Атомдар және молекулалар сабақ жоспары

Күні сынып

Сабақ тақырыбы: Атомдар мен молекулалар. Заттардың молекула-кинетикалық теориясы.
Сабақ мақсаты:
Білімділік: оқушыларға атом - химиялық элементтің қасиетін бойына сақтаған оның ең кіші бөлшегі екенін түсіндіру, алған білімдерін өмірде қолдана білу дағдысын қалыптастыру.
Дамытушылық: логикалық ой - өрісін дамыту, пәнге қызығушылығын арттыру.
Тәрбиелік: шапшаңдыққа, ұқыптылыққа тәрбиелеу, өз ойын ашық айта білуге үйрету.
Сабақ түрі: жаңа сабақ.
Көрнекілігі: компьютер, интерактивті тақта, электронды оқулық, молекулалар макеті, үлестірме қағаздар
Әдіс - тәсілдер: түсіндіру, сұрақ - жауап, иллюстративті көрсетілім.
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі (2 мин)
а/ оқушылармен сәлемдесу, оқушыларды түгендеп, олардың сабаққа әзірлігін тексеру.
б/ назарын сабаққа аударып, сабақтың мақсат - міндеттерін айту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. (5 мин)

1. Табиғат құбылыстары дегеніміз не ?

2. Табиғатты зерттеудің негізгі әдістері.

3. Гипотеза дегеніміз не ?

4. Физика заңдары қалай ашылды ?

5. Қандай физикалық шаманы білесіңдер ?

6. Физикалық теория дегеніміз не ?

7. Физиканың негізгі мақсаты неде ?

І тараудың ең маңызды мәселелерінен физикалық диктант алу(3-4 оқушы).

● Табиғаттағы кез келген өзгерістер... деп аталады.
●... - табиғаттағы физикалық құбылыстарды әрі денелердің физикалық қасиеттерін зерттейтін ғылым және оқу пәні.
● Табиғаттағы зерттеудің ғылыми негізгі әдістерін атап жаз......
●.... - физикалық шаманы бірлік үшін қабылданған басқа біртекті шамамен салыстыру.
● Ғылыми деректер негізінде ұсынылған болжамдар... деп аталады.

Жаңа сабақты меңгеру. (15 мин)
Ертедегі грек ғалымдары барлық заттар бөлінбейтін өте кішкентай бөлшектерден тұрады деп жорамалдаған екен. Демокрит ондай бөлшектерді атомдар деп атады. ХІХ - ХХ ғасырларда зат құрылысы туралы Демокрит болжамының дұрыстығы практикада дәлелденді. Алайда ХХ ғасырдың басында атомның да күрделі бөлшек екені, оның бір ғажабы: әлемдегі сан жетпейтін неше түрлі заттардың барлығы да 92 ғана химиялық элементтің атомдарынан тұрады. Әлемдегі бүкіл заттар осындай санаулы ғана элементтің атомдарының бір - бірімен байланысы арқасында түзілген, өзінен де кіші бірнеше бөлшектерге бөлінетіні белгілі болды.

Элементтердің аттары жоғары сыныпта Д. И. Менделеев жасаған кестеде беріледі. Олардың ең жеңілі - сутегі, ал ең ауыры - уран атомы. Әлемдегі заттардың 99 пайызы екі - ақ элементтен: сутегі мен гелийден тұрады. Ғалымдардың пайымдауынша, ғарыш денелеріндегі 10 000 сутегі атомына гелийдің 500 атомы, сондай - ақ басқа элементтердің бір ғана атомы келеді.
Әр заттың молекуласы - сол заттың қасиеттерін сипаттайтын ең ұсақ бөлшегі. Атомдар мен молекулалардың кристалындағы орналасу ретін, олардың жалпы сұлбасын қазіргі электрондық микроскоптар мен иондық проекторларда көруге болады. Ұсақ бөлшектерді электрондық микроскоптар жүздеген мың есе үлкейте алады, ал иондық проекторлардың үлкейтуі миллиондаған есеге жетеді. Әр элементтің атомы-сол элементтің физикалық-химиялық қасиеттерін сипаттайтын ең ұсақ бөлшегі.

Бір ғажабы: әлемдегі сан жетпейтін неше түрлі денелер мен заттардың барлығы да 92 химиялық элементтің атомдарынан тұрады.денелер мензаттар осындай санаулы ғана элементтердің атомдарының бір-бірімен байланысы арқасында түзілген.

Бірнеше атомдардың өзара байланысуынан молекула түзіледі. Мысалы, су молекуласы үш атомнан: сутегінің екі атомынан және оттегінің бір атомынан құралған. Заттар молекулалардан тұрады. Әр заттың молекулалары бір-біріне ұқсамайды. Сондықтан олардың құрылымдары да, қасиеттері де түрлі-түрлі болады.

