-кеңесші) басқаруымен дербес оқуына негізделген. Семестр бойы кесте бойынша онлайн режимінде кеңестер беріледі.

Қашықтан оқытудың білім берушілік үрдісінде келесі оқыту құралдары қолданылады.

• Баспалық шығарылымдар;

• Электрондық басылымдар;

• Кәдімгі және мультимедиалық варианттардағы компьютерлік оқытушы жүйелер;

• Оқу - ақпараттық аудиоматериалдар;

• Оқу - ақпараттық бейнематериалдар;

• Қашықтан жүргізілетін лабораториялық практикумдар;

• Тренажерлер;

• Алыстан қол жеткізілетін білімдер мен ақпараттар базалары;

• Электрондық кітапханалар;

• Эксперттік оқыту жүйелеріне негізделген дидактикалық материалдар;

• Геоинформациялық жүйелерге негізделген дидактикалық материалдар;

• Компьютерлік жүйелер.

Сызба 2

Геоинформациялық жүйелерге негізделген дидактикалық материалдар;

Эксперттік оқыту жүйелеріне негізделген дидактикалық материалдар;

Компьютерлік жүйелер.

Электрондық кітапханалар;

Баспалық шығарылымдар;

Электрондық басылымдар;

ОҚЫТУ

ҚҰРАЛДАРЫ

Кәдімгі және мультимедиалық варианттардағы компьютерлік оқытушы жүйелер

Алыстан қол жеткізілетін білімдер мен ақпараттар базалары

Оқу - ақпараттық бейнематериалдар;

Қашықтан жүргізілетін лабораториялық практикумдар;

Тренажерлер;

Оқу - ақпараттық аудиоматериалдар;

Қашықтыққа ақпараттар жеткізу технологиясы бойынша қашықтан оқытудың түрлері:

• Баспалық материалдарды почта арқылы тарату (дәстүрлі сырттан оқыту формасына тән);

• Аудио - бейнентаспаларды және СD - ROM жүйелерін тарату;

• Интерактивті ТВ мен бейнеконференциялар арқылы тарату;

• Электрондық почта және тарату қағаздары арқылы (Internet жүйесі базасында) тарату;

• Телеконференциялар, IRC, MOO, MUD (Internet жүйесі базасында )

• W W W арқылы тарату

Сызба 3

Аудио - бейнентаспаларды және СD - ROM жүйелерін тарату;

Электрондық почта және тарату қағаздары арқылы (Internet жүйесі базасында) тарату;

Телеконференциялар, IRC, MOO, MUD (Internet жүйесі базасында ) арқылы;

W W W арқылы тарату

Соңғы кездерде Internet технологиясы басқа формаларды ығыстырып шығаруда. Бұл құбылыс үш жағдайға байланысты:

• Кез - келген оқу моделін неғұрлым арзан және ыңғайлы құралдармен бейнелеуге мүмкіндік беретін Internet - технологиялардың техникалық тұрғыдан дамуы;

• Internet жүйесіне қосылудың қарапайымдылығы;

• Жүйеге қосылу құнының төмендігі.

Сызба 4

;

.

Телеконференциялар -бұл екі немесе одан да кµп қатысушылардың µзара қарым-қатынасын ұйымдастыру үшін байланыстың электронды каналдарын пайдалану процесі. Телеконференция процесінде дыбыс, бейне немесе компъютерлік ақпараттар жеткізіледі. Телеконференцияға жіберілетін хабарлар оның барлық қатысушыларына бірдей жеткізіледі де, сол арқылы бұл процесті дµңгелек стол айналасындағы сұхбат алмасуға ұқсатып отырады.Әрбір конференцияға тематиканың, этикетінің бұзылмауын қадағалап отыратын координатор басшылық етеді. Телеконференциялар - аудиоконференция, бейнеконференция және компьютерлік конференция сияқты түрлі технологияларға қатысты айтылатын жалпы термин.

Аудиоконференциялар - қатысушылар дауыстық коммуникацияға түсетін телеконференцияның бір түрі. Аудиоконференцияларды сандық, сонымен қатар аналогтық байланыс жүйелерінде ұйымдастыруға болады. Аудиоконференциялар біржақты бейнеқатынастарда, спутниктік телевидениеде, сондай - ақ селекторлық кеңестер ұйымдастыруда кеңінен қолданылады.

Бейнеконференциялар - бұл қажетті аппараттық - бағдарламалық кешендермен қамтамасыз етілген екі немесе одан да кµп нүктелер арасында бейнекµріністермен немесе дыбыстық ақпараттармен алмасу әдісі. Оған қатысушылар бір - бірін шынайы уақыт аралығында көре және ести алады, Сондай - ақ, ақпараттар алмасып, оларды біріге отырып өңдей алады.. Мынадай жүйе оқушылардың оқытушымен тікелей қарым - қатынас кететін шығындарын болдырмайды, жұмысының нәтижесін жоғарылатады. Іс жүзінде кез - келген ақпаратты тез және оңай түрде жеткізе алу мүмкіндіктерін ескеріп, бейнеконференцияларды қашықтан білім беру жүйесін ұйымдастырудағы ең тиімді технология ретінде қарастыруға болады.

Компьютерлік телеконференцияларға - жүздеген және мыңдаған Internet жүйесін пайдаланушылар қатыса алады. Конференцияға қатысу технологиясы өте қарапайым - адресін теріп алсаңыз болды. Конференцияға қатысушының компьютері экранында оған қатысушы өзге мүшелердің пікірлері мен айтқан сөздері көрініп тұрады. Хабарлар мен пікірлер экранда өте тез пайда болғанымен телеконференцияларды синхронды құралдар қатарына толықтай қосуға болмайды. Бұл технология өте үлкен кµлемді хабарландырулар тақтасын еске түсіреді. Сол хабарландырулар тақтасындағыдай мұнда да ақпарат көздері біраз уақыттар бойына сақталып тұрады. Керек болған жағдайда оған қайтып оралып, хабарламаларды қарап отыруға болады.

1.4. Қашықтан оқыту - білім саласындағы нарықтық қатынастарды жетілдіру жолы

Бүгінде, информaция өңдеу мен халықаралық деңгейде еңбек түрлерін бөлу әлемдік әкономиканың ең негізгі ерекшеліктері болып отырған кезде, білім алу кез келген маманның жеке және кәсіби табысының негізгі көзі болып қала береді. Білімнің адамнын жұмысқа түру мен өмір сүру деңгейіне тигізетін әсері бұрынғыға қарағанда анағұрлым күшейе бастады. Әрине, білімге қойылатын талаптар да өзгеріске ұшырады: әрбір жанның негізгі білімі мен оның тұрақты жаңарып отыруымен қатар қазіргі маман информациялық қорларды табысты пайдаланып, заң және әкономика негіздерін де игеруі тиіc. Қазіргі мамандардан шығармaшылық тұрғыдан ойлaй білуі, соның негізінде шешім қабылдауы және өмір бойы оқып үйренуі талап етіледі.

Функциональдық дайындау тұжырымдамасынан жеке тұлғаны дамыту тұжырымдамасына ауысу. Бұл ауысудың негізі тек приоритеттер ауысуы ғана емес, мұнда мамандарды мемлекетгік тапсырыс бойынша дайындаудан жеке тұлғаның талаптарын қанағаттандыруға көшу жүзеге асырылады. Жаңа түжырымдама әрбір нақты адамның өз мүмкіндіктерін есепке ала отырып, соны іс жүзінде көрсету мен жетілдіру арқылы білім беруді жекелеп жүргізудің сипат алғанын көрсетеді. Бұл оқушылардың және мүғалімдердің өздерінің әртүрлі жеке мүмкіндіктеріне сәйкес алуан түрлі білім беру бағдарламаларын жасау арқылы іске асырылады. Білім беруді жетілдірудің осы бағытындағы маңызды фактор болып оқушылардың қазіргі және болашакта қолданылатын информациялық коммуникациялық технологияларды (ИКТ) пайдалану арқылы оқуға деген өз ынтасын (мүмкіндігін), өздерінің жеке басының когнитивті іс-әрекет жасауға икемділігін қалыптастыру ісі саналады.

Бұдан бұрынырақ көркем етіп қолмен жаза білудің өзі қартайғанша қам жемей тыныш өмір сүруге кепілдік бере алатын еді. Соңғы онжылдықта әр түрлі қызмет салаларында технологиялар мен білім түрлерінің жаңаруының жылдам үрдіс ала бастағаны байқалды. Мектептен, тіпті жоғары оку орнынан алған білімнің өзі ұзақ уақыт өмірге тірек бола алмайды.

Үздіксіз білім беру тұжырымдaмасы, оның іс жүзінде пайдалануға ұмтылу қоғамдағы ересек адамдардың білім алу мәселесін қиындатып жіберді. Ересек жандардың білім алуына деген көзқарас және оның қазіргі замандағы рөлі түбегейлі өзгеріске ұшырады. Ол қазіргі білім беру жүйесі кризисін аттап өтудің және жаңа заманға сәйкес білім жүйесін қалыптастырудың тікелей жолы ретінде қарастырылып отыр.

Білімді негізгі қоғамдық капиталға айналдыру және білім алуға байланысты табыстың өсуі осы тауарды пайдаланатын адамның, жалпы қоғамның және накты бір мекеменің пайда табуына байланысты болып отыр. Осыдан барып білім беру саласын аралас түрде қаржыландыруға, осы саладағы нарықтық қатынастарды дамытуға негіз болатын мүмкіндіктер пайда бола бастайды.

