Механика бөлімі бойынша эксперименталдық есептері

Физика курсының Механика тарауынан тәжірибелік есептері  Мақсаты: оқушылардың шығармашылық ойын дамыту, физикалық заңдылықтарды нақты мәселелерді шешуде қолдануға машықтандыру.  1.        100 грамдық кір тасы, қырлы дене, шкалаларға бөлінегн сызғышты пайдаланып кез-келген бір дененің массасын қалай анықтауға болады? Гирь тасының орнына мыс тиындар берілген болса ше? 2.        Мыс тиындардың көмегімен сызғыштың массасын қалай анықтауға болады? 3.        Таразының шкаласы 500 грамға дейін ғана градуирленген, осы таразы мен жіп орамасын қолданып массасы шамамен 1кг болатын кітапты қалай өлшеуге болады? 4.        Секундомер, цилиндрлі ыдыс, штангенциркульді пайдаланып, судың краннан ағу жылдамдығын қалайша анықтауға болады? 5.        Су краннан жіңішке ағынша болып ағып тұр. Тек сызғышты пайдаланып судың ағу жылдамдығын табуға бола ма? Су шығынын ше? 6.        Жіңішке аққан судың еркін түсу үдеуін анықта. Сызғыш, көлемі белгілі ыдыс, сағатты қолданыңыз. 7.        Көлемі белгілі үлкен бак берілген, оны бір ұшы цилиндр тәріздес жіңішке шлангпен ағатын сумен толтыру қажет. Тек сызғышты қолданып бакты толтыру үшін қанша уақыт кететінін қалай анықтауға болады? 8.        Массасы белгілі гирь тасы, жеңіл шнур, екі шеге, балға, пластилин, математикалық таблица мен транспортирді пайдаланып кез-келген дененің салмағын қалайша анықтаймыз? 9.        Футбол добының қысымын анықта. Сезгіш таразы мен сызғышты пайдаланыңыз. 10.    Ағаш кубикті радиоланың айналу осіне жақын қоятын болсақ, ол дискімен бірге айналады. Ал егер айналу осіне дейінгі қашықтығын арттырсақ, ол дисктен ұшып түседі. Сызғышты пайдаланып, ағаш кубик пен радиола бетінің үйкеліс коэффициентін анықтауға бола ма? 11.    Сағат, гирь тасы, ұзын әрі жіңішке жіпті қолданып, бөлменің көлемін анықтаудың жаңа әдісін ойлап табыңыз. 12.    Бірдей массалы және көлемді екі шар бірдей түспен боялған.  Бір шар алюминийден, екіншісі – мыстан жасалған. Шарлардың жасалу тегін анықтаудың оңай жолы? 13.    Мұз айдынында тұрған екі оқушының қайсысының массасы көп және қанша есе артық екенін білгісі келеді. Оларда  жіп орамасы ғана бар десек, мұны қалай анықтауға болады? 14.    Сіз айналмалы платформада тұрсаңыз (айналасы жабық, қоршалған) оның айналу бағытын кішкене шариктің көмегімен қалай білуге болады? 15.    Қайықта отырған адам өзінің массасын біледі деп есептеп, ұзын арқан жіпті пайдаланып қайықтың массасын білуге бола ма? 16.    Екі оқушы сыртқы пішіні мен өлшемдері бірдей болатын екі қайықта көлге шығады. Олар бір-бірімен жарыспақшы болады. Ауа райы бірқалыпты, желсіз екенін ескеріп, қолда бар тек ұзын арқан жіпті пайдаланып, екі қайық массаларын қалайша теңестіреді? 17.    Станциядан қозғала бергенде поезд біршама уақыт бірқалыпты үдемелі қозғалыста болады. Жіптің, 100 грамдық гирь тасының, масштабты сызғыштың көмегімен осы уақытта оның үдеуін қалай анықтауға болады? 18.    17 есепті сызғыш орнына динамометрді пайдаланса, үдеуді қалайша анықтауға болады? 19.    17 есепті сызғыш орнына транспортирді пайдаланса үдеуді қалайша анықтауға болады?20. Берілген екі маятниктің біреуінің тербеліс периоды белгілі. Екінші маятниктің тербеліс периодын қалай анықтаймыз?