Коллеги - педагогический журнал Казахстана

Главная | Мой профиль | Выход | RSS

Учительские университеты

Главная » Статьи » Профессиональное образование

[ Добавить статью ]

Жарықтың толқындық қасиеті

2016-01-28, 4:14 PM

Шығыс Қазақсан облысы. Қызыл-кесік ауылы.

Би Боранбай атындағы орта мектеп
Жакупова Бақыткүл Бикешевна
Физика пәні мұғалімі
Сабақтың мақсаты:
а) білімділік міндеттілік: Жарықтың толқындық қасиеті туралы алған білімдерін тиянақтау, пәнге қызығушылығын туғызу.
б) дамытушылық міндеттілік: оқушылардың шығармашылық іс-әрекеттерін, іздемпаздықтарын дамыту.
в) тәрбиелік міндеттілік: оқушылырдың белсенділігін арттылу,өз жетістектерін сезініп, әлсіз жақтарын сын көзбен қарауға үйрету.
Оқыту технологиясы:сын тұрғысынан ойлауды дамыту.
Сабақтың түрі: қайталау, толықтыру негізінде өтілетін топпен сабақ.
Сабақтың көрнекілігі: плакаттар, суреттер.
Сабақтың мақсаты:
а) ұйымдастыру
б) оқушыларды түгелдеу
в) сынып тазалығын тексеру
Сабақтың оқыту стратегиялары: І қозғалу стратегиясы:
а) жарық туралы қысқаша мәлімет
жарық әсерін жарық көзінен қабылдағышқа берілуінің мүмкін болатын екі тәсіліне сәйкес бір-бірінен мүлдем өзгеше екі теория дүниеге келді. ХVII ғасырда Ньютоның, ал екінші голландияда физигі христиан Гюйгенстің есімдеріне байланысты еді.
Ньютон жарықтың корпускулалық (бөлшектің) теориясын ұсынды. Ол жарық дегеніміз жарық көзінен жан-жаққа кететін бөлшектердің ағыны (зат тасымалын).
Гюйгенс жарық дегеніміз- бүкіл кеңістікті толтырып барлық денелерді ішінен өтетін ерекше гепотекалыық ортада эфирдетаралатын толқындар деді.
б) жүрекшелерді бері
1. дисперсия дегеніміз не?
2. дифферакция дегеніміз не?
3. интерференция дегеніміз не?
ІІ. Ой дамыту стратегиясы:
а) тәжірибе- физика атасы:
1. дисперсия, сабын, дөңгелек
2. интерференция- шыны, алмас, керосин.
3. дифферакция- құс қанаты, ілгек, пластинка.
ІІІ. Байланыс стратегиясы:
Венн диограммасы
ІV. Ой толғаныс стратегиясы:Табиғат теледидары.
а) Кемпірқосақ.
б) Сағым
в) Кешкі, таңғы шапақ
V.Еркін ізденіс стратегиясы:
а) сурет салу
б) дальтонизм
в) сөйлемдер құрастыру
г) өлең жолдарынан философиялық үзінділер:
Мысалы:"Жарықтың толық шағылуы".
Желсіз түнде жарық ай
сәулесі суда дірілдеп ...
(Абай)
"Жарықтың дисперсиясы"
Қызыл арай, сары алтын шатырына
Күннің кешке кіргенін көрді көзім...
(Абай)
Күннен неге түсіп тұр монша жарық,
Сегіз минут шерікте журе барып.
(Шәкәрім)
"Жарықтың сыну заңы"
"Дүние атаулы теп-тегіс мөлдір болса,
Көлеңке орнығады қайда барып... "
(Шәкәрім)
VI.Ой қорыту стратегиясы:
а)сабақты өлең жолдарымен қорытындылау
б)үйге тапсырма 6жаттығу №1,№4
в) оқушыларды бағалау
Бояулы суыр.
Бір суыр адасыпты оттап жүріп,
Кез болды бір ауылға көп қаңғырып.
Ит қуалап тыққан соң, иесіз үйге,
Бояу құйған шелекке кетті кіріп.
Біраз ұйықтап,оянды демін алып,
Байқамады өз үстіне көзін салып.
Қараса, таммам жүні құбылып тұр,
Ойланды жүнін көріп, қайран қалып.
Болады кейде жасыл, кейде сары
Құлпырып түрленіп тұр жүннің бәрі
Көрмеген өмірінде бір түрлі түс,
Суыр деп айтар емес жолдастары,
Жігіттер! Бұл суырды қылма мазақ,
Осыдан естілерің болады аз-ақ.
Бояуды да бағым деп күн өткізіп,
Қолжетпеске ұмтылар көп қой қазақ.
(Ш. Құдайбердіұлы).

