Сыныптан тыс жұмыс Физика әлемі

Физика әлемі

1-Жүргізуші

Физика!

Ғылымдардың нақтысы,

Жалқаулықты сүймейтін,

Оңайлықпен бас имейтін,

Көп оқымасаң миыңа кірмейтін,

Жалпылауды білмейтін,

Пәннің қиын да жақсысы!- деп бүгінгі 10-класс арасында өтетін «Физика әлемі» атты Көңілді Тапқыштар Сайысын ашық деп жариялаймыз.

2-Жүргізуші

Олай болса бұл не тұрыс,

Кешімізді біз бастайық.

Әділ бағаға қалтасы толы,

Әділқазыларды сайлайық- бүгінгі кешке әділ баға беретін әділқазылар: Меңдешов.Н

Сүйенішов.Қ

Тайтенова.Ж

1-Жүргізуші

Сайыстың шартымен таныс болыңыздар

1.Ғалым физиктерді білесізбе?

2.Физикалық терминдерді білесізбе?

3.Әзіл-шындық сұрақтарды шеше аласызба?

4.Қызықты физикалық тәжірибелерді шеше аласызба?

2-Жүргізуші

Есеппен сайысады қос команда,

Алға озар ең мықтысы осы жолда.

Көпшілік өнерін қызықтамақ,

Сұрайық шығуларын жұрт алдына,-деп «Архимед» пен «Механика» тобын ортаға шақырамыз.

1-Жүргізуші

І жарыс. «Ғалым физиктерді білесізбе?»

Бұл жарыста нұсқаулар арқылы жұмбақтар шешіледі. Әр топқа сұрақтар кезекпен қойылады.Жауаптары дұрыс болса, 15ұпай беріледі. Жарыс бастамас бұрын, әр топтан бір-бірден екі оқушы шақырылады. Ұзындығы бірдей жіпті (2м) шегеге орайды. Кім бірінші орап алса, сол топ бірінші бастайды.

2-Жүргізуші

Нұсқаулар арқылы берілетін жұмбақтарды шешу.

1.Бұл қай ғалым?

А) Ғылыми еңбектері механикаға, оптикаға, астрономияға, математикаға арналған.

Б) Механиканың 3 заңын ашқан.

В) Бүкіл әлемдік тартылыс заңые ашқан.

(Ньютон)

2.Бұл қай ғалым?

А) Дәлелденген формуласы бар.

Б) Математик, астроном.

В) Өзінің табысына шаттанып қуанғанда «Таптым! Таптым!» деп айқайлаған.

(Архимед)

3.Бұл кім?

А) Өз өмірінде 40т тамақ жейді.

Б) Дүние жүзіндегі ең ақылды жыртқыш.

В) Қуаты орта есеппен 2,2 Вт

(Адам)

4.Қандай құрал?

А) Керекті бағытынды көрсетеді.

Б) Алмаз бен қымбат материалды елемейді.

В) Жолында темір кезіксе бұлқына бастайды.

(Компас)

5.Бұл қай ғалым?

А) ІV ғасырда өрім сүрген.

Б) Александор Македонскийдің шәкірті.

В) Философия, астрономия, механика, оптика ғылымына еңбегі сіңген.

(Аристотель)

6.Ағылшын физигі кім?

А) Энергияның сақталу заңын тәжірибе жүзінде дәлелдеді.

Б) Газ молекулаларының қозғалыс жылдамдығын есептеген.

В) Электр тогының жылулық әрекетін анықтаған.

(Ленцке байланыссыз).

(Джоуль)

7.Қай ғалым?

А) Лондон корольдік ғылым академиясының құрметті мүшесі.

Б) Атом құрылысын анықтаған.

В) Радиоактивті процестерді зерттеді.

(Резерфорд)

8.Бұл қай ғалым?

А) Әскери инженер, француз физигі.

Б) Электрлік, магниттік өзара әсерлесудің негізгі заңын тағайындаған.

В) Үйкелістің түрлерін зерттеді.

(Кулон)

9.Саяхатшы дам кім?

А) Шаруа адамының ұлы.

Б) Аэроклубтың студенті, курсант.

В) Саяхат жасауға аттанғанда айтар сөзі «Ал кеттік»

(Гагарин)

10.Бұл қай ғалым?

А) 1643жылы тәжірибені бірінші рет шәкірті Вивиани жасаған.

Б) Ауаның салмағын есептеген.

В) Атмосфералық қысымды есептеген

(Торричелли)

1-Жүргізуші

ІІ жарыс. Физикалық терминдерді білесізбе?

Бұл жарысты бастау үшін әр топтан бір-бірден оқушы шығып, бірнеше фигуралардан бір фигура құрастырады.Қай топтағы оқушы бірінші болса, сол топ бастайды. Кезекпен жауап береді, жауаптары дұрыс болмаса жақтаушылар жауап береді. Әр сұраққа 5 ұпай беріледі.

Тест

1.Пробирка-қай тілдің сөзінен шыққан?

1.Латын 2.Орыс 3.Француз 4.Грек

2.Үтік-қай тілдің сөзінен шыққан?

1.Түрік 2.Қытай 3.Латын 4.Грек

3.Гипотеза-қай тілдің сөзінен шыққан?

1.Латын 2.Грек 3.Орыс 4.Француз

4.Ракета-қай тілдің сөзінен шыққан?

