Қысқа мерзімді жоспар Импульстің сақталу заңы

Назарбаев Интеллектуальные школы

Ақтөбе қаласы

Nazarbayev Intellectual School, Aktobe

Subject Name

Lesson Plan

Мұғалім:

Жүгініс Айнұр Самигуллақызы

Тақырыбы:

Импульстің сақталу заңы. Серпімді және серпімcіз соқтығысу

Закон сохранение импульса. Упругие и неупругие взаимодействия

Principle of Conservation of Linear Momentum (Perfectly) elastic collision and perfectly inelastic collision

Сабақ кезеңдері

Класс: 11 ( қазақша )

Өткізілетін күні:

Осы сабақ арқылы жететін оқыту мақсаттары

• алдыңғы сыныптардан дене импульсінің анықтамасын, дене массасы мен оның жылдамдығының көбейтіндісі екендігін естеріне түсіру;

• күш импульсі дене импульсінің өзгеру өлшемі болып табылатындығын алдыңғы сыныптардан естеріне түсіру

• алдыңғы сыныптардан импульстің сақталу заңын естеріне түсіру

• алдыңғы сыныптардан бір кеңістіктегі екі дене арасындағы серпімді және серпімсіз соқтығысуларды қоса алғанда, қарапайым есептерді шығаруда импульстің сақтау заңын қолдану (қалпына келу коэффициентін білу талап етілмейді) идеяларды еске түсіру және қолдана білу;

Тілдік мақсаты :

Оқушылар бақылауларына сипаттама беру және алынған моделдерді түсіндіру үшін тиісті терминологияны қолдана алады.

Пәнге қатысты лексика мен терминология: Күш импульсі, импульстің өзгеру жылдамдығы, импульс, қорытқы күш, импульстің сақталуы, кинетикалық энергия, соқтығыс, өзара әрекет, серпімді соқтығысу, серпімсіз соқтығысу, сақталу, тасымалдау

Диалогқа/жазуға қажетті сөз тіркестері:

Біз серпімді және серпімсіз соқтығысулар кезіндегі соқтығысуға дейінгі және кейінгі кинетикалық энергияны есептедік.

Кинетикалық энергия соқтығысулар немесе өзара әрекеттесулер кезінде энергиялардың басқа түрлеріне өте алатындығын эксперимент көрсетті.

Ұсынылатын алдыңғы білімдер

9-сыныптан - импульс, импульстің сақталу заңы, соқтығысулар және өзара әрекеттесулер, серпімді және серпімсіз соқтығысулар

Сабақтың мақсаты :

Оқушылар орындай алады: Бір өлшемдегі екі дене арасындағы серпімді және серпімсіз өзара әрекеттесуді қоса алғанда, қарапайым тапсырмаларды шешуге арналған импульстің сақталу принципін қолдану

Ресурстар

class-fizika.narod.ru/9_18.htm

class-fizika.spb.ru/vu

youtube.com/watch?v=ftJ0sfC9XKA

youtube.com/watch?v=RWeF1r-Epbw

youtube.com/watch?v=_0y_J5KqQA8 /қосымша ресурс/

en.wikipedia.org/wiki/Momentum /қосымша ресурс/

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңдері

Сабақ барысында жоспарлы іс - әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

0-2 минут

1. Ұйымдастыру кезеңі

2. Сыныпты топқа бөлу

7. минут

«Миға шабуыл» //

І топ.

ІІ топ.

ІІІ топ.

«Тоғысқан пікірталас» әдісі.

1. Неліктен үлкен балық кері бағытта қозғалды? Екі жағдайдың бір-бірінен ерекшелігі неде?

class-fizika.narod.ru/9_18.htm

Әр топқа ноутбук таратылады. Әр топ өздеріне көрсетілген анимациялар арқылы берілген тапсырмаларды импульстің сақталу заңы тұрғысынан түсіндіреді

Сабақтың ортасы

Жаңа сабақ

1-қадам. 7-12 минут

2-қадам. 12-18 минут

«Түртіп алу» әдісі

1-қадам. Мәтінді әр оқушы өз бетінше оқып, әр сөйлемді төмендегі белгілермен белгілейді.

1. Импульстің сақталу заңы

2. Абсолют серпімді соқтығысу

3. Абсолют серпімсіз соқтығысу

«V» -маған таныс

«+» - мен үшін жаңа

«-» -мен ілетін түсінікке сәйкес келмейді

«?» - бұл туралы тереңірек білгім келеді

2-қадам. Өз бетінше оқыған мәтіннің нәтижесін топта талқылайды.

Үлестірмелі материалдар

Quick quiz

18-23 минут

І топ. Vector Diagram

Greatest velocity change?

Greatest acceleration?

Greatest momentum change?

Greatest Impulse?

ІІ топ. Velocity-Time Graph

Greatest velocity change?

Greatest acceleration?

Greatest momentum change?

Greatest Impulse?

