Открытый урок на тему: Электролиттердің электр өткізгіштігі. Электролиз

АҚТӨБЕ КӨЛІК, КОММУНИКАЦИЯ ЖӘНЕ ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАР КОЛЛЕДЖІ

«Жаратылыстану-математика» «Бекітемін»

бірлестік отырысында қаралды Басшының оқу-ісі

Хаттама №___ «____» «____» 2015 ж жөніндегі орынбасары

Бірлестік жетекшісі _______Жиенқожаев М.С. ____________Игликова Л.Е «____» «____» 2015 ж

Ашық сабақ

Тақырыбы: Электролиттердің электр өткізгіштігі. Электролиз заңы. Фарадей тұрақтысы.

Өткізген: Абишева Сара Мырзакановна

Пәні: Физика

Өткізілетін оқу тобы: Э-12

Өткізілетін мерзімі: 13 наурыз, 2015 жыл

Өткізілетін уақыты, орны: ІІ пар, 520 кабинет

Ақтөбе -2015

Өткізген: Абишева Сара Мырзакановна

Пәні: Физика; Өткізілетін оқу тобы: Э-12; Өткізілетін мерзімі: 13 наурыз,

Өткізілетін уақыты, орны: ІІ пар, 520 кабинет

Сабақтың тақырыбы: Электролиттердің электр өткізгіштігі. Электролиз заңы. Фарадей тұрақтысы .

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік: Сұйықтардағы электр тогы, электролиз заңын түсіндіру, электролиздің қолданылуын көрсету.

2. Дамытушылық: ғылыми көзқарасын арттыру, есеп шығару дағдыларын жетілдіру,күнделікті өмірде электролиздің қолданылу мүмкіндігін кеңейту.

3. Тәрбиелік: адамгершілік тәрбие беру:оқушыларды бірлесе, көмектесе бейбіт түрде тапсырманы орындауға үйрету; эстетикалық тәрбие беру: құралдарды ұқыпты, тиімді қолдануға үйрету; т.б.

Сабақтың типі: Жаңа сабақ

Сабақтың түрі: Дәстүрлі сабақ

Сабақтың технологиясы: "Сын тұрғысынан ойлауды дамыту", "Ақпараттық желілік"

Сабақтың пәнаралық байланысы: математика, химия

Сабақтың материалды-техникалық көрнекіліктері: мультимедиалық құрылғылар, электронды оқулық «физика 10- класс», «Электролиз» бейне фильмі, слайдтар, оқулықтар, үлестірмелі парақшалар т/б.

Тақтада мына эпиграф жазулы тұрады: «Химия - физиканың оң қолы, көзі- математика»

(М.В.Ломоносов).

Сабақтың барысы:

І I. Ой қозғау

а. Ұйымдастыру :

- Сәлемдесу (түгелдеу т/б).

-Оқу құралдарына назар аудару.

-психологиялық тренинг.

ә. "Не білемін" стратегиясы

"Электр" сөзіне ассосация жасаймыз

II. Мағынаны тану

а) Жаңа тақырыпты игерту

Молекулалардың еріткіштің әсерінен иондарға ыдырауы электролиттік диссоциация деп аталады. Ерітілген зат молекулаларының қандай бөлігінің иондарға ыдыраған молекулалар болып табылатынынын көрсететін сан диссоциация дәрежесі деп аталады. Ерітінділерде зарядтарды тасымалдаушылар иондар болып табылады.

Заряд тасымалдаушылары тек қана иондар болып табылатын сұйық өткізгіш электролит деп аталады.

Электролит арқылы ток өткен кезде электродтарды заттың бөлініп шығу процесі электролиз деп аталады.

Фарадей заңдары:

Фарадейдің 1-заңы: электролиз кезінде бөлініп шығарытн заттың массасы ерітінді арқылы өтетін электр мөлшеріне тура пропорционал:

немесе

Фарадейдің 1-заңы: түрліше заттардың электрохимиялық эквиваленті олардың химиялық эквиваленттеріне тура пропорционал.