Мектептегі информациялық технологиялар және информация курстарын бағдарламалау тілдерінің әлементтері бар компьютер құралы алғашқы білім түрлері ретінде қарастыру - кейіннен зиян тигізетін өте қарапайым көзқарас Компьютерлік ғылымдар пәндерін инженерлік білім негіздерсіз (жоғары оку орындарына емес) нашар техникалық жабдықталған ортада үстірт оқып үйренуге талпыну - мектеп түлегінің көзі алдында ИКТ мүмкіндіктерінің рөлін төмен түсіру деген сөз. Балалардың мұндайда Компьютерге байланысты теріс көзқарасы қалыптасып, кейіннен оларды көптеген қиындықтарға душар етуі мүмкін.

Орта мектеп өмірге білікті программалаушылар беруі тиісті емес (оларды университеттер дайындауы керек), оның атқаратын қызметі де ондай емес. Балаларды оларға қызыкты, әрі өмірде керек болатын нәрселерге үйрету қажет. Оның үстіне дәл осы сәттегі мәселелер жалпы жеке адамның жан-жақты және гармониялық түрде дамуымен қайшы келмеуі тиіс. Менделеев атап өткендей "орта білімнің негізгі мақсаты оқушыларды жеке жетілдіру, олардың қоршаған ортаға деген дұрыс көзқарасын қалыптастыру және жеке қасиеттерін (байқампаздық, ой таластыра білу, еңбек сүйгіштік, т.б.) дамыту".

Компьютер балалардың шығармашылық белсенділігін дамытуға көмектеседі, әсіресе егер оған үйренуді емес, оны құрал ретінде пайдалануды игерсе, яғни ИКТ-ның техникалық жағына ғана қарастырмай, оның танымдық жағына көңіл бөлу керек. Мұндайда оны дұрыс пайдаланса, компьютер білімді жетілдіру құралы рөлін жақсы атқара алады.

Компьютер мен оқушының өзара әрекеттесуі қызғылықты процесс, ол педагогикалық новацияларда есепке алынып отыруы қажет.

Педагогиканың негізгі козғаушы күші ретінде барлық тәрбиелік әрекеттер негізі ынта болып саналатынын айтқан артық болмас. Өндірісте де ынталандыруға байланысты менеджмент ең бағалы ресурсты - кадрларды жетілдірудің негізгі құрамды бөлігі болып табылады емес пе? Балалар

ересек адамдар тәрізді егер оқу нәтижесі ертеңгі күні пайдалы болатынына көзі жетсе, оған зор ықыласпен қарап, тез үйренуге тырысады. Егер оқу процесі дұрыс құрастырылып, компьютер оның жылдам игерілуіне көмектесетін болса, оқушылар мақсаттарына жыддам қол жеткізе бастайды.

Мектептерде аппараттық, телекоммуникациялық және программалық жабдықтар аймағында тәжірибелік (немесе арнаулы) емес, индустриялық, яғни әрекеттік шешімі бар жұмыстарды енгізуге тырысу керек - олар практикалық қажетгілік пен ол істі жалғастырудың тиімділігіне кепілдік бере алады. Информациялық технологиялардың екпінді түрде жылдам дамуы аппараттық және программалық жабдықтар өндірісі өзіндік құнынын арзандауына, оған қоса ИКТ-ның негізгі даму бағытында программалар мен құрылғылардың бір-бірімен сәйкес келіп үйлесуіне әкеліп отыр.

ИКТ-ны практикаға енгізу жолында туындайтын мәселелерге салқын қандылықпен карап, оларды шешу кезінде мектептегі информациялық жүйелердің мынадай негізгі әлементтеріне әсер ететінін айту керек:

· әдістемелік жабдықтау жағына;

· мұғалімдер мен әкімшілік органдарын дайындауға;

· қолданбалы программалық жабдықта-маларға (әнциклопедиялар, меди-ресурстар, моделъдеу, әкімшшк-шаруашылық кешенін баскаруға)

· базалык программалық платформаға (Windows операциялық жүйесі + Office);

· аппараттык кешенге (компьютерлер, жергілікті желі, Интернетке крсылу).

Интеллектуальды ұлттық қорларды дамытудың басыңқы бағыттарына бағытталған бағдарламалар мен білім технологияларын жетілдіру - саяси маңызды стратегия.

Мұндай процестің маңыздылығы Әкономикалық ынтымақтасу және жетілдіру ұйымына кіретін көптеген елдердің осындай жоспарларды тиянақты түрде құрастыруынан көрінеді. Мысал ретінде "Тһе National Сгіd fог Lеаrning" (Ұлыбритания) және "Schulen und Netz" (Германия) жоспарларын көрсетуге болады, осындай жоспарларды АҚШ, Қытай, Индия, Индонезия, Оңтүстік Корея, Тайлан мемлекеттері де жүзеге асыруда. 2000 ж. аяғында АҚШ Білім министрлігі жасап шыққан Білім технологияларының ұлттық приоритет ретінде кдрастырылуы тиіс. Олар білім беру процесінін шет жағында қалмай, оның негізгі ядросы болып қалыптасуы керек".

Жаңа жоспар негізінде әлектрондық оқыту (е-Lеаrning) тұжырымдамасы жатыр, оның стратегиялық рөлі бұған дейін кең тараған әлектрондық бизнес үғымынан гөрі маңызды болып саналады.

ІІ.Қашықтан оқыту технологиясын ұйымдастырудың

дидактикалық негіздері

2.1. Қашықтан оқыту технологиясын жетілдіру негізінде оқу матералдарына қойылатын дидактикалық шарттар мен оқыту тәсілдері

Қазіргі кезде адамзат дамуының ерекше артықшылығы-ақпараттық өркениетке көшу, адамдардың интеллектуалдық мүмкіндіктерін арттыратын есептеуіш техника мен ақпараттық технологиялардың жедел дамуы болып табылады.
Қоғамды ақпараттандыру Қазақстан дамуының маңызды бағыттарының бірі болып саналады. Біздің еліміздегі үздіксіз білім беруді қарастыратын болсақ (орта мектеп-жоғарғы оку орны-білім жетілдіру институты-мамандарды қайта даярлау), осы сатылардың барлығында ақпараттандырудың әсерін көруге болады. Оның мақсаты -эффективтілікті радикалды және мамандарды даярлау сапасын дамыған елдердің деңгейіне көтеру. Осы үрдісте келесі әлементтер ерекше маңызды болып саналады:

• Техникалық құралдармен оқытудың педагогикалық әдістерінің

приоритеттілігі.

• Алгоритмдік білім мен ойлау стилінің өсуі;

• Студенттердің информатика мен есептеуіш техника құралдарын меңгеру

және қажеттеріне қарай жаңа ақпараттық технологияларды қолдану қабілеттіліктерін қалыптастыру.

Осының барлығы жеке тұлғаның ақпараттық мәдениет деңгейінің жоғарылауы мен дамуына әсер етуі керек. Осы тұрғыда үш деңгейді ерекшелеп көрсетуге болады: жалпы, кәсіби және жоғарғы логикалық. Адамдардың ақпараттық мәдениеті олардың еңбек қызметін анықтаушы факторы болып табылады. Акпараттык коғамға, қозғалысқа қарай оның рөлі арта түседі. Ақпарат бағалылығы да арта түседі. Адамның ақпараттық мәдениетінің қалыптасуы - оның күнделікті тіршілігіндегі білім, біліктерімен өз білімІн жетілдіру кезінде жүзеге асады. Бұл - басқарылмайтын үрдіс. Әйтсе де, оның құрылымын анықтап, оқыту және тәрбие жүйесімен жеке түлғаның ақпараттық мәдениетін бағытталған түрде дамыту кезінде күшейтуге, ұйымдастыруға болады. Тәжірибе көрсеткендей, оқытудың компьютерлік технологиясын келесі әдістерді қолдану аркылы жүзеге асыруға әсер етеді.

• Білім беруде ақпараттық технолоғияларды сәтті тарату, сауатты қолдану және интенсивті дамыту бірнеше факторларға байланысты екендігі аныкталды:

• Техникалық (компьютерлік) база жағдайы;

• Ақпараттык жоне компьютерлік аймағындағы маман-оқытушылардың кәсіби дайындық деңгейі;

• Басқа пән окытушыларының компьютерлік сауаттылығы және ақпараттық мәдениет дәрежесі;

• Нақты аймақтағы ақпараттық технологияны дамыту тенденцияларьгна оқу жоспары мен бағдарламалар мазмүндарының сәйкес келуі.

Кесте 2

Компьютерлік технологияның әдістері

№

Әдістің атауы

Қызметі

1

Ақпараттық

үйренушінің танымдық қызметін;

2

Компьютерлік модельдеу

мәліметтер базасы мен білімді, гипермәтіндерді қолдану арқылы білім алушының танымдық қызметін жүзеге асыру;

3

Автоматты оқыту және білімді бақылау

математикалық және логика-лингвистикалық модельдерді қолдануға негізделген, танымдық кызметті дамытады;

4

Бағалау

автоматтандырылған оқыту жүйелерін. тестілеу жүйелері мен мультимедианы қолдануға негізделген, танымдық қызметті дамытады;

5

Ойындық

компьютерлік, іскерлік ойындарды, әксперттік жүйелерді қолдануға негізделген танымдык қызметті дамытады.

• Ақпараттық әдіс, үйренушінің танымдық қызметін;

• Компьютерлік модельдеу әдісі, мәліметтер базасы мен білімді, гипермәтіндерді қолдану арқылы білім алушының танымдық қызметін жүзеге асыру;

• Автоматты оқыту және білімді бақылау әдісі, математикалық және логика-лингвистикалық модельдерді қолдануға негізделген, танымдық кызметті дамытады;

• Авгоматтандырылған оқыту және білімді бағалау әдісі, автоматтандырылған оқыту жүйелерін. тестілеу жүйелері мен мультимедианы қолдануға негізделген, танымдық қызметті дамытады;

• Ойындық әдіс, компьютерлік, іскерлік ойындарды, әксперттік жүйелерді қолдануға негізделген танымдык қызметті дамытады.

Қазіргі қойылатын талапка сай жаңа технологиялар - берілетін білім деңгейінің кенейтілуінің және студенттердің білім дәрежесінің артуын талап етін отыр.