Әлемдегі заттардың 99 пайызы ең жеңіл екі элементтен: сутегі мен гелийден тұрады. Ғалымдардың пайымдауынша, ғарыш денелеріндегі 10 000 сутегі атомына гелийдің 500 атомы, ал қалған 90 элементтен бір ғана атом келеді.

VІ. Жаңа сабақты бекіту.

Сурет салады атом құрылысының

Сергіту сәті( үш топ шығып молекулалардың қозғалысын көрсетеді)

1. 1. Атомдарды құрайтын бөлшектер қалай аталады ?

2. Заттарды құрайтын бөлшектер қалай аталады ?

3. Молекула дегеніміз не ?

4. Су молекуласының құрамы туралы не білесіңдер?

5. Табиғатта атомдардың неше түрі бар? Заттардың сан алуандығын қалай түсіндіруге борлады?

VІІ. Үйге тапсырма. (2 мин)
§8,Өзін - өзі тексеру сұрақтары.
VІІ. Бағалау. (2 мин)

Табиғаттағы кез келген өзгерістер... деп аталады.
●... - табиғаттағы физикалық құбылыстарды әрі денелердің физикалық қасиеттерін зерттейтін ғылым және оқу пәні.
● Табиғаттағы зерттеудің ғылыми негізгі әдістерін атап жаз......
●.... - физикалық шаманы бірлік үшін қабылданған басқа біртекті шамамен салыстыру.
● Ғылыми деректер негізінде ұсынылған болжамдар... деп аталады.

Табиғаттағы кез келген өзгерістер... деп аталады.
●... - табиғаттағы физикалық құбылыстарды әрі денелердің физикалық қасиеттерін зерттейтін ғылым және оқу пәні.
● Табиғаттағы зерттеудің ғылыми негізгі әдістерін атап жаз......
●.... - физикалық шаманы бірлік үшін қабылданған басқа біртекті шамамен салыстыру.
● Ғылыми деректер негізінде ұсынылған болжамдар... деп аталады.

Табиғаттағы кез келген өзгерістер... деп аталады.
●... - табиғаттағы физикалық құбылыстарды әрі денелердің физикалық қасиеттерін зерттейтін ғылым және оқу пәні.
● Табиғаттағы зерттеудің ғылыми негізгі әдістерін атап жаз......
●.... - физикалық шаманы бірлік үшін қабылданған басқа біртекті шамамен салыстыру.
● Ғылыми деректер негізінде ұсынылған болжамдар... деп аталады. Табиғаттағы кез келген өзгерістер... деп аталады.

●... - табиғаттағы физикалық құбылыстарды әрі денелердің физикалық қасиеттерін зерттейтін ғылым және оқу пәні.
● Табиғаттағы зерттеудің ғылыми негізгі әдістерін атап жаз......
●.... - физикалық шаманы бірлік үшін қабылданған басқа біртекті шамамен салыстыру.
● Ғылыми деректер негізінде ұсынылған болжамдар... деп аталады.

●... - табиғаттағы физикалық құбылыстарды әрі денелердің физикалық қасиеттерін зерттейтін ғылым және оқу пәні.
● Табиғаттағы зерттеудің ғылыми негізгі әдістерін атап жаз......
●.... - физикалық шаманы бірлік үшін қабылданған басқа біртекті шамамен салыстыру.
● Ғылыми деректер негізінде ұсынылған болжамдар... деп аталады.

●... - табиғаттағы физикалық құбылыстарды әрі денелердің физикалық қасиеттерін зерттейтін ғылым және оқу пәні.
● Табиғаттағы зерттеудің ғылыми негізгі әдістерін атап жаз......
●.... - физикалық шаманы бірлік үшін қабылданған басқа біртекті шамамен салыстыру.
● Ғылыми деректер негізінде ұсынылған болжамдар... деп аталады.

●... - табиғаттағы физикалық құбылыстарды әрі денелердің физикалық қасиеттерін зерттейтін ғылым және оқу пәні.
● Табиғаттағы зерттеудің ғылыми негізгі әдістерін атап жаз......
●.... - физикалық шаманы бірлік үшін қабылданған басқа біртекті шамамен салыстыру.
● Ғылыми деректер негізінде ұсынылған болжамдар... деп аталады.

●... - табиғаттағы физикалық құбылыстарды әрі денелердің физикалық қасиеттерін зерттейтін ғылым және оқу пәні.
● Табиғаттағы зерттеудің ғылыми негізгі әдістерін атап жаз......
●.... - физикалық шаманы бірлік үшін қабылданған басқа біртекті шамамен салыстыру.
● Ғылыми деректер негізінде ұсынылған болжамдар... деп аталады.

●... - табиғаттағы физикалық құбылыстарды әрі денелердің физикалық қасиеттерін зерттейтін ғылым және оқу пәні.
● Табиғаттағы зерттеудің ғылыми негізгі әдістерін атап жаз......
●.... - физикалық шаманы бірлік үшін қабылданған басқа біртекті шамамен салыстыру.
● Ғылыми деректер негізінде ұсынылған болжамдар... деп аталады.