K-электрохимиялық эквивалент; Өлшем бірлігі -M-молярлық масса;n-

валенттілік.

Электролиздің техникада кеңінен қолданылуы: металлургияда электролизді кенді балқытқан кезде алынған қоспалардан арылту үшін пайдаланады. Электролиздің көмегімен балқытылған кеннен сумен реакцияға түсетін және судағы ерітіндіден өз бетінше бөлінбейтін жеңіл металдарды алуға болады. Мырыш пен никельді электрострикциямен, яғни металды ерітіндіден электролиздың көмегімен алады.

Электролиз кезінде бөлініп шыққан оттек атомы өте күшті тотықтырғыш болып табылады. Оны әр түрлі дәрі-дәрмектеп жасаған кезде пайдаланады. Электролиздің көмегімен металдан жасалған заттарды ауада тотықпайтын басқа металдың жұқа қабатымен қаптауға болады. Мұндай қаптау тәсілін гальвоностегия деп атайды.

Гальвоностегия әшекей затарына күміс эәне алтын жалату кездерінде пайдаланады.

Оңай сыдырылатын жабынды (гальвонопластика) жасаудыңтәсілдерін, орыс ғалымы Якоби ойлап тапқан. Ол 1836 жылы осы тәсілді Ленинградтағы Исакий соборына арналған іші қуыс мүсіндерді жасауға қолданған.

ә) "Есеп және озық ой" стратегиясы (есептер шығару)

І деңгей.

Металл заттарды мырышпен қаптау үшін электролиттік ваннаға массасы m = 0,01 кг мырыш электроды батырылған. Электрод толық шығындалу үшін ванна арқылы қандай заряд өту керек. Мырыштың электрохимиялық эквиваленті k =3,4 *10^-7 кг /Кл (Жауабы: q=2,9*10⁴ Кл)

ІІ деңгей.

5 сағат ішінде катодта 61,2 гр цинк бөлініп шығуы үшін
ZnSO₄ ерітіндісі арқылы қандай ток күшін жіберу керек. Цинктің электрохимиялық эквиваленті k =3,4 *10^-7 кг /Кл (Жауабы: I=10 А)

ІІІ деңгей.

Көлемі 250 м³ болатын аэростатты 27⁰С температурадағы және қысымы 0,2 МПа сутегімен толтырған. Қажетті мөлшердегі сутегін алу үшін күкіртқышқылының әлсіз ертіндісінің электролизі кезінде ол арқылы қандай заряд жіберу керек? (Жауабы: q=3,6 мКл)

б) Бекіту сұрақтары

• Сұйықтардағы электр тогының табиғаты.

• Электролиттер деп нені атайды?

• Электролит ертінділерінде электр тогын не тасиды?

• Электролиз дегеніміз не?

• Электролиздің қолданылуы

• Электролиз заңы қалай тұжырымдалады?

• Заттың электрохимиялық эквиваленті дегеніміз не, өлшем бірлігі?

III.Ой толғау

а) Физикалық диктант

1. Зарядталған бөлшектердің ағыны ... деп аталады.

2. Металдардағы электр тогын туғызатын бөлшектер ?

3. Тұз, қышқыл ерітіндісі арқылы ток өткенде электродта зат бөліну құбылысы .....деп аталады.

4. Электролиттердегі электр тогын таситныдар..........

5. Электрохимиялық эквиваленттің өлшем бірлігі?

ә) ребус шешу

валентность

щелочь

ІV. Сабақты қорытындылау.

V. Бағалау.

Сабақққа қатысқан оқушыларды білімі мен белсенділігі бойынша бағалаймын.

VII. Үйге тапсырма беру.

§ 12.3 23- жаттығу (1); Фарадей туралы мәнжазба жазу.