ІІІ топ. Ticker Tape Diagram

Greatest velocity change?

Greatest acceleration?

Greatest momentum change?

physicsclassroom.com/class/momentum/Lesson-1/Momentum-and-Impulse-Connection

Үлестірмелі материалдар. Соңынан оқушылар жоғарыда көрсетілген сайттан өз жауаптарының дұрыстығына көз жеткізе алады

Сыныпты жұпқа бөлу

23-24 минут

«Семантикалық карта»

24-30 минут

«Семантикалық карта» жұптық жұмыс.

Use the impulse-momentum change principle to fill in the blanks in the following rows of the table. As you do, keep these three major truths in mind:

• The impulse experienced by an object is the force•time.

• The momentum change of an object is the mass•velocity change.

• The impulse equals the momentum change.

Карта толтырылып болғаннан кейін кестеге қарай отырып, оқушылар есептен байқаған заңдылықтарды түсіндіреді

physicsclassroom.com/class/momentum/Lesson-1/Momentum-and-Impulse-Connection

Үлестірмелі материалдар. Соңынан оқушылар жоғарыда көрсетілген сайттан өз жауаптарының дұрыстығына көз жеткізе алады

Тәжірибе жасау

30-60 минут

«Жеке жұмыс» эксперименттік тапсырма

1. Науаны 1-суретте көрсетілгендей етіп штативке науаны бекітіңіздер. Науаның алдына ақ қағаздарды қойып және олардың үстіне көшірме қағаздарды жайыңдар. Шарды науаның жоғары шетінен жіберіп, шардың үстелге құлап түскен В нүктесінің белгісін алыңыздар.

2. Екінші шарды науаның шетіне бірінші шардың жылдамдық векторы екінші шардың центрінен өтпейтіндей етіп қойыңыздар. Бірінші шарды науаның жоғарғы шетінен жіберіп, шарлардың үстелге құлап түскен С және D нүктелерінің белгілерін алыңыздар.

3. Шарды жіпке іліп, науаның шетінің астынан А нүктесін белгілеңіздер. А нүктесін В, С және D нүктелерімен қосып, , және векторларын салыңыздар.

4. және векторларының қосындысын табыңыздар:

= +

5. Өлшеулердің қателіктерін бағалаңыздар. векторын векторымен модулы және бағыты бойынша салыстырыңыздар да, өткізілген тәжірибедегі өлшеулердің қателіктерін ескере отырып, импульстың сақталу заңының орындалуы туралы қорытынды жасаңыздар.

PASCO құрылғысы

Xplorer GLX

Есептер шығару

60-75 минут

1. Массалары m₁ және m₂ екі теміржол вагоны бір жаққа v₁ және v₂ жылдамдықтармен ақырын қозғалып барады. Вагондар соқтығысады, және буферлерінің серіппесі оларды шайқалтқаннан соққыны серпімді деп санауға болады. Серіппенің серпімді деформациясының максимал энергиясы неге тең болады?

Шешуі:

Серіппенің ең үлкен сығылуы кезінде екі вагон да бірдей жылдамдыққа ие болады, оны импульстің сақталу заңынан табуға болады:

Энергияның сақталу заңына сәйкес:

2. Екі пластилин шарик массалары m₁ және m₂ , бір-біріне қарама-қарсы v₁ және v₂ жылдамдықтармен ұшып келіп, серпімсіз соқтығысады. Бөлінген жылудың мөлшерін анықтаңдар.

Шешуі:

Импульстің сақталу заңын негізге ала отырып:

және энергияның сақталу заңына негізделе отырып:

Солға қарай бағытты оң деп санап, алатынымыз:

Алынған теңдеулер жүйесінен жылдамдықты шығарып аламыз:

Слайд

Бекіту

75-78 минут

«Жеке жұмыс» /суретпен жұмыс/

1. Сурет бойынша импульстің сақталу заңын жазу

2. Сурет бойынша импульстің сақталу заңын жазу және оқтың ұшу жылдамдығын табу

3. Сурет бойынша импульстің сақталу заңын жазу және және тапаншаның жылдамдығын табу

4. Шарлардың соқтығысқаннан кейінгі бағыттары мен қорытқы векторын салу және - соқтығысқанға дейінгі

және - соқтығысқаннан кейінгі

Үлестірмелі материалдар

Сабақтың соңы

78-80 минут

Үйге тапсырма: Импульстің сақталу заңы

Бағалау:

Рефлексия:

«Алма ағашы» әдісі

Жалпы бағалау.

1.Сабақтың қандай аспектісі ең табысты (сабақ беру мен оқытуды қарастырыңыз)?

1:

2:

Қандай екі мезет сабақты жақсарта алар еді (сабақ беру мен оқытуды қарастырамыз)?

1:

2:

Мен сабақтан топ пен жекелеген адамдар туралы маған келесі сабаққа дайындалуға көмек беретіндей не білдім?