Әсіресе қашықтықтан оқыту технологиясы білім берудің ортасында тұратын оқыту жүйесін құру мүмкіндігін береді. Бұл жүйеде оқытушы студенттің жүмыстарын, жеке қызығушылықтары мен сұраныстарын ескереді. Білім беру жүйесінің ортасында студент тұратынын ескерсек, оқыту жүйесі тұтасымен өзгереді. Оқытушы студентке арналған өзіндік жұмыстарды ұйымдастырумен шұғылданады. Қашықтықтан оқыту технологиясын қолдануда оқытушының рөлі арта түседі және өзгереді.Осымен байланысты қашықтықтан оқыту технологиясын қолданып жүргізілетін білім беру сапасын бақылауды дүрыс жүргізу және жүзеге асыру мәселесі туындайды.

2.2 .Қашықтан оқытудың дидактикалық құралдары

1. Білім алушыларды қашықтықтықтан оқытуға арналған оқу-әдістемелік материалдармен қамтамасыз ету үшін қашықтықтық технологияларын қолданумен іске асырылатын білім беру бағдарламаларының пәндері бойынша әлектрондық оқу-әдістемелік кешен болуы керек.

2. Әлектрондық оқу-әдістемелік кешенін дайындауды үлгілік оқу бағдарламаларына қатаң сәйкестендіріліп әзірленген, бекітілген оқу жұмыс бағдарламасы бойынша курсты әзірлеуші жүзеге асырады.

3. Әрбір пәннің әлектрондық оқу-әдістемелік кешені міндетті және қосымша комплектілерден тұруы керек.

Міндетті комплект мыналардан:

a) үлгілік оқу бағдарламасынан;

 оқу жұмыс бағдарламасынан (пәннің мазмұны, күнтізбелік- тақырыптық жоспар, ұсынылатын әдебиеттердің тізімі (негізгі және қосымша), курстың модулдық бөлінуі, қашықтықтық кеңестерін өткізу кестесі);

b) лекциялардың әлектрондық курсынан;

c) практикалық және семинарлық сабақтардың материалдарынан;

 зертханалық практикумнан (тапсырмалар, мысалдар, әдістемелік нұсқаулар);

d) студенттің өзіндік жұмысына және оқытушы-тьютордың жетекшілігімен жүргізілетін студенттің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалардан;

 рубеждік бақылауды ұйымдастыру жөніндегі материалдардан (бақылау жұмыстары, тест тапсырмалары, жеке тапсырмалар және тағы басқа);

 қорытынды бақылауды ұйымдастыру жөніндегі материалдардан (емтихандық тестілеу тапсырмалары, емтиханға арналған сұрақтар, билеттер, емтихандық бақылау жұмыстары) тұрады.

Электрондық оқу-әдістемелік кешенін бағдарламалық қамтамасыз етілу функционалдылығы мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартына сәйкес болуы керек.

Қосымша комплект курстық жұмыстарды орындау жөніндегі әдістемелік нұсқаулардан тұруы мүмкін; оқыту сипатындағы компьютерлік бағдарламалар, тренажерлар, репетиторлар, анықтамалық-әдістемелік материалдар, пәннің оқу материалдарын игеруге көмектесетін оқу және оқу-әдістемелік құралдарды және өзге де материалдарды орындаудың мультимедиалық нұсқалары.

Оқу-әдістемелік қамтамасыз ету автономды және желілік өзіндік жұмыстар мен білім алушыларды аттестаттауға дайындау үшін жеткілікті болуы керек.

4. Қашықтан оқыту жүйесімен оқыту білім алушылардың оқу курстарын оқытушы-консультанттың (тьютордың) басшылығымен қашықтықтықтан оқыту жүйесіне арналған оқу-практикалық құралдарды, сондай-ақ оқытудың қазіргі құралдарын (компьютерлік, телекоммуникациялықағы пайдалана отырып, өзіндік зерделеуді ұсынады.

 Оқытудың теледидарлық құралдарына кабельдік немесе спутниктік теледидардың көмегімен ұжыммен немесе жеке қолданатын бейне лекциялар, сондай-ақ интерактивтік режимдегі теледидар сабақтары жатады.

 Оқытудың компьютерлік құралдарына әлектрондық оқулықтар, мультимедиалық курстар, кері байланысы бар тренингтік бағдарламалар (супертьюторлар), кәсіби бағдарламалардағы оқыту тапсырмалары (профтьюторлар), желілік іскер ойындар жатады.

 Оқытудың ойындық құралдарына іскер және операциялық ойындар түріндегі ұжымдық сабақтардың белсенді әдістері, дискуссиялар, коммуникативтік сабақтар, сондай-ақ виртуалды білім беру ортада оқылатын проблемалық және пәнаралық лекциялар жатады.

5. Қашықтықтықтан оқытуда консультациялар телефон, әлектрондық пошта, чат, сондай-ақ телеконференцияны пайдалану түрінде өткізілуі мүмкін.

6. Қашықтықтықтан оқытуда зертханалық практикум мультимедиа-технологияларды, гипер ақпараттық жүйе (ГАЖ)-технологияларды, еліктеуді модельдеу қолданумен өткізіледі.

7. Барлық оқыту қызметінің түрлері:

 әлектрондық байланыс тәсілдерін қолдана отырып оқытушының (тьютордың) студентпен (тыңдаушымен) педагогикалық қарым-қатынасы;

 студенттің оқыту құралдарымен өзіндік жұмысы арқылы жүзеге асырылады.

Байланыс уақытына кеңестермен қатар барлық бақылау іс-шаралары кіреді: емтихан, зертханалық жұмыстарды, рефераттарды, әсселерді, курстық, есептеу-кестелік жұмыстарды, жобаларды қорғау, қорытынды мемлекеттік атестаттау.

8. Қашықтықтықтан оқытуды ұйымдастырудағы маңызды кезең виртуальдық (синхрондық немесе асинхрондық) өзара іс-қимыл. Синхрондық өзара іс-қимыл студент пен оқытушының нақты уақыт режиміндегі қатынасты қарастырады. Бұл үшін қашықтықтықтан оқыту жүйесінің чаттары немесе бейне конференциялар қолданылуы мүмкін. Асинхрондық өзара іс-қимыл студент пен оқытушы нақты уақытта қарым-қатынаста болмаған жағдайда жүзеге асырылады, бұл жағдайда қашықтықтықтан оқытудағы байланыстар жіберу тізімдерінің немесе телеконференциялардың көмегімен әлектрондық пошта бойынша хат алмасу арқылы ұйымдастырылады.

Оқытушының кеңесі (синхрондық немесе асинхрондық) - қашықтықтықтан оқытуды орындаудың міндетті шарттары.

9. Оқу процесін басқару және білім алушыларға дидактикалық материалдарды жеткізіп беру үшін көліктік және ақпараттық коммуникациялар, сондай-ақ автоматтандырылған құжат айналымы жүйесі кіретін мамандандырылған бағдарламалық қамтамасыз ету, білімнің әлектрондық банкілері және оқытудың интерактивтік мультимедиалық құралдары қолданылады.

10. Курстарды әзірлеушілер мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттардың пәндері үшін оқу жұмыс бағдарламаларына сәйкес пәннің мазмұнын өз бетінше анықтауы мүмкін.

11. Білім беру ұйымы, телекоммуникациялық және спутниктік байланыс арналары бойынша жіберуге арналған оқу материалдарын, басқа да материалдарды, ағымдық, аралық және қорытынды аттестаттаудың материалдарын дайындау мен көбейтуді жүзеге асырады және олармен әрбір оқушыны қамтамасыз етеді.

12. Қашықтықтықтан оқыту нысанын іске асыратын білім беру ұйымдарында әлектронды ақпараттық-білім беру ресурстары болуы керек.

2.3. Қашықтан оқыту технологиясын ұйымдастыруда оқу процесінің моделі

Білім беру мекемелері қызметкерлерінің білімін қашықтықтықтан арттырудың аймақтық жүйесі бір-біріне тығыз байланысты үш мәселені қамтиды:

1. Қашықтықтықтан оқыту курстары түріндегі әлектрондық библиотекаға материалдар базасын жасау және жинақтау;

2. Білім беруге бағытталған сыртқы ақпараттық ресурстарды пайдалану (қашықтықтықтық курстар, әлектрондық кітапханалар);

3. оқу процесін ұйымдастыру;

Білім беру мекемелері қызметкерлерінің білімін қашықтықтықтан арттыруды ұйымдастыруда оқу процесінің екі түрлі моделі болуы мүмкін.

Кесте 3

Бір деңгейлі модель

Қашықтықтықтан оқытуды іске асыратын білім мекемесі

Қашықтықтықтан оқытуды іске асыратын коммуникация құралдары

Қашықтықтықтан оқытудың тыңдаушылары

Қажет алғы шарттары:

- оқытушылар, тьюторлар, координаторлар;

- компьютерлер, оргтехникалар, Интернетке шығу құралдары;

- әлектрондық тасымалдаушыларда жазылған қашықтықтықтан оқыту курстары.

Қажет алғы шарттары:

-кейс-технологиясын қолдануда CD жеткізу каналы;

-телефон байланысы;

-Интернетке шығудың мүмкіндігі;

Қажет алғы шарттары:

- компьютерлер;

- кейс-технологиясын қолдануға байланыс каналы;

- әлектрондық почта;

- телекоммуникациялық технологияларда цифрлық байланыс каналы (ISDN);

Бір деңгейлі модельді мына жағдайларда қолдануға болады:

1. тыңдаушылар тұратын аудандарда қашықтықтықтан оқытудың бөлімін орналастыруға мүмкіндік жоқ;

2. белгілі бір курс бойынша бір топтың тыңдаушылары облыстың әр түрлі аудандарында тұрады;

3. белгілі бір аудан бойынша тыңдаушылар саны өте аз.

