Атом ядросы тарауын қайталау

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

ОҚО Созақ ауданы

Құрманғазы атындағы жалпы орта мектебі

Ашық сабақ

Атом ядросы тарауын қайталау

Сыныбы: 11

Физика және информатика пәнінің мұғалімі Г.Абу

Сабақтың тақырыбы: Атом ядросы тарауын қайталау

Сабақтың мақсаты:

1. Оқушылардың білімге деген қызығушылығын , ынтасын және ойлау қабілетін арттыру, оларды сауаттылыққа тәрбиелеу

2. Нақты мысалдар, есептер шығарта отырып, оқушылардың ойлау сөйлеу қабілетін , пәнге қызығушылығын дамыту, біліктілігін арттыру.

3. Барлық оқушылармен жекелеп жұмыс жасау, оларды шапшаңдыққа, ұқыптылық пен жауапкершілікке баулу, ұлттық салт дәстүрге тәрбиелеу.

Сабақ түрі : аралас сабақ.

Сабақтың әдісі:

Сын тұрғысынан ойлау технологиясын пайдаланып сұрақ - жауап арқылы ізденіс жұмысын жүргізу.

Пәнаралық байланыс: математика, химия, биология

Сабақтың жабдығы тірек сызба

Сабақтың барысы :

І. Ұйымдастыру кезеңі

Оқушыларды түгелдеу, сабақтың мақсатымен таныстыру

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау

Өткен тақырыптарға шолу : «Атом ядросы» сөзжұмбағы бойынша үй тапсырмасын қайталау.

А

т

о

м

н

е

й

т

р

о

н

и

з

о

т

о

п

г

а

м

м

а

я

д

р

о

р

а

д

и

й

г

р

э

й

н

у

к

л

о

н

д

а

р

с

ә

у

л

е

л

і

ч

е

р

н

о

б

ы

л

ь

1. Химиялық элементтің қасиеттерін бойына сақтаған оның ең кіші бөлшегі

2. 1932 жылы Резерфордтың шәкірті Чедвиг ашқан бөлшек

3. 1911 жылы Содди химиялық қасиеттері бірдей, радионактивтігімен ұқсамайтын элементтерді не деп атады

4. Өтімділігі күшті сәуле

5. Заттың химиялық қасиетін бойына сақтаған ең кіші бөлшегі

6. Өте қуатты сәуле шығаратын элемент

7. Сәуле шығарудың жұтылған дозасын бірліктер жүйесінде немен өрнектейді

8. Протондар мен нейтрондарды немесе ядролық бөлшектерді не деп атайды

9. Радий сөзінің мағынасы

10. Апат болған АЭС-сы

Оқушыларды 4 топқа бөлдім

Топ басшыларына бағалау парағы таратылып беріледі.

Физика

Атом ядросы

№

Оқушының аты - жөні

Сөзжұмбақ

Тірек сызбамен жұмыс

есеп

тест

дебат

қорытынды

І. Атом ядросының құрылысы

ІІ. Ядроның байланыс энергиясы дегеніміз не?

ІІІ. Биологиялық әсері

VІ. Радиоактивті сәулелер

M_{я пр}+ N_ней

Байланыс энергиясы

m= E/c²

m= (Z+N)- m_я)

ХІХ ғасырда ради ашылуы

1986 жылы Беккерель ашты

Радиоактивті сәулелер

L, B, J сәулелері

C = 3 * 10 ⁸ м/с

C ² = 931.5МэВ

Бұрын жұтылған доза рад

1рад= 10 ^-2 Гр

Экспозициялық дозасы, өлшем бірлігі

Рентген 1Р=2.58*10^-4Кл/кг

Шығарылған сәуленің жұтылған дозасы

Радиоактивті сәулелердің биологиялық әсері

Эквиваленттің дозасы

D_экв= k* D өлшем ьірлігі зиверт - 1зВ

D= E/m

Өлшем бірлігі ГРЭЙ

1Гр= 1 Дж/ кг

Бұрын жұтылған доза рад

1рад= 10 ^-2 Гр

Экспозициялық дозасы, өлшем бірлігі

Рентген 1Р=2.58*10^-4Кл/кг

Шығарылған сәуленің жұтылған дозасы

Атом ядросының құрылысы

Эквиваленттің дозасы

D_экв= k* D өлшем бірлігі зиверт - 1зВ

D= E/m

Өлшем бірлігі ГРЭЙ

1Гр= 1 Дж/ кг

ІІІ. «Галерея шарлау» әдісін қолданып қате кеткен жерлерін карточкаға жазып толықтырады.

IV .Әр топтан тақтаға 1 оқушыдан шығып есеп шығарады, қалғандары тестке жауап береді.

І топ

1. Мына ядролық реакциялардағы жетіспей тұрған белгілерді жазыңдар

₇ ¹⁴N + ₂ ⁴He ₈ ¹⁷ O + ?