• 1

• 2

• 3

• 4

• 5

Категория: Физика | Добавил: АйАЛ

Просмотров: 732 | Загрузок: 0 | Комментарии: 5 | Рейтинг: 4.0/1

Всего комментариев: 3

Порядок вывода комментариев:

Спам0

5 Alim (2016-02-1 5:16 PM)

Cабақ жоспары өте жақсы құрылған. Оқушылардың ойлау қабілетін дамытуына көп мән берілген. Сабақты оқушылардың жақсы меңгеруіне жағдай туғызылған.

[Ответить]

Спам0

2 Жаксылковна (2016-12-02 5:24 PM)

Тамаша сабақ екен . Мазмұны өте қызықты, тартымды . Мирамкул

[Ответить]

Спам0

1 Рысжан (2016-01-30 9:35 AM)

Сабақтың мазмұны тартымды, қызықты, оқушылар мұндай сабаққа белсене қатысады деп ойлаймын.

[Ответить]

Начало формы

Жылу қозғалтқыштарының ПӘК-і. Карно циклі. Табиғаттағы процестердің қайтымсыздығы.

Шығыс Қазақсан облысы. Қызыл-кесік ауылы.

Би Боранбай атындағы орта мектеп
Жакупова Бақыткүл Бикешевна
Физика пәні мұғалімі