Бұл модельде тыңдаушыға оқу мерзімін өзі анықтауға мүмкіндік беріледі.

Бұл модельдің кемшіліктері:

1. оқу процесінде тьютормен тірідей қарым-қатынас жоқ;

2. оқытушының кеңесі телефон арқылы алынады;

3. тыңдаушының техникалық мүмкіндіктері болмаса, оқу мүмкін емес.

Кесте 4

Екі деңгейлі модель

Қашықтықтықтан оқытуды іске асыратын білім мекемесі

Қашықтықтықтан оқытуды іске асыратын коммуникация құралдары

Жергілікті жерлердегі қашықтықтықтан оқытуды қолдайтын орталықтар

Қашықтықтықтан оқытудың тыңдаушылары

Қажет алғы шарттары:

- оқытушылар, тьюторлар, координаторлар;

- компьютерлер, оргтехникалар, Интернетке шы-ғу құралдары;

- электрондық тасымалдаушы-ларда жазылған қашықтықтық-тан оқыту курстары.

Қажет алғы шарттары:

-кейс-техноло-гиясын қолда-нуда CD жет-кізу каналы-ның, телефон байланысының, Интернетке шығудың болуы;

Қажет алғы шарттары:

- оқытушылар, тьюторлар, координаторлар;

- компьютерлер;

- кейс технологиясына электрондық пошта, желілік технологияға Интернет байланысы,

-телекоммуникация-лық технологияға цифрлық байланыс каналы (ISDN);

Қажет алғы шарттары:

- компьютерлер;

- байланыс каналдары: кейс-технологияға - электрондық почта;

желілік техноло-гияға- Интернет байланысы,

-телекоммуника-циялық техноло-гияға- цифрлық байланыс каналы (ISDN);

Екі деңгейлі модельде білімді көтеру мекемелерінің жергілікті жерлерде филиалдары болу қажет. Мысалы, аудандық әдістемелік кабинеттерде ашуға болады.

Бұл модельді ұйымдастырудың әр түрлі нұсқалары бар: Тьютор негізгі білім мекемесінде немесе филиалда болуы мүмкін. Оқушы өз компьютерін немесе филиалдың кoмпьютерін пайдалануына болады. Курс кезінде оқуды бір мұғалім немесе бірнеше тьютор қамтамасыз етеді.

Екі деңгейлі модельдің артықшылықтары:

• оқушы оқу бойынша кеңесті жергілікті жерде ала алады;

• барлық оқу процесінде тьютормен тірідей қарым-қатынас жасайды;

• оқушы филиалдағы техникалық құралдарды пайдалана алады;

• бір уақытта үлкен аумақ пен көп тыңдаушыларды қамтуға болады, «бір мұғалім-тьюторлар филиалда» схемасы бойынша.

2.4.COMPEТЕNTUM.MAGISTER қашықтан оқыту жүйесіне қысқаша сипаттама

Бұл жүйені 2005 жылы «ФИЗИКОН» компаниясы ұсынды. Оқу жүйесінің артықшылықтары:
1. Программалық жабдық орталық серверге орнатылады. Оған мектептердегі сервер арқылы да, оқушылардың үйіндегі компьютерден де қатынасуға болады. Оқушы ауырып сабақ босатқан кезінде оқу материалдарына қол жеткізе алады. Ата-аналардың баланың сабақ үлгерімін бақылауына мүмкіндігі бар.
2. Біріктірілген курстар жабық модульдер түрінде емес, әр түрлі форматтағы материалдардың жиынтығы түрінде беріледі: текст, иллюстрация, интерактивті модельдер, бейне роликтер. Оларды курсқа тәуелсіз пайдалануға да болады.

3. Оқу процесін жоспарлау және бақылау құралдары, көрсеткіштерді талдау құралдары бір мектепте ғана емес, ауданда, қалада оқу процестерін ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Қашықтықтықтық олимпиада, ҰБТ жұмыстары мен олардың мониторын дайындауға болады.

4. Мұғалім оқу процесін сабақ кезінде, сонымен бірге сабақтан соң жүйе арқылы бақылай алады.
5. Мұғалімдер өз оқу материалдары арқылы жүйені толықтыра алады.

ІІІ. «ВИРТУАЛДЫҚ АКАДЕМИЯ» ОРТАСЫНДА ФИЗИКА ПӘНІНЕН ЭЛЕКТРОНДЫҚ РЕСУРС ҚҰРУ

3.1.«Виртуалдық академия»туралы жалпы түсінік

Виртуалдық академия аудиторияларында оқу сабақтарының кез келген түріне қол жеткізуге болады: лекциялар, семинарлар, тренингтер, пікірталастар.Сіз бұл жерде оқисыз және оқыта аласыз.Виртуалды Академияда барлығы бар,яғни:сабақтар мен лекцияларды жүргізуге арналған ыңғайлы аудитория,веб-камера орнатылған интерактивті тақта,дыбыс және видео форматтары.Виртуалды академияның басты артықшылығы - сабақтарды жазып алуға және трансляциялауға мүмкіндік береді.Бұл өзгешелік 3D таспаға жазу арқылы базаланып,контенттің жаңа көрінісін құрауға мүмкіндік береді.Бұл контент vircast деп аталады.

Басқа мүмкіншіліктер арасында виртуалды әлем басты назарда:яғни интерактивті тақтамен сурет салуға,слайдтар көрсетуге,видеолар,ақпарат алмасуға,сабақтарды трансляциялауға,конференциялар мен лекцияларды әлемнің кез келген бұрышында веб-камера арқылы көруге болады.

Тест конструкторы-оқытушыға өте ыңғайлы құрал.Виртуалды әлемде тест құрастырып,оны өткізіп,сол мезетте білім алушыларға тікелей баға беруге болады.Тест нәтижесі автоматты түрде есептелінеді.Алынған нәтижелерді e-mail арқылы сақтап жіберуге болады.Виртуалды Академияның әлеуметтік желілерде қолдаушылары өте көп.Біздің виртуалды әлемде жұмыс жасау жеңіл әрі ыңғайлы болуы үшін,өз қолданушыларына соңғы заманауи технологияларды ұсынды.

Vacademia+kinect(адамның қимыл қозғалысы)+iPad+интерактивті тақта = виртуалды әлемде шынайы инновациялық білім алуына мүмкіндік береді.

Виртуалды Академия тәжірибеде бізге қандай мүмкіндік бере алады?

• Компьютерді ең төмен қолданатын оқытушыда өз сабақтарын Виртуалды Академияда жүргізе алады.

• Соңғы үлгідегі сапалы электр ресурстар арқылы өзінің білім деңгейін көтере алады.

• Білім алушылар - альтернативті сабақтарды аудиторияларда және де бірлескен жаңа құрал арқылы білімдерін дамытады.

Қорыта келгенде,Жоғары оқу орындары мен мектептер осы технологияны пайдалану арқылы жұмыс жасайды.

3.2.Виртуалдық Академияның анықтамалық ақпараты немесе жұмыстың орындалу реті

Анықтамалық ақпарат

Баптаулар

Жұмыстың басталуы

Суре т 1

vAcademia - бұл сервистерді ұсынатын үш өлшемді жаппай пайдаланылатын білім беру платформасы, олардың көмегімен Сіз бірмезгілде бір немесе бірнеше пайдаланушылар үшін оқу курстарын, кеңестер, таныстырылымдар мен тренингтер өткізе аласыз және соларға қатыса аласыз.

vAcademia виртуалды әлемдерде оқудың жаңа бір тәсілдерін ұсынады. web 2.0 технологияларын виртуалды әлем мүмкіндіктерімен біріктіре отырып пайдалану барлық Интернет пайдаланушылары үшін қолжетімді интерактивті білім беру контентін құруға мүмкіндік береді.

3

Суре т 2

Жобада тіркелу үшінvacademia.com/auth/register vAcademia сайтында ұсынылған нысандағы жолдарды толтырып, Өзіңізді әлемге таныстыратын аватарды таңдаңыз.

Виртуалды академияға қош келдіңіз!

Тіркелу

.

Тіркелу көп уақыт алмайды. Сіз ұсынылған жолдарды толтырып, сонымен әлемге кіретін аватарды таңдауыңыз керек. Кейіннен Сіз аватарлар редакторын пайдалана отырып өз кейіпкеріңіздің сырт пішінін өзгерте аласыз.

Суре т 3

3

«Тіркелу» түймешесін басып, тіркелгеніңізді растаңыз.

Тіркелу кезінде Өзіңіз көрсеткен пошта жәшігіне Сіздің аккаунтты белсенді етуге арналған сілтемені қамтитын хат жіберілетін болады.

Әлемге кіру

Виртуалды академия әлеміне кіру үшін Сіз жоба сайтында тіркелуіңіз керек. Ол үшін «Тіркелу» сілтемесін басып, vacademia.com/auth/register-де тіркеуден өтіңіз.

Суре т 4

Егер Сіз бұған дейін тіркеліп қойған пайдаланушы болсаңыз, онда Өзіңіздің логиніңіз бен пароліңізді енгізіп, «Кіру» түймешесін басыңыз.

Келесі жолы әлемге оңай кіру үшін «парольді сақтау» белгісін қойыңыз.

Интерфейсі

Басты мәзір

Басты мәзір қосымшалардың баптауларын өзгертуге, аватарларды жылжыту мен олардың пікірлесуін басқаруға арналған түймешелерді қамтиды.

Суре т 5

Анықтамалық ақпарат. Сіз оқу слайдтарын қарай аласыз, сондай-ақ анықтамалық ақпарат бөліміне тікелей клиенттік бағдарламадан ауысуға болады.

Суре т 6

Чат. vAcademia-ның чатын пайдалана отырып, мәтіндік хабарламалармен алмасыңыз.