2. Осы ядролық реакциялар кезінде энергия бөлініп шыға ма, әлде жұтыла ма?

ІІ топ

1. Мына ядролық реакциялардағы жетіспей тұрған белгілерді жазыңдар

₇ ¹⁵N+₁ ¹ H ? + ₂ ⁴He

2. Осы ядролық реакциялар кезінде энергия бөлініп шыға ма, әлде жұтыла ма?

ІІІ топ

1. Мына ядролық реакциялардағы жетіспей тұрған белгілерді жазыңдар

₃ ⁷Li +? ₂ ⁴ He + ₂ ⁴He

2. Осы ядролық реакциялар кезінде энергия бөлініп шыға ма, әлде жұтыла ма?

ІV топ

1. Мына ядролық реакциялардағы жетіспей тұрған белгілерді жазыңдар

₃ ⁷Li + ₁ ²H ₄ ⁸Be + ?

2. Осы ядролық реакциялар кезінде энергия бөлініп шыға ма, әлде жұтыла ма?

Тест.

1. Атомның планетралық моделін ұсынған ғалым.

А. Бор

Б. Эйнштейн

С. Резерфорд

Д. Чедвик

2. Электронның массасы протонның масасынан неше есе кіші?

А. 2 есе

Б. 1800 есе

С. 3 есе

Д. 1860 есе

3. Реттік номерлері бірдей, ал массаслық сандары әртүрлі элементтер қалай аталады?

А. Изотоптар

Б. Изобаралар

С. Изохоралар

Д. Адиабаталар

4. Масалық сандары бірдей, зарядттың сандары әртүрлі нуклиттері қалай аталады?

А. Изотоптар

Б. Изобаралар

С. Изохоралар

Д. Адиабаталар

5. нейтрондар санын анықта?

А. 89

Б. 225

С. 136

Д. 450

6. Альфа бөлшек дегініміз не?

А. Гелий атом ядросы

Б. Электрондар ағыны

С. Протондар ағыны

Д. Нейтрондар ағыны

7. бетта сәулелердің заряды.

А. Гелий атом ядросы

Б. Электрондар ағыны

С. Протондар ағыны

Д. Нейтрондар ағыны

Жауабы :

І топ

1. Мына ядролық реакциялардағы жетіспей тұрған белгілерді жазыңдар

₇ ¹⁴N + ₂ ⁴He ₈ ¹⁷ O + ₁ ¹H

2. Осы ядролық реакциялар кезінде энергия бөлініп шыға ма, әлде жұтыла ма?

m= 14,00307+4,00260-16,99913-1,00783=-0,00129 м.а.б. энергия жұтады

Е = 0,00129*931,5 = 1,20163 МэВ

ІІ топ

1. Мына ядролық реакциялардағы жетіспей тұрған белгілерді жазыңдар

₇ ¹⁵N+₁ ¹ H ₆ ¹² C + ₂ ⁴He

2. Осы ядролық реакциялар кезінде энергия бөлініп шыға ма, әлде жұтыла ма?

m= 15,00011+1,00783-(2-4,00260) = 0,00534м.а.б.

E= 931,5*0,00534 = 497 = 5МэВ энергия бөледі

ІІІ топ

1. Мына ядролық реакциялардағы жетіспей тұрған белгілерді жазыңдар

₃ ⁷Li + ₁ ¹H ₂ ⁴ He + ₂ ⁴He

2. Осы ядролық реакциялар кезінде энергия бөлініп шыға ма, әлде жұтыла ма?

m= 7,01601+1,00783-4,00260-4,00260=0,01864м.а.б.

E= m*c²

E= 0,01864*931,5 = 0,3236031 МэВ энергия бөледі

ІV топ

1. Мына ядролық реакциялардағы жетіспей тұрған белгілерді жазыңдар

₃ ⁷Li + ₁ ²H ₄ ⁸Be + ₀ ¹ n

2. Осы ядролық реакциялар кезінде энергия бөлініп шыға ма, әлде жұтыла ма?

m= 7,01601 +2,001410 -8,00531 -1,00866 =0,01614 м.а.б.

E=931,5 * 0,01614 =15,032796 МэВ энергия бөледі

V. Дебат , пікірталас

Венн диаграммасын қолданып

Радиоактивті сәуленінің қоршаған орта мен адам ағзасына келтірер пайдасы мен зияны

Зиянды жағы

Пайдалы жағы

Жақтаушы: «Пайдалы жағы»

Даттаушы: « Зиянды жағы»

Өзін - өзі бағалау әдісі бойынша топ басшылары өз тобындағы оқушыларды бағалайды

INSERT жүйесі бойынша үйге тапсырма берілді.

Мен үшін түсінікті

Менің білетініме сай келмейді немесе өзгеше

Жаңа ақпарат

Мені таң қалдырды немесе түсініксіз