2016-02-02, 12:56 PM

Сабақтың тақырыбы: Жылу қозғалтқыштарының ПӘК-і. Карно циклі. Табиғаттағы процестердің қайтымсыздығы.
Сабақтың мақсаты:
- білімділік: жылу қозғалтқыштары, олардың ПӘК-і, карно циклі туралы түсінігін қалыптастыру, табиғаттағы процестердің қайтымсыздығы жайындағы білімдерін тереңдету.
- дамытушылық: оқушылардың білік-дағдыларын, ауызша сөйлеуін, түсініп оқуын, өз ойын жүйелі айта білуін, тапсырманы талдай алу және есептеу қабілеттерін дамыту.
- тәрбиелік: мұқият тыңдауды, ізденімпаздыққа, қойылған талаптарды тиянақты орындауға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас
Сабақтың жабдықталуы: карточкалар, бейнекөрсетілім.
Пәнаралық байланыс: Автодело.
Сабақтың жоспары:
I. Ұйымдастыру (2 мин)
II. Сабақты таныстыру (3 мин)
III. Үй тапсырмасын сұрау (10 мин)
IV. Жаңа сабақ (20 мин)
V. Жаңа сабақты бекіту (5 мин)
VI. Үй тапсырмасын беру (5 мин)
Сабақ барысы:
I. Ұйымдастыру. Дәрісхананың тазалығына, оқушылардың киіміне назар аудару. Журналды толтыру, оқушыларды түгендеу.
II. Сабақтың тақырыбын айту, таныстыру, оқушыларға сабақтың мақсатын түсіндіру.
III. Үй тапсырмасын сұрау. Сұрақтар:
1. Термодинамиканың бірінші заңы қалай тұжырымдалады? (Жүйенің бір күйден екінші күйге өткендегі оның ішкі энергиясының өзгеруі сыртқы күштердің жұмысы мен жүйеге берілген жылу мөлшерінің қосындысына тең).
2. Термодинамиканың бірінші заңының изопроцестерде қолданылуының өрнектері мен графиктерін салыңдар.
3. Термодинамиканың екінші заңы қалай тұжырымдалады? (Екі жүйе немесе қоршаған денелерде бір мезгілде басқадай өзгерістер болмаған жағдайда суығырақ жүйеден ыстығырақ жүйеге жылу беру мүмкін емес).
IV. Жаңа сабақ
a. Жылу қозғалтқыштары.
b. Жылу машиналарының ПӘК.
c. Карно циклі.
А) Жылу қозғалтқыштары.
Жылу қозғалтқыштары - отынның ішкі энергиясын механикалық энергияға айналдыратын қозғалтқыштар.
Іштен жанатын қозғалтқыштарда және газ турбиналарында температураның жоғарылауы отынның қозғалтқыштарының өз ішінде жану нәтижесінде болып жатады. Т1 температураны қыздырғыштың температурасы деп атайды. Газ жұмыс істеген сайын энергиясын жоғалтады және қайсібір Т2 температураға дейін сөзсіз суынады. Оны салқындатқыштың температурасы деп атайды. Т1>Т2>Т (қоршаған орта) болуы керек, әйтпесе двигатель жұмыс істей алмайды. Атмосфера немесе конденсаторлар салқындатқыш бола алады.
В) Жылу қозғалтқыштарының ПӘК-і.
Жылу қозғалтқыштарының барлығына тән ортақ қасиет - ол циклдік процесс, соның нәтижесінде жұмыстық дене бастапқы қалпына қайтып оралады. Демек, жылу қозғалтқыштары дөңгелек цикл бойынша жұмыс атқарады.
ПӘК-пайдалы әсер коэффициенті. Оны [η] = 100 % әрпімен белгілейді.
ПӘК - двигательдің атқаратын А' жұмысының, қыздырғыштан алатын жылу мөлшеріне қатынасы:
Мұндағы, А-атқарылған пайдалы жұмыс, Q1 - қыздырғыштан алынған жылу мөлшері , Q2 - салқындатқышқа берілген жылу мөлшері. ηmax = 45%
Г) Карно циклі.
XIX ғасырдан бастап Жер бетінде жылу машиналары қаптап кетті. Бірақ бұл машиналардың ПӘК-і өте төмен болды. Бу машиналарында ПӘК-і бар болғаны 8-9%, ал алғашқы іштент жанатын поршеньді қозғалтқыштардыкі 12-20%. Жылу машиналарының ПӘК-ін қалай көтеруге болады деген мәселе туды. Бұл мәселені шешуде француз физигі С а д и К а р н о көп еңбек етті. Ол өзінің зерттеулерінің нәтижесін 1824 ж. «Оттың қозғаушы күші және осы күшті пайдалана аелатын машиналар туралы ойлар» деген еңбегінде жария етті. С.Карно максимал мүмкін мүмкін ПӘК-і идеал машина жасамақ болды (теориялық жолмен). Оның идеал машинасы идеал газбен және ешқандай шығынсыз жұмыс істейтін еді. Мұндай теориялық машина жұмыс істейтін цикл Карно циклі деп аталды. Ол екі изотермадан және екі адиабатадан тұратын тұйықталған процесс.
1 → 2 - газ ұлғаюы кезіндегі изотерма
2 → 3 - газ ұлғаю кезіндегі адиабата
3 → 4 - газ сығылу кезіндегі изотерма
4 → 1 - газ сығылу кезіндегі адиабата

Идеал жылу машинасының максималды ПӘК-і (Карно циклы):
Мұнд, Т1-жылу машин-ң т-сы, Т2-мұздатқыш-ң т-сы.
1-мысал. Идеал жылу машинасының температурасы 127 К, ал суытқыштың температурасы 17 К болса, бұл жылу машинасына 30 кДж жылу берілсе қандай жұмыс атқарады?
Берілгені: ХБЖ: Шешуі:
t1 = 1270C 400 K
t2= 170C 290 K
Q = 30 кДж 30000 Дж
А = ?
Жаңа сабақты бекіту. Қайталау сұрақтарына жауап беру, есеп шығару.
1. Жылу қозғалтқыштары деген не?
2. Жылу қозғалтқыштарының түрлерін атаңдар. ПӘК қандай шама?
3. Карно циклын сипаттап беріңдер.
4. Есеп шығару:
1-есеп. Жылу машинасы бір циклде 1кДж жылу мөлшерін жұтып 400 Дж жұмыс істеді. Машина қанша жылу мөлшерін бөліп шығарады?
Ш е ш і м і: Термодинам-ң бір заңы: Q=ΔU+A=>ΔU=Q-A=1000-400=600 Дж
2-есеп. Жылу машинасы бір циклде 400 Дж жылу шығарып 600 Дж жұмыс істейді. Жылу машинасының ПӘК-і неге тең?
Ш е ш і м і:
3-есеп. Автокөліктің ПӘК-і 20%, және 30 минутта 1,5 кг жанармай жағады. Автокөлік моторын қуатын анықтаңыз. q=4,6*107 Дж/кг - жанармайдың меншікті жану жылуы.
Ш е ш і м і: A = ηQ = ηqm. Қуат болса:
VI. Үй тапсырмасын беру. §5,9-5,10 оқу-мазмұндау.
№1. Қыздырғышы 2270С, салқындатқышы 270С жылу машинасының макс ПӘК-і неге тең? (40 %).
№2. Идеал жылу машинасы қыздырғыштан алған әрбір 1000 Дж энергия есебінен 250 Дж пайдалы жұмыс жасайтын болса, бұл жылу машинасының ПӘК-і неге тең? (25 %).