Суре т 7

Кірушілер тізімі. Сізге қолайлы ету үшін Виртуалды академияда сол сәтте әлемде отырған пайдаланушылардың тізімі көрініп тұрады.

Суре т 8

• Карталар және белгілер. Виртуалды академия бойынша жылжытудың қолайлы әрі жылдам тәсілін пайдаланыңыз - тышқанмен картадағы керек орынға бассаңыз, Сіз сол жерге автоматты түрде көше аласыз.

Суре т 9

«Менің үйім» локациясы. Пайдаланушының жеке кеңістігі, ол оны өз таңдауы бойынша жайластырып, сабақтар өткізе алады!

• Локациялар тізімі. Локациялар тізімін ағымдағы сабақтарды көру және локациялар арасында жылжыту үшін пайдаланыңыз.

Суре т 10

• Микрофонды басқару. Виртуалды академия өз пайдаланушыларына микрофон арқылы дауыстап пікірлесу мүмкіндігін береді

Суре т 11

Камераны басқару. Камераны басқару терезесіндегі камерадан Өзіңізге қолайлы түрді таңдаңыз.

Суре т 12

Баптаулар. Компьютеріңіздің мүмкіндіктері мен талғамыңызға қарай графиканың сапасын, дыбыстардың шығуын, интерфейс элементтерін баптаңыз.

Суре т 13

Қозғалыс. Аватарды өзіңізге қолайлы режимде басқарыңыз.

Суре т 14

Сілтеп көрсетулер. Сілтеп көрсетулерді Өз эмоцияларыңызды білдіру үшін пайдаланыңыз.

Суре т 15

Аватарды жылжыту режимдері. vAcademia-да аватарды жылжытудың екі режимінің біреуін таңдай аласыз.

Суре т 16

Таспаға жазу. Виртуалды сабақтардың таспа жазбасын желіге орналастырыңыз, оларды кез келген Internet пайдаланушы көре алады.

Суре т 17

Аспаптар панелі

Аспаптар панелі объектілерді орналастыруға, аватардың сырт пішінін өзгертуге, ресурстар коллекциясымен жұмыс істеуге, сабақтар өткізіп, таспа жазбаларын көруге, басқа пайдаланушыларды шақыруға және тесттер құрастыруға арналған түймешелерді қамтиды.

Суре т 18

3D объектілерін орналастыру. Виртуалды академияда Сіз 3D объектілерін еркін орналастыра аласыз: vAcademia объектілері кітапханасынан орналастыруға болады немесе өз модельдеріңізді жүктей аласыз, сондай-ақ локациялардағы объектілерді орналастыру шаблондарын жасауға және пайдалануға болады.

Суре т 19

Аватарлар редакторы. Аватарлар редакторында Сіз өзіңізге аватарды таңдап, оның сырт пішінін баптай аласыз

Суре т 20

Ресурстар коллекциясы. Сіз сыртқы оқу материалын кейін сабақ өткізу кезінде пайдалану үшін ресурстар коллекциясына жүктей аласыз.

Суре т 21

Сабақтар тізімі. Сіз өткен Виртуалды академиядағы сабақтарды қайта көре аласыз, сондай-ақ жаңа сабақтарға жазыла аласыз.

Суре т 22

Пайдаланушыларды шақыру. vAcademia-ның онлайн пайдаланушыларын Өзіңіздің сабақтарыңызға шақырыңыз.

Суре т 23

Тесттер конструкторы. Тесттерді жылдам әрі қолайлы құрастыруға арналған аспап.

Суре т 24

Хабарламалар панелі

Хабарламалар панелі қосымшалармен жұмыс барысында қалыптастырылады және Сіз орындайтын іс-әрекеттерге қарай әртүрлі түймешелер топтамасын қамтуы мүмкін. Хабарламалар панелінің түймешелеріне басу орындалатын әрекетті аяқтайды.

Тұру. Мәзірдің осы пункті отырған аватарға ғана қолжетімді болады, «Тұру» әрекетін орындауға әкеледі.

Суре т 25

Нұсқаманы алып тастау . Нұсқама қосылып тұрған кезде қолжетімді болады, оны алып тастауға әкеледі.

Суре т 26

Уақытша локацияны алып тастау. Уақытша локацияны құрғаннан кейін қолжетімді болады, уақытша локацияны жабуға әкеледі.

Суре т 27

Аралға қайта оралу. «Менің үйім» локациясында қолжетімді болады.

Суре т 28

Сурет салуды аяқтау. Сурет салу режимінде қолжетімді болады, режимнен шығу үшін қолданылады.

Суре т 29

Қосымшаны тақтада көрсетуді аяқтау. Монитор аймағын немесе қосымша терезесінтақтаға орналастыру кезінде қолжетімді болады.

Суре т 30

Веб-камераның тақтаға көрсетілімін аяқтау. Сіздің компьютеріңізге орнатылған камерадан тақтаға суретті көрсету кезінде қолжетімді болады.

Суре т 31

backchannel-ді аяқтау. backchannel режимі іске қосылған кезде қолжетімді.

Суре т 32

«Камера тақтаға бағытталған» режимін алып тастау. Камерадан шығудың бастапқы жағдайын қалпына келтіреді.

Суре т 33

«Аудитория және экрандар» режимін алып тастау . Камерадан шығудың бастапқы жағдайын қалпына келтіреді.

Суре т 34

«Камера аудиторияға бағытталған» режимін алып тастау . Камерадан шығудың бастапқы жағдайын қалпына келтіреді.

Суре т 35

«Бос камера» режимін алып тастау . Камерадан шығудың бастапқы жағдайын қалпына келтіреді.

Суре т 36

Контексті мәзір

Контексті мәзір объектіге тышқанның оң жақ клавишасымен басу арқылы шақырылады және осы объектімен ықтимал әрекеттер жасауға арналған түймешелер топтамасын қамтиды. Нақты объектілердің контексті мәзірі құжаттаманың тиісті бөлімдерінде сипатталған:

• тақталар;

• отыратын орындар.

Тышқанның оң жақ клавишасымен бос кеңістікке басқан кезде жалпы контексті мәзір көрініс табады.

Суре т 37

Нұсқаманы нұсқап көрсету. Нұсқаманы объектіге немесе суретке назар аудару үшін пайдаланыңыз.

Суре т 38

Бос камера. Бос камера аватарға басыбайлы емес, камерадан Өзіңізге керек көріністі орната аласыз.

Суре т 39

Уақытша локация. Локацияны аралда басқа локациялардан тысқары жерде құрастырыңыз, Сіз осы арқылы толыққанды сабақ өткізе аласыз.

Суре т 40

Белгілер. Өз белгілеріңізді Виртуалды академияның кез келген жерінде қалдыра беріңіз, оларды барлық пайдаланушылар көреді және естиді.

Суре т 41

Аватарлар

Үш өлшемді кейіпкер - аватар пайдаланушының vAcademia-дағы өкілі болып табылады, ол бірегей бапталушы пішінге ие.

Аватарды таңдау сайтта тіркелу кезінде жүзеге асырылады.

Кейіннен Сіз аватарлар редакторын пайдалана отырып, өз кейіпкеріңіздің сырт пішінін өзгерте аласыз.

Аватарды жылжытуды басқару

vAcademia-ның пайдаланушы басқаратын барлық аватарлары үш өлшемді кеңістік бойынша еркін жылжу мүмкіндігіне ие. Жылжу режимін: жүгіруді немесе жүруді таңдау үшін төменгі мәзірдің тиісті түймешелерін пайдаланыңыз.

Жүру режимін таңдау.

Суре т 42

Жүгіру режимін таңдау.

Суре т 43

Аватарды баптау

Аватардың сырт пішінін таңдау мен баптау аватарлар редакторы арқылы жүзеге асырылады.

Аватарлар редакторын шақыру.

Суре т 44

Сілтеп көрсетулер

Виртуалды академияның аватарлары пайдаланушының таңдауы бойынша сілтеп көрсетулерді орындай алады.

Қажетті сілтеп көрсетуді төменгі мәзірдің Сілтеп көрсетулер терезесінен таңдап алуға болады.

«Сілтеп көрсетулер» терезесін шақыру.

Суре т 45

Терезеде кез келген аватардың орындауы үшін қолжетімді сілтеп көрсетулердің тізбесі бар.

Сілтеп көрсетуді таңдау үшін оған тышқанның сол жақ клавишасымен басыңыз.

Суре т 46

Терезені жабу үшін оның жоғарғы жағындағы крестикке басыңыз.

Отыратын орындар

Тышқанның оң жақ клавишасымен басқан кезде «Отыру» түймешесі бар контексті мәзір шығатын объектілер аватарлар отыратын орындар болып табылады. Мұндай объектілерге орындықтар, дивандар, креслолар, отырмалар, тастар және басқа да объектілер жатады.

Отыру үшін объектінің контексті мәзірінің тиісті түймешесін пайдаланыңыз.

Отыру.

Суре т 47

Суре т 48

Тұру үшін сол жақ мәзірдің крестигі бар түймешесін

немесе контексті мәзірдің түймешесін басыңыз.

Сабақтар

vAcademia-дағы сабақтар нақты сыныптағы сабақтарға ұқсас. vAcademia курстар немесе жекелеген сабақтар өткізуге мүмкіндік береді.

Сабақтардың мақсаты vAcademia сайтында Мен оқимын / Менің сабақтарым бөлімінде көрініс табады.

Жаңа сабақты таңдау үшін түймешесін басыңыз.

Пайда болған нысанға атауын, сипаттамасын, өткізу уақытын енгізіңіз, локацияны таңдаңыз және түймешесін басыңыз.

Сіз сабақты ашық немесе жабық ете отырып, оған қолжетімділікті шектей аласыз. Сондай-ақ сабақты ақылы етіп, оған кіру үшін төленуі тиіс бағаны белгілей аласыз.