1.Орыс 2.Неміс 3.Грек 4.Ағылшын

5.Орбита-қай тілдің сөзінен шыққан?

1.Латын 2.Неміс 3.Орыс 4.Грек

6.Инерция-қай тілдің сөзінен шыққан?

1.Латын 2.Грек 3.Неміс 4.Орыс

7.Потенциал-қай тілдің сөзінен шыққан?

1.Латын 2.Грек 3.Неміс 4.Орыс

8.Барометр-қай тілдің сөзінен шыққан?

1.Грек 2.Неміс 3.Ағылшын 4.Латын

9.Ұшақтың ұшу биіктігін анықтайтын құрал.

1.Манометр 2.Ареометр 3.Альтиметр 4.Барометр

10.Спидометр-нені өлшейтін құрал.

1.Ауаның көлемін 2.Қозғалыс жылдамдығын

3.Жұлдыз жарықтығын 4.Үдеуді.

11.Акселерометр арқылы нені өлшейді?

1.Жылдамдық 2.Масса 3.Үдеу 4.Күш

12.Ең кішкентай заряд.

1.Протон 2.Нейтрон 3.Электрон 4.Жауабы жоқ

13.Электроскоп-қай тілдің сөзінен шыққан?

1.Грек 2.Орыс 3.Неміс 4.Латын

14.Электрон грек тілінде қай сөзден шыққан?

1.Янтарь 2.Эбонит 3.Электр 4.Жауабы жоқ

15.Конденсация латын сөзі қандай ұғымды білдіреді?

1.Қойылту 2.Сұйылту 3.Булану 4.Қатаю

16.Ламинарлық-латын сөзі қандай ұғымды білдіреді?

1.Қабат 2.Үйірім 3.Көлем 4.Масса

17.Механикалық денелердің басқа денелермен әсерлесу нәтижесінен пайда болатын қозғалысты қарастыратын бөлім.

1.Динамика 2.Кинематика 3.Статика 4.Оптика

18.Физикада қозғалысты геометриялық тұрғыдан қарастыратын бөлім.

1.Динамика 2.Кинематика 3.Статика 4.Оптика

2-Жүргізуші

ІІІ жарыс. Әзіл - шындық сұрақтарды шеше аласызба?

Әр топтан бір-бірден екі оқушы шығып берілген құралдардың атын және не үшін қолданылатынын кезекпен айтады.Дұрыс жауапты кім берсе, сол топ бастайды. Әр сұраққа 5ұпай.

Әзіл - шындық сұрақтар

1.Сандыққа нені тығып қоюға болмайды? (Жарық)

2.Күн күркірегенде ең алдымен найзағайды көреміз бе, әлде күркіреген дауысты естиміз бе? (Найзағай)

3.Сұйықтың ең кішкентай бөлігі қалай аталады? (Тамшы)

4.Дүние жүзінде көп тараған сұйық (Су)

5.Атом массасының бірлігіне не алынған? (кг)

6.Идеал газ күйінің теңдеуін ашқан ғалым кім? (Менделеев)

7.Термометрді кім жасаған? (швед астрономы, физик Цельский)

8.Біздің құлағымыз қандай жиілікті естиді? (20-20000Гц)

9.Броундық қозғалыстың МКТ (молекулалық кинетикалық теориясын) 1905ж кім жасады? (Эйнштейн)

10.Молекулалардың жылдамдығын анықтаған кім? (Штерн)

1-Жүргізуші

ІV жарыс. Қызықты физикалық тәжірибелерді шеще аласызба?

1.Піскен жұмыртқа мен шикі жұмыртқаны қалай ажыратуға болады? (екі жұмыртқа: бірі піскен, бірі шикі, табақ)

2.Алманы кесеге түсір (алма, қатты қағаз, сіріңке қорабы, кесе)

2-Жүргізуші

Екі топтың оқушылары ақылдасып, тәжірибені жасап дәлелдеген-

ше жақтаушылармен ойын жүргізіледі.Әр топ жақтаушыларынан бір-бірден екі оқушы ортаға шығады.

1-Жүргізуші

1-ойын. «Бір әріпке бірнеше жауап» ойыны ойналады. Ж әрпінен басталатын формулаларды жазасыңдар.

Мысалы: 1.Ж-Жылдамдық; υ; υ=s/t

2.Ж-Жол; S; S=υ*t; s=υt; s=υt+at/2

3.Ж-Жұмыс; А; A=F*S; A=p* v

Жақтаушының қайсысы дұрыс және жылдам орындаса сол топқа 2ұпай қосылады.

2-Жүргізуші

2-ойын. Физикалық заңдарды кезекпен айтады.

Мысалы:

1.Ньютон заңы.

Кез-келген дене, оған басқа денелер әсер етпесе, ол тыныштығын немесе бір қалыпты қозғалысын сақтайды.

2.Паскаль заңы

Сұйыққа немесе газға түсірілген қысым сол сұйықтың немесе газдың әрбір нүктесіне өзгеріссіз беріледі.

1-Жүргізуші

Ал енді екі топтың тәжірибелерімен дәлелдеулерін тыңдайық.

2-Жүргізуші

Қорытынды сөзді әділқазылар алқасына береміз.

1-Жүргізуші

Осымен КТС өз мәресіне жетті. Көңіл бөліп тыңдағандарыңызға көп-көп рахмет.