• 1

• 2

• 3

• 4

• 5

Категория: Физика | Добавил: MJS

Просмотров: 4926 | Загрузок: 0 | Комментарии: 1 | Рейтинг: 5.0/1

Всего комментариев: 1

Порядок вывода комментариев:

Спам0

1 Венера0789 (2014-03-27 12:37 PM)

cабақ жоспары ое жаксы құрылған.

[Ответить]

Начало формы

ПолужирныйКурсивПодчеркнутый

ЗачеркнутыйНадстрочный текстПодстрочный текст

Горизонтальная линияВставить видео

Маркированный список

Вставить смайл

Больше смайлов...

Цвет текста

Авто

Размер шрифта

6pt7pt8pt9pt10pt11pt12pt13pt14pt15pt16pt17pt18pt19pt20pt21pt22pt

ШрифтШрифт

ArialTimesCourierImpactGenevaOptima

Текст по центруТекст по центруТекст по центруТекст по ширине

ЦитатаКодСпойлерСкрытый текст (для незарегистрированных)

Режим BB кодов

Подписка:

Код *:

Конец формы

Вторник, 2016-02-02, 1:01 PM
Вы вошли как 123bagi321
Группа "Пользователи"

• Главная страница

• Общественный совет журнала

• Редколлегия журнала

• Доска объявлений

• Каталог статей

• Дневник

• Фотоальбом

• Гостевая книга

• Наши партнеры

• Наша библиотечка

• Каталог сайтов

• Карта сайта

• Каталог файлов

• Клуб журнала "К...

• Диспут-клуб

• Материалы и разработки учителей

• Материалы и разработки учителей с приложениями

• Интернет-магазин

Категории раздела

Психология [150]

Педагогика [269]

Математика [745]

Физика [236]

История [319]

Классному руководителю [487]

Русский язык и литература [652]

Физическая культура [185]

Английский язык [373]

Искусство [165]

Родительский совет [14]

Биология [309]

Информатика [345]

Начальная школа [1772]

Мой Казахстан [227]

Технология [116]

Самопознание [161]

Технология труда [46]

Персональная рубрика учителя технологии труда Шукурова Суюнгали Сагинтаевич. Западно-Казахстанская область,Жанибекский район,СОШ имени Т.Жарокова

НВП и ОБЖ [36]

Профессиональное образование [139]

Дошколенок [378]

География [113]

Школьная библиотека [48]

Казахский язык и литература [474]

Химия [30]

Социальные закладк

Поиск

Начало формы

Конец формы

Друзья сайта

Академия сказочных наук

 Сайт детских домов Казахстана

 Школа-портал учителей Алматы

 ТЮЗ им.Сац

 Литературно-художественный журнал "Простор"

 Коллеги - педагогический журнал Казахстана

 Персональный сайт Людмилы Енисеевой

 Парк культуры.kz

 Великая Отечественная

 История комсомола Казахстана

 Театр.kz

 Памяти Владимира Гундарева

 Три столицы в лицах: Верный, Алма-Ата, Алматы - персональный сайт Владимира Проскурина

 Казахстанская Академия журналистского мастерства

 "Книголюб" - литературно-художественный портал

 Русский язык и литература в школах Казахстана

Статистика

Главная » Файлы » В помощь учителю » Физика

[ Добавить материал ]

Жылу қозғалтқыштарының ПӘК-і. Карно циклі. Табиғаттағы процестердің қайтымсыздығы.