Ақылы сабақтар өткізу

vAcademia-да ақылы сабақтар өткізу үшін мынадай қадамдарды жасау талап етіледі:

1. Ақылы сабақты жоспарлап алыңыз.

2. Қатысушыларды шақырыңыз.

3. Сабақты өткізіңіз.

Ақылы сабақтарды жоспарлау

Сізге сайттың Мен оқимын / Жекелеген сабақтар бөлімінде ақылы сабақтардың шексіз санын жоспарлап алуыңызға болады.

Бұл үшін сабақтар сипаттамасы нысанында сабақтың ақылы екенін, сондай-ақ оның құнын көрсету қажет.

Суре т 49

Қатысушыларды шақыру

Егер Сіздің өз ақылы сабағыңызға шақыра алатын таныстарыңыз болса, Сіз оларға сабақ сипаттамасын сақтағаннан кейін бірден немесе кейінірек шақыру жібере аласыз. Бұл үшін сабақ сипаттамасы нысанындағы «Сабаққа шақыру» сілтемесіне басу керек.

Суре т 50

Шақыруларды жіберу нысанында Сіз шақырулар жібергіңіз келетін адамдардың тізімін қалыптастыра аласыз, оларға барып түсетін хаттардың түр-сипатын көре аласыз және шақырулар жіберуді жүзеге асыра аласыз. Дәл осы нысанның көмегімен бұған дейін шақырулар жіберілген адамдардың тізімін көруге және тағы басқа біреуге шақыру жіберуге болады.

Сабақтар өткізу

Суре т 51

Алдын ала жоспарланған сабақ Мен оқимын/Сабақтар бөлімінде Сіздің сабақтарыңыздың тізімінде пайда болады. Сабақтың тақырыбы бар сілтемеге басып, Сіз сабақ туралы ақпараты бар парақшаға көше аласыз, онда сабақ туралы жалпы ақпаратпен қатар сабаққа кіру үшін төлем жасауға немесе төлем жасап қойған адамдардың тізімі болады.

«Шақырылған» мәртебесі шақыру жіберілгенін, бірақ төлем әлі жасалмағанын білдіреді. «Жазылған» мәртебесі төлем жасауға тырысқан, алайда қандай да бір себептермен оны әлі аяқтамаған пайдаланушыларда тұрады. Және «Төлем жасады» мәртебесі төлем жасап қойған және Сіздің сабағыңызға қатыса алатындарда тұрады.
Осылайша, егер тізімде «Төлем жасады» мәртебесі бар бір пайдаланушы болса, Сіз өзіңіз белгілеген уақытта vAcademia виртуалды әлемінде сабақ өткізуіңіз керек.

Сабаққа жазылу

Белгіленген сабақтар туралы ақпарат vAcademia сайтындағы Сабақтар / Жуыр арада бөлімінде орналастырылады.

Суре т 52

Тізімнен Сіз өзіңізге ұнаған сабақты таңдап, соған кіре аласыз. Сабақпен қатар оның авторы, бағасы, белгіленген уақыты туралы ақпарат болады.

Егер сабақ тегін болса, онда түймешесін басу керек.

Егер сабақ ақылы болса, түймешесін басу керек.

Одан әрі Сіз төлем жасау тәсілдерінің бірін таңдай аласыз:

1. Пластикалық карта

2. moneta.ru

3. Яндекс Ақша

4. WebMoney

5. Ақша@Mail.Ru

6. Евросеть арқылы төлем жасау

Таңдау жасаған соң, Оферта шартының талаптарымен танысыңыз. Содан кейін түймешесін басыңыз.

Осыдан кейін Сізді төлем жасаудың тәсілі ретінде таңдап алынған ресурстың парағына қайта бағыттайды.

Пластикалық картаның көмегімен төлем жасау

Суре т 53

Төлемді пластикалық картаның көмегімен жасауды таңдап, Сіз Мәскеу Банкінің парағына енгеніңізге көз жеткізіңіз. Содан соң ұсынылған нысан жолдарын толтырып, «Төлем жасау» түймешесін басыңыз. Төлем жасауды аяқтаған соң Сізге vacademia.com сайтына сабағы бар парақшаға дербес түрде қайта оралу қажет.

moneta.ru сервисінің көмегімен төлем жасау

Суре т 54

moneta.ru сервисін пайдалану үшін осы төлем жасау жүйесінде әмияныңыз болу керек. Мұны сайттағы нұсқаулықтарға сүйене отырып жасау өте оңай. Төлем жасау үшін пайда болған нысан жолдарында Өзіңіздің e-mail мен пароліңізді енгіңіз. Содан соң әмиянды қалыптастыру кезінде көрсетілетін төлем жасау паролін енгізу қажет. Сіздің әмияныңыздан сабақ құнына пара-пар сома алынатын болады. Төлем комиссиясыз жүзеге асырылады. Төлем жасау аяқталғаннан кейін Сізvacademia.com сайтындағы сабақ сипаттамасы бар парақшаға қайта бағытталатын боласыз.

Яндекс Ақша сервисінің көмегімен төлем жасау

Суре т 55

Төлем жасау үшін осы төлем жасау жүйесінде әмиянды қалыптастыру немесе егер әмиян қалыптастырылып қойған болса, жүйеге өзіңіздің логиніңізбен және пароліңізбен енуіңіз керек. Содан соң әмиянды қалыптастыру кезінде көрсетілетін төлем жасау паролін енгізу қажет. Сіздің әмияныңыздан сабақ құнына пара-пар сома алынатын болады. Төлем комиссиясыз жүзеге асырылады. Төлем жасау аяқталғаннан кейін Сіз vacademia.com сайтындағы сабақ сипаттамасы бар парақшаға қайта бағытталатын боласыз.

WebMoney-дің көмегімен төлем жасау

Суре т 56

WebMoney арқылы сабақтарға төлем жасау үшін осы төлем жасау жүйесінде әмияныңыз болу керек. Өзіңіздің мобильді телефоныңыздың нөмірін және пайда болған нысандағы суреттен кодты енгізіңіз. «Әрі қарай» түймешесін басыңыз. Содан соң көрсетілген нөмірге төлем жасауға арналған коды бар SMS-хабарлама келіп түседі. Кодты енгізіп, "Төлем жасау" түймешесін басыңыз. Сіздің әмияныңыздан сабақ құнына пара-пар сома алынатын болады. Төлем комиссиясыз жүзеге асырылады. Төлем жасауды аяқтаған соң Сізге vacademia.com сайтына сабағы бар парақшаға дербес түрде қайта оралу қажет.

Ақша@Mail.Ru көмегімен төлем жасау

Суре т 57

Осы тәсілмен сабаққа төлем жасау үшін Ақша@Mail.Ru жүйесінде тіркелу керек. Пайда болған жолда Өзіңіздің e-mail -ыңызды енгізіңіз. Одан әрі Сіз төлем жасауға арналған шот қалыптастырылып қойылған осы төлем жасау жүйесіндегі Өз парақшаңызға кіресіз. "Шотқа төлем жасау" түймешесін басу қажет, содан соң пайда болған терезеде жүйеде тіркелу кезінде орнатылатын төлем жасау паролін енгізу керек. "Төлем жасау" түймешесін басыңыз, Сіздің шотыңыздан сабақ құнына пара-пар сома алынатын болады. Төлем комиссиясыз жүзеге асырылады.

Евросеть арқылы төлем жасау

Суре т 58

Төлем жасаудың осы тәсілін таңдағаннан кейін тиісті жол пайда болады, оған Өзіңіздің ұялы телефоныңыздың федералдық форматтағы нөмірін енгізіп, төлем жасау түймешесін басу керек. Көрсетілген нөмірге «Евросеть» немесе «Связной» байланыс салондарының кассалары арқылы қолма-қол төлем жасауға арналған талаптың 10 белгі көрсетілген коды бар SMS-хабарлама келіп түседі. Осы кезде PayAnyWay парақшасы жүктеледі. PayAnyWay -тың жүктелген парақшасында «Қағазға басып шығару» түймешесі бар. Қағазға басып шығарылған түбіртек бойынша «Евросеть» немесе «Связной» байланыс салондарында төлем жасау керек. Төлем комиссиясыз жүзеге асырылады.

Төлем жасалғаннан кейін жоғарыда көрсетілген тәсілдердің кез келгенінде сабақ сипаттамасы бар парақшада түймешесі пайда болады.

Сабаққа өту белгіленген уақытқа дейін кемінде 30 минут қалғанда қолжетімді болады.

Сабақтар өткізу аспаптары

Виртуалды академия Сізге тыңдаушыларыңызбен кездесуге арналған кепілді орынды ғана ұсынып қоймайды - біз Сіз үшін виртуалды сабақты тиімді өткізуге арналған жалпы аспаптар кешенін әзірледік.

Жекелеген сабақты немесе оқу курсын біздің сайтта қалыптастыруға болады.

Интерактивті тақта

Виртуалды Академиядағы интерактивті тақталар сабақтар өткізуге арналған аспаптар жиынтығынан тұрады.

Тақтамен жұмыс істеу контексті мәзір арқылы жүзеге асырылады.

Контексті мәзір тақтаға тышқанның оң жақ клавишасымен басу арқылы шақырылады.

Суре т 59

Тақтаның контексті мәзірін топтарға бөлуге болады:

Нұсқама.

Тақтаны басқару.

Камераны басқару.

Тақтаның тарихы.

Тақтаны басқару

Тақтаны басқара отырып, Сіз айтылатын материалға көрнекі түрде комментарий жасай аласыз, аудиторияға кез келген қосымшалар мен бейнероликтерді, тіпті, Өзіңіздің веб-камераңыздан суретті де көрсете аласыз.

Сабақты тиімді өткізу үшін тақтаның мүмкіндіктерін пайдаланыңыз.

Суре т 60

Сурет салу - сурет салу режимі тақтада сурет салуға арналған барлық қажетті аспаптардан: қарындаштан, сызықтан, мәтіннен, ластиктен, шеңберден, тік бұрыштан тұрады, олар Сізге өз оқу материалыңыздағы маңызды ақпаратты оңай сызып көрсетуге, сондай-ақ мүлдем жаңа контентті құрастыруға көмектеседі.

Суретті экраннан тақтаға көшіру - аудиторияға кез келген суреттерді Өз мониторыңыздан тақтаға қарапайым түрде көшіріп көрсетіңіз.

Суретті алмасу буферінен тақтаға көшіру - кез келген суреттерді Интернеттен немесе өз компьютеріңізден қосымша редакторларды пайдаланбай тікелей тақтаға көшіріңіз.

Мәтінді алмасу буферінен тақтаға көшіру - кез келген мәтіндерді қосымша редакторларды пайдаланбай тақтаға көшіріңіз.

Экран аймағын тақтаға орналастыру - тақтаға Өз мониторыңыздан аймақтарды орналастырыңыз, Сіздің сабақтарыңызға кірушілер Сіздің мониторыңызда болып жатқандардың бәрін нақты көре алады.

Қосымша терезесін тақтаға орналастыру - Сіз тыңдаушыларыңызға нақты қосымшаны көрсеткіңіз келе ме? Оны тақтаға қарапайым түрде орналастырыңыз! Өз тыңдаушыларыңызбен өзара қарым-қатынастар жасаудың тиімділігін арттыру үшін қосымшаларды басқаруды беру мүмкіндігін пайдаланыңыз.

Веб-камераны тақтада көрсету - Өз веб-камераңыздан суретті тақтада көрсетіңіз, тыңдаушылар Сізді нақты көріп, естиді.

Таныстырылымдарды жүктеу - таныстырылымдарды тікелей интерактивті тақтаға жүктеп, оларды vAcademia құралдарымен басқарыңыз.

Тақтаны тазарту - Сіз тақтаны тышқанның бір түртімімен тазартып, онымен қайта жұмыс жасай аласыз.

Backchannel - Тақтаға чат терезесін орналастырып, тыңдаушылардың сұрақтарына сабақ барысында тікелей жауап беріңіз.

Камераны басқару

Камераны басқару мынадай режимдерді қамтиды:

Суре т 61

Камера тақтаға

Камера экрандарға

Камера аудиторияға

Бос камера

Тарих

Бұл режим бұған дейін тақтаға көшіріліп алынған кез келген суретті қалпына келтіруге мүмкіндік береді.

Тақта тарихын шақыру.

Суре т 62

Пайда болған терезеде тақтаға орнатқыңыз келетін суретті таңдап алыңыз.

Суре т 63

Тиісті сілтемеге басып, Сіз тарихты тазарта аласыз.

Терезені жабу үшін оның жоғарғы жағындағы крестикті басыңыз.

Объектілерді орналастыру

Суре т 64

vAcademia Менің үйім локацияларына және vAcademia сайтында жоспарланған сабақтар кезінде объектілердің үш өлшемді модельдерін орналастыруға мүмкіндік береді.

Сіз объектілерді vAcademia -ның Объектілер Галереясынан орналастыра аласыз және өзіңіздің жеке модельдеріңізді кейіннен әлемде орналастыру үшін Ресурстар коллекциясына жүктей аласыз.

Объектілерді орналастыру терезесін шақыру үшін аспаптар панеліндегі тиісті түймешені басыңыз.

3D-объектілерді орналастыру терезесін шақыру.

Суре т 65

"Объектілерді орналастыру" терезесі орналастыруға арналған аспаптарды, сондай-ақ орналастырылатын объект туралы ақпаратты қамтиды.

Орналастыру

Суре т 66

Жеке объектіні орналастыру үшін:

1. Оны Ресурстар коллекциясына жүктеу;

2. Жүктелген объектіні тышқанның сол жақ клавишасымен әлемдегі қажетті орынға ауыстыру қажет.

Объектіні vAcademia -ның Объектілер Галереясынан орналастыру үшін «Объектілер Галереясын ашу» түймешесін басыңыз. Толығырақ ақпаратты Объектілер Галереясы бөлімінен қараңыз.

Көшіру

Орналастырылған объектіні көшіріп алу үшін «Көшіру» түймешесін басыңыз. Курсор сары кубтарға айналады. Тышқанның сол жақ клавишасымен көшіріп алғыңыз келетін объектіге басыңыз - оның қатарынан көшірмесі пайда болады.

Суре т 67

Жою

Орналастырылған объектіні жою үшін «Жою» түймешесін басыңыз, курсор қызыл крестикке айналады. Тышқанның сол жақ клавишасымен жойғыңыз келетін объектіге басыңыз.

Суре т 68

Жылжыту

Объектіні жылжыту үшін «Жылжыту» түймешесін басыңыз. Курсор крест тәріздес нұсқағыштарға айналады. Объектіні таңдап алыңыз, тышқанның сол жақ клавишасын қысып ұстап, объектіні жаңа орынға жылжытыңыз.

Суре т 69

Айналдыру

Объектіні айналдыру үшін «Айналдыру» түймешесін басыңыз. Курсор шеңбер тәріздес нұсқағышқа айналады. Объектіні таңдап алыңыз, тышқанның сол жақ клавишасын қысып, объектіні айналдырыңыз.

Суре т 70

Масштабтау

Объектінің көлемін өзгерту үшін «Масштабтау» түймешесін басыңыз. Курсор әр жаққа бағытталған нұсқағыштарға айналады. Объектіні таңдап алыңыз, тышқанның сол жақ клавишасын қысып, тышқанды жылжыта отырып, объектінің көлемін өзгертіңіз.

Суре т 71

«Жылжыту», «Айналдыру» және «Масштабтау» іс-әрекеттері үшін соңғы іс-әрекетті кері қайтару функциясы қолжетімді болады. Бұл үшін клавиатурадағы Ctrl + Z калвишалары комбинациясын басу керек.

Белгілеп алу

Объектіні белгілеп алу үшін «Белгілеп алу» түймешесін басыңыз. Курсор қол тәріздес суретке айналады. Белгілеп алғыңыз келетін объектіге тышқанның сол жақ

клавишасымен басыңыз. «Объектілерді орналастыру» терезесінде оның суреті мен сипаттамасы пайда

болады.

Суре т 72

Пайдалану объектілерін белгілеп алғаннан кейін олардың қасиеттерін өзгертуге болады.

Жоғары қарай-төмен қарай жылжыту

Объектіні жоғары қарай-төмен қарай жылжыту үшін Сіз гравитацияны ажыратуыңыз керек. Объектіні таңдап алыңыз, тышқанның сол жақ клавишасын қысып, оны жылжытыңыз.

Суре т 73

3D-объектінің қасиеттері

Пайдалану объектілеріне мынадай қасиеттер тән болады. Толығырақ Пайдалану объектілерінің қасиеттері пунктінен қараңыз.

Суре т 74

Гравитацияны ажырату

Пайдалану объектілері үшін ғана қолжетімді болады. Объекті гравитациясын ажырату үшін «Гравитацияны ажырату» түймешесін басыңыз. Түймеше жасыл түс болып жанады, бұл гравитация ажыратылғанын білдіреді. Содан соң объектілерді ауада орналастыруға болады

Суре т 75

Кесіп өтуді қосу

Пайдалану объектілері үшін ғана қолжетімді болады. Объектілерді кесіп өту режимін қосу үшін.

Суре т 76

Локация шаблонын орналастыру

Сіз локациядағы объектілердің бұған дейін құрастырылған орналастырылуын осы орналастырудың сақталған шаблонын жүктеп, қайта жүзеге асыра аласыз.

Суре т 77

Бұл үшін түймешесін басып, Шаблондар галереясын ашыңыз. Қажетті шаблонды таңдаңыз және пайда болған нұсқағышпен локациядағы қажетті орынға басыңыз.

Локация шаблонын сақтау

Объектілерді локацияларға орналастырып және олардың қасиеттерін баптап алып, Сіз алынған орналастыруды шаблон ретінде сақтай аласыз. Бұл үшін пайда болған терезеде шаблонға атау мен сипаттаманы енгізіңіз және «Сақтау» түймешесін басыңыз. Сіздің шаблоныңыз Шаблондар галереясында сақталады.

Суре т 78

Әлемде камераны басқару

Үнсіздікте Виртуалды академиядағы камера бірінші тұлғадан берілетін сипатқа ие және кейіпкердің соңынан жылжып отырады.

Камераны кейіпкерге қатысты бұру үшін тышқанның оң жақ клавишасын қысып, қажетті ракурсты алу үшін тышқанды жылжытыңыз. Камераны жақындату және алыстату тышқан дөңгелегінің көмегімен жүзеге асырылады.

Камерадан көріністі төменгі мәзірдің камерасын басқару терезесінде өзгертуге болады.

Камераны басқару терезесін шақыру.

Суре т 79

«Камера» терезесінде Сіз виртуалды кеңістікті көрсетудің үш режимінің біреуін таңдай аласыз:

• бірінші тұлғадан берілетін;

• үшінші тұлғадан берілетін;

• бос камера.

Суре т 80

Немесе нұсқағыштарды пайдаланып, камераны дербес басқару.

Камераны қажетті жаққа бұру үшін дөңгелек аймақта орналасқан тиісті нұсқағыштарды пайдаланыңыз.

Суре т 81

Камераны жылжытып ауыстыру үшін квадрат ішіндегі нұсқағыштарды пайдаланыңыз.

Суре т 82

Камераны жақындату немесе алыстату үшін жылжыманы пайдаланыңыз.

Суре т 83

Терезені жабу үшін оның жоғарғы жағындағы крестикті басыңыз.

Әлем бойынша навигация

Виртуалды академия бойынша навигация:

• жүгіру және жүру режимдері арқылы;

• карталар бойынша телепортация арқылы жүзеге асырылады.