2014-03-26, 12:56 PM

Сабақтың тақырыбы: Жылу қозғалтқыштарының ПӘК-і. Карно циклі. Табиғаттағы процестердің қайтымсыздығы.
Сабақтың мақсаты:
- білімділік: жылу қозғалтқыштары, олардың ПӘК-і, карно циклі туралы түсінігін қалыптастыру, табиғаттағы процестердің қайтымсыздығы жайындағы білімдерін тереңдету.
- дамытушылық: оқушылардың білік-дағдыларын, ауызша сөйлеуін, түсініп оқуын, өз ойын жүйелі айта білуін, тапсырманы талдай алу және есептеу қабілеттерін дамыту.
- тәрбиелік: мұқият тыңдауды, ізденімпаздыққа, қойылған талаптарды тиянақты орындауға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас
Сабақтың жабдықталуы: карточкалар, бейнекөрсетілім.
Пәнаралық байланыс: Автодело.
Сабақтың жоспары:
I. Ұйымдастыру (2 мин)
II. Сабақты таныстыру (3 мин)
III. Үй тапсырмасын сұрау (10 мин)
IV. Жаңа сабақ (20 мин)
V. Жаңа сабақты бекіту (5 мин)
VI. Үй тапсырмасын беру (5 мин)
Сабақ барысы:
I. Ұйымдастыру. Дәрісхананың тазалығына, оқушылардың киіміне назар аудару. Журналды толтыру, оқушыларды түгендеу.
II. Сабақтың тақырыбын айту, таныстыру, оқушыларға сабақтың мақсатын түсіндіру.
III. Үй тапсырмасын сұрау. Сұрақтар:
1. Термодинамиканың бірінші заңы қалай тұжырымдалады? (Жүйенің бір күйден екінші күйге өткендегі оның ішкі энергиясының өзгеруі сыртқы күштердің жұмысы мен жүйеге берілген жылу мөлшерінің қосындысына тең).
2. Термодинамиканың бірінші заңының изопроцестерде қолданылуының өрнектері мен графиктерін салыңдар.
3. Термодинамиканың екінші заңы қалай тұжырымдалады? (Екі жүйе немесе қоршаған денелерде бір мезгілде басқадай өзгерістер болмаған жағдайда суығырақ жүйеден ыстығырақ жүйеге жылу беру мүмкін емес).
IV. Жаңа сабақ
a. Жылу қозғалтқыштары.
b. Жылу машиналарының ПӘК.
c. Карно циклі.
А) Жылу қозғалтқыштары.
Жылу қозғалтқыштары - отынның ішкі энергиясын механикалық энергияға айналдыратын қозғалтқыштар.
Іштен жанатын қозғалтқыштарда және газ турбиналарында температураның жоғарылауы отынның қозғалтқыштарының өз ішінде жану нәтижесінде болып жатады. Т1 температураны қыздырғыштың температурасы деп атайды. Газ жұмыс істеген сайын энергиясын жоғалтады және қайсібір Т2 температураға дейін сөзсіз суынады. Оны салқындатқыштың температурасы деп атайды. Т1>Т2>Т (қоршаған орта) болуы керек, әйтпесе двигатель жұмыс істей алмайды. Атмосфера немесе конденсаторлар салқындатқыш бола алады.
В) Жылу қозғалтқыштарының ПӘК-і.
Жылу қозғалтқыштарының барлығына тән ортақ қасиет - ол циклдік процесс, соның нәтижесінде жұмыстық дене бастапқы қалпына қайтып оралады. Демек, жылу қозғалтқыштары дөңгелек цикл бойынша жұмыс атқарады.
ПӘК-пайдалы әсер коэффициенті. Оны [η] = 100 % әрпімен белгілейді.
ПӘК - двигательдің атқаратын А' жұмысының, қыздырғыштан алатын жылу мөлшеріне қатынасы:
Мұндағы, А-атқарылған пайдалы жұмыс, Q1 - қыздырғыштан алынған жылу мөлшері , Q2 - салқындатқышқа берілген жылу мөлшері. ηmax = 45%
Г) Карно циклі.
XIX ғасырдан бастап Жер бетінде жылу машиналары қаптап кетті. Бірақ бұл машиналардың ПӘК-і өте төмен болды. Бу машиналарында ПӘК-і бар болғаны 8-9%, ал алғашқы іштент жанатын поршеньді қозғалтқыштардыкі 12-20%. Жылу машиналарының ПӘК-ін қалай көтеруге болады деген мәселе туды. Бұл мәселені шешуде француз физигі С а д и К а р н о көп еңбек етті. Ол өзінің зерттеулерінің нәтижесін 1824 ж. «Оттың қозғаушы күші және осы күшті пайдалана аелатын машиналар туралы ойлар» деген еңбегінде жария етті. С.Карно максимал мүмкін мүмкін ПӘК-і идеал машина жасамақ болды (теориялық жолмен). Оның идеал машинасы идеал газбен және ешқандай шығынсыз жұмыс істейтін еді. Мұндай теориялық машина жұмыс істейтін цикл Карно циклі деп аталды. Ол екі изотермадан және екі адиабатадан тұратын тұйықталған процесс.
1 → 2 - газ ұлғаюы кезіндегі изотерма
2 → 3 - газ ұлғаю кезіндегі адиабата
3 → 4 - газ сығылу кезіндегі изотерма
4 → 1 - газ сығылу кезіндегі адиабата

Идеал жылу машинасының максималды ПӘК-і (Карно циклы):
Мұнд, Т1-жылу машин-ң т-сы, Т2-мұздатқыш-ң т-сы.
1-мысал. Идеал жылу машинасының температурасы 127 К, ал суытқыштың температурасы 17 К болса, бұл жылу машинасына 30 кДж жылу берілсе қандай жұмыс атқарады?
Берілгені: ХБЖ: Шешуі:
t1 = 1270C 400 K
t2= 170C 290 K
Q = 30 кДж 30000 Дж
А = ?
Жаңа сабақты бекіту. Қайталау сұрақтарына жауап беру, есеп шығару.
1. Жылу қозғалтқыштары деген не?
2. Жылу қозғалтқыштарының түрлерін атаңдар. ПӘК қандай шама?
3. Карно циклын сипаттап беріңдер.
4. Есеп шығару:
1-есеп. Жылу машинасы бір циклде 1кДж жылу мөлшерін жұтып 400 Дж жұмыс істеді. Машина қанша жылу мөлшерін бөліп шығарады?
Ш е ш і м і: Термодинам-ң бір заңы: Q=ΔU+A=>ΔU=Q-A=1000-400=600 Дж
2-есеп. Жылу машинасы бір циклде 400 Дж жылу шығарып 600 Дж жұмыс істейді. Жылу машинасының ПӘК-і неге тең?
Ш е ш і м і:
3-есеп. Автокөліктің ПӘК-і 20%, және 30 минутта 1,5 кг жанармай жағады. Автокөлік моторын қуатын анықтаңыз. q=4,6*107 Дж/кг - жанармайдың меншікті жану жылуы.
Ш е ш і м і: A = ηQ = ηqm. Қуат болса:
VI. Үй тапсырмасын беру. §5,9-5,10 оқу-мазмұндау.
№1. Қыздырғышы 2270С, салқындатқышы 270С жылу машинасының макс ПӘК-і неге тең? (40 %).
№2. Идеал жылу машинасы қыздырғыштан алған әрбір 1000 Дж энергия есебінен 250 Дж пайдалы жұмыс жасайтын болса, бұл жылу машинасының ПӘК-і неге тең? (25 %).

• 1

• 2

• 3

• 4

• 5

Категория: Физика | Добавил: MJS

Просмотров: 4926 | Загрузок: 0 | Комментарии: 1 | Рейтинг: 5.0/1

Всего комментариев: 1

Порядок вывода комментариев:

Спам0

1 Венера0789 (2014-03-27 12:37 PM)

cабақ жоспары ое жаксы құрылған.

[Ответить]

Конец формы