Басқа пайдаланушылармен пікірлесу

Пайдаланушылардың Виртуалды академияда пікірлесуі:

• дыбыстап пікірлесу - микрофон арқылы;

• мәтіндік хабарламаларды жіберу - чат арқылы жүзеге асырылуы мүмкін.

Чат

Виртуалды академияның чаты пайдаланушылардың өзара мәтіндік хабарламалармен алмасуына арналған.

Чат терезесін ашу үшін төмендегі мәзірдің тиісті түймешесін басыңыз.

Чатты шақыру.

Суре т 84

Чат терезесін жабу үшін оның жоғарғы жақ бөлігіндегі крестикті басыңыз.

Суре т 85

Хабарламаны жіберу үшін курсорды енгізу жолына қойыңыз, хабарламаны теріп, Enter клавишасын басыңыз.

Виртуалды академияның чаты:

• жеке чат;

• ағымдағы локациядағы чат;

• жаһандық чат болып бөлінеді

Микрофон

Микрофон арқылы vAcademia пайдаланушыларының дыбыстап пікірлесуі жүзеге асырылады.

Микрофонды қосу үшін басты мәзірдегі түймешені басыңыз.

Микрофонды қосу және басқару.

Суре т 86

«Дыбысты ұстап қалу» опциясын қосу үшін тиісті баптауды таңдаңыз.

«Дыбысты ұстап қалу» режимінде Виртуалды академияға режимді белсенді еткеннен кейін компьютерде іске қосылған қосымшалардың дыбыстары беріледі. Микрофон арқылы пікірлесуге бұл режимде қол жеткізу мүмкін болмайды. Режимнен шығу үшін «Микрофон» баптауын таңдаңыз.

Суре т 87

Белгілер

Виртуалды академияда Сіз белгілерді орналастыра аласыз.

Белгіні қалыптастыру үшін тышқанның оң жақ клавишасымен қажетті орынға басыңыз және контексті мәзірді пайдалана отырып, белгінің типін таңдаңыз.

Суре т 88

• Мәтіндік белгі мәтіндік комментарийлер қалдыру мүмкіндігін береді.

• Графикалық белгі көлемі 15Мб -ге дейінгі png, gif, jpeg, jpg кеңейтуі бар файлдарды орналастыру мүмкіндігін береді.

• Дыбыстық белгі көлемі 15Мб -ге дейінгі mp3, wav кеңейтуі бар аудио файлдарды орналастыру мүмкіндігін береді.

• Қателік туралы белгі Егер Сіз қателікті байқап қалсаңыз, әзірлеушілер оны жою үшін қателік туралы белгіні қосыңыз.

Баптаулар

Баптаулар терезесін шақыру үшін басты мәзірдің тиісті түймешесін пайдаланыңыз.

Баптаулар терезесін шақыру

Суре т 89

Баптаулар терезесінің мынадай салымдары бар:

• Графика

• Микрофон

• Дыбыстар

• Интерфейс

Сурет 90

3.3.Физика пәні бойынша электрондық ресурс құру

Қазіргі таңда білім жүйесінің ең негізгі элементтердің бірі -электронды ресурс .Электрондық ресурс деп - электронды түрде қолданылатын оқу материалдары болып табылады.

Электрондық ресурсты 3 топқа бөлуге болады.Олар:

Ең қарапайым электрондық ресурс- графикалық жазба.Олардың кітаптан айырмашылығы - негізгі формасы қағазда емес,компьютер экранында көрсетілетін материал.

Келесі электрондық ресурс графикалық жазбаның өзге түрі.Жазба бойынша навигациялық айырмашылық бар.Оқу жазбаларында кездейсоқ терминдер кездеседі,егер ол қағазда жазылса,оның мағынасын білу қиын.Ал электронды ресурста ол қол жетімді түрде болады.

Ең соңғы электрондық ресурс визуалды немесе дыбысты фрагменттен құралады.Бұл ресурстың басқа ресурстан айрмашылығы барлығы электронды түрде болады.

Электронды ресурс тек ЖОО-нда ғана пайдаланылып келген,енді бұл бағдарламаны мектеп курсына қосу қарастырылуда.

Виртуалды Академияда жұмыс жасау үшін қажетті құралдар:

• Компьютер немесе ноутбук

• Ғаламтор желісі

• Микрофон

• Наушник

Виртуалды Академия мүмкіндіктерін пайдаланып электронды ресурс құруға болады.Электронды ресурс құру үшін лекция,презентация немесе видео алынады.

Физика пәнінен құрылған электронды ресурс презентациядан және видеодан тұрады.

Физика пәнінен дайындаған эекронды ресурсы arsu.kz сайтынан көре аласыз

Қ О Р Ы Т Ы Н Д Ы

Алғаш рет Н. Ә. Назарбаев инновациялар мен оқу - білімді жетілдіру үшін «оқу - білім процесін жетілдіру технологиясын» көшу туралы жаңа идеяны көрсеткен болатын (2006 ж). Олай болса, осы тың ұсыныс, ғалымдар мен педагогтардың, методистердің назарынан тыс қалып келеді. Демек, тақырыптың өзектілігіне, қызуғышылығына, маңыздылығына ешқандай күмән жоқ. Олай болса оқу процесінде білім теориясын практикамен ұштастыру тақырыптың өзектілігінен туындайтын қажеттік.

Осы уақытқа дейінгі бірте - бірте дамытылып келген оқыту жүйелерінің саралап, оның соңғы жетілдірілген деңгейі «қашықтан оқыту жүйесі» екендігін белгілі.Жаңа жүйені іске асырудың тетігі ретінде осы заманға сай оқыту жүйелерін пайдаланып білім деңгейін жоғары сатыға көтеру.

Жұмыстың мақсаты «Виртуалдық Академия» ортасында электронды ресурс құру.

Дипломдық жұмыстың бірінші бөлімінде қашықтан оқыту технологиясы туралы жалпы мәлімет қаралды.

Дипломдық жұмыстың екінші бөлімінде қашықтан оқыту технологиясының дидактикалық негіздері, яғни оқыту тәсілдері, оқыту құралдары мен модель түрлері нақты қарастырылған.

Дипломдық жұмыстың үшінші бөлімінде «Виртуалды Академия» ұғымымен танысу және осы «Виртуалды Академия» мүмкіндіктерін пайдаланып электронды ресурс құру ережесі көрсетілген.

«Виртуалды Академияда уақыт қана емес,.кеңістікте виртуалды болып табылады.

Жаңа технологиялардың енгізілуі білім жүйесіне тигізер ықпалы зор.Осы арқылы білім жүйесін жоғары деңгейге көтеруге болады.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңы

2. Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Л.М. Гумилев атындағы Еуразиялық ұлттық университетінде оқыған «Инновациялар мен оқу-білімді жетілдіру арқылы білім экономикасына» - атты лексиясы // Егемен Қазақстан 27.05.06ж №115

3. Мақамбаев М. Педагогикалық технологияны оқу процесінде қолдану /М. Мақамбаев// Математика және физика. -2004. -№1.

4. Ақтанова А. Оқутыдың жаңа технологиясын пайдалану - сапалы білім негізі /А. Ақтанова// Математика және физика. -2005. -№1.

5. Абылкасымова А.Е. Современный урок. Оқу құралы: Современные методы обучения.-Алматы, НИЦ «Ғылым», 2003. -85б.

6. Баенова Д. Жаңа технология физика сабағында /Д. Баенова// Математика және физика. -2005. -№1.

7. Монахов В.М. Технологические основы проектирования и конструироания учебного процесса. Волгоград, 1995.

8. Селевко А.Г. Современные информационно технические средства в школе. Москва: Народное образование, 2002. -48с.

9. Левина А.И. Технология профессионального педагогического образования. Москва: ACADEMA, 2001. -272с.

10. Нұрпейісова Р. Физика пәнін деңгейлеп саралап оқыту /Р. Нұрпейісова// Математика және физика. -2004. -№5.

11. Қажымғалиева К. Жаңа технология - физикада /К. Қажымғалиева// Физика және астрономия. -2006. -№2, 5бет.

12. Шалимбетова Т. Сабақта жаңа технология әдісін қолдану /Т. Шалимбетова// Математика және физика. -2005.-№5.-47б.

13. Хасанова С. Жаңа технология негіздерін оқу үрдісінде қолдану. //Информатика неіздері, 2008, №2, 5-7б.

14. Сайт :edu.gov.kz

15. Сайт: arsu.kz/

16. Новые педагогические и информационные технологии в системе образования / Под редакцией Е.С.Полат. -М.: «Академия», 1999

17. Қаймақбаева К.Н., Садық Б.Х. Ақпараттық технологияларды жүйелеп физиканы оқыту әдістемесі. - Шымкент: АИУ, 2010.

18. Жаңабергенов Қараев Ж.А. Компьютерді оқыту процесіне пайдалануға кіріспе. Алматы. Рауан. 1992. 90-101 б

19. Абылкасымова А.Е. Современный урок. Оқу құралы: Современные методы обучения.-Алматы, НИЦ «Ғылым», 2003. -85б.

20. Жақыпова Н. Физика сабағында компьютерлік технологияны тиімді пайдалану /Н. Жақыпова// Физика және астрономия. -2002. -№4. -61б.

21. Новые педагогические и информационные технологии в системе образования / Под редакцией Е.С.Полат. -М.: «Академия», 1999

22. Кеңесбаев С.М., Қараев Ж.А. Педагогикалық және компьютерлік технологиялардың өзара байланысының дидактикалық шарттары.

23. Я.А.Коменский. Великая дидактика. Избр. Педаг. Соч.,М., 1955, Учпедгиз, стр. 218.

24. Қараев Ж.А. Активизация познавательной деятельности учащихся в условиях применения компьютерной техники. Диссер. На соиск. Уч.степ.докт.наук. Алматы. 1995.